Φάκελος μείωση ΦΠΑ: Η βελτίωση στις τιμές στο ράφι, το ΠΑΣΟΚ που ζητά το μέτρο, και γιατί δεν λειτουργεί μακροπρόθεσμα

Όλον αυτόν τον καιρό που μελετάμε τον πληθωρισμό τροφίμων και τις αυξομειώσεις στις τιμές των προϊόντων, ποτέ άλλοτε η εικόνα σε σύγκριση με τους εταίρους μας στην Ευρωζώνη δεν ήταν τόσο ενθαρρυντική.

Σύμφωνα με τη Eurostat, ο πληθωρισμός τροφίμων στην Ελλάδα έκλεισε τον Οκτώβριο στο 1% έναντι 1,9% στην Ευρωζώνη, με τη χώρα να καταγράφει την 6η χαμηλότερη τιμή! Ποιος θα το πίστευε ότι ο πληθωρισμός του ελαιολάδου που καθορίζει σε συντριπτικά μεγάλο ποσοστό τον εθνικό πληθωρισμό τροφίμων με (μόλις) 18,1% θα ήταν ο 5ος χαμηλότερος στην Ευρωζώνη!

Αν εξαιρεθούν κάποιες εστίες ανησυχίας όπως τα ψάρια και τα θαλασσινά όπου παραδοσιακά η Ελλάδα είναι στις πρώτες θέσεις (τον Οκτώβριο 4η) τα κρέατα όπου ο πληθωρισμός είναι υπερδιπλάσιος του κοινοτικού μέσου όρου { 2,1% έναντι 1% } και το κρασί όπου βρισκόμαστε στην 5η θέση σε όλες τις άλλες κατηγορίες η χώρα μας έχει πολύ καλύτερη εικόνα από τον μέσο όρο :

Προϊόν Ελλάδα Ευρωζώνη

Γάλα -5,2% 1,2%
Γιαούρτι -3,2% 0,1%
Τυρί -4,4% 0,4%
Αβγά -0,6% -0,4%
Φρούτα -1,8% 1,9%
Πατάτες -0,1% 0,6%
Ζάχαρη -22,4% -10%
Καφές -2,2% 4,5%
Ψωμί 1,2% 1,5%
Αρνί 3,5% 5%

Την ίδια στιγμή στη δημόσια σφαίρα κερδίζει ξανά έδαφος η συζήτηση γύρω από την ανάγκη ή όχι μείωσης του ΦΠΑ με το ΠΑΣΟΚ κυρίως και τον ΣΥΡΙΖΑ δευτερευόντως να πιέζουν την κυβέρνηση. Κυβέρνηση, η οποία έχει ξεκαθαρίσει ότι στη στόχευση της για το δεύτερο γύρο φοροελαφρύνσεων που σχεδιάζει, οι έμμεσο φόροι δεν έχουν θέση, ή τουλάχιστον δεν έχουν κεντρική θέση και γιατί κοστίζουν και γιατί οι μειώσεις δεν περνάνε τελικά στους καταναλωτές.

Το πρώτο επιχείρημα δεν αμφισβητείται από κανέναν. 2 μονάδες μείωσης ΦΠΑ όπως προτείνει το ΠΑΣΟΚ κοστίζουν 3 δισ€ τα οποία είναι πολλά χρήματα. Γι’αυτό και η αξιωματική αντιπολίτευση πλέον προτείνει και συνοδευτικές έκτακτες εισφορές στα μερίσματα των επιχειρήσεων και τα υπερκέρδη όπως τα αποκαλεί τον τραπεζών.

Στο δεύτερο ερώτημα και το αν διαχέονται ή όχι οι μειώσεις των συντελεστών στις τιμές των προϊόντων, έχει δώσει απάντηση το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής η οποία μάλλον πέρασε στα ψιλά ακόμη και από τους κυβερνητικούς αξιωματούχους.

Οι οικονομολόγοι του Γραφείου, εξέτασαν τη διεθνή βιβλιογραφία γύρω από τις μεταβολές του ΦΠΑ (αυξήσεις και μειώσεις) σε 27 χώρες από 1996 έως και το 2015 και τα ευρήματα είναι χαρακτηριστικά:
• Μόνο το 6% των μειώσεων του ΦΠΑ διαχέεται στις τελικές τιμές και μόνο βραχυχρόνια, το υπόλοιπο 94% χάνεται από την πρώτη στιγμή στην εφοδιαστική αλυσίδα. Αντίθετα στις αυξήσεις ΦΠΑ το ύψος της διάχυσης στην τελική τιμή φτάνει το 34%. Αυτό συνεπάγεται ότι σε κάποιες περιπτώσεις όπου η μείωση του ΦΠΑ ακολουθείται από αντίστοιχη αύξηση του οι τιμές αυξάνουν δυσανάλογα γεγονός που αποβαίνει σε βάρος του καταναλωτή.
• Κι αυτή η μικρή μείωση τιμών στις περιπτώσεις μείωσης του ΦΠΑ είναι παροδική καθώς σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία μετά από μια περίοδο 10 μηνών μεσοσταθμικά , οι τιμές επιστρέφουν εκεί που βρίσκονταν.
Ειδικά για την Ισπανία, την οποία χρησιμοποιεί ως παράδειγμα προς μίμηση η αντιπολίτευση, οι μελέτες είναι πολλές και οι περισσότερες δείχνουν ότι με την πάροδο του χρόνου, το μέτρο έχασε τη δυναμική του.

Η Τράπεζα της Ισπανίας υπολόγισε ότι για τα προϊόντα που ο συντελεστής ΦΠΑ μειώθηκε από το 10% στο 5%, τους πρώτους 2,5 μήνες η διάχυση έφτασε στο 90% για να υποχωρήσει λίγες εβδομάδες αργότερα στο 70%. Χειρότερη η εικόνα στα προϊόντα στα οποία ο ΦΠΑ έπεσε στο 0 με αρχική διάχυση στο 70% και αμέσως μετά πτώση στο 50%.

Παρόμοια και τα ευρήματα της αντίστοιχης μελέτης του αυτόνομου πανεπιστημίου της Μαδρίτης το οποίο αρχικά παρατηρεί σημαντική επίδραση της μείωσης του ΦΠΑ τους πρώτους 2 μήνες η οποία περιορίζεται σχεδόν στο 1/4 από τον τρίτο μήνα.

«Με άλλα λόγια το μέτρο είναι αποτελεσματικό, αλλά προσωρινό, καθώς χάνει την αποτελεσματικότητα του όσο περνά ο καιρός. Αυτό ίσως οδηγήσει στο φαινόμενο της επιστροφής των τιμών στην αρχική τους τάση» καταλήγει η έκθεση.

Πηγή: Καθημερινή