Η επιβεβαίωση πως στο ποδόσφαιρο δεν κερδίζει πάντα ο μεγάλος, ο πιο πλούσιος, ο πιο ισχυρός υπήρχε για χρόνια στην πιο παλιά ποδοσφαιρική διοργάνωση του πλανήτη.
Το Κύπελλο Αγγλίας συμπληρώνει φέτος 140 χρόνια ζωής και ευτυχώς που την τελευταία τριετία είχαμε εκπλήξεις, διότι για σχεδόν δύο δεκαετίες έμοιαζε και αυτό να στέλνει νερό στον μύλο της σύγχρονης εποχής! Η επικράτηση της Πόρτσμουθ το 2008 και η νέα της παρουσία στον τελικό πριν από λίγους μήνες, αν και υποβιβάστηκε, έδωσαν ξανά λίγη αίγλη στον θεσμό, ο οποίος από το 1991 είχε γίνει απόλυτα προβλέψιμος και σχεδόν βαρετός.
Πάντως, από το 1991, χρονιά κατά την οποία η Τότεναμ κατέκτησε το τρόπαιο, κάθε χρόνο τον Μάη πανηγυρίζουν οι συνήθεις ύποπτοι, με εξαίρεση το 1995, όταν η Εβερτον μπόρεσε να πάρει τον τελευταίο της τίτλο, και το 2008, όταν η Πόρτσμουθ σε μία εκπληκτική σεζόν για τους... Δαβίδ του ποδοσφαίρου νίκησε την Κάρντιφ στον τελικό. Οι τέσσερις μεγάλοι (όσο μπορούμε να θεωρήσουμε πια μεγάλη τη Λίβερπουλ της τελευταίας διετίας), οι οποίοι σχεδόν με... κληρονομικό δικαίωμα περνούσαν για μία επταετία στο Τσάμπιονς Λιγκ, υπήρξαν οι δυνάστες και του Κυπέλλου. Η Λίβερπουλ άρχισε τον χορό το 1992 και κατέκτησε το τρόπαιο επίσης το 2001 και το 2006, η Αρσεναλ το 1993, το 1998, το 2002, το 2003 και το 2005, η Τσέλσι το 1997, το 2000, το 2007, το 2009 και το 2010, ενώ η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, σαφέστατα η ομάδα της τελευταίας 15ετίας στο αγγλικό ποδόσφαιρο, πανηγύρισε το 1994, το 1996 το 1999 και το 2004.
Αν δει κάποιος -για παράδειγμα- τους τελικούς της δεκαετίας του '60, του '70 και του '80, όταν ο τίτλος κατέληξε (εκτός από τις έξι ομάδες που προαναφέραμε) στα χέρια της Γουλβς, της Γουέστ Χαμ, της Μάντσεστερ Σίτι, της Γουέστ Μπρόμ, της Λιντς, της Σάντερλαντ, της Ιπσουιτς, της Σαουθάμπτον και της Γουίμπλεντον, καταλαβαίνει πως ουσιαστικά μόνο στα λόγια υπάρχει το Κύπελλο των εκπλήξεων.
Η στατιστική που παρουσίασαν οι «Sunday Times» το 2008 ήταν ένα σήμα κινδύνου για την αξία αυτού του θεσμού. Μέχρι και το 1991 στα προημιτελικά έφτανε τουλάχιστον μία ομάδα από μικρότερη κατηγορία κάθε σεζόν και μία φορά στις τέσσερις είχαμε εκπροσώπηση και στα ημιτελικά. Η δεκαετία του '70 ήταν καταλυτική, αφού στον τελικό έφτασαν ομάδες από τη δεύτερη κατηγορία σε τέσσερις περιπτώσεις! Μάλιστα, οι τρεις κατέκτησαν και το τρόπαιο (Σάντερλαντ '73, Σαουθάμπτον '76 και Γουέστ Χαμ 1980), ενώ η Φούλαμ το 1975 έχασε 2-0 από τη Γουέστ Χαμ.
Η πιο κλασική έκπληξη παραμένει η επικράτηση της Σάντερλαντ, που ήταν 14η στη Β' Κατηγορία, αλλά νίκησε τη Λιντς που πήγαινε για τρεις τίτλους τον Μάη του 1973. Σήμερα κάτι ανάλογο είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας!
Τι απομένει, λοιπόν, στους μικρούς; Η ελπίδα για μία έκπληξη στον τρίτο γύρο (όπως πέρυσι κατάφεραν η Λιντς να αποκλείσει τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και η Ρέντινγκ τη Λίβερπουλ) ή στον τέταρτο (αυτό που πέτυχε η Μπάρνσλεϊ βγάζοντας την Τσέλσι το 2008), γιατί σπανιότατα μπορεί να εμφανιστεί το φαινόμενο που είδαμε το 2008, να φτάνουν τρεις ομάδες της Τσάμπιονσιπ στα ημιτελικά. Ακριβώς γι' αυτό και το αναφέρουμε.
Παραδοσιακά, πάντως, από το 1990 και μετά σε αυτόν τον γύρο μία ομάδα μικρότερης κατηγορίας μπορεί να κάνει τη ζημιά. Πάντα έχουμε μία μικρή ή μεγάλη έκπληξη σε αυτή τη φάση, ασχέτως του αν κάποιες από αυτές, όπως το 0-0 της Εξετερ με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ πριν από λίγα χρόνια, δεν ολοκληρώνονται. Η μεγαλύτερη έκπληξη όλων των εποχών παραμένει το 2-1 της Ρέξαμ, τελευταίας στις τέσσερις επαγγελματικές κατηγορίες το 1992, απέναντι στην πρωταθλήτρια εκείνη την εποχή Αρσεναλ. Επίσης, σημαντικά σοκ αυτού του τρίτου γύρου παραμένουν το 2-0 της Μπόρνμουθ (ομάδας τρίτης κατηγορίας) επί της κυπελλούχου Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ το 1984, το 3-2 της Κόλτσεστερ επί της πανίσχυρης εκείνη την εποχή Λιντς το 1971, το 2-1 της ερασιτεχνικής Σάτον επί της κυπελλούχου Κόβεντρι το 1988, το 2-1 της Σριούσμπερι επί της Εβερτον το 2003 και η νίκη της Μπρίστολ Ρόβερς επί της Λίβερπουλ στο «Ανφιλντ» το 1994, που έφερε το τέλος της εποχής Σούνες.
Κάθε γύρο που περνά τα πράγματα σοβαρεύουν και ουσιαστικά εκμηδενίζεται η πιθανότητα έκπληξης. Ειδικά η Τσέλσι την τελευταία διετία δεν άφησε περιθώρια σε κανέναν. Υπάρχουν, όμως, παιχνίδια αυτό το διήμερο που μπορεί να γίνει η ζημιά. Με το μεγαλύτερο από πλευράς ονομάτων παιχνίδι να έχει ξεκάθαρο φαβορί τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με αντίπαλο τη Λίβερπουλ. Οι παραπαίοντες «κόκκινοι», αφού δεν τόλμησαν να αλλάξουν τον Ρόι Χότζον πριν από το ματς, πάνε σαν πρόβατα επί σφαγήν στο «Ολντ Τράφορντ», με μόνη ελπίδα το ότι σε αυτόν τον γύρο τα τελευταία χρόνια η Λιντς, η Εξετερ και η Μπέρτον Αλμπιον κατάφεραν να ταλαιπωρήσουν τη Γιουνάιτεντ! Αρκεί; Μάλλον όχι, αλλά, είπαμε, είναι η διοργάνωση που τα όνειρα επιτρέπονται ακόμα και στον ανελέητο 21ο αιώνα.