Επειδή κάποιοι προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν το μυστικό της Πορτογαλίας σε συλλογικό επίπεδο και μάλιστα κάνουν αναγωγές στο Euro του 2004, καλό είναι να βάλουμε ένα φρένο. Επειδή το μαγικό εκείνο καλοκαίρι μπορεί να βάλαμε από κάτω τους Πορτογάλους μέσα στο σπίτι τους, δεν σημαίνει πως είχαμε και την υποδομή να χειριστούμε την επιτυχία μας.
Σε συλλογικό επίπεδο μιλάμε για μια χώρα που από τη δεκαετία του '60 είχε ήδη ανέβει δύο φορές στη κορυφή της Ευρώπης με την Μπενφίκα (ακόμα και με τη Σπόρτινγκ στο Κυπελλούχων) και με την εθνική της ομάδα είχε φτάσει στην τρίτη θέση του Μουντιάλ του 1966, χάρη στη φουρνιά του Εουσέμπιο και του Κολούνα.
Στη δεκαετία του '80 είχε ξανά μία καλή εθνική ομάδα και συλλόγους που έφτασαν πάλι σε τελικούς, όπως η Μπενφίκα και η Πόρτο. Και τα τελευταία δέκα χρόνια πάλι μια πλειάδα σπουδαίων ποδοσφαιριστών εμφανίστηκε και η εθνική τους ομάδα μπήκε στην τετράδα του Euro το 2000, στον τελικό το 2004 και στα ημιτελικά του Μουντιάλ του 2006.
Την ίδια εποχή ο Ζοσέ Μουρίνιο εκτόξευε τη φήμη του με την Πόρτο, κατακτώντας το ΟΥΕΦΑ το 2003 και το Τσάμπιονς Λιγκ το 2004. Το ότι φέτος είχαν τρεις ομάδες στην τετράδα του Γιουρόπα Λιγκ, μη μας κρύβει σαν δέντρο ένα ολόκληρο δάσος. Το οποίο υπάρχει από πίσω και μας δείχνει πόσο διαφορετική ποδοσφαιρική νοοτροπία έχουμε ως λαοί.
Ο πιο επιτυχημένος μπίζνεσμαν στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο τα τελευταία τριάντα χρόνια λέγεται Πίντο ντα Κόστα. Είναι ο πρόεδρος της Πόρτο και από την ενασχόλησή του με τον σύλλογο έβγαλε πολλά λεφτά. Με καλή διαχείριση, με σωστή πρακτική, αγοράζοντας φτηνά και πουλώντας ακριβά, κατάφερε να έχει μία πολύ καλή κι ανταγωνιστική ομάδα, χωρίς να κρατήσει ούτε έναν παίκτη «αιχμάλωτο». Μη νομίζετε πως κατά καιρούς οι οπαδοί δεν γκρίνιαζαν και σε αυτόν ότι ξεπουλάει.
Ακόμα ηχούν στ' αυτιά μου οι αποδοκιμασίες του πλήθους το 1999 προς το πρόσωπό του για την παραχώρηση του Ζλάτκο Ζάχοβιτς στον Ολυμπιακό! Ή το 2004 στο Μονακό, μόλις είχε αφήσει να φύγουν σχεδόν όλοι οι πρωταγωνιστές του άθλου στο Γκελζενκίρχεν. Η ιστορία, όμως, δικαιώνει τα μεγάλα πνεύματα, που λένε και οι Κινέζοι. Γιατί αυτά έχουν απαιτήσεις, ενώ τα μικρά μονάχα επιθυμίες.
Οι περισσότεροι απ' αυτούς που μοσχοπούλησε ο Ντα Κόστα δεν έκαναν κάτι ιδιαίτερο όπου πήγαν. Αντίθετα, όσοι ήρθαν στις θέσεις τους αύξησαν τη μετοχή τους! Ο Ντέκο αντί του Ζάχοβιτς, για παράδειγμα. Επίσης, το να μπορείς να φέρνεις με ελάχιστα χρήματα κάποιον σαν τον Σεϊταρίδη πριν από το Euro και να τον δίνεις μέσα σε ένα χρόνο σε τριπλάσια τιμή, ακόμα και αν δεν έπαιξε καλά σε σένα, είναι τέχνη!
Η Πόρτο μόνο από αμυντικούς την τελευταία οκταετία εισέπραξε ούτε λίγο ούτε πολύ περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ! Αστρονομικό ποσό, που επεξηγεί με τον πιο γλαφυρό τρόπο την ικανότητα στις μπίζνες του Ντα Κόστα. Με αποκορύφωμα όλης αυτής της δεκαετίας την απόκτηση του άγνωστου Σισοκό από τη Σετούμπαλ τον Γενάρη του 2009 με ποσό που δεν ξεπερνούσε το ένα εκατομμύριο ευρώ και την παραχώρησή του στη Λιόν με δωδεκαπλάσια τιμή μερικούς μήνες μετά! Τη Λιόν που, παρεμπιπτόντως, διοικείται από έναν άλλον εξαιρετικό μπίζνεσμαν, τον Ζαν Μισέλ Ολάς!
Εκείνο, όμως, που διαφοροποιεί την Πόρτο από έναν ελληνικό σύλλογο είναι το πρόγραμμα και η υπομονή. Και φυσικά το παραμύθι είναι καλό, αλλά δεν έχει δράκο!
Οσο κι αν ο κόσμος δεν το γνωρίζει, από την Πόρτο τα τελευταία 35 χρόνια πέρασαν ως προπονητές ούτε λίγο ούτε πολύ πέντε άνθρωποι που δούλεψαν (ή δουλεύουν ακόμα) στην Ελλάδα. Και σχεδόν όλους εμείς καταφέραμε να τους απαξιώσουμε ή δεν τους δώσαμε χρόνο.
Ο Μπράνκο Στάνκοβιτς το 1975, μετά το πέρασμά του από την ΑΕΚ (με την οποία πήρε ένα πρωτάθλημα και πέρασε για πρώτη φορά ελληνική ομάδα στα προημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1968-69) και τον Αρη, δούλεψε στο Πόρτο αλλάζοντας ό,τι ήξεραν έως τότε.
Λάτρης της φυσικής κατάστασης, δούλεψε πολύ στο κομμάτι της γρήγορης ανάπτυξης και η Πόρτο που σχεδίασε ουσιαστικά άλλαξε σελίδα. Εκανε το τεράστιο λάθος να δεχτεί να αφήσει το πρότζεκτ στον πορτογαλικό Βορρά για να γυρίσει στην Ελλάδα που αγαπούσε, αποδεχόμενος την πρόταση του ΠΑΟΚ. Απολύθηκε μέσα σε λίγους μήνες, ωστόσο ο Ερυθρός Αστέρας τον πήρε αμέσως και το 1979 ο Μπράνκο τον οδήγησε στον τελικό του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ!
Το 1980 ο μόλις απολυμένος από την Ελλάδα και την ΑΕΚ Χέρμαν Στεσλ φτάνει στο Πόρτο, βρίσκει γενικό αρχηγό τον Ντα Κόστα και βλέπουν προς το μέλλον. Μαζί βάζουν τις βάσεις με αγορές φτηνών παικτών (όπως ο Ιρλανδός Μίκι Γουόλς) ή με έξυπνες αγοραπωλησίες σαν του σέντερ φορ Φερνάντο Γκόμεζ, που αργότερα θα εξελιχτεί σε πρώτο σκόρερ της Ευρώπης (1983 και 1985), αφού προηγουμένως πωλήθηκε ακριβά στη Σπόρτινγκ Χιχόν κι αγοράστηκε πίσω φτηνά το 1982. Γύρω του χτίστηκε η ομάδα που το 1984 έφτασε στον τελικό του Κυπελλούχων και το 1987 με τον Αρτουρ Ζορζ στον πάγκο έφερε τα πάνω-κάτω στον τελικό με την Μπάγερν, κατακτώντας το Πρωταθλητριών.
Το καλοκαίρι του 1987 ο (διωγμένος από τον Γιώργο Βαρδινογιάννη τον Νοέμβριο του 1986) Τόμισλαβ Ιβιτς θα αναλάβει τους «δράκους» αντί του Ζορζ και θα τους πάει ακόμα πιο ψηλά. Θα κατακτήσει μέσα σε λίγους μήνες το Διηπειρωτικό και το Σούπερ Κύπελλο συν το νταμπλ, ξαναπαίρνοντας τα σκήπτρα από την Μπενφίκα. Ο Ιβιτς κέρδισε τίτλους σε έξι διαφορετικές χώρες, αλλά στην Ελλάδα δεν συμπλήρωσε στον πάγκο του ΠΑΟ ούτε τέσσερις μήνες!
Το 1998 ο άνθρωπος που πέρασε κατακτώντας τίτλους με την Πόρτο δεν ήταν άλλος από τον σημερινό ομοσπονδιακό τεχνικό Φερνάντο Σάντος, που κι αυτός έχει περάσει δύσκολες στιγμές από τους διάφορους παντογνώστες στη χώρα μας. Οσο για τον πέμπτο της παρέας, δεν είναι άλλος από τον σημερινό τεχνικό του ΠΑΟ, Ζεσουάλντο Φερέιρα, που πήρε τρία σερί πρωταθλήματα (2007, 2008, 2009) με την Πόρτο και ο Ντα Κόστα τον ευχαρίστησε πέρυσι δημόσια για τη συμβολή του στο να ξαναγίνει η ομάδα πρωταγωνίστρια ύστερα από την εποχή Μουρίνιο. Κι αυτός βιώνει την παράνοια της ελληνικής ποδοσφαιρικής πραγματικότητας εδώ και κάποιους μήνες. Οπότε, ακόμη απορείτε;