4 Μαΐου 1949. 62 χρόνια συμπληρώθηκαν από την ημέρα που μια αεροπορική τραγωδία άλλαξε την ιστορία του ιταλικού και ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, αφανίζοντας μια από τις μεγαλύτερες ομάδες που γνώρισε ο κόσμος. Η Τορίνο, η θρυλική «Granata» που είχε σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά της, σταμάτησε να υπάρχει στις 4 Μαΐου 1949, στις 17:05, όταν το αεροπλάνο που την μετέφερε συνετρίβη στο λόφο Superga, λίγο έξω από την πόλη.
Εκείνη την ημέρα 18 ποδοσφαιριστές και πέντε μέλη του τεχνικού επιτελείου της ομάδας χάθηκαν στα συντρίμμια του αεροσκάφους και πήραν μαζί τους και τις εικόνες μιας ολόκληρης εποχής χωρίς ευρωπαϊκές διοργανώσεις και δυστυχώς, χωρίς τηλεόραση. Ανάμεσά τους οι Μέντι , Οσόλα , Γκαμπέτο, Ριγκαμόντι και κυρίως ο Βαλεντίνο Ματσόλα.
Ο πατέρας του Σάντρο Ματσόλα που αγωνίστηκε στη μεγάλη Ίντερ της δεκαετίας του ’60, φορώντας πάντα τη φανέλα με το 10, όπως και ο πατέρας του. Η «Grande Torino» ήταν ένα δημιούργημα του Φερούτσιο Νόβο ο οποίος συγκέντρωσε ότι καλύτερο είχε αφήσει ο πόλεμος στην Ιταλία. Με ηγέτη τον Ματσόλα και άλλους 9 διεθνείς ποδοσφαιριστές, σάρωσε τα πάντα. Κατέκτησε πέντε πρωταθλήματα από το 1943 έως το 1949 (το 1944 και 1945 δεν έγινε πρωτάθλημα λόγω του πολέμου), με αποκορύφωμα τον τίτλο του 1948, όταν και σε 40 αγώνες πέτυχε 125 γκολ! Μια ομάδα που έμεινε 93 παιχνίδια αήττητη στο γήπεδό της, το Θρυλικό «Stadio Filadelfia». Είναι χαρακτηριστικός ο αγώνας της εθνικής Ιταλίας απέναντι στην Ουγγαρία στις 11 Μαΐου 1947, όταν η αρχική ενδεκάδα απαρτίστηκε από ποδοσφαιριστές της Τορίνο, με εξαίρεση τον τερματοφύλακα της Γιουβέντους, Σεντιμέντι!
Το χρονικό της τραγωδίας…
Όπως συμβαίνει συνήθως με τα ιστορικά γεγονότα, όλα θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικά εάν δεν υπήρχαν κάποιες φαινομενικά αθώες συνισταμένες. Ο Ζοζέ Φερέιρα, ο άσος της Μπενφίκα, που είχε περάσει από την Ιταλία και την Τζένοα, εκμυστηρεύθηκε στον φίλο του, Βαλεντίνο Ματσόλα, ότι πριν σταματήσει το καλοκαίρι το ποδόσφαιρο, θα ήθελε να έχει την τιμή να αγωνιστεί για τελευταία φορά με αντίπαλο την «Granata».
Ο Ματσόλα αποφάσισε να σεβαστεί την επιθυμία του και η Τορίνο ζήτησε από την Ιταλική Ομοσπονδία την μετάθεση του αγώνα πρωταθλήματος με την Ιντερ για τις 30 Απριλίου, κάτι που έγινε δεκτό. Οι Ιταλοί βρέθηκαν στην Λισαβόνα στις 3 Μαΐου. Ο εορταστικός αγώνας ανάμεσα στην Μπενφίκα και την Τορίνο ήταν ένα εκπληκτικό παιχνίδι με τους Πορτογάλους να κερδίζουν με 4-3. Έμελλε να είναι και η τελευταία παράσταση της ομάδας.
Δύο μέρες μετά τη τραγωδία, 500.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στους δρόμους της πόλης για να πουν το τελευταίο αντίο σε μια ομάδα που έπαιξε ποδόσφαιρο πολύ μπροστά από την εποχή της και να αποχαιρετήσουν τους παίκτες της Τορίνο που έμειναν αθάνατοι… Ομάδες σαν και αυτή της «Granata» ίσως δεν έχουν την ανάγκη της τεχνολογίας. Ζούνε στις μνήμες των ανθρώπων που είχαν το προνόμιο να τις δουν να αγωνίζονται και, όπως όλοι οι μύθοι, μεταφέρθηκαν από στόμα σε στόμα.
Η Τορίνο δεν ήταν ποτέ η ίδια παρά της κατά καιρούς αναλαμπές της, ενώ υπήρξαν και φορές που βρέθηκε να αγωνίζεται και στη Serie B.
Νικόλας Ακτύπης