Εποχή Βαρδινογιάννη: Τίτλοι, ευρωπαϊκές πορείες και κόντρες

Ήταν 17 Ιουλίου του 1979 όταν ο Παναθηναϊκός, ως επαγγελματική ομάδα πλέον μετά το νομοσχέδιο του Ιανουαρίου του ίδιου έτους που προέβλεπε την αλλαγή των ομάδων σε ανώνυμες εταιρείες (Πάο) άλλαζε εποχή. Σε μια περίοδο ιδιαίτερη και δύσκολη για το τριφύλλι. Η ομάδα είχε χάσει τα σκήπτρα στην Ελλάδα από την ΑΕΚ. Ο Μίμης Δομάζος και ο Αντώνης Αντωνιάδης είχαν αποχωρήσει, όπως επίσης και ο προπονητής Κάζιμιρ Γκόρσκι. Η κατάσταση ήταν τεταμένη. Έπειτα από διαδοχικά συμβούλια αποφασίστηκε το μετοχικό κεφάλαιο της νεοσύστατης ΠΑΕ να οριστικά στα 80.000.000 δρχ. Εκδόθηκαν 40.000 μετοχές με την κάθε μια να αξίζει 2.000 δρχ.

Στις 17 Ιουλίου, αν και ο Παύλος Γιαννακόπουλος είχε καταθέσει πρόταση για την ομάδα. Ο Γιώργος Βαρδινογιάννης κάνει την… αντεπίθεσή του και κάνει πρόταση για την αγορά του 51% των μετοχών. Ωστόσο, ο κανονισμός τότε δεν επέτρεπε σε ένα πρόσωπο να έχει πάνω από το 20%.
Ο Καπετάνιος απαντάει: «Κανένα πρόβλημα. 20% εγώ, 20% ο αδελφός μου Βαρδής και 14 % ο γαμπρός μου, όλοι μέλη του Παναθηναϊκού». Με αυτόν τον τρόπο η ιστορία αλλάζει και η ΠΑΕ Παναθηναϊκός περνάει στα χέρια της οικογένειας.

21 χρόνια στο «τιμόνι»

Ο Γιώργος Βαρδινογιάννης υπηρετεί την ΠΑΕ για 21 ολόκληρα χρόνια. Μέχρι το 2000 όταν αποχωρεί. Επί των ημερών του ο Παναθηναϊκός προσπαθεί να αλλάξει επίπεδο. Φτιάχνει το προπονητικό κέντρο της Παιανίας, δημιουργεί μπουτίκ, οργανώνει τις ακαδημίες για να έχει ο Σύλλογος «φυτώρια», γεγονός που γεννάει νέες καταστάσεις στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Ο Παναθηναϊκός μετά τον τελικό του Γουέμπλεϊ ξαναγίνεται ευρωπαϊκό κλαμπ υψηλού επιπέδου.

Τίτλοι και πορείες

Με τους πράσινους, ο Βαρδινογιάννης κατακτάει το πρώτο πρωτάθλημα το 1984. Συνολικά με τον «καπετάνιο» το «τριφύλλι» πήρε έξι πρωταθλήματα, 9 Κύπελλα και τρία σούπερ καπ. Φυσικά, η ομάδα έκανε εκπληκτικές πορείες στην Ευρώπη. Το 1985 ο Παναθηναϊκός φτάνει μέχρι τους «4» του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, όταν αποκλείστηκε από τη Λίβερπουλ, ενώ το ίδιο έκανε το 1996 όταν η διοργάνωση είχε μετονομαστεί σε Τσάμπιονς Λιγκ και το τριφύλλι κοντραρίστηκα στα ημιτελικά με τον Άγιαξ, παίρνοντας το σπουδαίο διπλό στο Άμστερνταμ. Ενδιάμεσα, το 1988 οι «πράσινοι» κάνουν ξανά μυθικά πράγματα, αυτή τα φορά στο ΟΥΕΦΑ, όταν πήγαν μέχρι τους «8» αποκλείοντας, μάλιστα, τη Γιουβέντους, αλλά και την Οσέρ.



Μεταγραφές που άφησαν εποχή

Επί καπετάνιου ο Παναθηναϊκός έκανε κάποιες από τις μεγαλύτερες μεταγραφές στην ιστορία του. Χουάν Ραμόν Ρότσα, Βέλιμιρ Ζάετς, Δημήρης Σαραβάκος, Κριστόφ Βαζέχα, Γιόζεφ Βάντσικ, Χουάν Χοσέ Μπορέλι, Γιάννης Κυράστας, Μάικ Γαλάκος, Στράτος Αποστολάκης, Αλιόσα Ασάνοβιτς, είναι κάποιοι απ’ αυτούς.

Συνεργάστηκε, επίσης, με καταξιωμένους προπονητές, όπως ο Οσιμ, ο Γκμόχ, ο Πετρόπουλος, ο Μπένγκστον, ο Δανιήλ, ο Κόβατς, ο Ιβιτς, ο Γκόρσκι, ο Πεζάολα, ενώ του βγήκαν τα… ρίσκα με Ρότσα και Κυράστα στην τεχνική ηγεσία.



Οι κόντρες, τα λάθη και η αποχώρηση

Ο «καπετάνιος» αναμφίβολα αποτέλεσε μια εμβληματική φυσιογνωμία που άφησε εποχή στην… παραγοντική ιστορία του Παναθηναϊκού. Το πρόσημο ήταν άκρως θετικό, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν έκανε και λάθη. Ο Βαρδινογιάννης είχε, κατά καιρούς, κόντρες με οπαδούς. Θέλησε να αποβάλλει τον χουλιγκανισμό από τα γήπεδα, αλλά το έκανε με λάθος τρόπο. Αντί να διώξει τους ταραξίες, πήγε σε μια διαφορετική λογική, διώχνοντας και… κηνυγώντας σχεδόν όλους τους οργανωμένους της Θύρας 13. Οι σχέσεις 13 – Βαρδινογιάννη πέρασαν από 40 κύματα. Άλλοτε ήταν σχέσεις αγάπης, αλλά εξελίχθηκαν σε σχέσεις μίσους και αδιανόητης έντασης. Αξέχαστο ήταν το στιγμιότυπο όταν ο «Καπετάνιος» πήγε μέχρι τα σύρματα της Θύρας 13 το 1989.

Σε ό, τι έχε να κάνει με τα λάθη του, κανείς δεν του συγχωρεί ότι δεν έφτιαξε γήπεδο στον Παναθηναϊκό, ενώ είχε τη δύναμη να το κάνει. Κατά κάποιον τρόπο η οικογένεια φάνηκε να συμβιβάζεται με το ΟΑΚΑ. Πολλοί, επίσης, τον κατηγορούν ότι νικήθηκε από τον Σωκράτη Κόκκαλη όταν από το 1996 και μετά ο Ολυμπιακός πήρε τα πρωτία, ενώ το παρασκήνιο δρούσε ανεξέλεγκτο με την περίφημη «παράγκα του Θωμά».

Τέλος, η ομάδα θα μπορούσε σε κάποιες περιπτώσεις να ντύσει στα πράσινα ορισμένους σπουδαίους παίκτες και να ένα ακόμη βήμα παραπάνω για έναν ευρωπαϊκό τελικό. Άλλωστε, είχε φτάσει κοντά.

Σε κεντρική ταβέρνα της Αθήνας λέγεται ότι είχε δώσει τα χέρια με τον Ντίνο Τσαουσέσκου, γιο του δικτάτορα για την απόκτηση του μεγάλου Γκιόργκι Χάτζι. Τελικάμ η μεταγραφή δεν προχώρησε διότι ο Βαρδινογιάννης δεν έδωσε 50.000.000 δραχμές για να πάρει αυτό τον μεγάλο ποδοσφαιριστή. Μετά το Μουντιάλ του 1990 ο Χάτζι πήγε στη Ρεάλ Μαδρίτης.
Υπήρχαν κι άλλες περιπτώσεις που απασχόλησαν όπως ο Χρίστο Στόιτσκοφ, ο Νταβόρ Σούκερ και ο Πρέντραγκ Μιγιάτοβιτς με τον «θρύλο» να λέει ότι ο Ιβιτσα Οσιμ είχε πείσει τον Σέρβο, αλλά ο παίκτης πήγε στη Βαλένθια και αργότερα στη Ρεάλ Μαδρίτης.
Μετά και τον θάνατο του αδερφού του Θόδωρου, ο «καπετάνιος» έδειχνε να μην αντέχει για πολύ στα ηνία της ΠΑΕ. Σε συνδυασμό με την παντοκρατορία του Κόκκαλή, το παρασκήνιο και την πίεση από τους οπαδούς, ο Βαρδινογιάννης αποφάσισε να αποχωρήσει. «Κουράστηκα», έλεγε σε κοντινούς του ανθρώπους τον Μάιο του 2000.

Λίγες μέρες μετά το ανακοινώνει μέσω συνέντευξης Τύπου:

«Αποχωρώ από την ΠΑΕ Παναθηναϊκός. Αυτή είναι η τελευταία μας συνάντηση. Ερχόμενος εδώ δεν το είπα σε κανέναν, ούτε στο ευρύτερο περιβάλλον μου. Το είχα προαναγγείλει από τη Νέα Υόρκη σε έναν συνάδελφό σας. Ήταν ένα λογοπαίγνιο. Είπα ότι θα φύγω μαζί με τον Κυράστα. Και αυτό κάνω. Αρκετά σάς κούρασα τόσα χρόνια. Είκοσι ένα χρόνια βρισκόμουν στο μικροσκόπιο. Κάποιοι με χρησιμοποίησαν ως άλλοθι για τις δικές τους αδυναμίες. Ίσως η αποχώρησή μου προβληματίσει κάποιους να αλλάξουν τη στάση τους.

Τώρα θα ασχοληθώ με την οικογένειά μου. Όπως ήρθαν τα πράγματα, είτε έπρεπε να συμβιβαστώ είτε να αποχωρήσω. Δεν δέχομαι να κάνω συμβιβασμούς. Δεν είχα στόχο την κατάκτηση τροπαίων με οιονδήποτε τρόπο. Και ποτέ μου δεν χρησιμοποίησα τον Παναθηναϊκό ως μέσον πίεσης ή εμπορευματοποίησης.

Πιστεύω ότι θα έχω τη θέση μου, στη θύρα 3 του γηπέδου της Λεωφόρου, από εκεί που ξεκίνησα. Δεν ξεχνώ εγώ τα πρώτα σκαλοπάτια. Με στενοχωρεί ο τρόπος που αναγκάστηκα να φύγω. Δεν μπορούσα να κάνω διαφορετικά. Εν πάση περιπτώσει, η παρουσία μου στον Παναθηναϊκό δεν είχε ποτέ στόχο το όφελος. Τα έργα που βλέπετε (η Παιανία) δεν έγιναν με κλεμμένα λεφτά. Θα κριθώ από την ιστορία. Θα βρω χρόνο να πάω για ψάρεμα και στο βουνό. Και θα γράψω κάποτε τα απομνημονεύματά μου. Η διάδοχη κατάσταση; Πιστεύω ότι θα συνεχίσει τον δρόμο που έχω χαράξει. Ο Παναθηναϊκός μαζί μου ξέφυγε από τα Ελληνικά σύνορα. Ειλικρινά δεν ξέρω τι θα γίνει στο εξής». Τέλος εποχής…

Τα ηνία στον «Τζίγκερ»

Πλέον, ο Παναθηναϊκός περνάει σε μια διαφορετική εποχή με τον Γιάννη Βαρδινογιάννη να αναλαμβάνει. Με μια διαφορά: Την πρωτη τριετία διοικεί ο Άγγελος Φιλιππίδης έχοντας το πρόσταγμα της οικογένειας. Ο Παναθηναϊκός επιστρέφει στη Λεωφόρο, πρωτάθλημα δεν μπορεί να πάρει, αλλά κάνει εντυπωσιακές πορείες σε Τσάμπιονς Λιγκ και ΟΥΕΦΑ, φτάνοντας δυο φορές μέχρι τα προημιτελικά. Μετά την ήττα στη Ριζούπολη και έπειτα από όσα ακολούθησαν ο Φιλιππίδης αποχωρεί, ο Μήτσου αναλαμβάνει την προεδρία και ο Γιάννης Βαρδινογιάννης ενεργοποιείται.

Νταμπλ, εσωστρέφεια και συλλαλητήριο

Στην πρώτη ουσιαστική χρονιά του «Τζίγκερ» ο Παναθηναϊκός επιστρέφει στους τίτλους έπειτα από μια επταετία. Και μάλιστα με τρόπο εμφατικό. Παίρνει το νταμπλ και ο κόσμος το πανηγυρίζει με την ψυχή του. Αντί, όμως, η ομάδα να συνεχίσει στις επιτυχίες, περνάει σε μια λογική μιζέριας, εσωστρέφειας και διχόνοιας. Ο «Τζίγκερ» συμβουλεύεται λάθος ανθρώπους σε κάθε επίπεδο. Αγωνιστικό και επικοινωνιακό. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η ομάδα να γίνεται όλο και πιο αδύναμη και να χάνει το ευρωπαϊκό της προφίλ μέσα σε 1-2 χρόνια! Οι οπαδοί ξεσηκώνονται, ο Βαρδινογιάννης δεν ακούει, αφού σύμφωνα με τους κοντινούς του ανθρώπους «όλα είναι καλά και θα φτιάξουν». Έτσι, λοιπόν, κι ενώ ο κόσμος είναι στα κάγκελα, φτάνουμε στην εμφάνιση της ΠΕΚ, το συλλαλητήριο του 2008 όταν περίπου 30.000 άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους κατά του «Τζίγκερ». Ολο αυτό δημιούργησε αφόρητη πίεση και ο Παναθηναϊκός πήγε στο πολυμετοχικό σχήμα με το Βαρδινογιάννη να διατηρεί το 55% και στην ΠΑΕ να μπαίνουν ονόματα όπως οι Πατέρας, Βγενόπουλος, Γιαννακόπουλος, Πολέμης, Νίκας, Ξυλάς, Δάβαρης, Ζολώτας. Επιχειρηματικοί κολοσσοί.

Νέες κόντρες, διάλυση και οριστική αποχώρηση

Έπειτα από ένα νταμπλ, επιστροφή στις πορείες στην Ευρώπη, ρεκόρ στα εισιτήρια διαρκείας με πάνω από 30.000, ο πολυμετοχικός Παναθηναϊκός αντί να συνεχίσει ενωμένος, διαλύεται. Η μεγάλη κόντρα Βαρδινογιάννη – Βγενόπουλου μονοπωλεί το ενδιαφέρον και ζημιωμένος βγαίνει ο Παναθηναϊκός. Εν τέλει, η πολυμετοχικότητα πάει οριστικά να υφίσταται, ο Βαρδινογιάννης αναλαμβάνει ξανά, αλλά η οικογένεια, μετά και τη νέα μεγάλη κόντρα με μερίδα των οπαδών, αποφασίζει να αποχωρήσει οριστικά.



Στις 5 Σεπτεμβρίου του 2011 ο Βαρδινογιάννης αποχωρεί και μπαίνει επισήμως το τέλος εποχής στην ΠΑΕ Παναθηναϊκός.

Διακρίσεις Παναθηναϊκού με οικογένεια Βαρδινογιάννη

Πρωταθλήματα (8): 1984, 1986, 1990, 1991, 1995, 1996, 2004, 2010
Κύπελλα (11): 1982, 1984, 1986, 1988, 1989, 1991, 1993, 1994, 1995, 2004, 2010
Σούπερ Καπ (3): 1988, 1993, 1994
Παράλληλα οι μεγαλύτερες επιτυχίες στην Ευρώπη (μετά τον τελικό του Γουέμπλεϊ) έγιναν επί εποχής Βαρδινογιάννη στο «τριφύλλι». Θυμίζουμε τις πιο χαρακτηριστικές:
1984-85: Ημιτελικός Πρωταθλητριών
1995-96: Ημιτελικός Champions League
2001-02: Προημιτελικός Champions League
1987-88: Προημιτελικός UEFA
2002-03: Προημιτελικός UEFA