Η ομάδα των μποέμ με τις γαλάζιες φανέλες!

Στη σημερινή εποχή είναι αυτονόητο πως όλες οι εθνικές ομάδες θα έδιναν γη και ύδωρ για να πάρουν μέρος σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο.

Ωστόσο δεν ήταν πάντα έτσι τα πράγματα. Πριν από σχεδόν έναν αιώνα, όταν το ποδόσφαιρο βρισκόταν ακόμη σε φάση διαρκούς εξέλιξης, ένα μακρινό ταξίδι αντιμετωπιζόταν ως εμπόδιο και ως περιττό έξοδο!

Γράφει ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος

Η δεκαετία που έδωσε πάντως την ώθηση που χρειαζόταν το άθλημα για να γίνει το δημοφιλέστερο στον πλανήτη ήταν αυτή του '20. Και βοήθησε ξεκάθαρα σε αυτή την εξέλιξη η ύπαρξη πιθανότατα της πρώτης εθνικής υπερομάδας! Η Ουρουγουάη από το 1922 ήταν η νέα δύναμη και άπαντες τη θεωρούσαν άτρωτη. Μια ομάδα που την αποτελούσαν κυρίως φτωχοί παίκτες, οι οποίοι έβλεπαν το ποδόσφαιρο ως τη μοναδική τους διασκέδαση.

Η «Σελέστε» ξεπερνούσε οποιοδήποτε εμπόδιο κι αν εμφανιζόταν με την ίδια άνεση που ένα πουλί πετά προς τον ουρανό. Η εθνική ομάδα με τους ίδιους παίκτες για χρόνια, όπως άλλωστε συνέβαινε παντού εκείνη την εποχή, ήταν πρώτιστα μία παρέα που απολάμβανε κάθε στιγμή. Ετσι κατάφερε να φτάσει στην κατάκτηση τριών συνεχόμενων παγκόσμιων τίτλων, συμπεριλαμβανομένων των Ολυμπιακών Αγώνων που θεωρούνταν τότε ισάξιοι του Μουντιάλ και θεωρητικά είναι ένα επίτευγμα ανάλογο του τωρινού της Ισπανίας, με την ειδοποιό διαφορά βέβαια πως εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν αντίστοιχες και ανάλογες συλλογικές υποχρεώσεις.

Όμως για να πάρει μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924, η εθνική Ουρουγουάης έπρεπε να διαλέξει ανάμεσα στην αποχή ή στο να ταξιδέψει ως τη Γαλλία για δύο μήνες στο κατάστρωμα ενός καραβιού. Δηλαδή τρίτη θέση! Τι διαφορά στα αλήθεια με τις σημερινές απολαβές των σταρς, με τα τσάρτερ, τις μπίζνες θέσεις και τις τόσες ανέσεις. Με το ξεκίνημα της διοργάνωσης όσοι βρέθηκαν στο Παρίσι είδαν μια παράσταση υψηλού επιπέδου από μία ενδεκάδα που προσέφερε θέαμα και συνάμα μπορούσε να νικήσει οποιονδήποτε αντίπαλο.

Αρχικά συνέτριψε την πανίσχυρη Γιουγκοσλαβία με 7-0 και ύστερα τη διοργανώτρια Γαλλία με 5-1. Στον αγώνα αυτό, το κορυφαίο αστέρι της Ουρουγουάης, ο Χοσέ Αντράντε έδειξε το αστείρευτο ταλέντο του και έκανε μία σπάνια κούρσα 75 μέτρων με την μπάλα στο κεφάλι περνώντας συνολικά εφτά αντιπάλους! Ακόμη και το μπλαζέ γαλλικό κοινό, που γενικά δεν ενδιαφερόταν για αυτό το περίεργο άθλημα με την μπάλα που έντεκα κυνηγούσαν άλλους έντεκα μέσα στο γήπεδο, σηκώθηκε όρθιο και χειροκρότησε!

Ο Αντράντε ήταν ο πρώτος μαύρος ποδοσφαιριστής που έγινε διάσημος στην Ευρώπη για τα κατορθώματά του και οδήγησε εύκολα τη χώρα του στην κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου που θεωρήθηκε κάτι εξαιρετικά σημαντικό. Στον τελικό η Ελβετία είχε χάσει πριν αρχίσει το ματς. Το 3-0 ήταν κολακευτικό για τους ηττημένους. Το χρυσό μετάλλιο δεν μπορούσε όμως από μόνο του να βοηθήσει να κάνουν καλύτερη ζωή οι παίκτες της Ουρουγουάης και είναι άξιο αναφοράς το ότι δεν υπήρχε το παραμικρό πριμ για τη νίκη τους. Ο πρωταγωνιστής αυτής της επιτυχίας έβγαζε τα προς το ζην χορεύοντας σε καρναβάλια, ενώ και οι άλλοι μεγάλοι άσοι της «Σελέστε» προσπαθούσαν με διάφορες δουλειές να τα φέρουν βόλτα. Ο Πετρόνε ήταν μανάβης, ο Πέδρο Σέα παγοπώλης, ο Πέδρο Αρίσπε κρεοπώλης. Και όμως αυτοί οι εραστές της μπάλας ανέβηκαν στο πρώτο σκαλί του βάθρου και στους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες του Αμστερνταμ το 1928 νικώντας στον τελικό την Αργεντινή με 2-1 σε ένα ματς που σου έκοβε την ανάσα.

Οι επιτυχIες δεν είχαν τέλος. Η Ουρουγουάη ήταν η ομάδα των «μποέμ» με τις γαλάζιες φανέλες και το περίσσιο ταλέντο, όπως πολύ παραστατικά αναφέρει στο καταπληκτικά γραμμένο βιβλίο του «Μυθιστόρημα του ποδοσφαίρου» ο σκηνοθέτης, Ηλίας Γιαννακάκης, ένας άνθρωπος που αγαπά παθολογικά το ίδιο το άθλημα και αφιέρωσε πολύ χρόνο στο να σκηνοθετήσει την εξαιρετική σειρά «Για πάντα Πρωταθλητές» πριν από λίγα χρόνια στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ.

Η ΦΙΦΑ ανέθεσε στην Ουρουγουάη και τη διοργάνωση του πρώτου Μουντιάλ το 1930. Εκεί αυτή η παρέα των εργατών που μεταμορφώνονταν σε σούπερσταρ μόλις πατούσαν το χορτάρι, κατέκτησε και αυτό τον τίτλο. Αντίπαλος στον τελικό ξανά η μεγάλη ομάδα της Αργεντινής, την οποία νίκησε με 4-2. Ταυτόχρονα τότε η ομάδα μεγαθήριο στο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό στερέωμα κατέκτησε και τέσσερα Κόπα Αμέρικα. Με κολώνα της άμυνας και αρχηγό τον Χοσέ Ναζάτσι και με τον γκολτζή Εκτορ Καρόνε στη σύνθεσή της η «Σελέστε» άλλαξε το ποδόσφαιρο της εποχής εκείνης.

Το ευρωπαϊκό στυλ παιχνιδιού με σέντρες από την άμυνα στην επίθεση ή σέντρες από τα πλάγια, που είχαν καθιερώσει οι Αγγλοι άλλαξε σε κάτι πολύ πιο θεαματικό, με κοντινές πάσες και συνεχή εναλλαγή του ρυθμού.

Η μετατροπή του ποδοσφαίρου σε επαγγελματικό τη δεκαετία του '30 και οι κουραστικές πλέον προπονήσεις ανάγκασαν εκείνους τους ποδοσφαιριστές να αποσυρθούν, καθώς επιβαρυνόταν αρκετά το πρόγραμμά τους και είχε αρχίσει ο κορεσμός!

Ο Αντράντε, ένας άνθρωπος που έζησε όλη του τη ζωή στα όρια της φτώχειας, άφησε την τελευταία του πνοή το 1957 σε γηροκομείο εξαιτίας μίας φυματίωσης.

Κανείς δεν θα ξεχάσει πάντως εκείνη την κούρσα της 1ης Ιουνίου 1924, με την μπάλα στο κεφάλι. Κάποια δευτερόλεπτα αρκούσαν για να μεταβληθεί ο Αντράντε από απλά ένας καλός ποδοσφαιριστής σε αληθινό μύθο!

Όλα αυτά τα θυμήθηκα με αφορμή το ότι η πρωταθλήτρια Λατινικής Αμερικής (και τέταρτη στη Νότιο Αφρική το 2010) Ουρουγουάη παρά τα αστέρια που έχει με πρώτους τους Σουάρεζ και Καβάνι, κινδυνεύει να μην είναι στο Μουντιάλ σε 16 μήνες στη Βραζιλία, αν δεν βελτιωθεί τάχιστα. Και αυτό για το ίδιο το ποδόσφαιρο, πιστεύω πως θα είναι κακό.