Τα αεροδρόμια προς αποκρατικοποίηση, άλλη περίπτωση το Καστέλλι

Το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, ολοκλήρωσε τη διαδικασία χωρισμού των αεροδρομίων της χώρας, σε δύο τελικά, ομάδες, οι οποίες παρουσιάστηκαν χθες από τον υπουργό Ανάπτυξης, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Κωστή Χατζηδάκη και τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΤΑΙΠΕΔ, Γιάννη Εμίρη.

Η πρώτη φάση της διαδικασίας θα διαρκέσει από έξι μέχρι οκτώ εβδομάδες (αξιολόγηση με βάση λειτουργικά και χρηματοοικονομικά κριτήρια επενδυτών). Στη δεύτερη, 16-24 εβδομάδες, θα προσκληθούν για προσφορές τους και εν συνεχεία αφού επιλεγεί σύμφωνα με το τίμημα θα υπογραφούν οι συμβάσεις, θα εγκριθούν από το Ελεγκτικό Συνέδριο και θα κυρωθεί η σύμβαση παραχώρησης από τη Βουλή.

Σύμφωνα με τον υπουργό «με το ρυθμιστικό πλαίσιο για τα περιφερειακά αεροδρόμια και την αναδιοργάνωση της ΥΠΑ, που κατατίθεται προς ψήφιση, θα προχωρήσει αμέσως η διαδικασία της αξιοποίησής τους από τον ιδιωτικό τομέα, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ.»

Μάλιστα, πρόσφατα και η Πορτογαλία έκανε κάτι ανάλογο.

Με αυτή τη στρατηγική, το Υπουργείο επιδιώκει να δημιουργήσει: α) συνθήκες για νέες θέσεις εργασίας προσελκύοντας επενδύσεις, β) να μετατρέψει τα αεροδρόμια από απλές πίστες προσγείωσης-απογείωσης που είναι σήμερα σε τοπικούς πόλους ανάπτυξης, με πρόσθετες εμπορικές και άλλες δραστηριότητες, γ) να στηρίξει τον τουρισμό, μια και τα αεροδρόμια αποτελούν την κατ’ εξοχήν πύλη εισόδου στην χώρα μας, δ) να βελτιωθούν οι προσφερόμενες υπηρεσίες στο κοινό και ε) να συνδεθούν αποτελεσματικότερα όλες τις περιοχές της χώρας και ιδίως οι νησιωτικές.

Καλές λοιπόν οι προθέσεις, όμως όλα κρίνονται από το αποτέλεσμα. Από τη στιγμή που ελήφθη η απόφαση των αποκρατικοποιήσεων, το ελληνικό δημόσιο θα διατηρήσει την ιδιοκτησία, την εποπτεία και τον έλεγχο όλων των αεροδρομίων, αλλά θα παραχωρήσει τη χρήση τους με διαγωνισμό, σε ιδιώτες με συμβάσεις 30-35 ετών, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Το ΤΑΙΠΕΔ, επέλεξε να χωρίσει τα αεροδρόμια σε δύο ομάδες, βάζοντας σε κάθε μία μαζί κερδοφόρα και μη, ώστε ένας επενδυτής να μην μπορεί να διαλέξει μόνο τα κερδοφόρα. Κατά συνέπεια, αναφερόμαστε σε δύο επενδυτές.

Η πρώτη ομάδα με επιβατική κίνηση 9,3 εκατ. περιλαμβάνει τα εξής αεροδρόμια: Θεσσαλονίκη, Κέρκυρα, Ζάκυνθος, Κεφαλονιά, Άκτιο, Καβάλα και Χανιά.

Η δεύτερη ομάδα με 8,3 εκατ. επιβάτες κίνηση, είναι: Σκιάθος, Σάμος, Μυτιλήνη, Μύκονος, Σαντορίνη, Κως και Ρόδος.

Υπάρχουν όμως και μικρά αεροδρόμια που αποτελούν ενδεχόμενες προσθήκες, δηλαδή αν υπάρξει ενδιαφέρον από επενδυτές θα προστεθούν. Η Αλεξανδρούπολη, ο Άραξος και η Καλαμάτα στην πρώτη Α, η Κάρπαθος, η Χίος και η Λήμνος στην ομάδα Β, ενώ η Νέα Αγχίαλος θα είναι… μπαλαντέρ για την Α ή τη Β ομάδα.

Το νέο αεροδρόμιο που προβλέπεται στο Καστέλλι είναι άλλη υπόθεση. Αφού ολοκληρωθούν οι συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για το θέμα των αυτοκινητοδρόμων (ο υπουργός ανέφερε ότι τον Απρίλιο θα ξαναπιάσουν οι μπουλντόζες δουλειά), τότε θα ξεκινήσει η διαδικασία για το Καστέλλι, διότι εταιρείες (ξένες και ελληνικές) που δραστηριοποιούνται στην κατασκευή των αυτοκινητοδρόμων έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την κατασκευή του νέου αεροδρομίου, με το δημόσιο να μην βάζει καθόλου χρήματα.

Ο Κωστής Χατζηδάκης επισήμανε ότι μόλις βρεθεί ο επενδυτής και ξεκινήσει η διαδικασία, μέρος των τελών από το αεροδρόμιο «Καζαντζάκης» του Ηρακλείου, θα δοθεί για την κατασκευή του αεροδρομίου στο Καστέλλι, η οποία θα διαρκέσει για περίπου 5 χρόνια. Το Υπουργείο υπολογίζει ότι τα υπόλοιπα τέλη φθάνουν για τη συντήρηση του Ηρακλείου. Μόλις λειτουργήσει το Καστέλλι, θα κλείσει το «Καζαντζάκης», χωρίς να έχει αποφασίσει το υπουργείο τι θα μπορούσε να γίνει σε αυτή την έκταση (ίσως ένα ωραίο αυτοκινητοδρόμιο, λέω εγώ…).

Τώρα, για να επανέλθω στις δύο ομάδες των περιφερειακών αεροδρομίων, το ΤΑΙΠΕΔ εκτιμά ότι χρειάζονται 200 εκατ. ευρώ επένδυση, ότι θα πάρει από τις εταιρείες ένα εφάπαξ ποσό και στη συνέχεια ποσοστό από τα έσοδα. Επίσης, για την πρώτη τριετία δεν θα υπάρξουν αυξήσεις στα τέλη, ενώ θα πρέπει εντός αυτού του διαστήματος να έχουν φθάσει στο επίπεδο C των υπηρεσιών που ορίζει η IATA, δηλαδή όμοιες με αυτές που προσφέρει το «Ελευθέριος Βενιζέλος» της Αθήνας!

Ολη η σύμβαση παραχώρησης θα ρυθμίζεται και θα παρακολουθείτε και γενικά όλη η αξιοποίηση των αεροδρομίων, από τον ρυθμιστικό ρόλο της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, η οποία αναδιοργανώνεται πλήρως με κατάργηση ή συγχώνευση 10 διευθύνσεων και 14 τμημάτων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εταιρείες που θα αναλάβουν τη λειτουργία και τις επενδύσεις στα αεροδρόμια, θα μπορούν να δημιουργήσουν και εμπορικά κέντρα στον ευρύτερο χώρο του αεροδρομίου, ενώ, σύμφωνα με το ΤΑΙΠΕΔ θα μπορούν μεν να αναπροσαρμόζουν τα τέλη, αλλά θα πρέπει να μένουν σε ανταγωνιστικά επίπεδα με άλλων χωρών, ώστε να είναι ελκυστικά. Διαφορετικά, θα παραμείνουμε μια ακριβή χώρα…

Ιδιαίτερη μνεία και παραλληλισμός με αφορμή το αεροδρόμιο στο Καστέλλι, έγινε για τα τέλη του αεροδρομίου της Αθήνας. Ο υπουργός επισήμανε ότι για το αεροδρόμιο της Κρήτης πρέπει να αποφευχθούν τα λάθη που έγιναν στο «Ελευθέριος Βενιζέλος», κυρίως προς την κατεύθυνση της ανταγωνιστικότητας. Από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ Γιάννης Εμίρης, τόνισε ότι η σύμβαση του αεροδρομίου αυτού ήταν για μόνο 30 χρόνια, ήταν μεγάλη επένδυση που έπρεπε να αποσβεστεί σε μικρό σχετικά διάστημα και ότι η Χόχτιφ κρατά μόνο των 45% των εσόδων και τα υπόλοιπα πηγαίνουν στο Ελληνικό Δημόσιο που κατέχει το 55%. Ειδικά για τα τέλη, το 75% του «Σπατοσήμου» πηγαίνει στο αεροδρόμιο και το 25% στην ΥΠΑ για τη λειτουργία της. Πολλή σημαντική αυτή η τοποθέτηση. Τα έσοδα από το «Σπατόσημο» υπολογίζονται σε 130 εκατ. ευρώ ετησίως.

Αλλά το «Σπατόσημο» θα καταργηθεί το 2014 και θα αντικατασταθεί από ένα ενιαίο τέλος που θα επιβληθεί σε όλα τα αεροδρόμια της χώρας τα οποία θα είναι με σύμβαση παραχώρησης. Μέρος του τέλους αυτού, θα πηγαίνει σε μια νέα εταιρεία που θα συσταθεί και θα έχει την ευθύνη όσων αεροδρομίων δεν μπήκαν στις δύο ομάδες υπό παραχώρηση. Με αυτό το τέλος θα συντηρούνται τα μικρά αεροδρόμια.

Η νέα εταιρεία είναι η «Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Περιφερειακών Αεροδρομίων (ΑΕΔΙΠΑ).» Θα στελεχωθεί από αποσπασμένους υπαλλήλους της ΥΠΑ και λειτουργήσει όταν υπάρξει το τελικό στάδιο του διαγωνισμού του ΤΑΙΠΕΔ, δηλαδή 3 μήνες μετά το πέρας της διαδικασίας παραχώρησης.

Η ΑΕΔΙΠΑ θα έχει αρχική διάρκεια 20 έτη με δυνατότητα επέκτασης, ενώ θα μπορεί να παραχωρήσει τη Διοίκηση και λειτουργία της σε ιδιωτικό φορέα, με τη σύναψη σύμβασης παραχώρησης. Η εταιρία θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και θα χρηματοδοτηθεί πάραν από το νέο ειδικό τέλος και με έσοδα που θα καταβάλλον οι αεροπορικές εταιρείες, αλλά και με έσοδα που θα προέρχονται από την εμπορική εκμετάλλευση των εγκαταστάσεών της.

Εξάλλου, εκτός από τα αεροδρόμια, έως το τέλος Μαρτίου, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα έχει μεταφερθεί στο ΤΑΙΠΕΔ, για να ξεκινήσει η διαδικασία αποκρατικοποίησης τον Ιούνιο.

Αντίστοιχα, προχωρούν οι διαδικασίες για μία λειτουργική απελευθέρωση των Υπεραστικών Οδικών Μεταφορών, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, με ειδική μέριμνα και για τις απομακρυσμένες περιοχές και τις άγονες γραμμές. Οι διαδικασίες θα ολοκληρωθούν μέχρι το 2015, αντί το 2019, που αρχικώς προβλεπόταν.

Καταλήγοντας, το ΤΑΙΠΕΔ ετοιμάζεται να προκηρύξει τους επόμενους μήνες έργα για μαρίνες, έργα αξιοποίησης αυτοκινητοδρόμων, έργα αξιοποίησης περιφερειακών λιμένων αλλά και γενικά αξιοποίηση τουριστικών ακινήτων στα νησιά και στην ηπειρωτική χώρα.


Δημήτρης Μπαλής