Η μέρα που άνοιξαν οι πύλες της κόλασης

Η εικόνα στο «Ανφιλντ» τη νύχτα της Δευτέρας έβγαζε μέσα από τη σιωπή της ανθρώπινο μεγαλείο. Δυνάμωνες τον ήχο της τηλεόρασης για να βεβαιωθείς αν πραγματικά συνέβαινε αυτό που έβλεπες μπροστά σου, αλλά δεν το πίστευες. Ούτε μία φωνή, ούτε ήχος από 45.000 ανθρώπους. Ευλαβική τήρηση της σιγής και λίγα δευτερόλεπτα περισυλλογής για ό,τι θλιβερό συνέβη 22 χρόνια πριν στις 15 Απριλίου 1989. Οταν ο Simon με τον Garfunkel συνέθεταν το αριστουργηματικό «Sound of Silence», τον ήχο της σιωπής το 1964, ούτε και οι ίδιοι μπορούσαν να διανοηθούν πως θα υπήρχε πραγματικά στιγμή που θα έπαιρνε σάρκα κι οστά η εκκωφαντική σιωπή! Το ένιωθες στα μάτια αυτών που βρέθηκαν στο γήπεδο, το καταλάβαινες ακόμα και μέσα από το γυαλί της τηλεόρασης. Εκείνη η τραγωδία δεν αποτελεί μόνο τον χειρότερο φόρο αίματος που ανθρώπινες ψυχές θα κατέθεταν στον βωμό γηπεδικών συνθηκών κατάλληλων μόνο για ζώα στην Αγγλία των τελών της δεκαετίας του '80. Γιατί δεν μιλάμε μόνο για τους 89 άνδρες και τις 7 γυναίκες που άφησαν την τελευταία τους πνοή στο «Λέπινγκς Λέιν» του «Χίλσμπορο» στο Σέφιλντ.

Ο απολογισμός θα ήταν τραγικός με δεκάδες τραυματίες κι εκατοντάδες λαβωμένες ψυχές που θα άφηναν πίσω τους εκείνα τα δραματικά δευτερόλεπτα. Ανθρωποι που δεν άντεξαν τους επόμενους μήνες από τον χαμό των δικών τους. Κάποιοι που άρχισαν να παίρνουν αντικαταθλιπτικά χάπια και κάποιοι άλλοι που επιχείρησαν να δώσουν τέλος στο βάσανό τους επιλέγοντας τον δρόμο της αυτοκτονίας. Τα σημάδια πάνω στην πόλη του Λίβερπουλ χαραγμένα βαθιά. Στην ιστορία της ομάδας μία ακόμα μαχαιριά, ύστερα από την αυτοχειρία με την οποία αμαύρωσαν το όνομά της οι ενέργειες κάποιων εγκληματικών στοιχείων με τον μανδύα των οπαδών την αποφράδα νύχτα του «Χέιζελ».

Η εγκληματική αμέλεια της αστυνομίας αποδεικνύεται και από το ότι σε μία ήδη γεμάτη εξέδρα στον ημιτελικό του Κυπέλλου Αγγλίας Λίβερπουλ - Νότιγχαμ και ενώ κόσμος έφτανε ακόμα στο γήπεδο, αντί να ζητήσει να μετατεθεί μισή ώρα αργότερα η σέντρα του ματς, προτίμησε τον σίγουρο δρόμο προς την καταστροφή: άφησε να μπουν πάνω από 1.000 υπεράριθμοι οπαδοί χωρίς εισιτήριο. Ηταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Στην εποχή που τα απαρχαιωμένα αγγλικά γήπεδα είχαν κάγκελα, για να ελέγχεται η είσοδος στους αγωνιστικούς χώρους, το «Χίλσμπορο» ήταν από τα χειρότερα. Η καθυστερημένη αντίδραση, όταν διαφάνηκε πως υπήρχε πρόβλημα και ο κόσμος πηδούσε μέσα στο γήπεδο για να γλιτώσει, ήταν ο επόμενος κρίκος στην αλυσίδα που έσπασε. Η πολύ αργοπορημένη κινητοποίηση του γηπεδικού μηχανισμού αλλά και των νοσοκομείων στη συνέχεια που πιάστηκαν εξαπίνης αποτέλεσε το επόμενο σκαλοπάτι. Ο φριχτός και βασανιστικός θάνατος των πιο πολλών θυμάτων είχε προκληθεί από ασφυξία!

Αλλά και πάνω από το αίμα τους παίχτηκε ένα πόκερ εντυπώσεων. Στο πλαίσιο του εντυπωσιασμού, μία από τις πιο «κίτρινες» εφημερίδες, η «Sun», επιδίωξε να βγάλει χούλιγκανς αυτούς τους ανθρώπους! Το εμετικό πρωτοσέλιδό της με τίτλο «The truth» έκανε τόση ζημιά στην πληγωμένη πόλη όση και η ίδια η τραγωδία. Ο κόσμος αποφάσισε να την μποϊκοτάρει και σε κάποια σημεία της πόλης την έκαιγαν δημόσια! Οι πωλήσεις της, που το 1989 στην ευρύτερη περιοχή του Μερσεϊσάιντ ήταν περίπου 200.000 φύλλα, σήμερα δεν ξεπερνούν τις 12.000. Το 2004 η εφημερίδα δημοσίευσε την καθυστερημένη απολογία της ζητώντας συγγνώμη, αλλά δεν έγινε ποτέ δεκτή από τον κόσμο. Ενας άλλος που υπέπεσε σε ατόπημα ήταν ο τότε πρόεδρος της ΟΥΕΦΑ, ο Γάλλος Ζακ Ζορζ, παρασυρόμενος από το αντιβρετανικό μένος των συμπατριωτών του. Εκανε λόγο για «ζώα»! Την επόμενη μέρα αναγκάστηκε να καταπιεί τη γλώσσα του και να ζητήσει συγγνώμη, αλλά ήταν το λάθος που ουσιαστικά τον τελείωσε από την ηγεσία, ανοίγοντας τον δρόμο στον Λέναρντ Γιόχανσον.

Η αστυνομία δεν έδωσε ποτέ στη δημοσιότητα τους φακέλους με το τι αληθινά συνέβη εκείνο το δραματικό μεσημέρι. Και επί σειρά ετών οι δικηγόροι των οικογενειών και οι δύο οργανώσεις που φτιάχτηκαν μετά το τραγικό συμβάν, «Hillsborough Justice Campaign» και «Hillsborough Family Support Group», πάλεψαν με τα κύματα για να οδηγηθούν στο εδώλιο οι υπεύθυνοι. Αυτοί που έφυγαν δεν θα γυρίσουν πίσω, αλλά θα ήταν ένας μικρός φόρος τιμής στη μνήμη τους. Τουλάχιστον η θυσία τους άνοιξε τον δρόμο για να αλλάξει οριστικά εικόνα το αγγλικό ποδόσφαιρο και η σημερινή κοσμογονία οφείλεται κύρια στα μέτρα που εφαρμόστηκαν με αφορμή αυτή την τραγωδία.

Εζησα εκείνη την τραγωδία από πολύ κοντά, διότι την περίοδο εκείνη δούλευα στο ραδιόφωνο του BBC Merseyside κι όσα ακολούθησαν περνάνε πάντα από τη μνήμη μου σαν φιλμ. Εγραψα το ίδιο βράδυ ένα κομμάτι μέσα σε έντονη συγκινησιακή φόρτιση και το έστειλα στο «ΒΗΜΑ», με το οποίο συνεργαζόμουν, κάνοντας λόγο για σκηνές από «Τα Πουλιά» του Χίτσκοκ. Ξεκινούσα το κομμάτι με αυτόν τον τρόπο και δεν μπορώ σήμερα να βρω κάτι διαφορετικό για να κλείσω αυτή την αναφορά, σε μία τραγωδία που σημάδεψε το ποδόσφαιρο. «Σε ένα ανοιξιάτικο ηλιόλουστο μεσημέρι όσοι βρέθηκαν στην εξέδρα περνούσαν χωρίς να το ξέρουν όχι την πόρτα ενός ποδοσφαιρικού σταδίου αλλά τις Πύλες της Κολάσεως. Αντί με το σφύριγμα της σέντρας να βρίσκονταν όλοι 90 αγωνιστικά λεπτά από το “Γουέμπλεϊ”, αποδείχτηκε μακάβρια στην πράξη πως 96 αθώες ψυχές ήταν απλώς μόλις έξι λεπτά μακριά από έναν τραγικό θάνατο!».