Αλλάζει το καθεστώς και η λειτουργία των ΚΤΕΛ

Εντός χρονοδιαγράμματος είναι οι ενέργειες του Υπουργείου αναφορικά με τα ΚΤΕΛ και όχι για τις μεταφορές που χαρακτηρίζονται ως "αστικές".

Επειτα από σχετική προετοιμασία και συζητήσεις με Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το θέμα των ΚΤΕΛ που αποτελεί δέσμευση προ διετίας με την τρόικα, προχωρά σε αλλαγές που εντάσσονται στο κοινοτικό δίκαιο (Κανονισμός 1370/2007) με μια μεταβατική περίοδο μέχρι και το 2019.

Ωστόσο, το Υπουργείο προσβλέπει σε αποτελέσματα αρκετά νωρίτερα χρονικά με διαγωνισμό ή απευθείας ανάθεση με όρους που θα γνωστοποιηθούν τουλάχιστον έναν χρόνο πριν, προκειμένου να προετοιμαστούν εγκαίρως όλοι οι φορείς, για να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις του ανταγωνισμού.

Στη σημερινή συνέντευξη τύπου, ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης παρουσίασε τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου συστήματος που αξιολογούνται ως εξής:

1. Εισάγονται στοιχεία ευρύτερης οικονομικής ελευθερίας στις υπεραστικές οδικές μεταφορές.
Θα επιτρέπεται πλέον οι φορείς να επιλέγουν ελεύθερα την εταιρική μορφή οργάνωσης των σχετικών επιχειρήσεων, με την πρόθεση να δημιουργηθούν οικονομικώς βιώσιμα εταιρικά σχήματα, σύμφωνα με τους κανόνες της αγοράς.
Ακόμη, απλοποιούνται οι διαδικασίες και γίνονται ευκολότερες οι μεταβιβάσεις οχήματος, αλλά και η απόκτηση άδειας οχήματος, για την εκτέλεση επιβατικών μεταφορών.
Επίσης, σε κάποιες περιπτώσεις, θα μπορεί κάποιος να λειτουργεί πάνω σε νέες γραμμές, χωρίς να ανταγωνίζεται αθέμιτα τους άλλους φορείς.
Επιπλέον, καταργείται ο καθορισμός των τιμών από το κράτος, και θα καθορίζονται μόνο τα ανώτατα όρια χρέωσης επιβατών ανά χιλιόμετρο, ώστε να υπάρξει εξορθολογισμός και ταυτόχρονα, προστασία του καταναλωτή.
Παράλληλα, οι ανάδοχοι θα έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν καλύτερες τιμές στους επιβάτες, με την ελεύθερη τιμολογιακή πολιτική εκπτώσεων π.χ. προπώληση, «έξυπνα εισιτήρια», ηλεκτρονικές αγορές εισιτηρίων κ.λπ.

2. Εξασφαλίζεται πως οι απομακρυσμένες περιοχές θα εξακολουθήσουν να έχουν πρόσβαση στο δίκτυο όπως σήμερα. Απομένει να το δούμε στην πράξη. Πάντως ο υπουργός επισήμανε ότι "οι κάτοικοι και οι επισκέπτες των ορεινών, των νησιωτικών και άλλων περιοχών, θα έχουν τακτική και απρόσκοπτη πρόσβαση στη συγκοινωνία."

3. Διασφαλίζεται η ποιότητα των υπηρεσιών, από πλευράς εξυπηρέτησης επιβατών, ακριβούς τήρησης των δρομολογίων, ασφάλειας κλπ.

4. Ρυθμίζονται οι σχέσεις του κράτους με τους φορείς του συγκοινωνιακού έργου, με διαφάνεια. Το κράτος δεν θα δίνει περισσότερα χρήματα, απ' όσα δίνει τώρα και οι επιδοτήσεις θα δίνονται με πολύ αυστηρά, ορθολογικά κριτήρια, διορθώνοντας και κάποιες στρεβλώσεις. Καταργείται στην ουσία, η αποκαλούμενη "εσωτερική επιδότηση", δηλαδή η καθιερωμένη πρακτική όπου οι επιβάτες κάποιων γραμμών πληρώνουν ακριβότερο εισιτήριο για να χρηματοδοτηθεί έτσι η λειτουργία άλλων γραμμών (άγονων περιοχών κλπ).

5. Δεν αλλάζουν οι συνήθειες των επιβατών στην καθημερινότητα και δεν επηρεάζεται δυσμενώς κατηγορίες πολιτών που σήμερα κινούνταιι με ατέλεια ή μειωμένο εισιτήριο π.χ. μαθητές, ΑΜΕΑ κλπ.

Οσον αφορά στο πως θυα επιτευχθούν όλα τα παραπάνω, ο υπουργός τόνισε ότι υπάρχουν ορισμένοι άξονες. Ο πρώτος σχετίζεται με την οργάνωση του δικτύου των υπεραστικών επιβατικών γραμμών.

Προβλέπονται τρεις κατηγορίες γραμμών:
α) οι Γραμμές Αποκλειστικού Έργου, δηλαδή εκείνες όπου ο ανάδοχος εξασφαλίζει την αποκλειστικότητα εκτέλεσης έργου στις συγκεκριμένες γραμμές χωρίς ανταγωνισμό (επιλέγεται ο ανάδοχος με τη συμφερότερη προσφορά).
β) οι Άγονες Γραμμές, δηλαδή εκείνες για τις οποίες ο Ανάδοχος εξασφαλίζει την αποκλειστικότητα εκτέλεσης έργου και ταυτόχρονα -λόγω μικρού οικονομικού ενδιαφέροντος- και επιδότηση (αποζημίωση) πάλι μέσω διαγωνισμού.
γ) οι Γραμμές Ελεύθερης Επιλογής. Πρόκειται για γραμμές μεγάλου εμπορικού ενδιαφέροντος, όπου οποιοσδήποτε τηρεί τις προϋποθέσεις, θα μπορεί να εκτελεί δρομολόγια ή να προτείνει και να εκτελεί νέα δρομολόγια, αρκεί να μην προκαλεί αθέμιτο ανταγωνισμό στις λοιπές γραμμές.

Ειδικά για νησιωτικές περιοχές ή όπου υπάρχει μικρής έκτασης έργο, θα εμπίπτει και η δυνατότητα, να μπορούν οι αρχές να αναλάβουν οι ίδιες το έργο ή να το αναθέτουν σε τρίτους, κατόπιν πρόσκλησης ενδιαφέροντος.
Εδώ προβλέπονται μία σειρά από ρυθμίσεις για την εξασφάλιση της διαφάνειας στη διαδικασία.

Ο δεύτερος άξονας, αφορά τις υποδομές των υπεραστικών επιβατικών μεταφορών.
Με τη συνεργασία των ιδιοκτητών τους, οι σταθμοί των υπεραστικών λεωφορείων, εντάσσονται στο σύστημα των δημοσίων υπεραστικών μεταφορών και διασφαλίζεται η πρόσβαση των μεταφορέων σε αυτούς, έναντι καταβολής τέλους χρήσεως της υποδομής.

Τρίτος άξονας του νομοσχεδίου είναι η Εθνική Αρχή Χερσαίων Επιβατικών Μεταφορών. Αναβαθμίζεται η ήδη υπάρχουσα Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων σε Εθνική Αρχή Χερσαίων Επιβατικών Μεταφορών και ενισχύεται με ειδικευμένο προσωπικό, κυρίως συγκοινωνιολόγους, οικονομολόγους και άλλους, που θα μεταταγούν ή αποσπαστούν από άλλες υπηρεσίες.

Η Εθνική Αρχή Χερσαίων Επιβατικών Μεταφορών θα έχει αρμοδιότητες, όπως:
- Με βάση τις προτάσεις των Περιφερειών της χώρας -που έχουν ιδία αντίληψη- και σε συνδυασμό με τεκμηριωμένες συγκοινωνιακές και οικονομικές μελέτες, καθορίζει τις γραμμές του δικτύου των δημοσίων υπεραστικών μεταφορών επιβατών.

- Αποφασίζει την χορήγηση αποκλειστικών δικαιωμάτων εκμετάλλευσης ή και επιδότησης.

- Ορίζει τους γενικούς κανόνες διενέργειας των διαγωνισμών, το περιεχόμενο των τευχών διακήρυξης (όπου περιγράφεται το ελάχιστο απαιτούμενο ποσοτικό και ποιοτικό επίπεδο υπεραστικών μεταφορών επιβατών).

- Θέτει τους γενικούς όρους των συμβάσεων με τους Αναδόχους και παρακολουθεί και εποπτεύει την εκτέλεση τους.

- Μετά από την αναγκαία τεκμηρίωση, καθορίζει το ανώτατο όριο χρέωσης των επιβατών και το ύψος της εκάστοτε επιδότησης από το Δημόσιο.

- Χορηγεί τις άδειες των γραμμών "ελεύθερης επιλογής" και καθορίζει τους όρους λειτουργίας τους.

- Καθορίζει τους γενικούς κανόνες για τις απευθείας αναθέσεις υπεραστικών μεταφορών επιβατών καθώς και τους βασικούς όρους των σχετικών συμβάσεων

Στόχος του Υπουργείου είναι η Αρχή να καταστεί λειτουργική μέσα στο καλοκαίρι και αργότερα να δημοσιεύσει όλα τα αναγκαία στοιχεία για τους διαγωνισμούς.


Επιμέλεια: Δημήτρης Μπαλής