Tι έχουν τα έρμα και δεν νικάνε;

Aν κάποιος έχει χρόνο και του αρέσει η διαδικασία, θα κάθεται τώρα και θα αναλύει σενάρια για τη δεύτερη θέση του ομίλου και τους πιθανούς αντιπάλους της Εθνικής στους αγώνες μπαράζ. Αν θεωρήσουμε ότι θα νικήσουμε σίγουρα τους Λετονούς στο παιχνίδι του Οκτωβρίου. Αλλά με αυτή την ομάδα ανακαλύπτουμε πως τίποτε δεν είναι σίγουρο. Στην Ελβετία πήγαμε για δύο αποτελέσματα και πήραμε εκείνο που δεν έπρεπε.

Στη Μολδαβία, κόντρα σε μια ομάδα σαφώς κατώτερη σε δυναμικότητα από τη δική μας, πηγαίναμε μόνο για νίκη. Ηρθαμε ισόπαλοι. Ενα ακόμη κακό αποτέλεσμα. Αν η συζήτηση περιστραφεί γύρω από το ποδόσφαιρο που παίζει η Εθνική, δηλαδή την αγωνιστική της φυσιογνωμία, προφανώς θα είναι λάθος. Τα αγωνιστικά χαρακτηριστικά της Εθνικής με αυτόν τον προπονητή είναι δεδομένα.

Η δική του κεντρική ιδέα είναι πως δεν μπορούμε να παίξουμε ποδόσφαιρο πρωτοβουλίας. Μπορούμε να παίξουμε αμυντικά, δίνοντας χώρο στους αντιπάλους και εκμεταλλευόμενοι τις αντεπιθέσεις και τις στημένες φάσεις. Σε αυτόν τον τρόπο παιχνιδιού στηρίχτηκε η επιτυχία του 2004 και με αυτό το σχέδιο πορευόμαστε από τότε. Ενα σχέδιο που δεν μπορεί να παράγει θεαματικό ποδόσφαιρο και του οποίου όλοι ξέρουμε τις αδυναμίες και τα πλεονεκτήματα.

Στις αδυναμίες του περιλαμβάνεται η πρόκληση του ποδοσφαίρου πρωτοβουλίας που θα αναγκαστείς να παίξεις με αντίπαλο πιο αδύναμο από σένα. Εχω πια καταλάβει ότι η ανάλυση του παιχνιδιού της Εθνικής δεν μας κάνει σοφότερους. Βέβαια, μπορούμε να συζητήσουμε για το πόσο διαφορετική θα ήταν η αγωνιστική μας εικόνα αν έπαιζε ο Νίνης ή αν ο Τζιόλης είχε κάποια παιχνίδια στα πόδια του, αλλά όπως είδαμε και στο προχθεσινό παιχνίδι και με αυτή την ομάδα θα μπορούσαμε να κερδίσουμε.

Φοβάμαι ότι το πρόβλημα της τωρινής Εθνικής είναι περισσότερο ζήτημα νοοτροπίας. Αν κάποιος ξαναδεί προσεκτικά την εικόνα του προχθεσινού παιχνιδιού της Εθνικής, θα διαπιστώσει ότι και με αυτήν τη σύνθεση θα μπορούσε να κερδίσει το παιχνίδι. Θα δεχθώ τις όποιες παρατηρήσεις για την αλλαγή του αγωνιστικού συστήματος και την αποτυχία του προπονητή να κεφαλαιοποιήσει τη θυσία ενός αμυντικού που μετατράπηκε σε χαφ. Αλλά μάλλον η εξήγηση δεν βρίσκεται εκεί.

Οταν γνωρίζεις τι και πού πρέπει να προσέξεις και εσύ συνεχίζεις να επαναλαμβάνεις το λάθος –γκολ στα τελευταία λεπτά με Ελβετία και Μολδαβία,– αυτή η έλλειψη συγκέντρωσης, η χαλαρότητα μαρτυρά ότι το λάθος δεν είναι αποτέλεσμα τεχνικών αδυναμιών των ποδοσφαιριστών. Ισως αυτό που ήταν κάποτε η ασπίδα της και ένα από τα πλεονεκτήματά της –ένα κλειστό γκρουπ που είχε τη δυνατότητα να ενσωματώνει κάθε νέο μέλος και να του μεταφέρει τη νοοτροπία των υπολοίπων– ίσως αυτό ν' άρχισε να γίνεται η αδυναμία της.

Νομίζω ότι η Εθνική όλο και περισσότερο μοιάζει με ένα σπίτι που μένει για μήνες κλειστό. Σκονίζεται και αρχίζει να αποκτά μια δική του δυσάρεστη μυρωδιά. Η ανανέωση σε ποδοσφαιριστές είναι κάτι που μετά το 2004 γίνεται με αργό ρυθμό –απαραίτητο προφανώς, για τον τρόπο που διαχειρίζεται ο προπονητής την ομάδα–, αλλά η νοοτροπία που έχει καλλιεργήσει ο Ρεχάγκελ και έχει αποδεχθεί η ΕΠΟ δεν λειτουργεί πια. Ισως είναι καιρός να κρατήσουμε ό,τι θετικό μάς έμαθε και να προχωρήσουμε παρακάτω.

Η πεισματική εμμονή σε νοοτροπίες και συμπεριφορές είναι γνώρισμα των ανθρώπων μεγάλης ηλικίας που δεν μπορούν να προσαρμοστούν στις συνθήκες που αλλάζουν. Ετσι, μένουν σε σχήματα με τα οποία νιώθουν άνετα. Οι ομάδες όμως δεν μπορούν να μένουν στατικές ή να γερνάνε μαζί με τους ανθρώπους που τις δημιούργησαν. Πρέπει να αλλάζουν. Μπορεί για κάποιους η πρόκριση στο Μουντιάλ να είναι ακόμα στόχος –αν και δεν καταλαβαίνω τι θα πάμε να κάνουμε εκεί. Ομως θα έπρεπε ήδη να ετοιμαζόμαστε από τώρα για το χτίσιμο μιας διαφορετικής ομάδας. Και νομίζω ότι έχουμε ήδη αργήσει.

Το μάθημα του Καπέλο

Aν υπάρχει μία εθνική ομάδα ποδοσφαίρου δεμένη στο άρμα της παράδοσης και στην εικόνα που οι άλλοι έχουν γι΄αυτήν, αυτή είναι η εθνική Αγγλίας. Και αυτό είναι πολύ παράδοξο, αν σκεφτεί κάποιος ότι το αγγλικό πρωτάθλημα είναι το πιο παγκοσμιοποιημένο στον κόσμο. Θυμάμαι πως όταν η Αγγλία είχε νικήσει 5-1 τους Γερμανούς μέσα στο Μόναχο, εκείνο το αγωνιστικό στοιχείο που προβλήθηκε περισσότερο είχε να κάνει με τους ποδοσφαιριστές που είχαν χρησιμοποιηθεί σε εκείνο το παιχνίδι.

Προέρχονταν από τέσσερις μόνο ομάδες. Τις Αρσεναλ, Μάνσεστερ, Λίβερπουλ και Λιντς Γιουνάιτεντ, ομάδες που λεγόταν τότε ότι είχαν ευρωπαϊκά χαρακηριστικά στο παιχνίδι τους. Είχαν δηλαδή ξεπεράσει ένα ποδόσφαιρο με δεδομένα και «παλαιά» χαρακτηριστικά. Κάτι που φαίνεται να πετυχαίνει ο Καπέλο. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν από λίγο καιρό, ο Μπίλιτς είχε υποστηρίξει πως η εθνική Αγγλίας έχει χάσει την «englishness» που είχε. Τη βρετανικότητά της, σαν να λέμε. Και σε αυτή την απώλεια καθοριστικό ρόλο έχει παίξει ο Ιταλός προπονητής.

Μια παραδοσιακή εθνική Αγγλίας θα ήταν αδιανόητο να πηγαίνει στο Μουντιάλ χωρίς μεγάλους παίκτες στον άξονα, δηλαδή στις θέσεις 1, 5 και 9. Ε, ο Καπέλο διαχειρίζεται και μάλιστα με επιτυχία αυτό που για τον Κλαφ, για παράδειγμα, φαινόταν αδανόητο. Τι διάολο έκανε ο Καπέλο σε αυτή την ομάδα; Πρώτα από όλα δεν ακολούθησε τον εγγλέζικο τρόπο. Είναι σαν ο Ιταλός να οδηγεί όπως οδηγούμε όλοι στην Ευρώπη σε μία χώρα όπου όλοι οδηγούν ανάποδα. Κάνει εκείνο που αυτός θεωρεί σωστό και αδιαφορεί για τις υποδείξεις σε ό,τι έχει να κάνει με το σύστημα ή την επιλογή των ποδοσφαιριστών.

Δεν κάνει διακρίσεις στους ποδοσφαιριστές και η «δίκαιη» συμπεριφορά του συνδυάζεται με την αποτελεσματικότητα των αγωνιστικών του επιλογών. Το σύστημά του αποδίδει και αυτό φαίνεται πως κάνει τους ποδοσφαιριστές να τον εμπιστεύονται ακόμη περισσότερο. Ο πραγματισμός του Ιταλού, η πολύ καλή γνώση της τακτικής που έχει, η προσωπικότητά του και η ικανότητά του να προσαρμόζεται είναι 4 βασικοί λόγοι για την πορεία της εθνικής Αγγλίας. Μίας ομάδας που ψάχνει τη διάκριση σε μεγάλη διοργάνωση για περισσότερο από 40 χρόνια.

Οι λυμένες γραβάτες

Είναι ωραίο να ξεχνάς ή για την ακρίβεια να μη θες να θυμάσαι. Είναι ωραίες οι εικόνες του «γενναίου» πολιτικού που μπροστά στις κάμερες λύνει τη γραβάτα για να «δουν» όλοι την αποφασιστικότητά του. Και σε κάθε τέτοια εικόνα του «αποφασισμένου» θα έχω την εικόνα του ανίκανου που «κατάφερε» να αφήσει 3 εκατομμύρια στρέμματα να γίνουν στάχτη, που «κατάφερε» να επιδείξει θαυμαστή παραγωγικότητα στον τομέα των σκανδάλων, που δεν μπόρεσε να κάνει τίποτε από όσα υποστήριζε ότι θα κάνει.

Σε κάθε πλάνο με τη λυτή γραβάτα, θα θυμάμαι τους 80 νεκρούς του 2007. Δεν είναι καθόλου περίεργο που οι εκλογές είναι ζήτημα εικόνων και συνθημάτων. Οι εικόνες είναι αντικατοπτρισμοί, δεν υπάρχει αυτό που δείχνουν. Τα συνθήματα είναι λέξεις άδειες.

Ο κ. Παπανδρέου έχει βολευτεί με το σύνθημα της «πράσινης ανάπτυξης», χωρίς να έχει μπει στον κόπο να εξηγήσει τι είναι και, κυρίως, πόσο κοστίζει. Γιατί δεν μπορεί μια χώρα με 280 δισ. χρέος να χρηματοδοτήσει πολιτικές με υψηλό κόστος, το οποίο δεν είναι σαφές ποιος θα καταβάλει. Για τα ουσιώδη η τηλεόραση είναι άχρηστη. Οπως και ο δημόσιος διάλογος.