«Ζητώ να μού δανείσουν σημαία…»

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες θεωρούνται ως η πλέον πανανθρώπινη αθλητική διοργάνωση, όπου περίπου 10.500 αθλητές από 204 κράτη θα αγωνιστούν ενώπιον δισεκατομμύρια θεατών, εκπροσωπώντας κάθε πιθανή γωνιά του πλανήτη. Υπάρχουν όμως κι εκείνες οι περιπτώσεις αγωνιζόμενων που δεν ανήκουν πουθενά, οι «απάτριδες» του κόσμου τούτου, που καμία από τις εκατοντάδες χώρες που συμμετέχουν στους Αγώνες δεν μπορεί να τους φιλοξενήσει κάτω από τη σημαία τους…

Η περίπτωση Μαριάλ

Ο Γκουόρ Μαριάλ είναι μια τέτοια ιδιαίτερη περίπτωση. Καταγόμενος από το νότιο Σουδάν, μια περιοχή που πάλευε για την απόσχισή της και μαστιζόταν για χρόνια από τον εμφύλιο, έφυγε για τις ΗΠΑ σε ηλικία 8 χρονών.

Είχε προηγηθεί η δολοφονία 28 μελών της οικογένειάς του από τον επίσημο στρατό της χώρας. Αθλητής του μαραθωνίου σήμερα ο ίδιος, έπιασε το όριο πρόκρισης για τους Ολυμπιακούς τον περασμένο Οκτώβριο.

Όμως το νότιο Σουδάν, που μετρά μόλις ένα χρόνο ζωής ως ανεξάρτητο κράτος, δε διαθέτει αναγνωρισμένη ολυμπιακή επιτροπή, ενώ ο 27χρονος Μαριάλ, αν και νόμιμος κάτοικος ΗΠΑ δεν έχει πάρει την αμερικανική υπηκοότητα.

Όλα έδειχναν ότι δε θα μπορούσε να αγωνιστεί στο Λονδίνο, όταν η διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αποφάσισε να του χορηγήσει το σχετικό δικαίωμα, κάτω από τη σημαία των Ολυμπιακών Αγώνων, ως ανεξάρτητος αθλητής.

Ο ίδιος δηλώνει ενθουσιασμένος: «Μού φαίνεται απίστευτο, είναι ένα όνειρο που πραγματοποιείται. Τώρα πρέπει να προπονηθώ σκληρά, σαν ένας πραγματικός αθλητής Ολυμπιακών Αγώνων».

O πρόσφυγας που έγινε σημαιοφόρος

Η ιστορία του Μαριάλ, παράδειγμα θριάμβου του ολυμπισμού, θυμίζει την περίπτωση του Λόπεζ Λαμόνγκ. Ο Αμερικανός, πλέον, αθλητής με καταγωγή επίσης από το Σουδάν είχε απαχθεί από τους αντάρτες της χώρας του που ήθελαν να τον στρατολογήσουν ως παιδί-στρατιώτη, κοινή πρακτική των Αφρικανών πολεμάρχων.

Κατάφερε να δραπετεύσει και να βρει καταφύγιο σε ένα στρατόπεδο προσφύγων για να καταλήξει στις ΗΠΑ, όπου όχι μόνο πήρε την υπηκοότητα και ασχολήθηκε με τον αθλητισμό, αλλά έγινε και σημαιοφόρος της αμερικανικής ολυμπιακής αποστολής το 2008.

Μα ποιός κατάργησε τη χώρα;!

Στην ίδια κατηγορία των «απάτριδων» όπως ο Μαριάλ, αν και όχι μέσα από τόσο τραγικές συνθήκες, ανήκουν και οι Λιεμαρβίν Μπονεβάτσια, Ρεγκίναλ ντε Βιντ και Φιλιπίν Φαν Άανχολτ, αθλητές των πρώην ολλανδικών αντιλλών.

Το κράτος τους, αποτελούμενο από 5 νησιά στα ανοιχτά της Καραϊβικής, απλά… διαλύθηκε το 2010, εντάχθηκε με ένα ιδιαίτερο καθεστώς στο ολλανδικό βασίλειο και η εθνική ολυμπιακή τους επιτροπή έπαψε να υφίσται.

Μετά το 2012 οι προερχόμενοι από εκεί αθλητές θα μπορούν να επιλέξουν αν θα αγωνιστουν με τα χρώματα της Αρούμπα ή της Ολλανδίας. Μέχρι τότε, οι 4 αθλητές που έχουν πιάσει τα απαιτούμενα όρια θα συμμετάσχουν και αυτοί μεμονωμένα, κάτω από τη σημαία με τους 5 ολυμπιακούς κύκλους.

Μποϋκοτάζ, διάλυση ανατολικού μπλοκ και Τιμόρ

Αυτές δεν είναι οι μόνες περιπτώσεις πάντως που έχει επιστρατευτεί η ολυμπιακή σημαία. Το 1980, 65 κράτη του δυτικού κόσμου επέλεξαν να μποϋκοτάρουν τη διοργάνωση της Μόσχας, λόγω της εισβολής της ΕΣΣΔ στο Αφγανιστάν, απέχοντας από αυτή.

Η Αυστραλία, η Δανία, το Πουέρτο Ρίκο και η Ανδόρα σε ένδειξη διαμαρτυρίας, έλαβαν μεν μέρος στους Αγώνες, αλλά τα μέλη της αποστολής τους παρέλασαν κάτω από τη διεθνή ολυμπιακή σημαία.

Οι αθλητές της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Νέας Ζηλανδίας συμμετείχαν στην τελετή έναρξης με το λάβαρο της εθνικής ολυμπιακής επιτροπής τους.

Το 1992 εξάλλου, η πρόσφατη κατάρρευση του πρώην ανατολικού μπλοκ και η κρατική… κοσμογονία που ακολούθησε ανάγκασε τους αθλητές από την πρώην ΕΣΣΔ, όπως κι εκείνους από την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας και τη FYROM να συμμετάσχουν κάτω από τα ολυμπιακά εμβλήματα.

Το 2000 τέλος, 4 αθλητές του ανατολικού Τιμόρ, αλλιώς γνωστού ως Τιμόρ-Λέστε, έλαβαν μέρος αυτόνομα παρελαύνοντας υπό την ολυμπιακή σημαία, αφού το Τιμόρ δεν είχε ακόμη αναγνωριστεί ως ανεξάρτητο κράτος μετά την απόσχισή του από την Ινδονησία.

Δήμητρα Κυριακίδου