Οποιοσδήποτε ποδοσφαιρόφιλος ακούσει τη φράση «Μουντιάλ 1958», αμέσως θα σκεφτεί τη Βραζιλία του Πελέ. Πράγματι, εκείνη η μυθική ομάδα της «σελεσάο» με το «μαύρο μαργαριτάρι» δίπλα σε παίκτες όπως ο Γκαρίντσα, ο Ζαγκάλο και ο Βαβά έκλεψε την παράσταση, καθώς όχι μόνο κατέκτησε τη διοργάνωση αλλά γέννησε και τον μύθο του «jogo bonito».
Παρόλα αυτά, στα γήπεδα της Σουηδίας τότε, ένας άλλος παίκτης ήταν που έσπασε ένα ασύλληπτο ρεκόρ, που παραμένει μέχρι σήμερα και δύσκολα θα ξεπεραστεί. Ο Ζιστ Φοντέν, στράικερ της Γαλλίας, οδήγησε την όχι και τόσο ποιοτική τότε ομάδα των «τρικολόρ» μέχρι τα ημιτελικά, σκοράροντας 13 γκολ μόλις σε 6 παιχνίδια!
Αυτό το νούμερο μπορεί να ακούγεται σε πολλούς ακραίο, και είναι όντως. Αν ωστόσο, παρακολουθούσε κανείς το τι έκανε ο Φοντέν στη συλλογική καριέρα του πριν το Παγκόσμιο Κύπελλο, δεν προκαλεί και τόση εντύπωση.
Σήμερα (1/3), 65 χρόνια μετά, ο Ζιστ Φοντέν άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 89 ετών, βυθίζοντας στη θλίψη το γαλλικό αλλά και το παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Το γεγονός αυτό δίνει στο sport-fm.gr την αφορμή να θυμίσει την τεράστια καριέρα του Γάλλου, που ήταν πολλά παραπάνω από ένας απλά καλός σκόρερ.
Tα πρώτα βήματα σε Μαρόκο και Γαλλία
Ο Ζιστ Λουί Φοντέν, όπως είναι το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε το 1933 στο Μαρόκο, το οποίο τότε αποτελούσε ακόμη γαλλική αποικία. Παρόλο που τόπος γέννησής του ήταν το Μαρακές, πολύ γρήγορα μετακόμισε στην Καζαμπλάνκα, την οποία ο ίδιος θεωρούσε πάντα την πατρίδα του. Εκεί έκανε και τα πρώτα του ποδοσφαιρικά βήματα, στην τοπική ομάδα USM Casablanca, η οποία μόλις λίγα χρόνια μετά διαλύθηκε.
Στο πρωτάθλημα του Μαρόκου έκανε… μεγάλη πλάκα, σκοράροντας 62 γκολ σε 48 εμφανίσεις, κάτι που έκανε τους πάντες τόσο στην αφρικάνικη χώρα όσο και στη Γαλλία να μιλούν γι’ αυτόν ως το νέο παιδί-θαύμα του γαλλικού ποδοσφαίρου. Οι προτάσεις δεν άργησαν να έρθουν, και το 1953, σε ηλικία μόλις 20 χρονών, πήγε για πρώτη φορά στη Ευρώπη για να φορέσει τη φανέλα της Νις.
Στην ομάδα της Νίκαιας, συνέχισε από εκεί που σταμάτησε στο Μαρόκο. Αγωνίστηκε εκεί τρία χρόνια, και παρά το πολύ αυξημένο επίπεδο δεν έδειξε να… δυσκολεύεται, όντας μέσα στους πρώτους σκόρερ του γαλλικού πρωταθλήματος τις δύο πρώτες του σεζόν. Την τρίτη χρονιά, ταλαιπωρήθηκε από τραυματισμούς, μία «κατάρα» που θα τον επισκεπτόταν αρκετά συχνά στην καριέρα του τα επόμενα χρόνια.
Παρόλα αυτά, η Νις κατέκτησε τότε το πρωτάθλημα, παίρνοντας τα «σκήπτρα» από τη Ρεμς, η οποία εκείνη τη σεζόν έπαιξε μάλιστα στον τελικό του νεοσύστατου Ευρωπαϊκού Κυπέλλου Πρωταθλητριών και ηττήθηκε από τη Ρεάλ.
Η καταξίωση στη Ρεμς
Το καλοκαίρι του 1956, η δευτεραθλήτρια Ευρώπης Ρεμς έχασε τον κορυφαίο της παίκτη, τον θρυλικό Ρειμόν Κοπά, από τη Ρεάλ Μαδρίτης. Σε μία προσπάθεια να καλύψει το κενό αυτό στην επίθεση, αλλά να ανακτήσει και τα πρωτεία στη Γαλλία, η γαλλική ομάδα αποφάσισε να αποκτήσει από τη Νις τον Φοντέν, σε μία κίνηση που τάραξε τότε τα νερά στο γαλλικό πρωτάθλημα.
Στη Ρεμς ο Φοντέν έζησε τα πιο επιτυχημένα του χρόνια, σε συλλογικό τουλάχιστον επίπεδο. Όχι μόνο ανέβασε ο ίδιος τρομερά τα νούμερά του, αλλά και η ομάδα άλλαξε «πίστα», κερδίζοντας τρία Πρωταθλήματα, 1 Κύπελλο και δύο Σούπερ Καπ μέσα σε μία εξαετία. Σε αυτά τα έξι χρόνια, ο Φοντέν σκόραρε 145 γκολ σε 152 εμφανίσεις σε όλες τις διοργανώσεις, σπάζοντας τα κοντέρ στη Γαλλία και όχι μόνο!
Τη σεζόν μάλιστα, 1958-59, με ηγέτη τον Γάλλο επιθετικό η Ρεμς έφτασε ξανά στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, όπου περίμενε και πάλι η Ρεάλ Μαδρίτης. Η «βασίλισσα» ήταν και πάλι θριαμβεύτρια, στερώντας από τον πρώτο σκόρερ της διοργάνωσης Φοντέν έναν τίτλο που θα του επέτρεπε να γράψει ιστορία και σε συλλογικό επίπεδο. Παρόλα αυτά, το ίδιο καλοκαίρι άφησε τη «βασίλισσα» και επέστρεψε στην ομάδα ο Ρειμόν Κοπά, με τον οποίο μαζί συνέθεσαν για τρία χρόνια ένα από τα πιο ιστορικά δίδυμα για το γαλλικό ποδόσφαιρο!
Το ιστορικό ρεκόρ στη Σουηδία
Το 1958, κατά τη διάρκεια της μαγευτικής θητείας του στη Ρεμς, ο Φοντέν κλήθηκε στην εθνική ομάδα της Γαλλίας, για να τη συνδράμει τόσο στα προκριματικά όσο και στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1958. Μέχρι τότε, με την «τρικολόρ» είχε αγωνιστεί μόλις τρεις σκόρπιες φορές, σκοράροντας ισάριθμα τέρματα. Μάλιστα, παραλίγο να μην πάει καν στην διοργάνωση που τον καθιέρωσε, καθώς δεν ήταν στις αρχικές επιλογές του προπονητή, ωστόσο τραυματίστηκαν οι δύο σέντερ φορ της ομάδας!
Στο πρώτο ματς του Μουντιάλ της Σουηδίας, έδειξε… άμεσα τις διαθέσεις του απέναντι στην άτυχη Παραγουάη, πετυχαίνοντας χατ τρικ στη νίκη της Γαλλίας με 7-3. Ακολούθησαν άλλα δύο γκολ στην ήττα από την Γιουγκοσλαβία (3-2), καθώς κι ένα ακόμη στη νίκη επί της Σκωτίας (2-1). Σύνολο 6, μόνο στον όμιλο, που βρήκε τους Γάλλους να προκρίνονται ως πρώτοι!
Στα νοκ άουτ, φιλοδώρησε με άλλα δύο τέρματα τη Βόρειο Ιρλανδία που υποτάχθηκε με άνεση (4-0), σκοράροντας ένα ακόμη γκολ στον ημιτελικό με τη Βραζιλία, όπου οι «τρικολόρ» υπέστησαν μία βαριά ήττα από τους μετέπειτα Κυπελλούχους (5-2). Έμενε μόνο ο μικρός τελικός, απέναντι στην προηγούμενη Πρωταθλήτρια κόσμου Δυτική Γερμανία.
Εκεί, ο Φοντέν έγραψε ιστορία, πετυχαίνοντας καρέ τερμάτων και οδηγώντας τους Γάλλους στο πρώτο τους «βάθρο» σε Μουντιάλ, το οποίο θα ήταν και το μόνο τους μέχρι το 1986! Δεν χρειάζεται να πούμε, πως κανείς από τότε δεν έχει πετύχει 4 γκολ σε έναν αγώνα Παγκοσμίου Κυπέλλου, ούτε 13 γκολ σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο. Οι επιδόσεις του αυτές τον έφεραν στην τρίτη θέση της κατάταξης για τη «Χρυσή Μπάλα» του 1958, την οποία κατέκτησε ο συμπαίκτης του σε Ρεμς και Γαλλία Ρειμόν Κοπά.
Το άδοξο τέλος και η Παρί Σεν Ζερμέν
Το 1962 κι ενώ βρισκόταν σε ηλικία μόλις 28 χρονών, η θρυλική καριέρα του Φοντέν έλαβε τέλος, καθώς υπέστη διπλό κάταγμα στο πόδι, τραυματισμό από τον οποίο δεν ήταν εύκολο να επανέλθει κανείς εκείνη την εποχή. Ο συνολικός απολογισμός της σύντομης αλλά γεμάτης πορείας του ήταν 258 γκολ σε 284 παιχνίδια, συν τα 30 γκολ σε 21 ματς με την Εθνική Γαλλίας. Η πιο σημαντική συνεισφορά του στο γαλλικό ποδόσφαιρο όμως, λίγο πριν αποσυρθεί, ήταν πως υπήρξε το 1961 συνιδρυτής της UNFP, του συνδικαλιστικού οργάνου των Γάλλων ποδοσφαιριστών, που συνεχίζει να υπάρχει μέχρι και σήμερα!
Παρόλο που δεν έπαιξε ποτέ ξανά, ο Φοντέν δεν είχε… τελειώσει με το ποδόσφαιρο, καθώς λίγα χρόνια μετά την απόσυρσή του αποφάσισε να ασχοληθεί με την προπονητική, ξεκινώντας με… την Εθνική Γαλλίας! Το πέρασμά του εκεί, βέβαια, κάθε άλλο παρά αξιοσημείωτο ήταν, καθώς έμεινε στον πάγκο των «τρικολόρ» για μόλις δύο φιλικά το 1967, γνωρίζοντας ισάριθμες ήττες. Ακολούθησε ένα αποτυχημένο πέρασμα από την Τουλούζ, πριν βρεθεί το 1973 στην Παρί Σεν Ζερμέν ως αθλητικός διευθυντής.
Η νυν… δυνάστης της Γαλλίας, χαροπάλευε τότε στη Β’ κατηγορία, και ο νέος πρόεδρός της Ντανιέλ Εχτέρ θεώρησε πως μόνο η παρουσία στην ομάδα μίας τόσο σπουδαίας προσωπικότητας του γαλλικού ποδοσφαίρου, θα έδινε στην Παρί την απαραίτητη ώθηση για να επανέλθει στα «μεγάλα σαλόνια».
Και καθόλου άδικο δεν είχε, καθώς την πρώτη χρονιά του Φοντέν οι Παριζιάνοι νίκησαν τη Βαλενσιέν στα πλέι οφ ανόδου και επέστρεψαν στη Ligue 1, την οποία έκτοτε δεν έχουν «αποχωριστεί» ποτέ. Ο ρόλος του Φοντέν ήταν τόσο σημαντικός, που οι παίκτες αμέσως με τη λήξη του αγώνα τον πήραν στα χέρια τους και άρχισαν να τον σηκώνουν στον αέρα, ενώ η διοίκηση του έδωσε για τις επόμενες δύο σεζόν την «καρέκλα» του προπονητή!
Τη δεύτερη καριέρα του την έκλεισε στην Εθνική ομάδα της γενέτειράς του, του Μαρόκου, το οποίο οδήγησε το 1980 στην τρίτη θέση του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής, στο μόλις δεύτερο μετάλλιο της χώρας στη διοργάνωση.
Η αναγνώριση
Μετά την απόσυρσή του από τον πάγκο του Μαρόκου, δεν ασχολήθηκε ποτέ ξανά επαγγελματικά με το ποδόσφαιρο σε καμία θέση. Παρόλα αυτά, πάντοτε ήταν κοντά στην Εθνική Γαλλίας, έχοντας συμβουλευτικό ρόλο.
Από το 2000 και μετά, άρχισε η καταξίωσή του Φοντέν, με δεκάδες βραβεία και τιμητικούς τίτλους να κοσμούν το όνομά του. Η Γαλλική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου τον ανακήρυξε το 2003 «Κορυφαίο παίκτη των τελευταίων 50 ετών», ενώ ο Πελέ τον κατονόμασε την αμέσως επόμενη χρονιά ανάμεσα στους 125 κορυφαίους εν ζωή ποδοσφαιριστές. Η πλήρης αναγνώριση των κατορθωμάτων του στο Παγκόσμιο του 1958 ήρθε στο πλαίσιο του Μουντιάλ του 2014, όταν ο Φοντέν βραβεύτηκε… αναδρομικά με το «Χρυσό Παπούτσι» της διοργάνωσης, βραβείο που δεν υπήρχε ακόμη το 1958, από τους Μισέλ Πλατινί και Ρονάλντο Ναζάριο.
«Είμαι πολύ περήφανος που κερδίζω αυτό το βραβείο, είναι κάτι μοναδικό και αυτό είναι καλό γιατί κι εγώ είμαι μοναδικός, όπως και αυτοί που στέκονται δίπλα μου και με τίμησαν», δήλωσε εμφανώς συγκινημένος ο Φοντέν, και είχε απόλυτο δίκιο. Ένας παίκτης που σκόραρε 13 γκολ σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο, που είχε στην καριέρα του σχεδόν ένα τέρμα ανά παιχνίδι, και που επηρέασε σε μεγάλο βαθμό το γαλλικό ποδόσφαιρο ακόμη και αφού άφησε τα γήπεδα, είναι κάτι το μοναδικό. Ο Ζιστ Φοντέν έφυγε την 1η Μαρτίου του 2023 από τη ζωή, όμως δεν πρόκειται κανείς ποτέ να τον ξεχάσει! Αντίο τεράστιε!
_003740.jpg?w=350&f=bicubic&um=VerySharp)
