Aνάμεσα στο άσπρο και το μαύρο υπάρχει το γκρι

Στην Ελλάδα είμαστε των άκρων. Θρίαμβος ή τραγωδία. Ενδιάμεσα κάτι; Οχι, όλα οφείλουμε να τα βλέπουμε ως εθνικές καταστροφές ή εθνικούς θριάμβους. Το θαύμα είναι αυτό ακριβώς που λέει η λέξη: θαύμα. Και με γνώμονα τη λογική δεν αναλύεται.

Μας αρέσει ή όχι το ποδόσφαιρο που παίζει η Ελλάδα, αυτό έμαθε από τον χερ Οτο και με αυτό πορεύτηκε αυτά τα χρόνια. Ο (κορυφαίος προπονητής στον πλανήτη σε θέματα τακτικής) Γκους Χίντινκ το είπε όσο πιο κομψά μπορούσε την επαύριο της κατάκτησης του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος το 2004: «Δεν θέλω να κριτικάρω το σύστημα της Ελλάδας στο Euro. Ηταν αποτελεσματικό». Διπλωμάτης καριέρας δεν θα το έθετε πιο ωραία.

Υστερα ήρθε η ήττα στην Αλβανία που μας κυνηγούσε σαν κατάρα μέχρι το τέλος και είδαμε τελικά την Ουκρανία να πηγαίνει στο Μουντιάλ, στο οποίο παρεμπιπτόντως πήγε μία χαρά. Οι βολές κατά Ρεχάγκελ και παικτών ήταν πολλές στη συνέχεια, με αποκορύφωμα τον Μάρτιο του 2007, όταν οι γνωστές Κασσάνδρες έσπευσαν να αποκαλέσουν την ομάδα ΚΑΠΗ μετά τη συντριβή από την Τουρκία, ξεχνώντας πως υπήρχαν ακόμη άλλα οκτώ ματς στον όμιλο.

Θυμίζω απλώς πως μείναμε αήττητοι μέχρι το τέλος, περάσαμε νικηφόρα από την Πόλη, μείναμε όρθιοι στο Οσλο παρά την τραγική διαιτησία του Μπουζάκα και πήγαμε στο Euro με ρεκόρ πόντων από όλη την ευρωπαϊκή ζώνη. Τότε άρχισαν πάλι τα όργανα και τα «δεν μπορώ να περιμένω», οπότε η σφαλιάρα στο Σάλτσμπουργκ μας προσγείωσε απότομα. Ξανά καταστροφολογία.

Πέρυσι τέτοια εποχή αρχίσαμε εξαιρετικά, αλλά αντί να λειτουργήσουμε έξυπνα, πέσαμε στην παγίδα του «να παίξουμε καλή μπάλα» και πήγαμε σαν τα πρόβατα στον χασάπη στο ματς του Καραϊσκάκη, χάνοντας 2-1 από μία Ελβετία που εκείνο το βράδυ τα έπαιζε όλα για όλα. Γιατί σε αυτή τη χώρα ποτέ δεν υπήρξε ψυχραιμία, ούτε ρεαλιστική προσέγγιση από τον Τύπο, που επηρεάζει και τους οπαδούς.

Γιατί δεν μάθαμε ποτέ σε έναν όμιλο που διαρκεί 14 μήνες να καταλαβαίνουμε πως κάτι που γίνεται σήμερα μπορεί να έχει τεράστια σημασία έπειτα από μήνες ή ένα χρόνο. Ολα για όλα απόψε, λες και τελειώνει ο κόσμος! Αν τότε στο Στάδιο, Καραϊσκάκη κρατούσαμε το 1-1, στη Βασιλεία θα μας αρκούσε και ήττα με ένα γκολ, φτάνει να μην την πατούσαμε στη Μολδαβία. Αλλά για ένα λαό των άκρων, που είμαστε εμείς, το ένα στραβό αποτέλεσμα έφερε και το άλλο.

Η γκέλα στο Κισινάου είναι χωρίς δεύτερη κουβέντα η μεγαλύτερη της εποχής Ρεχάγκελ. Πιο πολύ και από την ήττα στην Αλβανία, για την οποία τουλάχιστον συνεκτιμούνται οι ειδικές συνθήκες της αναμέτρησης τότε στα Τίρανα. Και μόνο αυτό υπογραμμίζει το μέγεθος των επιτυχιών αυτών των 8 ετών που κανείς φυσικά δεν αμφισβητεί. Αλλωστε το ότι είχαμε μόνο νίκες με τους μικρομεσαίους (Βόρεια Ιρλανδία, Αρμενία, Γεωργία, Μολδαβία, Μάλτα, Καζακστάν, Βοσνία, Λουξεμβούργο) μας έδινε και το προβάδισμα στους ομίλους και ακριβώς το ότι δεν κερδίσαμε στην Αλβανία το 2004 μας καταδίκασε.

Αν νικήσουμε τη Λετονία συνεχίζοντας αυτό το σερί, θα είμαστε στα μπαράζ, κάτι καθόλου ευκαταφρόνητο. Τα ερωτήματα, όμως, παραμένουν σχετικά με την ισοπαλία στη Μολδαβία και θα είναι καταστροφικό να είναι αυτή η ισοπαλία που θα μας έχει στερήσει την πρώτη θέση, αν γκελάρει η Ελβετία με το Ισραήλ.

Πάντως αυτή η στατιστική εξηγεί και το πόσο ψηλά έχει μπει ο πήχης για τα επόμενα χρόνια και για τον επόμενο προπονητή. Στα οκτώ χρόνια με τον Ρεχάγκελ η ομάδα –αν βγάλουμε τα φιλικά από τη λίστα και κρατήσουμε μόνο τα επίσημα– ακουμπά σε νίκες ή ισοπαλίες ένα εντυπωσιακό ποσοστό σχεδόν του 75%. Και αυτή η εκπληκτική για το ποδοσφαιρικό μέγεθος της Ελλάδας στατιστική μάς έφερε σε ένα σημείο να έχουμε δύο προκρίσεις σε τρεις διοργανώσεις και να είμαστε μέσα στο παιχνίδι για μία ακόμη.

Αν το πετύχουμε (κάτι δύσκολο, όπως τα κάναμε, αλλά ακόμη εφικτό), τότε θα μιλάμε για μία συνέχεια και συνέπεια που ούτε μπορούσαμε να διανοηθούμε πριν από τριάντα χρόνια τέτοιες μέρες. Τότε που κάναμε την πρώτη μεγάλη μας επιτυχία, όταν αποκλείσαμε Σοβιετική Ενωση και Ουγγαρία και προκριθήκαμε στο Euro '80 στην Ιταλία.

Ομως ανεξάρτητα του τι θα γίνει στα επόμενα ματς, είναι ολοφάνερο πως ο κύκλος του Οτο Ρεχάγκελ έκλεισε. Μας άφησε πολλά καλά, μας έβαλε σε ένα δρόμο, μας έμαθε να παίζουμε πολύ αποτελεσματικά, αυτό για το οποίο γκρινιάζουμε όταν αποτυγχάνουμε. Γιατί δεν θυμάμαι κανείς να μιλούσε για ποδόσφαιρο που μας κοιμίζει όταν παίρναμε το Euro. Γιατί τότε μας βόλευε και όποιος ξένος έλεγε πως δεν αγωνιζόμαστε καλά για τα μάτια ενός ουδέτερου, του κολλούσαμε την ταμπέλα του ανθέλληνα!

Εκεί που δεν μας πιάνει λοιπόν κανείς είναι στην ανάλυση. Ολα τα βλέπουμε μαύρα για το μέλλον, όπως τα βλέπαμε όλα ρόδινα πριν από χρόνια, όταν τραγουδούσαμε να μας φέρουν τη Βραζιλία στο Συνομοσπονδιών. Και το μέλλον αυτής της Εθνικής ομάδας μπορεί να είναι καλό μόνο αν γίνει κατανοητό πως με σεβασμό σε ό,τι πέτυχε ο Οτο Ρεχάγκελ αυτά τα χρόνια, η επόμενη μέρα μας πρέπει να είναι πια χωρίς αυτόν στον πάγκο. Για το καλό όλων, για την υστεροφημία του ίδιου, για το μέλλον της Εθνικής ομάδας και κυρίως για να ξαναβρούν το χαμένο κέφι τους οι παίκτες. Και αυτό θα γίνει μόνο μέσα από ένα ταρακούνημα με έναν καινούργιο εκλέκτορα.

Οι δύσκολες κληρώσεις

Είπε (και θα συμφωνήσω απόλυτα μαζί του) ο πρόεδρος του Ολυμπιακού, Σωκράτης Κόκκαλης, πως δεν υπάρχουν εύκολες κληρώσεις στην Ευρώπη για μία ελληνική ομάδα. Μόνο που ο ίδιος ήταν που όταν μιλούσε, σε εκδήλωση της ομάδας του το 2002 (δηλώσεις που έγιναν πρωτοσέλιδο στην εφημερίδα «ΦΩΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡ») και αναφερόταν στις νίκες του Παναθηναϊκού με Αρσεναλ, Σάλκε και Μαγιόρκα, τις χαρακτήριζε «όχι και κάτι ιδιαίτερο, αφού μιλάμε για ομάδες που είναι δεύτερες και τρίτες στην Αγγλία, την Ισπανία και τη Γερμανία».

Τώρα χαρακτηρίζει δύσκολη κάθε κλήρωση ελληνικής ομάδας με την πρωταθλήτρια Ολλανδίας ή Βελγίου, ενώ θεωρεί, λογικότατα, πολύ δυνατή την ομάδα του Βενγκέρ. Πότε έχει δίκιο, λοιπόν, τώρα ή τότε; Φυσικά τώρα, μόνο που στη χώρα τής πολύ ασθενούς μνήμης (που είναι η Ελλάδα) ό,τι λέει κάποιος θεωρεί πως το έχουν ξεχάσει έπειτα από μερικούς μήνες, πόσω μάλλον έπειτα από χρόνια!