Επιχειρηματικότητα χωρίς ψύχωση Νο 2 (SportDay / Αντώνης Καρπετόπουλος)

Τις προάλλες είχα γράψει για το πώς νομίζω ότι βλέπει ο Τζίγκερ τη διοίκηση του ΠΑΟ –ένα κομμάτι με τίτλο «Επιχειρηματικότητα χωρίς ψύχωση»– και πήρα πολλά mail γι' αυτό. Τα mail αυτά χωρίζονταν σε υπέρ και κατά του Γιάννη Βαρδινογιάννη και γι' αυτό τα πιο πολλά με άφησαν αδιάφορο. Το θέμα μου δεν ήταν σ' εκείνη την περίπτωση ούτε να υπερασπιστώ τον τρόπο του Τζίγκερ ούτε να τον καταγγείλω. Ηθελα απλώς να κάνω κατανοητό ότι ο Τζίγκερ προσπαθεί εμφανώς να διαφοροποιηθεί από τον παραγοντισμό του παρελθόντος –κι αυτή την επιλογή του την πληρώνει. Οπως μπορεί αύριο να την πληρώσει και ο Νικολαΐδης.

Oι οπαδοί βλέπουν τα πάντα με τα γυαλιά τους –και δεν τους κατηγορώ. Τους μεγαλώνουν οι μπαμπάδες τους με το «εμείς και οι άλλοι», τους λένε ότι η ομάδα τους αντιπροσωπεύει «ιδεολογίες, σύμβολα και ιστορίες», τους μαθαίνουν να βλέπουν «τα καλά και συμφέροντα». Στην πραγματικότητα, η ιστορία του ελληνικού πρωταθλήματος είναι σημαδεμένη από πράξεις και παραλείψεις παραγόντων: στην Ελλάδα οι παράγοντες μετράνε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον και γι' αυτό κι έχουμε τόσο κακό πρωτάθλημα.

Εταιρεία

Ειδικά από το 1990 και μετά, παραδοξολογώντας, θα έλεγα ότι τα ελληνικά πρωταθλήματα τα κατακτά η ίδια ΠΑΕ: η εταιρεία του μάγκα προέδρου. Οι τελευταίες ομάδες που κέρδισαν τίτλους χωρίς ο ιδιοκτήτης τους να είναι καθοριστικός ρυθμιστής ήταν η Λάρισα και η ΑΕΚ του Γενεράλη. Από το 1990 κι έπειτα δεν υπάρχει κάτι τέτοιο: στην ανάλυση των λόγων που οδήγησαν στην κατάκτηση του πρωταθλήματος, αυτό που προτάσσεται είναι ότι η ομάδα που κέρδισε είχε μάγκα πρόεδρο! Απλώς αυτή άλλοτε λέγεται ΑΕΚ, άλλοτε Παναθηναϊκός κι άλλοτε Ολυμπιακός.

Τσιφλίκι

Το ελληνικό πρωτάθλημα, έτσι όπως γίνεται, είναι ένα τσιφλίκι. Από τον «καπετάνιο» στον Σωκράτη έγινε απλώς παράδοση–παραλαβή στην Αλεξανδρούπολη, με συγκεκριμένο κόστος. Σαφώς οι δύο δεν είναι ίδιοι χαρακτήρες και σίγουρα είχαν άλλα γούστα. Ο Γιώργος Βαρδινογιάννης προτιμούσε να βγάζει παιδιά από τις Ακαδημίες και ο Κόκκαλης να φέρνει Βραζιλιάνους –όμως κι αυτές ακόμα οι διαφορές είναι περισσότερο δημοσιογραφικά εφευρήματα παρά προσωπικές θέσεις. Θέλω να πω ότι αν ο Βαρδής με τον Θόδωρο έδιναν στον «Καπετάνιο» περισσότερα χρήματα, θα τα ξόδευε κι αυτός για ακριβούς παίκτες (όπως έκανε για τον Ζάετς π.χ.) κι αντίστοιχα ο Κόκκαλης θα χαιρόταν να έβγαζε ο Ολυμπιακός παίκτες από τα φυτώρια. Η ουσία της ιστορίας είναι πως σε ό,τι αφορά τον τρόπο που αντιλαμβάνονται την επιτυχία και τη διοίκηση της ποδοσφαιρικής επιχείρησης, αυτοί έχουν τα ίδια μυαλά: διοίκησαν υπερσυγκεντρωτικά, οι εταιρείες τους ήταν προσωποπαγείς, οι προπονητές στο οργανόγραμμα μετρούν ελάχιστα. Ακόμα και στις αντιλήψεις δεν υπάρχουν διαφοροποιήσεις: ο «καπετάνιος» μιλούσε για την Παιανία, ο Κόκκαλης για τον Ρέντη και το Καραϊσκάκη -οι υποδομές δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως κάτι το αυτονόητο, αλλά ως τεράστια προσφορά στον σύλλογο! Κυρίως συμφωνούν εξ αποστάσεως ότι οι θεσμικοί πρέπει να υπάρχουν για να τους υπηρετούν. Αυτό το τελευταίο είναι και το βασικό χαρακτηριστικό της διοίκησης: ο «καπετάνιος» κι ο Σωκράτης διοργάνωσαν μέσω Κατάπτυστων τα πρωταθλήματα που κέρδισαν! Ο ένας ήθελε να ελέγχει το πράγμα για να ξοδεύει λιγότερα, ο άλλος ήθελε να το ελέγχει για να πιάνουν τόπο τα χρήματα που ξόδευε: τώρα δεν ξοδεύει ούτε κι αυτός, διότι βλέπει ότι μπορεί να κερδίζει χωρίς σπατάλες.

Εγώ

Από το 1990 και μετά το ελληνικό πρωτάθλημα κατακτάται με τον ίδιο τρόπο: ελέγχω το σύστημα, καταστρέφω τον άλλο, κερδίζω. Εγώ. Ούτε προπονητές χρειάζονται, ούτε τεχνικοί διευθυντές, ούτε οργάνωση, ούτε τίποτα. Μόνο εγώ. Αυτό το σύστημα διοίκησης (ο Θεός να το πει έτσι) υπήρξε χαρακτηριστικό γνώρισμα των περισσότερων ομάδων που είδαμε. Η Παναχαϊκή του Λουκόπουλου, το Αιγάλεω του Θωμά, ο Ηρακλής του Θεοδωρίδη, ο Αθηναϊκός και η Κέρκυρα του Καλογιάννη, μέχρι κι ο Λεβαδειακός του Κομπότη, δεν έχουν καμία διαφορά από τους «αιώνιους» που κέρδιζαν τίτλους. Μόνο τα μπάτζετ άλλαζαν –τα άλλα, συμπεριλαμβανομένης και της αντίληψης για το πώς πρέπει να παίζεται το πρωτάθλημα, παραμένουν ίδια!
Δρόμοι

Ο Γιάννης Βαρδινογιάννης κι ο Ντέμης Νικολαΐδης πήραν άλλους δρόμους. Το ενδιαφέρον στην ιστορία είναι πού θα καταλήξουν. Ο Ντέμης έδωσε το Σάββατο μια συνέντευξη στα «Νέα», στην οποία υποστήριζε ότι το ελληνικό πρωτάθλημα είναι ένας χώρος διαφθοράς, στον οποίο όποιος καινούργιος άνθρωπος εμφανίζεται πιέζεται να αλλάξει και να αποδεχτεί κανόνες ξεπουλώντας την ηθική του. Εχει δίκιο. Το ελληνικό πρωτάθλημα δεν έχει σχέση με κανένα άλλο: θεωρείται θεμιτό να το στήσεις. Αν μάλιστα το κάνεις χυδαία, είσαι μάγκας!

Φερέρ

Γίνεται να κερδίσεις χωρίς να λαμβάνεις υπόψη σου τους κανόνες που υπάρχουν στην Ελλάδα; Δύσκολο. Δεν μιλάω μόνο για τη διαφθορά, αλλά για έναν ολοκληρο τρόπο διοίκησης. Ο Ντέμης φέτος στήριξε τον Φερέρ μετά την ήττα στην Τούμπα, ενώ ο Κόκκαλης άλλαξε τον Σόλιντ πριν από το ματς του Ολυμπιακού στην Ξάνθη: σ' ένα νορμάλ πρωτάθλημα η στήριξη του Φερέρ θα απέδιδε, εδώ συνέβη το αντίθετο. Η αλλαγή του Νορβηγού (αν και αδικαιολόγητη) ήταν η αιτία που η αγωνιστική κρίση του Ολυμπιακού μασκαρεύτηκε. Τώρα ο Ντέμης διώχνει τον Τσιρίλο, όπως θα έκανε κάθε πρόεδρος που ακολουθεί τον προπονητή του. Ομως αν ο αντικαταστάτης του Τσιρίλο δεν «βγει», την ΑΕΚ του χρόνου θα τη φάει η γκρίνια κι ας έχει κάνει ο πρόεδρός της κάτι που αλλού είναι αυτονόητο!

Σοφιστεία

Λένε όλοι ότι ένας πρόεδρος για να αρχίσει να κερδίζει πρέπει να μάθει. Η μετάφραση της σοφιστείας αυτής είναι ότι πρέπει να αρχίσει να στήνει διαιτητές, να λαδώνει Κατάπτυστους και να βάζει μπράβους ή οργανωμένους να απειλούν δημοσιογράφους για να μην τα γράφουν. Ελπίζω όσοι αυτά δεν τα ξέρουν (όχι μόνο ο Ντέμης κι ο Τζίγκερ, αλλά κι ο Τσακίρης, κι ο Πηλαδάκης κι όποιος άλλος) να μην τα μάθουν. Και να συνεργαστούν για να υπάρξει κάποτε ένα πρωτάθλημα χωρίς ανθρώπους που υπάρχουν για να υπηρετούν το «θέλω» του εκάστοτε δυνατού. Με λιγότερη ψύχωση και περισσότερη επιχειρηματικότητα.

Prozone 29

Eίπαμε ότι η διαιτησία στην αρχή και στο τέλος της σεζόν έχει ελάχιστη σημασία, αλλά όχι στον καιρό του Ψυχώ: τα δεδομένα ανετράπησαν! Μία αγωνιστική πριν από το τέλος είδαμε μερικά από τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην ιστορία του φετινού πρωταθλήματος. Οι Αγγλοι πρέπει να έχουν λιώσει από τα γέλια.
Τεροβίτσας (Ατρόμητος Αθηνών - ΠΑΟΚ 2-1): Είχα προειδοποιήσει τους Περιστεριώτες, που καίγονταν για τη νίκη, «να μη φοβούνται τον "Τέρορ"». Οντως τους οδήγησε προς τη νίκη με ωραίο τρόπο. Μια φιλία γεννήθηκε.
Γερμανάκος (Αρης - Απόλλων Καλαμαριάς 3-2). «Λίγο Αρη» είχα πει, λίγο Αρη έπαιξε. Λίγο, πολύ λίγο, όσο χρειαζόταν…
Παμπορίδης (ΟΦΗ - Πανιώνιος 3-1). Ολόκληρο Ξυλούρη χρησιμοποίησα για να προετοιμάσω τους Πανιώνιους για το τι τους περιμένει, αλλά πήγαν με τον σταυρό στο χέρι. Με επόπτη και παρατηρητή διαιτησίας από το Λασίθι (ζαλισμένους από τις ρακές;), ό,τι έγινε ήταν αναμενόμενο, όπως ακριβώς και η αμηχανία του Παμπορίδη όταν είδε στο 90' τον κόσμο να πλακώνεται και δεν έκανε τίποτα. Μήνυμα πάντως έστειλαν στον Τσακίρη, ότι διαιτησίες σαν αυτές που είχε ο Πανιώνιος στον δεύτερο γύρο δεν θα έχει του χρόνου…
Καρατζάς (Λάρισα - Παναθηναϊκός 1-1). Από την Πέμπτη είχα γράψει ότι ο άνθρωπος για το ματς αυτό δεν κάνει. Δεν έδωσε δύο πέναλτι στη Λάρισα και δεν απέβαλε δύο φορές τον Βάλλα.
Κασναφέρης (ΑΕΚ - Ξάνθη 0-0). Είχα γράψει ότι «έχει μια αδυναμία στην Ξάνθη ο Γιώργος», οπότε καταλάβατε γιατί δεν απέβαλε τον Καζάκη όταν πήγε να κόψει στα δύο τον Σορεντίνο. Γενικά η Ξάνθη με Γιώργο σε καλή μέρα δεν χάνει ούτε από τη Ρεάλ Μαδρίτης στο «Μπερναμπέου». Μόνο από τον Ολυμπιακό μπορεί να χάσει, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.
Αργυρόπουλος (Κέρκυρα - Εργοτέλης 5-1). Στο 17' ανατρέπεται ο Ογκνιένοβιτς από τον Μοσχογιάννη στο 0-0. Γελούν όλοι μεταξύ τους. Και ο παρατηρητής που του έβαλε άριστα. Γενικώς γελάει όλη η Ελλάδα…
Δαλούκας (Ηρακλής - Ιωνικός 1-0). Ελεγα θα παίξει 50-50, διότι με διαβεβαίωναν το Πάσχα κοινοί γνωστοί ότι είναι κύριος. Κύριος μπορεί να είναι, αλλά η μόνη του σκέψη ήταν πώς θα κρατήσει ζωντανό τον Ιωνικό, μπας και ισοφαρίσει και ανακουφιστούν όλοι…
Σταυρίδης (Αιγάλεω - Ολυμπιακός 1-1). Τώρα είναι αργά, αγάπη μου γλυκιά (δις).