Το ποδόσφαιρο της Αργεντινής βρίσκεται σε βαθιά κρίση

Οσο η οικονομία φαίνεται να πηγαίνει καλά, όλοι δίνουν σημασία στους δείκτες που ανεβαίνουν. Σαν να δίνουν όλοι σημασία στην ποσότητα της παραγωγής μιας καλλιεργούμενης έκτασης και όχι την κατάσταση του εδάφους. Κάτι που μοιάζει λογικό, αφού τα κέρδη έρχονται από την ποσότητα του προϊόντος που παράγεται, σε συνδυασμό με τις τιμές για το συγκεκριμένο προϊόν που διαμορφώνονται στις αγορές. Φυσικά όλοι θέλουν να κερδίζουν. Και να κερδίζουν όσο το δυνατόν περισσότερα σε συντομότερο χρόνο. Η απληστία μπορεί να είναι εγγενής «ίωση» του συστήματος και να προξενεί «γρίπη» που μπορεί η πλειονότητα να διαχειρίζεται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, αλλά παράλληλα μπορεί να οδηγήσει και στη δημιουργία πανδημίας.

Αν το «κραχ» που προξένησε η κρίση του 1929 ήταν η πρώτη οικονομική «πανδημία» της σύγχρονης εποχής, η τωρινή παγκόσμια οικονομική κρίση είναι η δεύτερη «πανδημία», της οποίας οι συνέπειες πιστεύεται ότι θα είναι σοβαρότερες και θα διαρκέσουν περισσότερο. Είναι αναμενόμενο η κρίση να έχει κτυπήσει και το ποδόσφαιρο, που έχει αρκετές ιδιομορφίες ως πεδίο οικονομικής δραστηριότητας. Μάλιστα, επειδή το προηγούμενο οικονομικό διάστημα, όταν οι συνθήκες ήταν ομαλές, οι ομάδες δεν είχαν φροντίσει να περιορίσουν τις δαπάνες τους σε ένα λογικό βαθμό, τώρα βιώνουν πολύ έντονη πίεση. Αρκεί να δει κάποιος πώς κινείται φέτος η μεταγραφική αγορά στην Ευρώπη. Σημειώστε δε πως η αγορά είναι πεσμένη παρά το γεγονός ότι οι αγγλικές ομάδες έχουν υπογράψει μία νέα συμφωνία-ρεκόρ για την πώληση των τηλεοπτικών τους δικαιωμάτων, ενώ το ίδιο συμβαίνει με τις γερμανικές και τις ιταλικές ομάδες. Τα συσσωρευμένα χρέη, όμως, κόβουν την όρεξη σε πάρα πολλούς που θα ήθελαν να ξοδέψουν. Αν η σοβαρότητα της κρίσης γίνεται ιδιαίτερα αισθητή στην Ευρώπη, όπου υπάρχουν τηλεοράσεις που μπορούν –ακόμα- να ξοδέψουν εκατομμύρια για την αγορά τηλεοπτικών διακαιωμάτων, φαντασθείτε τι γίνεται κάπου αλλού.

Ακόμα και σε χώρες στις οποίες το ποδόσφαιρο λατρεύεται με το πάθος το οποίο ταιριάζει σε θρησκείες, όπως η Αργεντινή. Εκεί που φέτος συνέβη το αδιανόητο. Να αναβληθεί το πρωτάθλημα λόγω των χρεών των ομάδων, τα οποία σύμφωνα με αρκετά δημοσιεύματα φθάνουν τα 70 εκατομμύρια δολάρια. Πολύ λιγότερα, δηλαδή, από όσα ξόδεψε η Ρεάλ για τον Κριστιάνο Ρονάλντο. Για να πω την αλήθεια, το ποσό για μία χώρα που το 2002 μπήκε στο σκληρό πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (όταν χιλιάδες ανέργων και πεινασμένων λεηλατούσαν τα καταστήματα) μου φάνηκε μικρό, συνυπολογίζοντας και την πραγματικότητα του χαμηλού εσωτερικού τζίρου στο αργεντίνικο πρωτάθλημα. Το συνολικό ποσό του χρέους στις 2 κατηγορίες του πρωταθλήματος της Αργεντινής, μαζί με τις μικρότερες περιφερειακές, φθάνει τα 300 εκατομμύρια δολάρια, από τα οποία περισσότερα από τα μισά, τα 180, αφορούν τις 20 ομάδες της Πριμέρα Α (για να έχετε μία συγκριτική εικόνα, τα χρέη των 20 της Πρέμιερ Λιγκ φθάνουν τα 3,2 δισ. ευρώ και των 20 της Πριμέρα Ντιβιζιόν τα 3,5 δισ. ευρώ).

Από αυτά τα 180 εκατομμύρια χρεών, τα 76 αφορούν απλήρωτους φόρους και κάτι περισσότερο από 10 εκατομμύρια μισθούς που ακόμη οφείλονται σε ποδοσφαιριστές. Το βάρος του χρέους μεγαλώνει καθώς τα μεγάλα ονόματα των ομάδων απαιτούν να πληρώνονται σε δολάρια και όχι σε πέσος, ένα νόμισμα που υποτιμάται πολύ συχνά. Εν τω μεταξύ, οι ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική αγορά –λόγω και της οικονομικής κρίσης– δεν ξοδεύει για να αγοράσει ποδοσφαιριστές. Αλλωστε, οι καλύτεροι Αργεντινοί, στη μεγάλη τους πλειονότητα, αγωνίζονται ήδη στην Ευρώπη. Μέχρι πριν από 1 μήνα οι ομάδες της Αργεντινής δεν είχαν εισπράξει από τις πωλήσεις ποδοσφαιριστών περισσότερα από 34 εκατομμύρια δολάρια, την ώρα που πέρυσι είχαν εισπράξει 150 εκατομμύρια. Και αυτή η γκρίζα εικόνα γίνεται όλο και περισσότερο σκοτεινή.

Αγνωστη ομάδα σε «ανύπαρκτη» χώρα

Η ομάδα που αντιμετωπίζει σήμερα ο Ολυμπιακός είναι ένα άθροισμα παραξοδοτήτων. Είναι ομάδα της Μολδαβίας, αλλά εδρεύει σε μία περιοχή που έχει αποσχισθεί από τη Μολδαβία και με δημοψήφισμα των κατοίκων της, στην πλειονότητά τους Ρώσοι, ζήτησε την ένωσή της με τη Ρωσία, με την οποία δεν συνορεύει και η οποία δεν έχει αποδεχθεί το αίτημα. Η περιοχή είναι η Υπερδνειστερία, που έχει Βουλή, εθνικό ύμνο, νόμισμα, σημαία, διατηρώντας πολλά σύμβολα της κομμουνιστικής εποχής της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, αλλά δεν υφίσταται ως χώρα. Η πρωτεύουσα της Υπερδνειστερίας είναι η Τίρασπολ και ουσιαστικά η «χώρα» διευθύνεται από μία οικογένεια, την οικογένεια Σμιρνόφ.

Ο πατέρας Σμιρνόφ είναι ο πρόεδρος της χώρας, ο ένας γιος είναι «υπουργός» τελωνείων, τα οποία είναι πολύ σημαντικά για την παραγωγή πλούτου (που κανείς δεν ξέρει αν πηγαίνει στα ταμεία της Υπερδνειστερίας ή τους λογαριασμούς της οικογένειας) και ο άλλος γιος είναι επικεφαλής του μεγαλύτερου ομίλου εταιρειών της «χώρας που δεν υπάρχει». Σε αυτόν τον όμιλο ανήκουν τα μονοπώλια της διακίνησης βενζίνης, καπνού και οινοπνευματωδών. Αυτός ο δεύτερος γιος για λίγο καιρό διετέλεσε και διευθυντής στον δεύτερο μεγαλύτερο όμιλο εταιρειών της Υπερδνειστερίας, τον όμιλο Σέριφ, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης της ομάδας που αντιμετωπίζει σήμερα ο Ολυμπιακός. Ο όμιλος Σέριφ, του οποίου δύο πρώην διευθυντές είναι σήμερα βουλευτές, έχει κάνει την ομάδα τη μεγαλύτερη δύναμη του μολδαβικού ποδοσφαίρου.

Ο όμιλος Σέριφ ελέγχει μία αλυσίδα πρατηρίων βενζίνης και σούπερ μάρκετ, ένα τηλεοπτικό κανάλι, μία διαφημιστική εταιρεία, ένα δίκτυο κινητής τηλεφωνίας, έναν εκδοτικό οίκο, μία εταιρεία κατασκευών, δύο ξενοδοχεία 5 αστέρων, έξι μεγάλα εργοστάσια που παράγουν ψωμί, κονσέρβες, ζυμαρικά, αλκοολούχα ποτά και αναψυκτικά, αλλά και το νέο και ιδιόκτητο γήπεδο της ομάδας. Η Υπερδνειστερία, λόγω της ιδιομορφίας της αλλά και κάποιων ειδικών συνθηκών –όπως το γεγονός ότι η περιοχή αποτελούσε την έδρα της 14ης Σοβιετικής στρατιάς– ήταν και εξακολουθεί να είναι παράδεισος λαθρεμπορίου όπλων και ξεπλύματος χρήματος, μέχρι και μετασκευής κλεμμένων οχημάτων. Η «χώρα που δεν υπάρχει» είναι μία από τις πολλές μαύρες τρύπες που δημιουργήθηκαν στον παγκόσμιο χάρτη μετά το 1989.