Εκατομμύρια κόσμου αναμένεται να ενώσουν τις φωνές τους σε λίγες μέρες στο Κατάρ. Άνθρωποι από δεκάδες διαφορετικές χώρες θα φιλοξενηθούν στη... μικρή υπερδύναμη της Μέσης Ανατολής, για να παρακολουθήσουν ένα Μουντιάλ που, σίγουρα, θα μείνει στην ιστορία. Και οι λόγοι είναι πολλοί και διαφορετικοί από ό,τι συνήθως.
Το Κατάρ αποτελεί την πρώτη χώρα του αραβικού κόσμου που θα διοργανώσει Παγκόσμιο Κύπελλο. Η ιστορία θα γραφτεί σε μια χώρα μόλις 11.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και μετράει 2,6 εκατ. κατοίκους, εκ των οποίων μόλις οι 323.000 είναι πολίτες του Κατάρ. Η συντριπτική πλειοψηφία είναι μετανάστες, που αποτελούν το εργατικό δυναμικό της χώρας.
Ο ορυκτός του πλούτος, που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1939 και αξιοποιήθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έδωσε φτερά στην οικονομία της χώρας. Αυτή τη στιγμή, το Κατάρ διαθέτει τα τρίτα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου, μετά τη Ρωσία και το Ιράν, καθώς και μεγάλα αποθέματα πετρελαίου.
Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, που αναπτύχθηκε ταχύτατα, αποτελώντας μια... μικρή υπερδύναμη, αναλογικά με το μέγεθός της. Δεν είναι τυχαίο, επίσης, πως στην Ντόχα, την πρωτεύουσα του Κατάρ, λειτουργεί από το 1996 το πρώτο αραβικό κανάλι δορυφορικής τηλεόρασης, το Al Jazeera.
Το «σπίτι» του φετινού Παγκοσμίου Κυπέλλου κυβερνάται από τον Οίκο των Αλ Θανί για περίπου δύο αιώνες, σε καθεστώς συνταγματικής μοναρχίας, το οποίο υιοθετήθηκε στη σημερινή του μορφή το 2003. Ο Εμίρης Ταμίμ μπιν Χαμάντ κρατάει στα χέρια του (σχεδόν) τον απόλυτο έλεγχο της διακυβέρνησης, έχοντας τη δύναμη να διορίζει και να απομακρύνει τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς.
Από άποψη ασφάλειας, βρίσκεται ψηλά στις λίστες των ασφαλέστερων χωρών του κόσμου, γεγονός που έρχεται σε αντιδιαστολή με τις πολλές κατηγορίες που αντιμετωπίζει για καταπάτηση ανθρώπινων δικαιωμάτων. Για τη διεξαγωγή του Μουντιάλ, πάντως, έχουν προβλεφθεί ισχυρά μέτρα ασφαλείας, σε συνεργασία με δυνάμεις από κράτη με αντίστοιχη εμπειρία σε μεγάλες διοργανώσεις.
Τα κλιματικά δεδομένα, φυσικά, είναι στο... κόκκινο. Το -υπερβολικά- ζεστό καλοκαίρι που συνηθίζεται, άλλωστε, οδήγησε στη διεξαγωγή του φετινού Μουντιάλ τον χειμώνα. Ακόμα και τώρα, όμως, αναμένονται θερμοκρασίες από 18 ως 24 βαθμούς.
Από άποψη αξιοθέατων, το Κατάρ προσφέρει πλήθος επιλογών που δίνουν έντονη γεύση της αραβικής κουλτούρας. Πέρα από τις παραλίες και τα mall, οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν σαφάρι στην έρημο και να εμβαθύνουν στον πολιτισμό τους μέσα από το μουσείο ισλαμικής τέχνης, το πολιτιστικό χωριό Katara, τα εμβληματικά γλυπτά East-West/West-East και την παραδοσιακή αγορά Souq Waqif.
Οι αυστηροί περιορισμοί του μουσουλμανικού νόμου
Το Παγκόσμιο Κύπελλο διαφημίζει το Κατάρ ως μια χώρα που θα φιλοξενήσει με σεβασμό τον κόσμο που θα ταξιδέψει ως εκεί. Παρόλα αυτά, οι ταξιδιώτες θα πρέπει να έχουν πάντα στον νου τους τους αυστηρούς περιορισμούς που υπαγορεύονται από τη Σαρία.
Η κατανάλωση αλκοόλ είναι ένας από αυτούς. Παρότι δεν απαγορεύεται απόλυτα, έχουν προβλεφθεί ειδικοί χώροι που θα μπορεί να γίνει κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. Οι παραβάτες αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης έξι μηνών.
Στους επισκέπτες συνίσταται να έχουν καλυμμένα πάντα τους ώμους και τα γόνατά, με ρούχα που δεν θα είναι αποκαλυπτικά. Το επίσημο site της διοργάνωσης αποθαρρύνει τον κόσμο από δημόσιες εκδηλώσεις αγάπης και... θυμίζει τους κανόνες ευγενείας όσον αφορά τη φωτογράφιση άγνωστων στον δρόμο, τονίζοντας πως πρέπει να ζητείται άδεια.
Η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Η FIFA έχει κατακριθεί για την επιλογή της να δώσει στο Κατάρ τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλου, για πολλούς λόγους. Η σκιώδης διαδικασία ανάθεσης -η παγκόσμια ομοσπονδία κατηγορήθηκε ότι χρηματίστηκε για να προχωρήσει τη διαδικασία-, η στενή συνεργασία με ένα αυταρχικό καθεστώς και η καταπάτηση ανθρώπινων δικαιωμάτων είναι οι κυριότεροι λόγοι.
Πάνω από 6.000 εργαζόμενοι έχουν αφήσει την τελευταία τους πνοή λόγω των άθλιων συνθηκών εργασίας, της ανυπόφορης ζέστης και της έλλειψης αξιοπρεπών συνθηκών ζωής. Μόλις το 2020 άλλαξε ο νόμος kafala που επέτρεπε σε έναν εργαζόμενο να μπορεί να αλλάξει εργοδότη, αφού ως τότε ο εργοδότης είχε τη δικαιοδοσία να απαγορεύσει στον εργαζόμενο ακόμα και την έξοδο από τη χώρα (!). Ωστόσο, συνεχίζονται οι καταγγελίες για κατάχρηση του εργατικού δυναμικού, ενώ οι συνθήκες θανάτου όσων άφησαν την τελευταία τους πνοή δεν διερευνόνται.
Ένα ακόμα θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχει οδηγήσει σε έντονες διαμαρτυρίες είναι η προστασία των LGBTQ+ ατόμων σε μια χώρα όπως είναι το Κατάρ, όπου η ομοφυλοφιλία τιμωρείται με φυλάκιση ως και επτά χρόνια, αλλά και τα δικιαώματα των γυναικών.
Δεν είναι μόνο οι ανθρωπιστικές οργανώσεις που έχουν υψώσει τείχος για την προστασία τους, αλλά και αρκετοί από τους πρωταγωνιστές του σπορ. Για παράδειγμα, ο αρχηγός της Αγγλίας, Χάρι Κέιν, ανακοίνωσε πως θα αγωνιστεί με περιβραχιόνιο το ουράνιο τόξο, που αποτελεί σύμβολο της κοινότητας, εις ένδειξη διαμαρτυρίας, ενώ η Βαρκελώνη ανακοίνωσε πως -για τον ίδιο λόγο- δεν θα μεταδοθούν με δική της ευθύνη αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου σε δημόσιους χώρους. Αντίστοιχες κινήσεις έχουν γίνει -μεταξύ άλλων- από τις εθνικές ομάδες της Δανίας, της Γερμανίας, της Νορβηγίας, της Ολλανδίας, αλλά και από οπαδούς σε όλο τον κόσμο.
