Ο κυρ Σπύρος ήταν «ο τρελός του χωριού», ή μάλλον της γειτονιάς, στα Πατήσια. Αρχές δεκαετίας ’70, εκείνος εκδηλωνόταν ανοιχτά εναντίον της χούντας. Την απεχθανόταν, έλεγε, διότι τη θεωρούσε... κρυπτοκομμουνιστική! Οπως αντιλαμβάνεστε, ο κυρ Σπύρος δεν διέτρεχε κανέναν κίνδυνο. Ακόμα και οι ρουφιάνοι, αν τον άκουγαν, θα τον αγνοούσαν...
Τι μου συμβαίνει, γιατρέ μου; Γιατί θυμήθηκα ξαφνικά τον κυρ Σπύρο και για ποιο λόγο νιώθω ετεροχρονισμένη κατανόηση προς την παλιά εκείνη σύγχυσή του; Διότι εσχάτως με ταλανίζει κι εμένα ανάλογη θολούρα: υποψιάζομαι πως επί 33 έτη κοινοβουλευτικού βίου, την Ελλάδα κυβέρνησε η... άκρα Αριστερά κι εγώ τώρα μόλις το πήρα χαμπάρι!
Τι ρωτήσατε, γιατρέ μου; «Πότε μου καρφώθηκε αυτή η ιδέα;». Κατά τη διάρκεια της πρώτης τηλεοπτικής αναμέτρησης που παρακολούθησα, μετά την προκήρυξη των εκλογών. Γιάννης Ιωαννίδης από τη Νέα Δημοκρατία, Ακης Τσοχατζόπουλος από το ΠΑΣΟΚ και από ένας εκπρόσωπος του ΚΚΕ και του ΣΥΝ. Γιατρέ, θυμήθηκα εκείνη την ατάκα του καθηγητή Γιάννη Πανούση. «Αν σας πει κάποιος ότι προσεγγίζει ή ανήκει στην Αριστερά, ρωτήστε τον: Αριστερά μπαίνοντας ή βγαίνοντας;». Ε, μπαίνοντας στην τελική ευθεία προς τις εκλογές όλοι «αποκτούν» κάτι από την ανατρεπτική φλόγα ενός Τσε Γκεβάρα...
Εν αρχή, ο Ακης Τσοχατζόπουλος. Μέχρις ενός σημείου, γιατρέ μου, όλα κυλούσαν ομαλά. Ακουσα από το στόμα του όσα περίμενα να ακούσω και όσα είχα ακούσει στο παρελθόν από τους... άλλους: να, ήμουν βέβαιος ότι οι καταγγελίες του για την εσπευσμένη προκήρυξη εκλογών θα εμφάνιζαν καταπληκτική ομοιότητα με τις αντίστοιχες του Μιλτιάδη Εβερτ, τέτοιες ημέρες του 1996. Εως εκεί όλα ήσαν λογικά. Οταν όμως, γιατρέ μου, άκουσα τον Ακη να καλεί τα κόμματα της Αριστεράς να συστρατευθούν με το ΠΑΣΟΚ στον αγώνα εναντίον... του καπιταλισμού (!), το αίμα μου πάγωσε περισσότερο κι απ’ το freddo που έπινα εκείνη την ώρα. Παρ’ ολίγον να πνιγώ, γενόμενος η πρώτη –και πρόωρη– «παράπλευρη απώλεια» στην κοινωνική εξέγερση που ετοιμάζει ο Νίκος Χριστοδουλάκης. Στο «τσακ» γλίτωσα...
Φαντάστηκα το επικοινωνιακό επιτελείο του ΠΑΣΟΚ να λανσάρει ένα τραγουδάκι –στον ρυθμό του «γιούπι, γιάγια, γιούπι, γιούπι, για». Κάπως έτσι: «Μη μαζεύεις πλούτη, δόλιε μπουρζουά (δις)/ αφού θα ’ρθει ο Γιωργάκης, δίπλα θα ’ναι και ο Ακης / να σ’ τα πάρουν όλα στις δεκαεπτά». Αίφνης το πρόσωπο του Ακη εξέπεμψε αμηχανία μεγαλύτερη από τη δική μου. Ηταν η στιγμή που ο Γιάννης Ιωαννίδης, ενθυμούμενος την ιδιότητά του ως κόουτς, σχεδίασε σύστημα με παγίδες: «Ο Καραμανλής είναι περισσότερο αριστερός από εσάς». Συνέχισε παραλληλίζοντας τις κυβερνήσεις Σημίτη με εκείνες της Μάργκαρετ Θάτσερ. Ξέρετε, γιατρέ μου, η Θάτσερ για τον ελληνικό πολιτικό βίο είναι κάτι κάτι σαν τη Μεγαλόχαρη στα στόματα των Νεοελλήνων, αλλά με μία διαφορά: την Παναγία την «τιμούμε» 364 ημέρες τον χρόνο, με τον... γνωστό τρόπο, σε στιγμές εκνευρισμού. Δεκαπενταύγουστο μας πιάνει η κατάνυξη. Ε, με τη Θάτσερ το πράγμα λειτουργεί αντιστρόφως. Τα κόμματα εξουσίας την τιμούν εμπράκτως, εμπνεόμενα από βασικές αρχές της πολιτικής της και την αποκηρύσσουν μετά βδελυγμίας, εκτάκτως. Σε προεκλογικές περιόδους...
Και να πεις, γιατρέ μου, ότι έλειψαν και τα καλά λόγια στο πρόσωπό της... Αρχηγός της Ν.Δ. ήταν ο Κ. Μητσοτάκης το 1989-90, όταν δήλωνε θαυμαστής της πολιτικής της (στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», αν θυμάμαι καλά). Θαυμασμός ειλικρινέστατος, όπως επιβεβαίωσαν τα πεπραγμένα της περιόδου 1990-93. Υπουργός ήταν ο Γιάννος Παπαντωνίου όταν, σε συνέντευξή του –αν δεν με απατά η μνήμη μου, στον «Economist»–, παραλλήλισε με καμάρι την πολιτική του ΠΑΣΟΚ στο θέμα της Ολυμπιακής Αεροπορίας με τον θρίαμβο της Μάργκαρετ σε βάρος των ανθρακωρύχων στα 80s. Γιατί με μπερδεύουν έτσι, γιατρέ μου;
Το πράγμα είχε και συνέχεια. Ακουσα τον Γ. Ιωαννίδη να μιλά για τη δημόσια εκπαίδευση με στέρεα επιχειρήματα και στοιχεία, τα οποία θα μπορούσαν να αποτελούν έξοχα, προσεγμένα αποσπάσματα ομιλιών από το βήμα των φετινών φοιτητικών κινητοποιήσεων. Επέκρινε, επιπλέον, τα κόμματα της Αριστεράς επειδή, όπως είπε, παλιότερα δεν αντέταξαν σθεναρή αντίσταση στην άνθηση των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών, που –όπως είπε– αποτελούσαν τον Δούρειο Ιππο της ιδιωτικοποίησης στην εκπαίδευση. Προς στιγμήν αναρωτήθηκα τι θα έλεγαν για όλα αυτά υπουργοί Παιδείας παλαιότερων «γαλάζιων» κυβερνήσεων, αρχής γενομένης από τον Βασίλη Κοντογιαννόπουλο. Θυμάστε, εκείνον που προ ετών προσχώρησε στο ΠΑΣΟΚ, έχοντας ήσυχη τη συνείδησή του πως δεν έκανε τον παραμικρό ιδεολογικό σκόντο.
Τι έγινε, λοιπόν, γιατρέ μου; «Αριστεροί υπό εχεμύθεια» κυβερνούν όλα αυτά τα χρόνια; Η «γενιά των 700 ευρώ», το ευρωπαϊκό ζενίθ ακρίβειας παρέα με το μισθολογικό ναδίρ, η κατακρεούργηση του περιβάλλοντος –όλα αυτά ήσαν κρυφές παρακαταθήκες του Μαρξ και του Μαρκούζε; Πώς είπες, γιατρέ; «Ρίχνουν στάχτη στα μάτια της οικονομικής ολιγαρχίας»; Α, ναι, αυτό έχει κάποια λογική. Να πιαστεί το κατεστημένο στον ύπνο, όταν ο Ακης Τσοχατζόπουλος θα δώσει το σύνθημα της τελικής μάχης εναντίον του καπιταλισμού, κραδαίνοντας στο χέρι το φιλολαϊκό οικονομικό πρόγραμμα του Αλογοσκούφη. Εως τότε, υπομονή. Και προσοχή μην αποδειχθεί η πολυθρόνα μπροστά από την TV σημείο εκκίνησης προς το κρεβάτι του ψυχαναλυτή...