Η αντιπαράθεση γινόταν σε –κάπως– υψηλούς τόνους. Οχι γιατί υπήρχε εχθρότητα ανάμεσά μας, αλλά γιατί ήταν ήδη αργά, ήμασταν και οι δύο κουρασμένοι κι όπως φαίνεται, στην αψύτητα της κουβέντας συνέβαλε –μάλλον– και ένα καλό τσίπουρο (χωρίς γλυκάνισο) που μας έφερε η Αρετή από την Αλεξανδρούπολη. Πιστεύω, όμως, ότι περισσότερο από όλα συνέβαλε στον εκνευρισμό η απογοήτευσή μας από το άθλιο θέαμα της τηλεμαχίας, στην οποία δύο άνθρωποι που φιλοδοξούν να κυβερνήσουν τη χώρα από τις 5 Οκτωβρίου ήταν παντελώς ανίκανοι να συζητήσουν.
Κι όταν δεν μπορείς να κάνεις κάτι τόσο απλό, πώς θα μπορέσεις να ανταποκριθείς στις απαιτήσεις μιας τόσο δύσκολης και σύνθετης υπόθεσης, όπως η διακυβέρνηση; «Τα βλέπεις;», μου έλεγε ο Μιχάλης, «εσείς ταΐζετε τον κόσμο κουτόχορτο και πάει και τους ψηφίζει». Αντε πάλι η ευρύχωρη και ισοπεδωτική γενικότητα. «Ποιοι "εμείς", ρε Μιχάλη;». «Εσείς με την αθλητική εφημερίδα και το ραδιόφωνο, με τις κωλοομάδες και τα στοιχήματα». Ολα μαζί στο μίξερ, ραδιόφωνο, κωλοομάδες και στοιχήματα. «Ρε Μιχάλη, η αθλητική εφημερίδα με τα αθλητικά θα ασχοληθεί. Και αυτός που θα την αγοράσει ξέρει τι θα διαβάσει. Μήπως το πρόβλημα θα το κατανοήσεις καλύτερα αν σκεφθείς γιατί οι πολιτικές δεν διαβάζονται;». Με κοιτάει λες και είπα καμιά σοφία. «Και γιατί δεν διαβάζονται, ρε Σέρλοκ; Ξέρεις κάτι που δεν ξέρουν αυτοί που τις βγάζουν;».
Μου 'ρχεται να ανάψω τσιγάρο, αλλά την πνίγω την παρόρμηση. «Ναι, ρε Μιχάλη, κάτι ξέρω, αλλά το ξέρουν κι αυτοί που τις βγάζουν». Ο Μιχάλης φυσάει τον καπνό προς τα πάνω και με ρωτάει, κλείνοντας πονηρά το μάτι: «Θα μας το πεις δηλαδή το μυστικό;». Οι άλλοι γύρω δεν μιλούν. Δεν τους βγήκε η κόντρα στην τηλεμαχία και ρεφάρουν τώρα με το «ζωντανό», που 'χει μεζέδες, το τσίπουρο είναι home made, ξέρουν τους πρωταγωνιστές και γίνεται γύρω από το τραπέζι τους. «Θα σου το πω το μυστικό, ρε Μιχάλη, αν με αφήσεις να σου πω το σκεπτικό μου». Ο Μιχάλης μπορεί να σε διακόψει ακόμη και την ώρα που κοιμάσαι. «Λέγε», μου λέει, και γέρνει στην πλάτη της καρέκλας στρίβοντας καινούργιο τσιγάρο. «Το μυστικό, Μιχάλη, είναι απλό.
Αυτοί που διαβάζουν την αθλητική εφημερίδα και παρακολουθούν ποδόσφαιρο, αλλά και άλλα ομαδικά αθλήματα, ξέρουν πως εκεί υπάρχει ένα όριο, που το ψέμα, η ανοησία, η κοροϊδία, ο πλασματικός κόσμος της διαφήμισης και η χειραγώγηση δεν μπορούν να το περάσουν. Στο ποδόσφαιρο, Μιχάλη, το σύμπαν της κοινωνίας του θεάματος χωράει, αλλά μένει στην περιφέρεια του παιχνιδιού. Δεν μπορεί να αγγίξει το ίδιο το παιχνίδι που παραμένει αληθινό. Στην πολιτική μπορείς να δημιουργήσεις μία πλασματική εικόνα, μία ψεύτικη εικόνα. Μπορείς να πείσεις ότι ο Μπους κάνει για πρόεδρος των ΗΠΑ και μπορεί να αποφασίσει την τύχη 6.500 πυρηνικών κεφαλών σε ώρα κρίσης.
Στο ποδόσφαιρο, φίλε, μπορείς να στήσεις τον διαιτητή, μπορείς να εξαγοράσεις ποδοσφαιριστές ή παράγοντες, να παραμυθιάσεις τον κόσμο για τις δυνατότητες του "παικταρά" που έφερες από τη Βραζιλία και τον πλήρωσες πολλά εκατομμύρια, αλλά υπάρχει αυτή η ρημάδα η απόλυτη δοκιμασία στο χορτάρι που ξεμπροστιάζει τον κάθε παλιάτσο. Εκεί, όσο κι αν γράφω εγώ για "τα σωματικά προσόντα του τερματοφύλακα που είναι κράμα Μπανκς και Γιασίν", έρχεται μια σέντρα ή ένα μακρινό σουτ και δείχνει την αλήθεια. Στο γήπεδο δεν μπορείς να κρυφτείς. Ή ξέρεις και μπορείς να στείλεις την μπάλα στο πλεχτό ή δεν μπορείς. Ή μπορείς να τρέξεις γρήγορα ή δεν μπορείς. Στο γήπεδο μέσα δεν μπορείς να κοροϊδέψεις ούτε να έχεις διάρκεια με μόνο εφόδιο το όνομα του πατέρα σου ή του μπάρμπα σου.
Η πολιτική προπαγάδα μπορεί να παραμυθιάσει τον κόσμο ότι ο πόλεμος στο Αφγανιστάν γίνεται για την προάσπιση της Δημοκρατίας, αλλά δεν μπορεί να πείσει ότι ο Πανιώνιος έχει σε 4 παιχνίδια 12 βαθμούς, γιατί ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΕΧΕΙ. Και αυτό δεν διαστρεβλώνεται. Αυτοί, λοιπόν, που παρακολουθούν ποδόσφαιρο ξέρουν καλά ότι υπάρχουν αληθινά πράγματα εκεί, που δεν κρύβονται, όπως συμβαίνει στο πέλαγος της πολιτικής χειραγώγησης και του ψέματος». Ο Μιχάλης έχει ηρεμήσει. «Και σου αρέσει έτσι όπως έχει γίνει η πολιτική;». Αλλο θέμα. «Οχι βέβαια, αλλά δεν φταίει γι' αυτό το ποδόσφαιρο». Κι από κει άρχισε μια άλλη κουβέντα που διαρκεί ακόμα.
Χρέη σε άνοδο
Οικονομική κρίση, γενικά, σημαίνει περιορισμός των δαπανών πάνω απ' όλα, αλλά όχι για όλους. Για εκείνους που έχουν ρευστότητα –ή που μπορούν να δανειστούν για να επενδύσουν- η περίοδος της κρίσης αποτελεί ένα φεστιβάλ ευκαιριών. Η ρευστότητα των Αράβων ιδιοκτητών της βοήθησε τη Μάντσεστερ Σίτι να πραγματοποιήσει μία σειρά μεγάλων μεταγραφών το καλοκαίρι, με πρώτο στόχο να σπάσει την «τετράδα των μεγάλων» της Πρέμιερ Λιγκ. Αν τα καταφέρει να σταθεροποιηθεί σε αυτό το επίπεδο την επόμενη τριετία, θα διεκδικήσει ακόμη και το πρωτάθλημα.
Κάτι ανάλογο έκανε και η Ρεάλ. Μπορεί να μην έχει τη ρευστότητα της αγγλικής ομάδας, αλλά έχει πρόσωπο και μπορεί να δανειστεί. Φυσικά, η χρήση του όρου «επένδυση» για την απόκτηση κάποιου ποδοσφαιριστή, ίσως είναι λίγο υπερβολική, αλλά η Ρεάλ δανείστηκε αρκετά για να μπορέσει να «επενδύσει» σχεδόν 250 εκατομμύρια ευρώ. Αυτή η πολιτική των υπερβολικών εξόδων είναι που έχει θορυβήσει την UEFA για τους κινδύνους που εγκυμονεί και έχει προκαλέσει την γκρίνια αρκετών ομάδων για στρέβλωση των όρων του ανταγωνισμού.
Ο πρόεδρος της Ρεάλ, ο Φλορεντίνο Πέρεθ, που πολύ θα ήθελε να δει την ομάδα του να παίρνει μέρος σε μια ευρωπαϊκή Σούπερ Λίγκα μακριά από τη δικαιοδοσία της UEFA, θεωρεί ότι δεν πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί στα χρήματα που μπορούν να ξοδέψουν οι ομάδες. Φυσικά, ο κ. πρόεδρος δεν συζητεί το ενδεχόμενο οικονομικών ελέγχων στα βιβλία της επιχείρησής του, έτσι ώστε κανείς να μη γνωρίζει τι ακριβώς γίνεται, πόσα και πώς ξοδεύονται, εισπράττονται, επενδύονται, ενδεχομένως και ξεπλένονται. Σύμφωνα με όλα τα στοιχεία που πρόκειται να δημοσιοποιηθούν σε λίγες ημέρες, τα έσοδα της Ρεάλ για την τελευταία περίοδο, που ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου, φθάνουν τα 421 εκατομμύρια ευρώ.
Μετά την απόκτηση του Ρονάλντο οι πωλήσεις των προϊόντων με το σήμα της ομάδας έχουν σημειώσει αύξηση 3,5%. Και τα χρέη; Σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας της Ρεάλ, τα χρέη φθάνουν τα 356 εκατομμύρια ευρώ. Ενα νούμερο που κανείς δεν μπορεί να διασταυρώσει, την ώρα που δεν μπορεί να ξέρει ακριβώς την αληθινή εικόνα των ετήσιων δαπανών της ομάδας. Μήπως θα πρέπει το ζήτημα των ελέγχων -και το ποιος θα τους κάνει- να το ξαναδεί η UEFA;
Η αδυναμία του πολίτη
Εστω ότι κάποιος πολίτης είναι αναποφάσιστος για το ποιον θα επιλέξει ανάμεσα σε Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ. Ας υποθέσουμε ότι ο πολίτης αυτός είχε ψηφίσει Ν.Δ. και απογοητεύθηκε, ιδίως σε ό,τι αφορά την πάταξη της φοροδιαφυγής και την είσπραξη των χρεών των επιχειρήσεων προς το κράτος. Παρακολουθεί, λοιπόν, όσα λέει ο Γ. Παπανδρέου. Ιδιαίτερα τις απαντήσεις του στο ερώτημα που του τίθεται για το πού θα βρει τα χρήματα, ώστε να χρηματοδοτήσει τις πολιτικές που επαγγέλλεται. Στην τηλεμαχία της Τρίτης ανάμεσα στους αρχηγούς των δύο μεγάλων κομμάτων ο κ. Παπανδρέου είπε ότι θα βρει τα χρήματα από το ποσό των ανείσπρακτων φόρων που φθάνουν τα 31 δισ. ευρώ.
«Μάλιστα», λέει ο πολίτης «ορίστε, τα χρήματα υπάρχουν, άρα οι προηγούμενοι ήταν ανίκανοι». Ποιος, όμως, θα πληροφορήσει τον πολίτη για τη σύσταση αυτού του ποσού των 31 δισεκατομμυρίων; Από πού θα μάθει ο πολίτης ότι τα 18 από αυτά τα 31 δισ. αφορούν οφειλές επιχειρήσεων που έχουν πτωχεύσει και τα 7 αφορούν υπερχρέη ζημιογόνων ΔΕΚΟ; Δηλαδή μιλάμε για 6 δισ. από τα 31. Μόνο που το κόστος των πολιτικών που επαγγέλλεται ο κ. Παπανδρέου είναι υπερδιπλάσιο των 6 δισ., αν υποθέσουμε ότι θα καταφέρει να τα εισπράξει όλα αυτά.