Μια απλή ματιά στα ματς που έγιναν χθες και σ' εκείνα που θα γίνουν την Τετάρτη αρκεί για να αντιληφθεί κάποιος πόσο στένεψαν τα περιθώρια όσον αφορά το Euro το καλοκαίρι. Μέσα σε τέσσερις μέρες, κάποιες ομάδες προσπαθούν να κρατήσουν τουλάχιστον ζωντανό το όνειρό τους. Για πολλούς παίκτες άλλωστε αυτή η εμπειρία, να αγωνιστούν δηλαδή σε μία τόσο σημαντική εθνική διοργάνωση του πλανήτη, είναι στόχος ζωής. Για κάποιους μπορεί να μην υπάρξει άλλη ευκαιρία.
Σε αντίθεση με το Τσάμπιονς Λιγκ, που κάθε δώδεκα μήνες δίνεται η ευκαιρία, το Euro όπως και το Μουντιάλ γίνονται ανά μεγάλα χρονικά διαστήματα. Και έτσι περιορίζονται οι ευκαιρίες. Αν αναλογιστούμε πως στη διάρκεια δέκα χρόνων μιας καλής καριέρας ενός ποδοσφαιριστή προκύπτουν περίπου τέσσερις διοργανώσεις, είναι λογικό να γεμίζει άγχος τον καθένα όταν χάνεται ένα τρένο. Κάποιοι τελικά πάνε σε ένα Euro, άλλοι σε ένα Μουντιάλ, μερικοί πιο τυχεροί και στα δύο. Οι άτυχοι είναι αυτοί που, αν και τεράστιες φυσιογνωμίες, η μοίρα τούς εμπόδισε να ζήσουν τη γιορτή, ακόμα κι αν έπαιζαν σε χώρες με παράδοση. Ο Ντι Στέφανο, για παράδειγμα, είναι η κλασική περίπτωση του άτυχου, ο οποίος ενώ φόρεσε τη φανέλα της Αργεντινής και της Ισπανίας δεν πήγε ποτε στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Αλλοι είναι άτυχοι επειδή γεννήθηκαν σε χώρες που σπάνια προκρίνονται. Εως και ποτέ! Ο Τζορτζ Μπεστ, ο Ιαν Ρας, ο Ράιαν Γκιγκς, ο Γιάρι Λιτμάνεν έρχονται αυτομάτως στο μυαλό. Οπως και κάποια δικά μας ιερά τέρατα. Ο Δομάζος, ο Παπαϊωάννου, ο Δεληκάρης.
Οι δικοί μας που πήραν το Ευρωπαϊκό το 2004 έχουν στη συλλογή τους πέραν της συγκλονιστικής εμπειρίας και ένα μετάλλιο. Δεν έχουν πάει σε Μουντιάλ, αλλά είναι (και θα μείνουν για πάντα στις καρδιές) οι πρωταθλητές Ευρώπης. Αυτό δεν θα τους το στερήσει κανείς και οι αναμνήσεις θα τους συνοδεύουν σε όλη τους τη ζωή. Είμαι βέβαιος πως αν σε όλους εκείνους που πήγαν σε μεγάλες διοργανώσεις πρόσφερε κάποιος την επιλογή να πάρουν ένα μετάλλιο νικητή στα χέρια σ' ένα τουρνουά αλλά να μην ξαναπάνε ποτέ και πουθενά θα το έκαναν χωρίς κουβέντα! Ο Μπέκαμ, ο Ραούλ, ο Φαν Νιστελρόι, ο Νέντβεντ αλλά και παλαιότεροι, όπως ο Στόιτσκοφ και ο Χάτζι, θα ήταν τρισευτυχισμένοι αν διέθεταν στη συλλογή τους το μετάλλιο που έχουν ο Ζαγοράκης, ο Δέλλας, ο Καραγκούνης, ο Βρύζας, ο Νικοπολίδης, ο Καψής, ο Χαριστέας.
Είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα σημεία ποδοσφαιρικής διαφωνίας ακόμα και ανάμεσα σε ποδοσφαιριστές. Τι έχει, άραγε, σημασία, να πηγαίνεις τελικά σε μεγάλα τουρνουά σερί ή να πας σε ένα και καλό! Το 2002 ρώτησαν τον Πέτερ Σμάιχελ σε εκπομπή του BBC, που δούλευε πια ως τηλεσχολιαστής, αν ζηλεύει το ρεκόρ του Μεξικανού Καρμπαχάλ, ο οποίος είχε πάρει μέρος σε πέντε Παγκόσμια Κύπελλα (από το 1950 έως και το 1966). Ο Δανός γίγαντας κοίταξε απορημένος και απάντησε ανασηκώνοντας τους ώμους: «Εγώ έχω ένα χρυσό μετάλλιο να θυμάμαι πως κάτι έκανα. Εκείνος τι έχει από τις πέντε παρουσίες;». Κυνικό; Ισως, αλλά πέρα για πέρα αποστομωτικό!
Οι διεθνείς μας πετάνε αύριο για το Οσλο. Αυτή η ομάδα έχει μάθει να ζει στην πίεση και ίσως να λειτουργεί καλύτερα τελικά υπό τέτοιες συνθήκες. Εκείνο που θέλω να υπογραμμίσω σε αυτό το κομμάτι είναι το τι τελικά αποτιμάται ως επιτυχία και τι ως αποτυχία. Το να πηγαίνεις σε δέκα διοργανώσεις σαν την Αγγλία και από το 1966 μέχρι σήμερα η τέταρτη θέση του Μουντιάλ του 1990 να είναι η καλύτερή σου, αποτελεί επιτυχία; Η Ολλανδία μετά το 1988 τι στα αλήθεια έχει πετύχει; Η μόνιμη looser Ισπανία;
Η καταξίωση, είναι αλήθεια, έρχεται μέσα από τις συμμετοχές. Πουθενά αλλού στον πλανήτη δεν υπάρχει τόσος συναγωνισμός όσο στην Ευρώπη. Κάποιοι γκρινιάζουν και λένε πως δεν παίζουμε καλή μπάλα. Στα προκριματικά μετρά μόνο αν προκρίνεσαι και τίποτε άλλο. Η δουλειά της Εθνικής μας ομάδας πριν ακόμα πάρει το Κύπελλο στην Πορτογαλία ήταν δύσκολη. Μετά τη σούπερ έκπληξη του 2004 έγινε η αποστολή μας δυσκολότερη, γιατί ο κόσμος απαιτεί τρελά πράγματα. Αποτύχαμε σ' έναν πολύ δύσκολο όμιλο να πάμε στο Μουντιάλ. Εδώ όμως όλα μας πάνε πρίμα. Μία ισοπαλία στη Νορβηγία και είμαστε σχεδόν στα τελικά.
Την ίδια ώρα, κινδυνεύουν να μείνουν εκτός ομάδες όπως η Αγγλία, η Ρωσία, η Ισπανία, έχει ήδη αποκλειστεί η Δανία, απέτυχε η Ουκρανία και παλεύει με νύχια και δόντια η Πορτογαλία για να βρίσκεται ξανά σε ένα μεγάλο ραντεβού.
Χώρες με απείρως μεγαλύτερη παράδοση από εμάς βολοδέρνουν. Οι Βέλγοι των συνεχών Μουντιάλ από το 1982, οι Ούγγροι που τελευταία φορά πήγαν σε μεγάλη διοργάνωση το 1986.
Το να αποκλειστούμε δεν θα είναι το τέλος του κόσμου. Ομως υπό τις συνθήκες που διαμορφώθηκε ο όμιλος θα είναι καταστροφικό για το μέλλον του ελληνικού ποδοσφαίρου το πώς θα αναλάβουν οι… σωτήρες να δώσουν λύσεις. Μετριότητες που ενθουσιάζονται να γκρεμίζουν τους πετυχημένους. Αυτός είναι ο πραγματικός κίνδυνος. Κι αυτή η ομάδα που στην Πορτογαλία ξεπέρασε κάθε λογική γνωρίζει πως αυτό που έγινε στην Ιβηρική Χερσόνησο ήταν κάτι που κανείς δεν μπορεί να της το στερήσει. Ομως πάντα στην μπάλα είσαι τόσο καλός όσο και το τελευταίο αποτέλεσμά σου.