Ξεκίνησε η διαδικασία παραχώρησης του τουριστικού λιμένα του Αλίμου

Το Έργο Αξιοποίησης Τουριστικών Λιμένων εντάσσεται στο Έργο «Νηρηίδες» που προβλέπει και την αξιοποίηση με παραχώρηση (μακροχρόνια μίσθωση) 46 τουριστικών λιμένων που βρίσκονται σε όλη την ελληνική επικράτεια.

Η διαδικασία αξιοποίησης των τουριστικών λιμένων περιλαμβάνει 2 κύριους άξονες:
- την ομαδοποιημένη αξιοποίηση των τουριστικών λιμένων, δηλαδή μέσα από τη δημιουργία ομάδων (Clusters) τουριστικών λιμένων, τα οποία θα αποτελούνται από μία Κεντρική Μαρίνα που θα λειτουργεί ως βασικός κόμβος και από αριθμό περιφερειακών τουριστικών λιμένων.
- τη στοχευμένη αξιοποίηση μεμονωμένων τουριστικών λιμένων, δηλαδή μέσα από την εξειδικευμένη αξιοποίηση τεχνικών και γεωγραφικών χαρακτηριστικών συγκεκριμένωντ ουριστικών λιμένων. Μάλιστα προβλέπεται η αναβάθμιση κάποιων από αυτών σε μαρίνες για megayachts και σε μαρίνες πολυτέλειας.

Η πρώτη διαγωνιστική διαδικασία που ξεκίνησε, αφορά στην ομάδα (Cluster) που περιλαμβάνει ως Κεντρική Μαρίνα τον Άλιμο και ως περιφερειακούς τουριστικούς λιμένες, την Ύδρα, τον Πόρο και τη Νέα Επίδαυρο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην περίπτωση της Ύδρας και του Πόρου αφορά σε τμήματα των λιμένων χωρίς να επηρεάζονται οι υπηρεσίες της ακτοπλοΐας.

Θα ακολουθήσουν μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2013 άλλες πέντε διαγωνιστικές διαδικασίες που αφορούν τους τουριστικούς λιμένες της Πύλου, της Χίου, της Αρετσούς, τμήμα του λιμένα του Λαυρίου, που προβλέπεται να μετατραπεί σε megayacht μαρίνα, και του Αργοστολίου, που θα αναβαθμιστεί σεluxury μαρίνα.

Η υλοποίηση του έργου, σύμφωνα με το ΤΑΙΠΕΔ, αναμένεται να έχει σημαντικά και πολύπλευρα οφέλη αφού θα ενισχύσει σε σημαντικό βαθμό την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού στη χώρα μας, θα συμβάλλει στη δημιουργία πολλών εκατοντάδων θέσεων εργασίας, θα βοηθήσει σημαντικά τις τοπικές οικονομίες και τις τοπικές κοινωνίες σε όλη τη χώρα και θα συμβάλλει στη μεγιστοποίηση των εσόδων και των ωφελειών για το ελληνικό δημόσιο.

Η αξιοποίηση θα γίνει με μορφή παραχώρησης και μακροχρόνιας μίσθωσης των τουριστικών λιμένων, και όχι πώλησης. Αυτό σημαίνει ότι μετά το τέλος της μίσθωσης οι τουριστικοί λιμένες επιστρέφουν στο Δημόσιο, συμπεριλαμβανομένων των νέων υποδομών που έχουν υλοποιηθεί από τους επενδυτές.

Η κάθε διαγωνιστική διαδικασία, από την έναρξή της μέχρι την επιλογή επενδυτή και την τελική υπογραφή, υπολογίζεται να έχει μέση διάρκεια 6-9 μήνες.

Ομάδες Τουριστικών Λιμένων (clusters)

Κριτήρια για την επιλογή της Κεντρικής Μαρίνας

- Κατασκευασμένες μαρίνες που έχουν χωροθετηθεί σύμφωνα με την Εθνική Νομοθεσία.
- Εγγύτητα σε (διεθνές) αεροδρόμιο.
- Εγγύτητα σε πόλη ή σε σημαντικά αρχαιολογικά / τουριστικά μέρη.
- Σημαντικό αριθμό θέσεων ελλιμενισμού.
- Χερσαία ζώνη προς ανάπτυξη.

Κριτήρια για την επιλογή Περιφερειακών Τουρ. Λιμένων

- Εγγύτητα σε Κεντρική Μαρίνα.
- Βασικές υποδομές.
- Εγγύτητα σε άλλους τουριστικούς λιμένες (~ 30 ναυτικά μίλια).
- Το σύνολο της ομάδας να μην ξεπερνάει τις 1.600 θέσεις ελλιμενισμού.

Μεμονωμένοι Τουριστικοί Λιμένες

Κριτήρια για την επιλογή mega yacht μαρίνας

- Εγγύτητα στο διεθνή αερολιμένα, Ελ. Βενιζέλος.
- Εγγύτητα σε αστική περιοχή.
- Επάρκεια υφιστάμενων λιμενικών υποδομών.

Κριτήρια για την επιλογή luxury μαρίνας

- Εγγύτητα σε διεθνές ή/και εθνικό αερολιμένα.
- Τουριστικά ανεπτυγμένη περιοχή.
- Ελάχιστη χωρητικότητα 150 θέσεων ελλιμενισμού.
- Χερσαία ζώνη προς ανάπτυξη.

Το παράδειγμα της Ισπανίας

Το ΤΑΙΠΕΔ για την αξιοποίηση των μαρινών της χώρας, έλαβε υπόψιν του την Ισπανία και τις αντίστοιχες διαδικασίες.

Σύμφωνα με αυτά για κάθε 100 νέες θέσεις σκαφών σε τουριστικούς λιμένες δημιουργούνται 4,4 νέες θέσεις εργασίας στη μαρίνα και 100 θέσεις εργασίας σε υποστηρικτικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας. Επίσης, με βάση τα στοιχεία της Ισπανικής Ένωσης Τουριστικών Λιμένων, κάθε τουρίστας που ξοδεύει 100 ευρώ σε έναν τουριστικό λιμένα, ξοδεύει επιπλέον 450 ευρώ στην τοπική οικονομία.

Στο ίδιο πλαίσιο, μέσα στις συμβατικές υποχρεώσεις των επενδυτών θα είναι η υλοποίηση έργων για την ανάπτυξη τουριστικών λιμένων. Με βάση τα ίδια στοιχεία από την Ισπανία κάθε 1 ευρώ άμεσων ξένων επενδύσεων δημιουργεί 1,5 ευρώ άμεσης οικονομικής δραστηριότητας στους τουριστικούς λιμένες και 6,84 ευρώ έμμεσης οικονομικής δραστηριότητας στην τοπική οικονομία.


«Στο ΤΑΙΠΕΔ αντιμετωπίζουμε τις αποκρατικοποιήσεις περισσότερο σαν μοχλό ανάπτυξης με πολλαπλασιαστικά οφέλη στις τοπικές οικονομίες και κοινωνίες παρά σαν αγοραπωλησία με αυστηρά εισπρακτική οπτική. Μια αποκρατικοποίηση είναι επιτυχημένη μόνο όταν δημιουργεί προϋποθέσεις ανάπτυξης. Μόνο όταν δημιουργεί θέσεις εργασίας, όταν συμβάλλει στην ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας και κατ ‘επέκταση στην προσπάθεια να επιστρέψει η χώρα μας σε αναπτυξιακή τροχιά», επισήμανε σε δηλώσεις του ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, Στέλιος Σταυρίδης.

Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ, Γιάννης Εμίρης, που παρουσίασε το εγχείρημα, τόνισε: «Σήμερα, κάνουμε το πρώτο μεγάλο βήμα προς την υλοποίηση ενός πολύ σημαντικού έργου για την ενίσχυση και ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος της χώρας μας. Ενός πραγματικά αναπτυξιακού έργου που θα συμβάλλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην υλοποίηση σημαντικών επενδύσεων που μπορούν να αλλάξουν ριζικά την εικόνα που έχουν σήμερα οι τουριστικοί λιμένες στη χώρα μας.»

Κατά την παρουσίαση του προγράμματος αξιοποίησης των μαρινών, ιδιαίτερη ήταν η αναφορά της υπουργού Τουρισμού Ολγας Κεφαλογιάννη στα δρώμενα.

«Η Ελλάδα έχει παραλίες που το συνολικό τους μήκος υπερβαίνει τα 15.000 χιλιόμετρα, και περισσότερα από 6.000 μεγάλα και μικρά νησιά, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται σε σχετικά μικρές έως και πολύ μικρές αποστάσεις μεταξύ τους.
Αυτό το δεδομένο από μόνο του –χωρίς οποιοδήποτε άλλο στοιχείο ή αξιολογικές κρίσεις- συνιστά μια κατ’ αρχήν ιδιαίτερα ελκυστική εικόνα για τους φίλους του yachting. Αυτό δεν αρκεί», τόνισε η υπουργός διότι «η σκληρή διεθνής πραγματικότητα ακούει στο όνομα ανταγωνισμός.»

Η Ολγα Κεφαλογιάννη ανέφερε ακόμη ότι μέχρι σήμερα έχουν χωροθετηθεί 153 μαρίνες, αλλά λειτουργούν αξιοπρεπώς σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές λιγότερες από 25.

Ακόμη, το Υπουργείο Τουρισμού σε συνεργασία με το ΥΠΕΚΑ ολοκληρώνει την αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον τουρισμό. Πλέον, διαμορφώνονται Ζώνες Ναυσιπλοΐας Αναψυχής, βασισμένες στην χωροταξική μελέτη του ΕΣΥΛΑ (Εθνικό Σύστημα Λιμένων Αναψυχής) σε όλο το θαλάσσιο εύρος της χώρας και προσδιορίζονται κριτήρια για την πύκνωση του δικτύου τουριστικών λιμένων (μαρίνες, αγκυροβόλια, καταφύγια) με χωροθέτηση και κατασκευή νέων, ώστε να εξασφαλίζεται η λειτουργική συνοχή του δικτύου.

Βασική κατεύθυνση για τη δημιουργία ενός επαρκούς και βιώσιμου δικτύου συστήματος τουριστικών λιμένων είναι η ελάχιστη απόσταση καταρχήν 30 ναυτικών μιλίων μεταξύ μαρίνων και 15 ναυτικών μιλίων μεταξύ καταφυγίων και αγκυροβολίων, ενώ για τα μητροπολιτικά κέντρα προβλέπονται ρεαλιστικές εξαιρέσεις και ρήτρες ευελιξίας.

Περαιτέρω, με το προωθούμενο ΣχΝ του Υπουργείου Τουρισμού αναβαθμίζεται η διαδικασία σχεδιασμού τουριστικών λιμένων. Έτσι, μαρίνες με σημαντική χερσαία ζώνη λιμένα ή μαρίνες, που εντάσσονται στον πολεοδομικό ιστό πόλεων (όπως οι μαρίνες της Αττικής), καθώς και μαρίνες που εντάσσονται σε ειδικά καθεστώτα προστασίας (αρχαιολογικοί χώροι, περιβαλλοντικά προστατευόμενες περιοχές κ.λπ.), θα χωροθετούνται πλέον με προεδρικό διάταγμα.

Η αναβάθμιση της διαδικασίας στοχεύει στην εξασφάλιση των επενδύσεων, αφού οι απαιτούμενες για τις μαρίνες κανονιστικές ρυθμίσεις (όπως όροι δόμησης και χρήσεις γης) δεν θα προσδιορίζονται πλέον με υπουργικές αποφάσεις, αλλά με διατάγματα, που εξετάζονται προληπτικά από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Έτσι, θα θωρακίζεται η επένδυση έναντι τυχόν μελλοντικών προσφυγών.

Περαιτέρω, ενώ μέχρι τώρα οι περιβαλλοντικοί όροι έπρεπε να προηγούνται της έγκρισης χωροθέτησης της μαρίνας, με αποτέλεσμα να υπάρχουν καθυστερήσεις στην υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου, πλέον οι εγκρίσεις της χωροθέτησης και των περιβαλλοντικών όρων των τουριστικών λιμένων θα γίνονται ταυτόχρονα με κοινή απόφαση των Υπουργών ΠΕΚΑ και Τουρισμού. Έτσι συγχωνεύονται δύο βαριά μεν αλλά ομοιογενή στάδια της διαδικασίας, μειώνονται οι διοικητικοί χρόνοι και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και προωθείται η συνεργασία και συντονισμός των αρμόδιων υπηρεσιών των Υπουργείων.

Καταλήγοντας, σχετικά με όσα συμβαίνουν στη νότια Ευρώπη και τη Μεσόγειο, η ζήτηση για περισσότερους άρτια οργανωμένους χώρους ελλιμενισμού τουριστικών σκαφών (μαρίνες) είναι ισχυρή και αυξημένη. Η υπουργός ανέφερε ότι ακόμα και στην Γαλλία που έχει 270 μαρίνες και ελλιμενίζει 166.000 σκάφη άνω των 6 μέτρων, υπάρχουν διαπιστωμένες ανάγκες για πάνω από 57.000 επιπλέον θέσεις. Αυτή η ζήτηση για ποιοτικές μαρίνες και ποικιλία παρεχόμενων υπηρεσιών γεννάει πολλές και αξιόλογες επενδυτικές ευκαιρίες, που προϋποθέτουν πάντως μεγάλη και ειδική εμπειρία στον χώρο και κυρίως αποτελεσματική διεθνή δικτύωση.


Δημήτρης Μπαλής