Εκεί που η μπάλα… τερματίζει τη ζωή!

Το ποδόσφαιρο είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο, ίσως από τα ισχυρότερα με την έννοια της επίδρασης, που έχει στο λαό. Δεν θα μπούμε σε κλισέ διαδικασίες, ν΄ αναφέρουμε τα αποφθέγματα, που έχουν δημιουργηθεί για τον πραγματικό Βασιλιά των Σπορ. Αν είναι ναρκωτικό, αν είναι το ωραιότερο δευτερεύον πράγμα στη ζωή μας, αν είναι διασκέδαση, αν αποτελεί ψυχικό ντοπάρισμα του θεατή, ή μέσο αποπροσανατολισμού της μάζας, αυτό μπορεί να το απαντήσει ξεχωριστά ο κάθε θαυμαστής του, ανάλογα με το πώς το αντιλαμβάνεται. Το άσχημο είναι πως το ποδόσφαιρο δεν είναι μία ενασχόληση… μετρίου ενδιαφέροντος, γι΄ αυτό και οι χαρές που προσφέρει και οι λύπες είναι της ίδιας έντασης. Τραγική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός πως η μπάλα, είναι σε αρκετές, τελικά, περιπτώσεις, συνυφασμένη με τον ίδιο τον θάνατο.

Με πρόσφατο παράδειγμα, τον χαμό του αστυνομικού επιθεωρητή, Φιλίπο Ρατσέτι, την προηγούμενη Παρασκευή, στο ντέρμπι της Σικελίας Κατάνια-Παλέρμο, ο οποίος απεβίωσε λόγω τραυμάτων, μη αναστρέψιμης κατάστασης, στην κοιλιακή χώρα και το συκώτι, στο περιθώριο των σφοδρών επεισοδίων, το sport-fm.gr, επιχειρεί να επαναφέρει στη μνήμη μας, παρόμοιες καταστάσεις, που το ‘πρόσωπο’ του ποδοσφαίρου, ταυτίστηκε με τον θάνατο. Δεν αναγράφονται αυτά, με βάση την σημειολογική τους αξιολόγηση:

Και στην Ευρώπη και στο Μπαγκλαντές!

Τα τέλη της δεκαετίας του 1990, αποτέλεσαν το χρονικό σημείο, που η βία στα γήπεδα, γνώρισε μεγάλη έξαρση, με οδυνηρά αποτελέσματα, τις περισσότερες φορές. Στις 29 Μαΐου του 1985, 39 άνθρωποι, στην πλειοψηφία τους Ιταλοί, γνώρισαν τραγικό θάνατο στο «Χέιζελ» των Βρυξελλών, κατά τη διάρκεια επεισοδίων, που έλαβαν χώρα στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, ανάμεσα στη Γιουβέντους και τη Λίβερπουλ. Έναν χρόνο πριν, ένας οπαδός της Τότεναμ είχε πέσει νεκρός από πυροβολισμό και πάλι στην πρωτεύουσα του Βελγίου, με θύτη οπαδό της άλλης φιναλίστ του τελικού Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, Άντερλεχτ. Στο «Χίλσμπορο» του Σέφιλντ, τον Απρίλη του 1989, 95 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πάνω από διακόσιοι τραυματίστηκαν, όταν μέρος της κερκίδας κατέρρευσε, στον ημιτελικού Κυπέλλου, ανάμεσα στη Λίβερπουλ και τη Νότιγχαμ Φόρεστ.

Δεν μπαίνουμε καν στη διαδικασία να κάνουμε την αιματηρή καταγραφή στη Λατινική Αμερική, αφού κάθε χρόνο σχεδόν, με αφορμή τις μεγάλες ποδοσφαιρικές κόντρες (β. Μπόκα Τζούνιορς-Ρίβερ Πλέιτ), άνθρωποι κυριολεκτικά σφαγιάζονται σε μεμονωμένα επεισόδια. Χρίζουν αναφοράς, μία αναμέτρηση στο «Μονιουμεντάλ», στις αρχές της δεκαετίας του 80΄, ανάμεσα στις δύο αργεντίνικες ομάδες, όπου τα επεισόδια ήταν τόσο σοβαρά, με αποτέλεσμα η αστυνομία… ν΄ αναγκαστεί να χρησιμοποιήσει αληθινές σφαίρες, με τη λίστα των νεκρών οπαδών και των δύο ομάδων, να σταματά στους εβδομήντα. Λίγα χρόνια αργότερα, περίπου στα μέσα της προαναφερθείσας δεκαετίας, ξανά στο «Μονιουμεντάλ», η Ρίβερ είχε νικήσει την αιώνια αντίπαλό της, με 2-0. Η αντίδραση των οπαδών της Μπόκα, περιλάμβανε τη δολοφονία δύο ομολόγων τους της Ρίβερ και την αναγραφή, την επόμενη του ντέρμπι, στους τοίχους, έξω από την έδρα των «κόκκινων»: «Το σκορ ήρθε 2-2. Δύο γκολ εσείς, δύο νεκρούς εμείς»!

Για την πολυσυλλεκτικότητα των τόπων του πλανήτη, όπου ένα ποδοσφαιρικό ματς έχει αποτελέσει αφορμή για να χαθούν ζωές, απόδειξη αποτελεί το Μπαγκλαντές. Ημέρα Κυριακή, 28 Σεπτέμβρη του 1998: διακόσια χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα της χώρας, Ντάκα, στην πόλη Ντιγκινάλα, δύο φίλαθλοι έπεσαν νεκροί από σφαίρες αγνώστων, μετά από εκτεταμένα επεισόδια, που έγιναν σε τοπικό ντέρμπι της πόλης, για τη δεύτερη κατηγορία, με εκατό ακόμη ανθρώπους να τραυματίζονται!

Κάθε χρόνο κι ένα συμβάν…

Το παραπάνω στατιστικό προκύπτει εμπειρικά και όχι από έρευνα! Τον Γενάρη του 1995, πέφτει νεκρός, μετά από ξυλοδαρμό οπαδών της Μίλαν, ένας νεαρός φίλος της Τζένοα, πριν το ματς μεταξύ των δύο ομάδων, στη Γένοβα. Τον Μάρτιο του ίδιου έτους, ανθρώπινη απώλεια υπάρχει (17χρονος νεαρός) και στο ντέρμπι της Τουρκίας, στην Κωνσταντινούπολη, ανάμεσα στη Γαλατασαράι και τη Φενέρμπαχτσε. Τον επόμενο Αύγουστο και πάλι στη γειτονική μας χώρα, οπαδός της Σακάριασπορ λιθοβολείται από ομολόγους τους, της Ντουζεσπόρ. Στην Ολλανδία, είθισται πριν τα μεγάλα ματς, ανάμεσα στις ομάδες του Άμστερνταμ και του Ρότερνταμ (βλ. Άγιαξ και Φέγενορντ, αντίστοιχα), να στήνονται… προεόρτιες μάχες, σε ουδέτερα σημεία. Σε μία από αυτές, τον Μάρτιο του 1997, χάνει τη ζωή του ένας φίλος του «Αίαντα».

Τον Οκτώβρη του 1999, στο Βελιγράδι, μετά το Ερυθρός Αστέρας-Παρτιζάν 0-2, ένας οπαδός των γηπεδούχων πεθαίνει, μετά από αλλεπάλληλα χτυπήματα με καθίσματα από την αντίπαλη πλευρά! Τον Απρίλη του 2000, ο θάνατος… παραμονεύει και πάλι στην Τουρκία, όπου διεξάγεται ο τελικός του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, ανάμεσα στη Λιντς και τη Γαλατασαράι: δύο Άγγλοι μαχαιρώνονται από οπαδούς της Γαλατά, παραμονές του ματς. Ακριβώς ένα χρόνο μετά, ένας μεσήλικας οπαδός της ερασιτεχνικής Ντάρμσταντ, γίνεται εξιλαστήριο θύμα, από οπαδούς της Φρανκφούρτης, οι οποίοι τον ξυλοκοπούν μέχρι θανάτου. Υπενθύμιση: το ματς ήταν φιλικό!

Τον Μάρτιο του 2003, στο Βρότσλαβ της Πολωνίας, μετά από οδομαχίες που ακολούθησαν τη διεξαγωγή μιας αναμέτρησης για τη δεύτερη κατηγορία της χώρας, ένας άντρας έχασε τη ζωή του και 120 τραυματίστηκαν. Ακριβώς πριν το πρόσφατο δυσάρεστο συμβάν στη Σικελία, τον Νοέμβρη του 2006, στο Παρίσι, ένας αστυνομικός σκότωσε φίλο της Παρί Σεν Ζερμέν, ο οποίος μαζί με άλλους ομοϊδεάτες του, είχε πιάσει στο κυνήγι οπαδούς της Χάποελ Τελ Αβίβ, μετά το ματς μεταξύ Γάλλων και Ισραηλινών, για τους ομίλους του ΟΥΕΦΑ.

Κι εμείς δεν πάμε πίσω…

Στην Ελλάδα, παραδείγματα υπάρχουν, όχι τόσο ακραίας μορφής, όμως, συμβάντα που είναι ικανά, να μας… αναγκάζουν να τα θυμόμαστε! Πέραν του τραγικού γεγονότος τον Φλεβάρη του 1981 (Ολυμπιακός-ΑΕΚ στο «Καραϊσκάκη»), με το θάνατο μελών της Θύρας 7 των «ερυθρολεύκων», που οφείλεται σε ανθρώπινα λάθη και σε αβλεψία, πέραν κάποιων μεμονομένων περιστατικών (όπως η απώλεια του οφθαλμού, ενός φιλάθλου, σε παιχνίδι Παναχαϊκή-Ολυμπιακός στην Πάτρα, λίγο πριν τον ερχομό της νέας χιλιετίας), ο θάνατος του καθηγητή Χαράλαμπου Μπλιώνα, τον οποίο πέτυχε φωτοβολίδα στην καρωτίδα, στις 26 Οκτωβρίου 1986, στο «Αλκαζάρ», σε αγώνα Λάρισα-ΠΑΟΚ (2-1), αποτελεί σημείο αναφοράς στη χώρα μας. Αντίστοιχα, τραγική εξέλιξη υπήρξε και τον Γενάρη του 1991, όπου μετά τη λήξη του αγώνα ΑΕΚ-Ολυμπιακός 1-2 (ματς που επαναλήφθηκε στη Ρόδο), σε επεισόδια εκτός του γηπέδου της Νέας Φιλαδέλφειας, έχασε τη ζωή του στα έκτροπα ανάμεσα στους οπαδούς των δύο ομάδων, ο 16χρονος μαθητής Γιώργος Παναγιώτου.

Συμπέρασμα: η βία, ο φανατισμός, σε ό,τι αφορά το ποδόσφαιρο, που μπορεί να κατευθύνει συνειδήσεις και να ορίσει ζωές, δεν έχουν ούτε φυλετική διάκριση, ούτε ηλικιακή «προτίμηση». Γι΄ αυτό και σε τέτοιες περιπτώσεις, τον πρώτο λόγο έχει η μοίρα…, αυτή που στην μπάλα δεν ορίζεται! Ποιος θα το περίμενε, άλλωστε, πως ένα ποδοσφαιρικό ματς, θα μπορούσε να αποτελέσει και αφορμή πολέμου; Σαλβαδόρ-Ονδούρα, ο αγώνας που διεξήχθη το 1969, για τα προκριματικά του Μουντιάλ του 1970. Δεδομένα μεγάλη η κόντρα ανάμεσα στα δύο κράτη, σφοδρά τα επεισόδια που ακολούθησαν τον αγώνα, με αποτέλεσμα, λίγες ημέρες μετά η Ονδούρα, βρίσκοντας αφορμή, να εισβάλει στο Σαλβαδόρ, κηρύσσοντας πόλεμο! Σίγουρα, τα αίτια ήταν και άλλα, ποια, όμως, ήταν η αφορμή;

Λάμπρος Γκαραγκάνης