Η επίθεση φέρνει φίλους, αλλά η άμυνα δίνει τους τίτλους

«Aν ο έρωτας περνάει απ' το στομάχι, τότε οι τίτλοι φιλτράρονται μέσα από μια ισχυρή άμυνα», επέμενε ο άνθρωπος που έκανε γνωστό το κατενάτσιο σε ολόκληρο τον πλανήτη, ο Ελένιο Ερέρα. Οσο κι αν οι πιο πολλοί επιμένουν πως οι ομάδες που σκοράρουν πολλά γκολ κερδίζουν τίτλους, η πικρή αλήθεια είναι πως κυρίως εκείνες που έχουν καλές άμυνες κατακτούν τίτλους. Διάβασα προσεκτικά αυτά που δήλωσε ο Δημήτρης Σαλπιγγίδης, ένα από τα πιο σοβαρά και μετρημένα παιδιά που υπάρχουν στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Υποστήριξε πως οι επιθέσεις δίνουν τα πρωταθλήματα και αυτό το λένε και το πιστεύουν πολλοί. Κάποτε ο Πούσκας ήταν ο πρώτος που είχε δηλώσει πως προτιμά τη νίκη με 5-4 παρά με 1-0, αλλά τις τέσσερις χρονιές που κάθισε στον πάγκο του ΠΑΟ μόνο μία φορά πήρε τον τίτλο και μάλιστα όταν η ομάδα του είχε την καλύτερη άμυνα, το 1971-72.

Το είπε πέρυσι και ο Πεσέιρο, αλλά ποτέ δεν το έκανε πράξη, μια και όλη τη χρονιά προσπαθούσε με το 1-0 να κερδίζει τα ματς και θα το κατάφερνε αν το οικοδόμημά του δεν κατέρρεε σαν χάρτινος πύργος σε Ξάνθη και Ηράκλειο. Η προσεκτική ανάγνωση της ιστορίας του ελληνικού πρωταθλήματος τα τελευταία 40 χρόνια αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Ποτέ δεν έμεινε δεύτερη ομάδα που δέχτηκε 17 ή και λιγότερα γκολ στη σεζόν, με εξαίρεση τη φετινή ΑΕΚ, για την οποία όμως οι συνθήκες ήταν ιδιάζουσες και θα μιλήσουμε παρακάτω.

Μάλιστα, υπάρχουν περιπτώσεις που ο πρωταθλητής πέτυχε πολύ λιγότερα γκολ από τις ομάδες που τον ακολούθησαν, αλλά η ισχυρή αμυντική γραμμή του έκανε τη διαφορά. Κλασικές περιπτώσεις τα πρωταθλήματα του 1968-69, του 1972-73, του 1980-81, του 1981-82 και του 1982-83, που επιβεβαιώνουν πως αν προτιμάς το οριακό 1-0, είναι πιο πιθανό να πάρεις τον τίτλο από αυτόν που ακροβατεί στο 3-2 και στο 4-3. Το 1969 ο Παναθηναϊκός και το 1973 ο Ολυμπιακός πήραν τον τίτλο με κοινό παρονομαστή τον προπονητή τους, που ήταν ο αείμνηστος Λάκης Πετρόπουλος, ο μετρ στην Ελλάδα στο να παίρνει τίτλους «χτίζοντας» από την άμυνα. Ο ΠΑΟ είχε διαφορά γκολ 64-16 το 1969, με τον δεύτερο Ολυμπιακό να πετυχαίνει 77 τέρματα, αλλά να δέχεται 21. Το 1973 οι «ερυθρόλευκοι» αναδείχτηκαν πρωταθλητές με 72-13 γκολ, την ώρα που ο ΠΑΟΚ με 75-24 τερμάτισε δεύτερος και ο τρίτος Παναθηναϊκός είχε βάλει 89 γκολ, αλλά δέχτηκε 29.

Το 1982 ο Ολυμπιακός κάλυψε τη διαφορά έξι πόντων από τον ΠΑΟ στον δεύτερο γύρο κατακτώντας το πρωτάθλημα σε μπαράζ, αν και πέτυχε μόλις 46 γκολ έναντι 58 του ΠΑΟ, γιατί η άμυνά του μπόρεσε να δεχτεί μόνο 21, επτά λιγότερα από τους «πράσινους». Το '83 ο Ολυμπιακός πάλι έβαλε λιγότερα γκολ από τη Λάρισα, που τον ακολουθούσε όλη τη χρονιά και μάλιστα τον νίκησε μέσα και έξω, αλλά τα πέντε γκολ λιγότερα στην άμυνα έκαναν τη διαφορά στη βαθμολογία. Ακόμα πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι η σεζόν 1980-81, που η ΑΕΚ με τον Μίλτο Παπαποστόλου στον πάγκο ήταν άκρως θεαματική, πετυχαίνοντας 63 γκολ, αλλά δέχτηκε 42, την ώρα που οι «ερυθρόλευκοι» του Γκόρσκι πήραν το πρωτάθλημα με 47-18 γκολ.

Το 1983-84 ο Παναθηναϊκός έβαλε λιγότερα γκολ από τον Ολυμπιακό και τον Ηρακλή που ακολούθησαν, αλλά δέχτηκε μόλις 14 γκολ, μένοντας και 23 αγώνες αήττητος, οπότε η άμυνα του έδωσε τον τίτλο και μάλιστα με μία μόνο νίκη στα ντέρμπι! Τα τελευταία επτά χρόνια η αλήθεια είναι πως τον τίτλο δεν τον κατακτά η ομάδα με την καλύτερη άμυνα, αλλά επίσης πρέπει να σταθούμε σε διαφορετική ανάλυση. Επειδή είχαμε πολλούς οριακούς τερματισμούς, το πρόβλημα του Παναθηναϊκού, για παράδειγμα, το 2004-05, δεν ήταν ότι δέχτηκε τα ίδια γκολ με τον Ολυμπιακό (συνολικά 18), αλλά πως κόλλησε σε κάποια κρίσιμα ματς στο τέλος. Το 2002-03 ο ΠΑΟ δέχτηκε δύο γκολ λιγότερα από τον Ολυμπιακό, αλλά οι πρωταθλητές πέτυχαν 25 γκολ παραπάνω. Το 2001-2002 η ΑΕΚ είχε καλύτερη άμυνα από τον Ολυμπιακό, που σκόραρε 23 φορές περισσότερες, όμως τη διαφορά την έκανε το κρίσιμο ματς στο τέλος, στο οποίο οι μετέπειτα πρωταθλητές νίκησαν 4-3. Αν η άμυνα της ΑΕΚ άντεχε στην ισοπαλία, θα έπαιρνε τον τίτλο.

Στην ιστορία των τελευταίων 40 χρόνων μόνο δύο φορές ομάδα που διέθετε τόσο την καλύτερη άμυνα όσο και την πιο παραγωγική επίθεση δεν πήρε το πρωτάθλημα. Και τις δύο ήταν η ΑΕΚ! Συνέβη το 1995-96, όταν στην τελευταία χρονιά του Μπάγεβιτς έβαλε 86 γκολ και δέχτηκε 21, ενώ ο πρωταθλητής Παναθηναϊκός είχε 72-22 και την ίδια χρονιά έφτασε στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ. Την ειδοποιό διαφορά, αν θυμάστε, την έκανε το μεταξύ των δύο ομάδων ντέρμπι με το γκολ του Μπορέλι. Συνέβη και φέτος, όταν ο συντελεστής της ΑΕΚ ήταν 65-17, αλλά φυσικά όλοι γνωρίζουν πως μέσα στο γήπεδο πήρε τους πιο πολλούς πόντους στην κανονική διάρκεια και η υπόθεση Βάλνερ τής στέρησε το αυτονόητο. Συνεπώς, το δείγμα σε αυτή την περίπτωση είναι λανθασμένο.

Τέλος, αν θα θέλαμε να βάλουμε ένα ορόσημο του τι είναι το ιδανικό, θα ανατρέχαμε στην περίοδο 1973-74. Τότε ο Ολυμπιακός του Νίκου Γουλανδρή, έχοντας συγκεντρώσει τεράστια ονόματα στις τάξεις του, με τον Πετρόπουλο στον πάγκο είχε κατακτήσει τον τίτλο με ρεκόρ πόντων (59) για το βαθμολογικό σύστημα 2-1-0, σκοράροντας 102 φορές και δεχόμενος μόλις 14 γκολ. Οι νίκες του με 11-0 επί του Φωστήρα, 8-2 επί του Απόλλωνα, 6-0 στην έδρα του Αιγάλεω, 4-0 επί της ΑΕΚ, 4-0 και 4-2 επί του Αρη, 3-0 με αντιπάλους ΠΑΟΚ, Παναχαϊκή, Πανιώνιο, Ηρακλή και Βόλο, ήταν εμφανίσεις που συνδύαζαν υψηλού επιπέδου μπάλα και ουσία. Επειδή, όμως, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό ο συνδυασμός πολλών γκολ με άμυνα που να κρατά και να μη γίνεται ξέφραγο αμπέλι είναι τόσο σπάνιος όσο και οι καταρράκτες στην έρημο, καλό είναι να θυμόμαστε τη ρήση του Ερέρα για τον έρωτα, το στομάχι και τους τίτλους!