Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να απαιτήσει ανθρώπινη συμπεριφορά. Το να απαιτεί, όμως, ευγνωμοσύνη και χειροκρότημα, συνδυασμένο με την αποδοκιμασία του εχθρού του, είναι πολύ. Ιδιαίτερα όταν αυτός από τον οποίο απαιτείται να το κάνει πρέπει να βλάψει τα συμφέροντα της αγαπημένης ομάδας του. Στα προηγούμενα βρίσκεται το υπόβαθρο του ψυχοδράματος «Η επιστροφή του "Ρίμπο"». Ακολουθούν και οι λεπτομέρειες.
Είναι προφανές ότι αυτό που περίμενε ο Ριβάλντο στην επιστροφή του στο Καραϊσκάκη ήταν διαφορετικό από αυτό που συνέβη. Το πιθανό σενάριο στο μυαλό του Ριβάλντο είχε ως ακολούθως: Πράξις πρώτη: αναγγελία του ονόματός του από τα μεγάφωνα. Ο κόσμος χειροκροτάει. Σηκώνεται όρθιος. Ο Βραζιλιάνος άσος σκύβει το κεφάλι με μετριοφροσύνη. Ο κόσμος τον αποθεώνει. Πράξις δεύτερη: ο Ριβάλντο σκοράρει το τρίτο γκολ της ΑΕΚ με ζογκλερική κίνηση. Οι πρώην συμπαίκτες του τον κοιτάζουν με θαυμασμό και μουρμουρίζουν: «Πώς να πάρεις πρωτάθλημα αντίπαλος με τέτοιον παίκτη…». Ο κόσμος βρίζει τον Σωκράτη, τον Πέτρο και τον Ιβιτς. Πράξις τρίτη: το ματς έχει τελειώσει και οι παίκτες των δύο ομάδων κατευθύνονται στα αποδυτήρια. Ο κόσμος παραληρεί. Ο Ριβάλντο, με χαμηλωμένο το κεφάλι, επιστρέφει το χειροκρότημα. Ο κόσμος αφηνιάζει και με δαυλούς βγαίνει στους δρόμους για να κάψει την Intracom, την Intralot, την Intrasoft και την Intragoal. Ο Βραζιλιάνος άσος λυπάται, αλλά αυτή είναι η μοίρα των αχάριστων.
Αντίθετα με τα προσδοκώμενα από τον ίδιο, ο Ριβάλντο αποδοκιμάστηκε ηχητικά με ένα «ου, ου, ου». Ενοχλητικό για τον ίδιο, αλλά από την εποχή του Ράλλη δεν έχω ακούσει άνθρωπο να κάνει θέμα για ένα «ου». Επίσης, στην κερκίδα ανέβηκε ένα πανό στα ισπανικά που έγραφε ότι «Οι μεγάλοι παίκτες παίζουν σε μεγάλες ομάδες». Στο σαβουάρ βιβρ των γηπέδων πρέπει να είναι το πιο διακριτικό πανό που αναρτήθηκε ποτέ.
Και ρωτάω εγώ με το φτωχό μου το μυαλό: αν ο Ριβάλντο πικράθηκε απ' αυτά, τι θα έκανε αν στην κερκίδα είχε σηκωθεί ένα πανό «Πρόδωσες τον Ολυμπιακό για την ΑΕΚ, γι' αυτό κι ο Θεός δεν σε άφησε να κάνεις παιδιά»; Πώς θα ένιωθε αν ακουγόταν το σύνθημα «Πουτ..νας γιε, Ριβάλντο, ο γιος σου να πεθάνει» ή άλλο που να έλεγε τι θα του κάνουν οι οπαδοί με τη συνδρομή του Ντανιέλ Μπατίστα; Οπως ο Μέτερνιχ είχε πει «η προδοσία είναι θέμα χρονικής συγκυρίας», ανάμεσα στον προδομένο και τον πληγωμένο οπαδό η διαφορά είναι αμελητέα. Αντε, γιατί από χθες πολλοί έγιναν σαν την πριγκίπισσα που δεν μπορούσε να κοιμηθεί επειδή κάτω από το στρώμα της ήταν ένα μπιζέλι, ενώ κοιμόντουσαν τον ύπνο του δικαίου όταν βριζόταν η γυναίκα του Μπάγεβιτς και η κερκίδα τραγουδούσε για τον θάνατο του παιδιού του Αλεξανδρή.
«Δεν ψάχνω για δικαιολογίες και δεν το λέω με δόλο, αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί οι διαιτητές είναι τόσο χεσμένοι στο Καραϊσκάκη». Το μόνο που δεν προσέθεσε ο Ακης Ζήκος είναι «το λέω φυσικά με την καλή έννοια». Οπως φυσικά ο Ακης Ζήκος για δικαιολογία έψαχνε μετά το ματς, εκτός αν δεν σκεφτόταν άλλο θέμα συζήτησης και άρχισε να μιλάει για τους διαιτητές. Υστερα από ματς στο Καραϊσκάκη το είπε, στον Κάκο αναφερόταν και τελικά τα λόγια του πιάσανε τόπο. Οποιος κάθισε κι άκουσε τις ραδιοφωνικές εκπομπές με ανοιχτά μικρόφωνα μετά το ματς, αυτό το απίστευτο συνονθύλευμα βαλτών, τυφλών, αρπαγμένων και ενίοτε –ω ποία έκπληξη– κανονικών ανθρώπων, καταλάβαινε ότι η φράση του Ζήκου είχε αποτέλεσμα. Σχεδόν όλοι μιλούσαν για τη διαιτησία του Κάκου, βρίσκοντας σαν πιο ύποπτο λάθος της το ότι δεν απέβαλε τον Νικοπολίδη. Στο ματς του Ολυμπιακού με τον Αστέρα… Ας πάρουμε, όμως, την ιστορία από την αρχή. Ξεκινώντας με μια προσπάθεια να βοηθηθεί ο Ακης Ζήκος στην κατανόηση του γιατί οι διαιτητές σφυρίζουν σαν χεσμένοι στο Καραϊσκάκη, όπως και σε κάθε άλλη έδρα, μπορούν να τους πιέσουν να το κάνουν. Οπως για παράδειγμα στη Φιλαδέλφεια.
Δυστυχώς, ο Ακης Ζήκος βρισκόταν στο Μονακό, αλλά ο Ντέμης Νικολαΐδης που έπαιζε στο ματς, μπορεί εύκολα να του θυμίσει ένα ματς εναντίον της Ξάνθης τον Φεβρουάριο του 2003. Η ΑΕΚ είχε νικήσει 3-2, αλλά αυτό που έμεινε από το ματς ήταν η εικόνα ενός έντρομου διαιτητή, του Γιάννη Τσαχειλίδη, να τον πηγαίνουν κωλοφεράτζα όλοι οι παίκτες της ΑΕΚ μέχρι που σφύριζε 90-10 και η ΑΕΚ κατόρθωσε να βάλει ένα γκολ και να πάρει το ματς. Και το γιατί πήγαιναν τον Τσαχειλίδη «καροτσάκι» δεν χρειάζεται καν εξήγηση. Για να σφυρίζει σαν χεσμένος.
Και για να μην πάμε μακριά, ο ίδιος ο Ζήκος γιατί δεν σταματάει να μουρμουράει στους διαιτητές; Για να τους υπενθυμίσει τους κανονισμούς ή για να σφυρίζουν σαν χεσμένοι; Η φράση του Ζήκου θα είχε νόημα και αντικείμενο, αν γινόταν σε άλλο χρόνο. Ας πούμε σε διάσκεψη για την ιστορία του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα. Από τη στιγμή, όμως, που γίνεται μετά το συγκεκριμένο ματς είναι υποκρισία να εξεταστεί με άλλη προσέγγιση. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για όσα γράφω. Το μόνο στο οποίο αναφέρομαι είναι στο ματς της 16ης Δεκεμβρίου ανάμεσα στον Ολυμπιακό με την ΑΕΚ, στο οποίο η διαιτησία του Κάκου ήταν καλή. Αν έπρεπε να γράψω για τα τελευταία τρία χρόνια, περίπου το ίδιο θα έγραφα. Αλλά αν έπρεπε να γράψω για τα τελευταία δώδεκα χρόνια, το κείμενο θα ήταν εντελώς διαφορετικό, αν για τα προηγούμενα είκοσι άλλο κι αν μου ζητείτο να γράψω την ιστορία του μεταπολεμικού ελληνικού ποδοσφαίρου, το κείμενο και πάλι θα ήταν άλλο. Εκτός αν ακολουθήσουμε την ελληνική αρρώστια, που ό,τι και να πρέπει να πεις και να γράψεις, πρέπει να αναφέρεις τι έγινε από τη μέρα που φουσκώθηκε η πρώτη μπάλα.
Πάμε τώρα σε μια άλλη πικραμένη ιστορία. Στον πόνο του Λορένσο Σέρα Φερέρ, του προπονητή που μοιάζει να μας έκανε σε όλους χάρη που ήρθε στην πατρίδα μας για να μας διδάξει τρόπους, και τη «δίκαιη» αγανάκτησή του τη στιγμή που ο Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς κάνει καθυστέρηση. Στην οποία όλοι μοιάζει να πρέπει να δικαιολογήσουμε τον Φερέρ, γιατί στη ζωή του δεν έχει ξαναδεί καθυστέρηση. Fat chance.
Μπορεί στην Ισπανία η καθυστέρηση να είναι άγνωστη «ασθένεια», αλλά στην Ελλάδα είναι γνωστή και ο Λορένσο Φερέρ είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει πώς γίνεται από ένα μάστορα του είδους. Από τον περσινό τερματοφύλακα της ομάδας του, Στέφανο Σορεντίνο. Ο οποίος, όταν η ΑΕΚ προηγείτο με ένα γκολ διαφορά και το ματς πήγαινε στο δεύτερο ημίχρονο, είχε ολόκληρη ιεροτελεστία καθυστέρησης. Οταν η μπάλα έβγαινε άουτ, έβγαινε και ο ίδιος να τη μαζέψει. Μετά πήγαινε στη γωνία της μικρής του περιοχής. Μετά ζούλαγε την μπάλα σαν καρπούζι. Οταν η μπάλα δεν ήταν τριζάτη, την πέταγε έξω και ζήταγε από πιτσιρικά μια άλλη πιο φρέσκια. Μετά την ακούμπαγε κάτω, την έστρωνε με το χέρι, έπαιρνε τρία βήματα φόρα, κοίταγε το γήπεδο, μετά έπαιρνε άλλο ένα και τελικά την κλοτσούσε. Ελεύθερο με την ΑΕΚ μπροστά και κάτω από 40 δευτερόλεπτα ο Σορεντίνο δεν πρέπει να έχει κλοτσήσει.
Εκανε ο Τζόρτζεβιτς καθυστέρηση; Φυσικά. Με το ματς να τελειώνει και την ΑΕΚ να χάνει έχοντας παίξει καλύτερο ποδόσφαιρο, ο Φερέρ είχε δικαίωμα να εκνευριστεί; Θα είχε, αν μέχρι σήμερα δεν είχε εκνευριστεί και κουνήσει το δαχτυλάκι στους πιο απίθανους. Από τον Γιώργο Καραγκούνη και τον Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς μέχρι τον Σφακιανάκη και τον Γιοβάνοβιτς, γιατί δεν γούσταρε τον τρόπο που μίλαγε στον τέταρτο. Ο Νικολαΐδης με τον Ιβιτς έψηναν τον Φερέρ ένα μήνα να έρθει στην Ελλάδα. Δεν σημαίνει, όμως, ότι όλη η Ελλάδα έπεσε στα πόδια του Φερέρ να έρθει και να λαμπρύνει τη μίζερη ζωή μας με τη φωτεινή προσωπικότητά του. Εχει δικαίωμα να κατσαδιάζει και να κουνάει το δαχτυλάκι στους παίκτες του, στον Νικολαΐδη, τον Γκούμα και τον Νοτιά και κάθε άνθρωπο της ΑΕΚ. Οι υπόλοιποι, όμως, ούτε για νταβά στο κεφάλι τους τον έχουν διαλέξει ούτε για μετενσάρκωση της βαρόνης Φον Σταφ για να τους μάθει τρόπους.
Αντίθετα με του Φερέρ, η συμπεριφορά του Μορέτο μπορεί να μη δικαιολογείται, αλλά εξηγείται. Υστερα από όλο το νταβαντούρι στην πλάγια γραμμή, με τα νεύρα στην τσίτα και την ελπίδα ότι η ομάδα σου μπορεί να πάρει την ισοπαλία σε μια τελευταία επίθεση, το να βλέπεις τον Πάντο να την κλοτσάει εκτός αγωνιστικού χώρου έπειτα από το σφύριγμα του διαιτητή είναι σπάσιμο νεύρων. Οπως είχα δικαιολογήσει την αντίδραση του Μόρις, που είχε κλοτσήσει πριν από δύο χρόνια τον Τζόρτζεβιτς μετά το δεύτερο γκολ του Ολυμπιακού, και η εσκεμμένη σύγκρουση του Μορέτο με τον Πάντο μού μοιάζει δικαιολογημένη. Και νομίζω ότι ακόμα και ο ίδιος ο Πάντος την καταλαβαίνει.
Ο Γιάννης Ιωαννίδης απαγόρευε στους παίκτες του να διαμαρτύρονται στον διαιτητή, γιατί έτσι έλεγε ότι βρίσκουν άλλοθι για τις ήττες. Εχοντας παίξει όλα τα εκτός έδρας ντέρμπι, ισόβαθμη του Ολυμπιακού, η ΑΕΚ παραμένει φαβορί για τον τίτλο. Μόνο που αν αρχίσει η κουβέντα για τη διαιτησία, αν αντί να ασχολείται ο Φερέρ με την ομάδα ασχολείται η ομάδα με τον Φερέρ, κανένα προβάδισμα δεν θα σταματήσει την επανάληψη ενός έργου που διαρκεί 13 χρόνια. Και ακόμα και για τον πιο στωικό ΑΕΚτσή, 14 χρόνια είναι πολλά.