Οι έλεγχοι στο ντόπινγκ κυνηγούν συνήθως σκιές

Πάνε δύο δεκαετίες από το μεγαλύτερο σκάνδαλο ντόπινγκ στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων, εκείνο του Μπεν Τζόνσον στη Σεούλ. Στις αρχές του 1990 είχα πάρει συνέντευξη -τη μοναδική που είχε δώσει σε ελληνικό περιοδικό- από τον επικεφαλής του εργαστηρίου της Κολωνίας, τον δόκτορα Μάνφρεντ Ντόνικε, που είχε πει πράγματα σκληρά, αλλά ταυτόχρονα απόλυτα ειλικρινή. Για τον Τζόνσον είχε ειδοποιηθεί το εργαστήριο για την ουσία που έπαιρνε, στο πλαίσιο του πολέμου των αθλητικών εταιρειών που είχε ξεσπάσει. Ο Καναδός σπρίντερ είχε σπάσει το πανάκριβο συμβόλαιό του με εταιρεία-κολοσσό και είχε προτιμήσει μία μικρότερης εμβέλειας, η οποία του έδινε τότε τρεις φορές παραπάνω χρήματα! «Αν δεν μας έδιναν "καρφωτή" την ουσία, θα ψάχναμε άσκοπα επί μέρες... Ηταν σαν να θέλεις να βρεις μία κουταλιά ζάχαρη σε πισίνα Ολυμπιακών διαστάσεων, οπότε καταλαβαίνεις πως θα ήταν αδύνατο να τον εντοπίσουμε», ήταν τα λόγια του. Από τότε αυτή η συζήτηση με τον Γερμανό γιατρό έρχεται στο μυαλό μου κάθε φορά που ένα κρούσμα ντόπινγκ έρχεται να ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα. Οποιος νομίζει πως το ντόπινγκ είναι σημερινό πρόβλημα, ας ακούσει κάτι ακόμα που είχε πει ο Ντόνικε σε εκείνη τη συνέντευξη. «Η εθνική Γερμανίας το 1954 πήρε το Παγκόσμιο Κύπελλο, νικώντας προς γενική έκπληξη όλων τη μεγάλη Ουγγαρία του Πούσκας, αλλά μερικούς μήνες μετά όλη η ομάδα προσβλήθηκε από ίκτερο λόγω προβλημάτων στο συκώτι. Ποιος πιστεύει πως αυτό ήταν τυχαίο; Και γιατί δεν μπόρεσε ποτέ κανείς να βρει ντοπαρισμένες τις Ανατολικογερμανίδες; Επειδή είχαν μάθει να βάζουν έναν ειδικό καθετήρα μέσα στα γεννητικά τους όργανα γεμισμένο με καθαρά ούρα, τα οποία έδιναν και δεν μπορούσε να βρεθεί κάτι μεμπτό...».

Διαβάζοντας χθες στην εφημερίδα «ΝΕΑ» το πώς οι Αμερικανοί κατάφεραν να πιάσουν την Τζόουνς στηριζόμενοι σε «καρφωτή», το μυαλό μου πήγε σε εκείνη τη συνέντευξη-κουβέντα με τον Ντόνικε. Τα λόγια του παραμένουν πιο επίκαιρα από ποτέ! «Το ντόπινγκ είναι σαν τη λερναία ύδρα. Κόβεις ένα κεφάλι και εμφανίζονται τρία άλλα. Πάντα θα είμαστε ένα, ίσως και πιο πολλά βήματα πίσω, μια και οι μηχανισμοί του ντοπαρίσματος είναι πιο προηγμένοι από εμάς που το πολεμάμε», τόνιζε ο Ντόνικε, που κατά καιρούς ήρθε σε κόντρα με τους ανθρώπους της ΔΟΕ και κυρίως με τον Ιταλό επικεφαλής της IAAF, τον Πρίμο Νεμπιόλο, ο οποίος ήθελε πάντα να συγκαλύπτει ό,τι σκάνδαλο αφορούσε τον στίβο. «Το 1983 στους Παναμερικανικούς Αγώνες της Βενεζουέλας όλη η ομάδα στίβου των ΗΠΑ, μόλις έφτασε στο Καράκας και ενημερώθηκε πως θα γινόταν ντόπινγκ κοντρόλ στο αεροδρόμιο, πήρε αμέσως το πρώτο επόμενο αεροπλάνο και έφυγε! Μιλάμε για όλα τα αστέρια που δύο εβδομάδες πριν είχαν εντυπωσιάσει στο πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στίβου στο Ελσίνκι... Εκεί, φυσικά, είχε φροντίσει ο Νεμπιόλο να μη βρεθεί κανείς ντοπαρισμένος, για να μη χαλάσει η εικόνα του νέου του δημιουργήματος», ήταν ακριβώς τα λόγια του και λίγα χρόνια μετά η ιστορία, όπως ακριβώς μου την είχε πει, δημοσιεύτηκε στο εκπληκτικό βιβλίο δύο Βρετανών δημοσιογράφων, των Τζένιγκς και Σίμπσον, με τίτλο «Τα αφεντικά των Ολυμπιακών Αγώνων», που ξεμπρόστιασε όλο το διάτρητο σύστημα που είχαν δημιουργήσει ο Σάμαρανκ και η ΔΟΕ.

Φυσικά, δεν υπάρχει άθλημα που να έχει μείνει έξω από τον χορό. Ούτε τα ομαδικά. Στο μπάσκετ είναι γνωστό πως στο ΝΒΑ δεν γίνεται καν τεστ για ντόπινγκ! Στο χόκεϊ στον πάγο στα μεγάλα τουρνουά μόνο ένας παίκτης από κάθε ομάδα περνά από τεστ. Στο ποδόσφαιρο τα κρούσματα υπήρξαν αρκετά. Επί της ουσίας τα αναβολικά ελάχιστα επηρεάζουν το πόσο καλά θα παίξει ένας παίκτης, αλλά στοχεύουν στο πόσο μπορεί να αντέξει. Ποιος μπορεί να πιστέψει πως επειδή έπαιρνε κοκαΐνη ο Μαραντόνα αγωνιζόταν καλά; Οση ντόπα και να πάρει ένας μέτριος πάικτης, το πολύ να τρέχει σαν 400άρης. Αν δεν ξέρει τι να κάνει την μπάλα, δεν τον σώζει ούτε όλο το εργοστάσιο ντόπας στην Κίνα. Σε αντίθεση με έναν ποδηλάτη ή έναν αρσιβαρίστα ή ένα δρομέα, που μπορούν με τα φάρμακα να μεταβληθούν από απλώς καλοί σε πρωταθλητές! Πάντως και το ποδόσφαιρο κατά καιρούς είχε τα δικά του σκάνδαλα. Το 2002 στην Απω Ανατολή απαγορεύτηκε η ερυθροποιητίνη για τους ποδοσφαιριστές με εντολή της ΦΙΦΑ λίγο πριν από τους αγώνες. Η χρήση της EPO, που αποτελούσε κυρίως το μεγάλο όπλο των ποδηλατών, βοηθούσε τους ποδοσφαιριστές να ανακάμψουν γρηγορότερα σε θέματα τραυματισμών - επειδή βοηθάει στη γρηγορότερη αναπαραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων βελτιώνει την οξυγόνωση του οργανισμού. Ο γιατρός της εθνικής Γαλλίας (που αποκλείστηκε χωρίς να σκοράρει καν σε εκείνο το Μουντιάλ με μία ισοπαλία και δύο ήττες) δικαιολογήθηκε με δηλώσεις του στη «L' Equipe» πως η απαγόρευση της EPO ουσιαστικά τίναξε στον αέρα τον προγραμματισμό! Το 1982 η εθνική Ιταλίας έπαιρνε καρνετίνη, μία ουσία που τότε δεν γνώριζε κανείς, αλλά με τα χρόνια απαγορεύτηκε. Σε εκείνο το Παγκόσμιο Κύπελλο στην Ισπανία οι Ιταλοί άρχισαν με τρεις ισοπαλίες, αλλά συνέχισαν νικώντας Αργεντινή, Βραζιλία, Πολωνία και Δυτική Γερμανία, κατακτώντας το τρόπαιο. Στη συνέχεια και επί ενάμιση χρόνο δεν νίκησαν κανέναν, φέρνοντας ισοπαλία και στην Κύπρο με 1-1, και αποκλείστηκαν πανηγυρικά από το Euro του 1984! Φυσικά, δεν θα ξεχάσω ποτέ την ατάκα του Εμανουέλ Πετί, που αγανακτισμένος όταν η ΟΥΕΦΑ άρχισε να αυξάνει τα ματς του Τσάμπιονς Λιγκ πριν από μία δεκαετία φώναξε πως αν δεν θέλουν να εξαντλήσουν τους αθλητές, ας αφήσουν το ντόπινγκ ελεύθερο. «Οποιος θέλει να πάρει, να το κάνει, αλλά να μην κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας... Εβδομήντα ματς τον χρόνο δεν βγαίνουν χωρίς χάπια», είχε πει ο Γάλλος, που σιγά σιγά το ίδιο το κύκλωμα τον παραμέρισε!

Μόλις πριν από δύο χρόνια βγήκαν εικόνες από τα αποδυτήρια της Πάρμα, με τον Καναβάρο -επί Μαλεζάνι το 1999- να κάνει ένεση πριν από ευρωπαϊκό ματς. Η Μαρσέιγ το 1993 αποδείχτηκε πως έκανε χρήση απαγορευμένων ουσιών πριν από τον τελικό με τη Μίλαν, όπως αποκάλυψε ο Ιντελί, μέλος της ομάδας τότε, υπογραμμίζοντας πως μόνο ο Φέλερ αρνήθηκε να κάνει ένεση βρίζοντας. Η ιστορία με το ντοπάρισμα της Γιουβέντους επί Λίπι την τριετία 1995-1998 έφτασε στα δικαστήρια, αλλά τιμωρήθηκε μόνο ο γιατρός ως υπεύθυνος και κανείς άλλος!

Η σκληρή αλήθεια είναι πως τα φάρμακα, εδώ και τρεις δεκαετίες τουλάχιστον, αποτελούν μέρος της καθημερινότητας των σπορ. Ομως τα λόγια του συχωρεμένου Ντόνικε μένουν διαχρονικά: «Πάντα θα είμαστε ένα βήμα πίσω στους ελέγχους. Και αν δεν υπάρχουν "καρφωτές", μάλλον θα τρέχουμε κυνηγώντας σκιές!».