Αλλού γίνονται χειρότερα

Πολύ συχνά στο ελληνικό ποδόσφαιρο, επειδή έχουμε αφορμές, συμπεραίνουμε ότι αυτά που συμβαίνουν εδώ, δεν συμβαίνουν πουθενά αλλού ή τουλάχιστον δεν συμβαίνουν στα πρωταθλήματα άλλων πολιτισμένων χωρών. Φυσικά, το ελληνικό ποδόσφαιρο και οι άνθρωποί του σε μεγάλο βαθμό δεν διακρίνονται για την πίστη τους στην τάξη, τους κανόνες και τη νομιμότητα, αλλά ακόμα και σε μεγάλα πρωταθλήματα οι παρατυπίες είναι συχνές.

Ορισμένες φορές είναι και πολύ μεγάλες, γεγονός που έχει την εξήγησή του όταν παίζονται πολλά εκατομμύρια. Πριν από μερικές ημέρες είχα αναφερθεί στις μεγάλες αντιφάσεις που μπορεί να εντοπίσει κάποιος στο πιο λαμπερό, εμπορικό και πλούσιο πρωτάθλημα του κόσμου. Αυτό της Πρέμιερ Λιγκ.

Από σύμπτωση πρόσεξα λίγο περισσότερο μία είδηση που πέρασε από τα ψιλά του εξωτερικού δελτίου πριν από λίγες ημέρες. Πρόκειται για τη δικαίωση του Κέβιν Κίγκαν, ο οποίος είχε προσφύγει κατά της Νιούκαστλ -από την οποία απολύθηκε τον Σεπτεμβριο του 2008- στα αρμόδια δικαιοδοτικά όργανα του αγγλικού ποδοσφαίρου. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της είδησης ήταν εκείνο που δεν προβλήθηκε. Το δικαστήριο επιδίκασε στον Κίγκαν μία αποζημίωση 2 εκατομμυρίων στερλινών, αλλά το σκεπτικό της δικαστικής απόφασης που δημοσιοποιήθηκε είναι περιβόλι.

Σύμφωνα με αυτό το σκεπτικό, η Νιούκαστλ, τον καιρό που ο Κίγκαν καθόταν στον πάγκο της, έφερε ως δανεικό στην ομάδα έναν Ουρουγουανό ποδοσφαιριστή -εν αγνοία του Κίγκαν και όλου του τεχνικού επιτελείου- τον οποίο κανείς δεν είχε δει να αγωνίζεται, σαν «χάρη» σε δύο Αμερικανούς μάνατζερ. Η συμφωνία δανεισμού -σύμφωνα με την απόφαση- κόστισε στη Νιούκαστλ 1 εκατομμύριο στερλίνες για έναν παίκτη που δεν προοριζόταν για την πρώτη ομάδα και ο οποίος δεν έπαιξε ποτέ.

Ο Κίγκαν είχε αρνηθεί να αποδεχθεί την ένταξη του ποδοσφαιριστή στην ομάδα και ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους απολύθηκε. Μάλιστα όταν είπε στον Ντένις Γουάιζ, τον οποίον ο ιδιοκτήτης της Νιούκαστλ, Μάικ Ασλεϊ, όρισε εκτελεστικό διευθυντή του συλλόγου, ότι ούτε είχε ακούσει τον ποδοσφαιριστή, ούτε τον είχε δει να αγωνίζεται, ο Γουάιζ τού σύστησε να δει κάποια στιγμιότυπα από τη δράση του στο youtube.

Τα στιγμιότυπα ήταν πολύ κακής ποιότητας και ο Κίγκαν, που είχε αρνηθεί από την αρχή την ένταξη του ποδοσφαιριστή στην ομάδα, επέμεινε στην άρνησή του και ο Γουάιζ τού είπε ότι «όπως και να έχει, είτε τον θες είτε όχι, θα έρθει». Υποθέτω ότι αν κάτι τέτοιο συνέβαινε στην Ελλάδα θα ήταν από τα πρώτα θέματα σε εφημερίδες και ραδιόφωνα. Στην απόφαση του διαιτητικού δικαστηρίου αναφέρεται ότι ο Μάικ Ασλεϊ είχε τοποθετήσει σε όλες τις σημαντικές θέσεις του συλλόγου ανθρώπους της εμπιστοσύνης του, έτσι που να μπορεί να διοικεί αποφεύγοντας κάθε έλεγχο.

Η ιστορία αυτή του Κίγκαν φέρει ξανά στην επιφάνεια μία από τις μεγάλες πληγές του αγγλικού ποδοσφαίρου, που αφορά τον ρόλο που παίζουν κάποιοι μάνατζερ ποδοσφαιριστών σε συνεργασία με κάποιους προέδρους-ιδιοκτήτες. Πολλά «μαύρα» χρήματα διακινούνται κάτω από το τραπέζι σε μίζες που δίνονται δεξιά και αριστερά, που σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς της αγγλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας την περίοδο 2006/07 μόνο για την Πρέμιερ Λιγκ μπορεί να έφθασαν και τα 30 εκατομμύρια στερλίνες, συντηρώντας ένα παρασιτικό κύκλωμα, στο οποίο εμπλέκονται παράγοντες, προπονητές και ποδοσφαιριστές.

Η κατάσταση αυτή, που φυσικά δεν είναι καινούργια, άρχισε να παίρνει έκταση ιδιαίτερα από τον καιρό που η τηλεόραση έδωσε πολλά χρήματα στις ομάδες. Η περίπτωση του Γκρέιαμ Τέιλορ, του μάνατζερ της Αρσεναλ πριν από τον Βενγκέρ, που είχε εκδιωχθεί από τους «κανονιέρηδες» επειδή έπαιρνε μίζες από μεταγραφές ποδοσφαιριστών, είναι μία από τις πολλές παρόμοιες του αγγλικού ποδοσφαίρου, που σαν ενοχλητικά σκουπίδια κρύβει κάτω από το χαλί της λάμψης του.

Η κρίση πέρασε...

Μόνο για εκείνους που τη δημιούργησαν. Ολο και πληθαίνουν οι δηλώσεις διάφορων οικονομικών παραγόντων -που αναπαράγονται αβίαστα από αρκετά Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας- ότι η οικονομική κρίση πέρασε ή περνάει οσονούπω. Αλλά πώς γίνεται η παγκόσμια οικονομική κρίση -που όλοι είχαν χαρακτηρίσει την πιο μεγάλη, αν όχι μεγαλύτερη από εκείνη του 1929- να ξεπερνιέται και η ανεργία να σημειώνει αύξηση παγκοσμίως, όπως ακριβώς και τα κρατικά ελλείμματα;

Α, και τα κέρδη των τραπεζών; Κατά έναν περίεργο τρόπο -για τον πολύ κόσμο- αυτά τα τρία στοιχεία συνδέονται στενά και η σύνδεσή τους δείχνει ποιοι πληρώνουν το κόστος της κρίσης. Μιας κρίσης που δημιουργήθηκε από την ανεξέλεγκτη και κερδοσκοπική δραστηριότητα των τραπεζών, οι οποίες μετέθεσαν τις ζημιές τους σε παραγωγικές επιχειρήσεις και κρατικούς προϋπολογισμούς.

Κατάφεραν έτσι να κλείσουν τις πρώτες και να χρεώσουν όλες τις χώρες, αφού συνεχίζουν να τις δανείζουν με τις γνωστές τοκογλυφικές πρακτικές. Πολύ γρήγορα ξεχάστηκαν οι κατηγορίες κατά του τραπεζικού συστήματος, το οποίο πέρυσι τέτοιον καιρό ακούγαμε ότι έπρεπε να αναμορφωθεί και το οποίο θα έπρεπε να υπακούει σε αυστηρότερους ελέγχους.

Τώρα πια κανείς δεν μιλάει για τέτοια πράγματα και προσπαθούν να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι έφταιγαν τα golden boys. Το τραπεζικό σύστημα συνεχίζει να δουλεύει ανεξέλεγκτο αποδεικνύοντας ότι είναι πάνω από τη δημοκρατία, που έχει πλέον ευτελισθεί. Οταν ακούω ότι η άνοδος των χρηματιστηρίων είναι ένδειξη ανάκαμψης ανατριχιάζω. Τα χρηματιστήρια υποστηρίζουν ένα είδος αυτο-αναφορικής λειτουργίας του κεφαλαίου, που αρχίζει να συντηρεί μία νέα φούσκα, η οποία θα δημιουργήσει πλούτο για ελάχιστους και χρέη για τη μεγάλη πλειονότητα. Ως φαίνεται, ο επελαύνων νεοφιλελευθερισμός της δεκαετίας του ’80 που ζητούσε το σακάτεμα του κράτους ανακάλυψε ότι το κράτος τελικά είναι χρήσιμο.

Μπορεί να ληστεύει τους πόρους του και να του φορτώνει τις ζημίες του. Και σε αυτή την κατάσταση μόνο μια λειτουργική δημοκρατία μπορεί να αποτελέσει σοβαρό ανάχωμα. Αλλά μια δημοκρατία της οποίας η έννοια και το περιεχόμενο πρέπει να επαναπροσδιοριστούν.

Εικονική πραγματικότητα

Το έχω ξαναγράψει και υποθέτω ότι κάποιοι μπορούν να το κατανοήσουν. Η εικόνα που έχουμε για την πραγματικότητα διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό από αυτά που μεταδίδει η τηλεόραση. Μόνο που η τηλεόραση μεταφέρει μία αποσπασματική εικόνα αυτού που συμβαίνει, αφού «βλέπει» μόνον ό,τι «βλέπει» η κάμερα. Και την κάμερα κάποιος μπορεί να την κατευθύνει για να «δείξει» εκείνο που θέλει.

Είτε έναν κορμοράνο στον Περσικό βουτηγμένο στο πετρέλαιο, είτε οργισμένους Αλβανούς που πυροβολούν στον αέρα με τα Καλάσνικοφ απειλώντας Βορειοηπειρώτες. Ο κορμοράνος, στην πραγματικότητα, βρίσκεται σε κάποια ακτή της Βρετάνης και ο «οργισμένος» Αλβανός έχει πάρει ένα πεντοχίλιαρο τη ριπή από το ελληνικό τηλεοπτικό συνεργείο που τον κινηματογραφεί.

Και όταν δεν υπάρχει εικόνα για να «υποστηρίξει» την αντίληψη που θα πρέπει να διαμορφώσουμε, υπάρχουν οι σχολιαστές που θα μας κατευθύνουν εκεί που πρέπει. Για να μην κουράζονται κατόπιν και οι γκαλοπατζήδες που θα «ανιχνεύσουν» με μία επιστημονική μέθοδο τις προθέσεις της κοινής γνώμης.