Η νύχτα που η Ανατολή νίκησε τη Δύση (Sportday / Χρήστος Σωτηρακόπουλος)

Το Βερολίνο γνώρισε το μεσημέρι της Τρίτης σκηνές που είχαν να συμβούν από τη νύχτα της πτώσης του τείχους.

Πάνω από 700.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην πύλη του Βραδεμβούργου, πανηγυρίζοντας την επιβλητική νίκη με 3-0 επί του Εκουαδόρ. Μια θάλασσα από γερμανικές σημαίες θύμιζε τη βραδιά της 9ης Νοεμβρίου 1989, τότε που οι δύο Γερμανίες ένιωθαν και πάλι κοντά, ή το απομεσήμερο της επίσημης επανένωσης, στις 3 Οκτωβρίου 1990.

Σήμερα συμπληρώνονται 32 χρόνια από τη μοναδική φορά που οι δύο Γερμανίες βρέθηκαν αντιμέτωπες σε εθνικό επίπεδο στο ποδόσφαιρο. Στο Αμβούργο γινόταν η συνάντηση που θα έκρινε τον πρώτο της βαθμολογίας. Η Δυτική Γερμανία είχε νικήσει τη Χιλή 1-0 και την Αυστραλία 3-0, ενώ η Ανατολική Γερμανία, μετά το νικηφόρο 2-0 με τους Αυστραλούς, είχε κολλήσει στο 1-1 με τη Χιλή. Η ισοπαλία έδινε στους Δυτικούς την πρωτιά. Η κατάσταση πάντως στην ομάδα τους δεν ήταν καλή.

Οι παίκτες είχαν έρθει σε ανοιχτή κόντρα με την ομοσπονδία για το πριμ, κάποιοι από αυτούς είχαν φύγει κρυφά από το ξενοδοχείο για να συναντήσουν τις γυναίκες τους, ο Τύπος έγραφε καυστικά σχόλια για την κόντρα Μπεκενμπάουερ και Νέτσερ. Ο αρχηγός της Μπάγερν και ουσιαστικά κινητήριος μοχλός της εθνικής σε όλα τα επίπεδα είχε απαιτήσει από τον τεχνικό Χέλμουτ Σεν τη μη χρησιμοποίηση του Γκίντερ Νέτσερ, ο οποίος πλέον έπαιζε στη Ρεάλ, αλλά επί σειρά ετών ήταν ο ηγέτης της Γκλάντμπαχ, του αντιπάλου δέους των Βαυαρών.

Το «ξανθό άλογο» είχε μεταβάλει με το φαντεζί παιχνίδι του τόσο την Γκλάντμπαχ σε πρωταγωνίστρια στην Μπουντεσλίγκα και σε πιο ελκυστική ομάδα από την Μπάγερν, όπως και είχε αλλάξει την εικόνα της εθνικής Γερμανίας το 1972 στον δρόμο προς την κατάκτηση του ευρωπαϊκού Kυπέλλου.

Η Χειρονομία του Κάιζερ

Τώρα, δύο χρόνια μετά, η εικόνα της Δυτικής Γερμανίας θύμιζε και πάλι το παρελθόν. Χωρίς φαντασία, με τον Νέτσερ στον πάγκο, όπως και δύο ακόμα παίκτες-κλειδιά από εκείνη την Γκλάντμπαχ, τον Βίμερ και τον Χάινκες, ο κόσμος αποδοκίμασε έντονα τους παίκτες μετά το 3-0 επί των Αυστραλών, κάτι που ανάγκασε τον Μπεκενμπάουερ να κάνει άσεμνη χειρονομία προς την εξέδρα, που εξοργίστηκε μαζί του!

Απέναντί τους στο Αμβούργο θα έβρισκαν τα… ξαδέλφια τους από ένα πολύ διαφορετικό περιβάλλον. Ο τεχνικός της ομάδας Γκέοργκ Μπούσχνερ οδηγούσε ένα παλιό Τράμπαντ. Το ίδιο και όλοι οι παίκτες της αποστολής. Η εταιρεία που το κατασκεύαζε, η κρατική Ζάκσερινγκ, ήταν ο μόνος χορηγός της εθνικής ομάδας! Το δίπορτο Τράμπαντ (που είναι και στο εξώφυλλο του δίσκου των U2 Achtung baby του 1991) είχε μηχανή 600 κυβικών. «Ηθελα να αγοράσω ένα πιο γρήγορο αμάξι, αλλά ο προπονητής επέμενε να μην το κάνω, επειδή ήθελε να μας προστατεύσει», δήλωσε χρόνια αργότερα ο Μάρτιν Χόφμαν, μέλος εκείνης της εθνικής των Ανατολικογερμανών. «Και βλέποντας πίσω στον χρόνο, είχε δίκιο, διότι ήμασταν νέοι και η ταχύτητα ίσως να μας στοίχιζε», συμπληρώνει.

Οι Ανατολικοί είχαν ετοιμάσει χρόνια την ομάδα για το ραντεβού στο Μουντιάλ. Η κλήρωση τους έφερε το μπόνους της συνάντησης με τους Δυτικούς. Το 1972 στο Μόναχο είχαν φτάσει στον μικρό τελικό του Oλυμπιακού ποδοσφαιρικού τουρνουά. Ομως αυτή η χρονιά ήταν ο στόχος τους. Ηδη το άγνωστο στο ευρύ κοινό Μαγδεμβούργο είχε στείλει μηνύματα νικώντας τη Μίλαν του Ριβέρα 2-0 στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων. «Πολλοί μας θεωρούσαν μέτριους παίκτες, αλλά αυτή ήταν η ευκαιρία μας να τους δείξουμε πόσο λάθος έκαναν», θυμάται ο Βόλφραμ Λέβε, ένας ακόμα από τους άσους του '74 για τον Μπούσχνερ και την Ανατολική Γερμανία. Η ακριβής ονομασία που οι δύο κυβερνήσεις των χωρών προτιμούσαν ήταν για τους μεν Δυτικούς το «Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας» και για τους Ανατολικούς το «Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας». Πολλοί έχουν αναφερθεί σε αυτό το ματς της 22ας Ιουνίου 1974 ως μια ανάγκη των Ανατολικών να κερδίσουν για το σύστημα. «Αυτά είναι ανοησίες», διαφωνεί ο Βόλφγκανγκ Σέγκουιν. «Θέλαμε τη νίκη για εμάς, για τον ποδοσφαιρικό εγωισμό μας, όπως και για τον προπονητή, που μας είχε βοηθήσει πολύ».

Το ματς, παρά τα θρυλούμενα, έμοιαζε μ' ένα καλό φιλικό παιχνίδι! «Θέλαμε να νικήσουμε, αλλά δεν είχαμε κάτι εναντίον των Δυτικών», θυμάται ο αρχηγός της Ανατολικής Γερμανίας Μπερντ Μπρανς. «Ισως τελικά να τους κάναμε χάρη που τους νικήσαμε, διότι πέσαμε πάνω στην Ολλανδία και τη Βραζιλία, ενώ εκείνοι τους απέφυγαν», συνεχίζει.

Με τη Δυτική Γερμανία να μην μπορεί να βρει τον ρυθμό της κα το ματς καρφωμένο στο 0-0, ο κόσμος άρχισε να φωνάζει το όνομα του Νέτσερ. Ο Χέλμουτ Σεν του έδωσε εντολή να ζεσταθεί. «Ηξερα πως ήταν λάθος μου να μπω σ' ένα τέτοιο ματς. Εμοιαζαν οι υπόλοιποι σαν να ήθελαν να χάσουν», είπε χρόνια αργότερα ο Νέτσερ, ο οποίος είναι ο μόνιμος σχολιαστής αγώνων στη γερμανική τηλεόραση και πετυχημένος επιχειρηματίας με την εταιρεία τηλεοπτικών δικαιωμάτων που έχει στην Ελβετία. Εκείνα τα λίγα λεπτά στο τερέν του Αμβούργου θα ήταν η μοναδική συμμετοχή του στη διοργάνωση. Αν και αργότερα η Δυτική Γερμανία κατέκτησε τον τίτλο, ο ίδιος δεν υπάρχει σχεδόν σε καμία φωτογραφία να πανηγυρίζει με το Κύπελλο. «Δεν ένιωθα μέλος αυτή της ομάδας και δεν βοήθησα σε κάτι, ώστε να νιώθω πρωταθλητής κόσμου», ήταν τα λόγια του.

Ενα σωτήριο γκολ

Η νίκη των Ανατολικών σ' εκείνο το ιστορικό ματς ήρθε με ένα γκολ του σέντερ φορ του Μαγδεμβούργου Γιούργκεν Σπαρβάσερ 13 λεπτά πριν από το τέλος. Εγινε λαϊκός ήρωας με το γκολ αυτό και αυτό του έσωσε τη ζωή τη νύχτα που διέφυγε στη Δύση. «Την ώρα που είχα περάσει τα σύρματα με σταμάτησε ένας νεαρός φρουρός. Του φώναξα το όνομά μου. Εριξε το φως επάνω μου και πυροβολώντας στον αέρα, μου έκανε νόημα να φύγω!», εξιστορεί.

Με την αποσκίρτησή του δεν συμφωνεί ο Μπρανς. «Απορώ γιατί έπρεπε να φύγει, αφού είχε καλή δουλειά και αξιοπρεπή ζωή. Αλλά δική του είναι η ζωή και αυτό αποφάσισε», συμπλήρωσε.

Για τη Δυτική Γερμανία η ήττα ήταν η πλατφόρμα για να ξεκινήσει η επίθεση για την κατάκτηση του τίτλου. Τα ρεπορτάζ της εποχής αναφέρουν πως ουσιαστικά ο Μπεκενμπάουερ υποκατέστησε τον Χέλμουτ Σεν από εκείνη τη βραδιά και οι επιλογές της ομάδας γίνονταν από αυτόν.

Οι Ανατολικοί βίωσαν την απόλυτη στιγμή της καριέρας τους, αλλά όταν επέστρεψαν, δεν είδαν κόσμο στους δρόμους. Μόνο μια σεμνή τελετή, στην οποία τους απονεμήθηκε το βραβείο πρωταθλητή που έδινε το καθεστώς του Εριχ Χόνεκερ στους Ολυμπιονίκες. Δύο χρόνια μετά, η ίδια ομάδα κατέκτησε στο Μόντρεαλ το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο στο ποδοσφαιρικό τουρνουά, νικώντας τους Πολωνούς, αλλά, όπως λέει ο αμυντικός Κουρμπγιουβάιτ, «τίποτα δεν συγκρινόταν με τη νίκη επί της Δυτικής Γερμανίας. Ο Μπούσχνερ ήταν τόσο καλός τεχνικός, όσο τα ονόματα της Δύσης. Ηταν πολύ ωραία εποχή».

Οι δύο ομάδες ξαναβρέθηκαν πέρυσι στο Μόναχο και έπαιξαν πάλι για φιλανθρωπικό σκοπό. Ο Φραντς Μπεκενμπάουερ κάλεσε προσωπικά όλους τους πρώην Ανατολικογερμανούς στο τωρινό Μουντιάλ και κανόνισε να τους δοθούν έξτρα εισιτήρια για όποιο ματς επιθυμούσαν. «Τώρα είμαστε μια χώρα και θέλουμε μια ομάδα να νικήσει. Ο Μπάλακ είναι ένας από εμάς, αφού γεννήθηκε στην ανατολική πλευρά», είπε ο Σέγκουιν, πριν ανοίξει την πόρτα του αυτοκινήτου του, μιας ολοκαίνουργιας Mercedes, και απομακρυνθεί στους δρόμους της Φρανκφούρτης. Το παλιό Τράμπαντ είναι πια συλλεκτικό κομμάτι και οι καιροί άλλαξαν δραματικά από τις 22 Ιουνίου 1974.