Μια μεγάλη καρδιά που δεν άντεξε τη συγκίνηση...

Πριν από λίγες μέρες στη Σκωτία οι συγγενείς του μεγαλύτερου προπονητή που ανέδειξε η χώρα, πριν από την εμφάνιση του σερ Αλεξ Φέργκιουσον, μαζεύτηκαν για μια επιμνημόσυνη δέηση. Η συμπλήρωση 23 χρόνων από τον θάνατο ενός ανθρώπου, του οποίου η παρουσία άλλαξε τη ροή της ιστορίας όχι μόνο στη Σκωτία αλλά και στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, ήταν η αφορμή. Επί της ουσίας, μαζεύτηκαν εκεί όλοι αυτοί που η ζωή τους δεν θα ήταν ποτέ η ίδια χωρίς την παρουσία του Τζοκ Στιν.

Τρέχοντας πίσω στον χρόνο, πάμε στις 10 Σεπτεμβρίου 1985.

Θα ήταν ένα ακόμη παιχνίδι προκριματικής φάσης για το Μουντιάλ, που ίσως με τα χρόνια δεν θα το θυμόταν κανείς. Τελικά, η ένταση και η δραματική εξέλιξη της αναμέτρησης μεταξύ Ουαλίας και Σκωτίας στο «Νίνιαν Πάρκ» του Κάρντιφ θα έμεναν χαραγμένες στο μυαλό όλων. Ηταν ο τελευταίος αγώνας και για τις δύο ομάδες, με τους γηπεδούχους να έχουν ανάγκη τη νίκη για να εξασφαλίσουν την πρόκριση σε αγώνα μπαράζ απέναντι στην Αυστραλία για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986. Την ίδια ώρα στη Σκωτία αρκούσε η ισοπαλία για να φτάσει στον ίδιο στόχο. Η Ουαλία διέθετε μερικά από τα μεγαλύτερα αστέρια που φόρεσαν ποτέ τη φανέλα της, με επιθετικό δίδυμο τον Ιαν Ρας και τον Μαρκ Χιουζ που ήταν σε τρελά κέφια στο 3-0 επί της Ισπανίας, αποτέλεσμα που προκάλεσε αίσθηση σε όλο τον κόσμο. Η Σκωτία διέθετε σούπερ σταρ όπως τον Κένι Νταλγκλίς, τον Γκρέιαμ Σούνες και τον Τσάρλι Νίκολας στην ενδεκάδα της.

Χιλιάδες Σκωτσέζοι ταξίδεψαν μέχρι το Κάρντιφ με την ελπίδα της πρόκρισης. Ο προπονητής-θρύλος της ομάδας, Τζοκ Στιν (είχε κατακτήσει 25 τρόπαια με τη Σέλτικ, οδηγώντας την στην κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1967), την είχε πάει ήδη στα τελικά του 1982 στην Ισπανία και υπήρχαν και πάλι πολλές προσδοκίες. Ο αποκαλούμενος «Μεγάλος» είχε μια τεράστια καρδιά, η οποία χτυπούσε για τη Σκωτία περισσότερο από οποιουδήποτε, ακόμη και από την ομάδα που λάτρευε, τη Σέλτικ.

Η ένταση πριν από τον αγώνα ήταν έκδηλη κι ακόμα και ο συνήθως ψύχραιμος Στιν φαινόταν νευρικός. Μια συνέντευξη που έδωσε σε τηλεοπτικό σταθμό έπρεπε να διακοπεί πολλές φορές, γιατί έχανε την προσήλωσή του και ίδρωνε συνέχεια, αν και ήδη είχε μπει ο Σεπτέμβρης.

Η Ουαλία έπιασε από τον λαιμό τη Σκωτία από την αρχή και μόλις στο 13ο λεπτό προηγήθηκε με σουτ του άσου της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Μαρκ Χιουζ, με συνέπεια να πάρουν «φωτιά» οι εξέδρες. Οι φιλοξενούμενοι απογοητεύτηκαν, αλλά ο Τζοκ Στιν διέταξε τους παίκτες του να περάσουν στην αντεπίθεση. Κάτι που έκαναν, χωρίς όμως να καταφέρουν να σκοράρουν. Οσο πλησίαζε το ημίχρονο ο Σκωτσέζος τεχνικός σχεδίαζε την ομιλία του προς τους παίκτες, η οποία θα ήταν ήρεμη, ξεκάθαρη, λογική και πειστική. Τα σχέδιά του όμως ανατράπηκαν από μια περίεργη εξομολόγηση. Από τα μέσα του πρώτου μέρους ο τερματοφύλακας Τζιμ Λέιτον φαινόταν ασταθής στις επεμβάσεις του και δυσκολευόταν σε απλές σέντρες και σουτ. Ο Στιν υποπτεύθηκε αρχικά πως ο παίκτης του είχε υποστεί κάποια διάσειση, αλλά μόνο όταν έφτασε η ανάπαυλα ο Λέιτον παραδέχτηκε πως είχε χάσει τον ένα του φακό επαφής μέσα στη λάσπη. Επαιζε επτά χρόνια με την εθνική ομάδα της Σκωτίας και κανένας δεν γνώριζε πως φορούσε φακούς επαφής στα επίσημα ματς!

Ο Στιν υποχρεώθηκε να χρησιμοποιήσει στην επανάληψη τον αναπληρωματικό τερματοφύλακα Αλαν Ραφ, που το 1978 είχε κατηγορηθεί από οπαδούς και Τύπο ως ο υπεύθυνος για την ήττα από το Περού στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Αργεντινής. Η Σκωτία συνέχισε να πιέζει την εστία της Ουαλίας για την ισοφάριση και πάλι όμως χωρίς αποτέλεσμα. Ο «Μεγάλος» πηγαινοερχόταν ανήσυχος. Απέμεναν είκοσι λεπτά για τη λήξη και ήδη οι φωτογράφοι είχαν μαζευτεί γύρω από τον πάγκο του, περιμένοντας τις αντιδράσεις στην επικείμενη αποτυχία. Ο Στιν έδωσε εντολή για μια τελευταία αλλαγή, χρησιμοποιώντας τον Ντέιβιντ Κούπερ της Ρέιντζερς αντί του Γκόρντον Στράχαν. Στο 80ό λεπτό ένα σουτ του Ντέιβιντ Σπίντι βρήκε στο χέρι του Ουαλού μπακ Ντέιβ Φίλιπς. Πέναλτι; Ναι, είπε ο διαιτητής... Αγωνία! Ο Κούπερ (που δέκα χρόνια αργότερα έφυγε από τη ζωή έπειτα από εγκεφαλική αιμορραγία) μετέτρεψε ψύχραιμα την εσχάτη των ποινών σε γκολ νικώντας τον Νέβιλ Σάουθχολ. Ο δρόμος για το Μεξικό περνούσε για τη Σκωτία μέσα απ' αυτά τα 11 βήματα και μόλις η μπάλα κατέληξε στα δίχτυα μπορεί και να ακούστηκε ο στεναγμός ανακούφισης του Στιν από το Κάρντιφ ως το Εδιμβούργο. Αρκούσε πια μόνο να διατηρήσει το ισόπαλο σκορ στα τελευταία λεπτά, για να προκριθεί η ομάδα του.

Στον πάγκο της Σκωτίας το πανδαιμόνιο συνεχίστηκε, με τους φωτογράφους αυτή τη φορά να ψάχνουν ένα πανηγυρικό πλάνο. Ενα λεπτό πριν από το τέλος ο Ολλανδός διαιτητής Κάιζερ υπέδειξε ένα φάουλ και ο Στιν μπέρδεψε το σφύριγμά του με αυτό της λήξης. Ο «Μεγάλος» ξαφνικά έπεσε πίσω στον πάγκο του και είπε στον φυσιοθεραπευτή: «Φεύγω...». Δευτερόλεπτα μετά ακούστηκε το τελευταίο σφύριγμα. Την ώρα, όμως, που οι παίκτες της Σκωτίας πανηγύριζαν στο γήπεδο και οι οπαδοί στις κερκίδες, ο Στιν ήταν αναίσθητος στα αποδυτήρια. Στις 21:50 ο 62χρονος προπονητής ανακοινώθηκε ότι απεβίωσε από ανακοπή καρδιάς. Τα τελευταία του λόγια ήταν «Γιατρέ, αισθάνομαι καλύτερα τώρα».

Η αποστολή επέστρεψε το ίδιο βράδυ στο Εδιμβούργο μέσα σε βαθιά σιωπή και σοκαρισμένη απ' όσα είχαν συμβεί. Οταν έφτασε η ώρα να πάρουν οι επιβάτες τις αποσκευές τους μία τσάντα παρέμεινε στον διάδρομο. Μέσα της υπήρχαν ένα βιβλίο, ένα μπουκάλι κρασί, κάποια φάρμακα και ένα γράμμα που ανέφερε πως τα αντικείμενα αυτά ανήκουν στον Τζοκ Στιν. Τότε άρχισαν όλοι να συνειδητοποιούν πως ο κορυφαίος προπονητής (σε αξία και συμβολή στην ανάπτυξη του αθλήματος και όχι μόνο σε τίτλους) στην ιστορία του σκωτσέζικου ποδοσφαίρου ήταν πλέον νεκρός.

Χιλιάδες Σκωτσέζοι πλημμύρισαν τους δρόμους της Γλασκώβης για την κηδεία του. Η Σκωτία νίκησε την Αυστραλία στον αγώνα μπαράζ και προκρίθηκε στην τελική φάση, με τον προπονητή της Αμπερντίν ακόμη τότε, Αλεξ Φέργκιουσον, να αναλαμβάνει την τεχνική ηγεσία της ομάδας. Στο Μεξικό τον Ιούνιο του 1986 τερμάτισε στην τελευταία θέση του ομίλου της στην τελική φάση χωρίς να πετύχει νίκη. Στο τελευταίο ματς, παίζοντας με την Ουρουγουάη που αγωνιζόταν με 10 παίκτες από το δεύτερο λεπτό, η Σκωτία δεν μπόρεσε να πετύχει ένα γκολ που θα της έδινε την πρόκριση. Ποιος ξέρει τι θα μπορούσε να είχε συμβεί αν η καρδιά του «Μεγάλου» είχε αντέξει στη συγκίνηση;