Τζοέλ Εμπίντ: Ο MVP του ΝΒΑ που παράτησε το βόλεϊ και πίστεψε στο «process»!

«Τhe Process». Έτσι ονόμασαν τον Τζοέλ Εμπίντ, από τη στιγμή που ανακοινώθηκε πως οι Φιλαδέλφεια 76ερς τον επέλεξαν στο draft του 2014. Το παρατσούκλι αυτό προήλθε από το σλόγκαν «Trust the Process», που αφορούσε ουσιαστικά την πολιτική σταδιακής ανοικοδόμησης των Σίξερς που προώθησε ο τότε GM της ομάδας, Σαμ Χίνκι. Στο πλάνο αυτό, κεντρικό ρόλο είχε ο Εμπίντ, με αποτέλεσμα να ταυτιστεί ουσιαστικά με το όλο σχέδιο.

Κανένας παίκτης στην ιστορία του ΝΒΑ δεν είχε τόσο ταιριαστό παρατσούκλι όπως ο Εμπίντ. Ολόκληρη η ζωή του Καμερουνέζου ήταν πραγματικά μία μάχη με τον εαυτό του ώστε να «εμπιστευτεί τη διαδικασία», να μην τα παρατήσει δηλαδή όταν όλα τον οδηγούσαν προς αυτήν την απόφαση. Δεν τα παράτησε, και τη 2η Μαΐου του 2023, έγινε ο MVP του ΝΒΑ. Ο κορυφαίος παίκτης στον κόσμο, δηλαδή, για τη φετινή σεζόν. Απίστευτο, αν αναλογιστεί κανείς πως μέχρι τα 15 του, δεν είχε πιάσει ποτέ μπάλα μπάσκετ.

Η καριέρα στο βόλεϊ και το τυχερό μέιλ

Ο Τζοέλ Εμπίντ γεννήθηκε στη Γιαουντέ, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στο Καμερούν. Ο πατέρας του, Τόμας, ήταν στρατιωτικός ενώ μικρός είχε διακριθεί σε διάφορα αθλήματα, σε ερασιτεχνικό πάντα επίπεδο.

Σε όλη τη διάρκεια της παιδικής και εφηβικής του ηλικίας, άλλα αθλήματα είχαν κερδίσει την προσοχή του Εμπίντ. Του άρεσε το ποδόσφαιρο, το πιο δημοφιλές άθλημα στη χώρα. Όμως είχε μία ιδιαίτερη αγάπη στο βόλεϊ. Όσο μεγάλωνε, τόσο αυξανόταν η επιθυμία του να ασχοληθεί επαγγελματικά με το δεύτερο.

Συνέβαινε όμως και κάτι άλλο, όσο μεγάλωνε. Ψήλωνε, πάρα πολύ. Σε ηλικία 15 χρονών, ήδη ξεπερνούσε τα δύο μέτρα. Στο χαμηλοτάβανο σπίτι που έμενε, χρειαζόταν να σκύβει έτσι ώστε να περνάει τις πόρτες. Σταδιακά, άρχισε να του μπαίνει το μικρόβιο του μπάσκετ, σαν το ύψος του να τον τραβούσε προς τα εκεί. Άρχισε να κάνει σουτάκια με την μπάλα του βόλεϊ, ενώ υποτίθεται πως προπονούταν γι’ αυτό.



Κάπου εκεί, η τύχη του χαμογέλασε, όπως χρειάζεται να γίνει έτσι ώστε να φτάσει κάποιος τόσο ψηλά. Ο θείος του, Ντιντιέ Γιανγκά, είχε έναν παιδικό φίλο, τον Τζο Τουομού, ο οποίος είχε παίξει ερασιτεχνικά μπάσκετ πριν το αφήσει και γίνει διεθνής σκάουτερ με μεγάλες διασυνδέσεις , ψάχνοντας παντού για ταλέντα.

Ο Γιανγκά έστειλε ένα μέιλ στον παιδικό του φίλο, το οποίο περιείχε φωτογραφίες με τον Εμπίντ να κοιτάζει… αφ’ υψηλού τις πόρτες του σπιτιού του. Ο Τουομού πείστηκε πως άξιζε να τσεκάρει αυτόν τον εντυπωσιακό μικρό. Μία ματιά αρκούσε για να πειστεί πως ο νεαρός είχε κάτι το ιδιαίτερο. Τότε ξεκίνησε το δύσκολο κομμάτι, να πείσει δηλαδή τους γονείς του.

Η δυσπιστία των γονέων και ο Ολαζουόν

Ο Τουομού κατάλαβε γρήγορα πως οι γονείς του Εμπίντ δεν θα πείθονταν τόσο εύκολα. Το μπάσκετ δεν ήταν δημοφιλές στη χώρα, κάτι που τους εμπόδιζε να το δουν ως κάτι παραπάνω από χόμπι. Επιπλέον, ήθελαν ο γιος τους να ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του. «Αν θέλετε ο γιος σας να πάει σχολείο», σκέφτηκε, «ο Τζοέλ μπορεί να πάει στα καλύτερα σχολεία στις ΗΠΑ. Αν θέλετε να βγάλει λεφτά, μπορεί να πάει στο ΝΒΑ αν γίνει τόσο καλός όσο πιστεύω», τους είπε ο Τουομού.

Στη συνέχεια, τους εξήγησε πως με τον ίδιο τρόπο είχε βοηθήσει τον Λουκ Μπα Α Μούτε, τον μέχρι τότε σπουδαιότερο μπασκετμπολίστα που είχε βγάλει το Καμερούν, με θητεία στο ΝΒΑ. Τους τόνισε ότι αν ο γιος τους γινόταν καλός, θα μπορούσε να πάει στα καλύτερα κολέγια, ώστε να συνεχίσει το μπάσκετ αλλά να λάβει και την κατάλληλη εκπαίδευση που τόσο τους ενδιέφερε. «Βέβαια, ίσως να μην χρειαστεί καν το σχολείο. Μπορεί κάποτε να μπορέσει να αγοράσει κάποιο», τους είπε. Κάπως έτσι, κατάφερε να τους πείσει.

Το επόμενο βήμα του Τουομού ήταν να φέρει τον νεαρό σε επαφή με τον καλύτερο κόουτς στο Καμερούν, Γκάι Μουντιό. Το μεγάλο πρόβλημα ήταν ένα. Ο Εμπίντ δεν είχε ιδέα από μπάσκετ. Ήταν αθλητικός, αλτικός, με κορμί φτιαγμένο για το άθλημα, όμως και «tabula rasa» σε θέμα τεχνικής και κατανόησης του αθλήματος.

Παρόλα αυτά, είχε μεγάλη αυτοπεποίθηση. «Νόμιζε ότι ήταν ο Κέβιν Ντουράντ», είπε μετά από χρόνια αστειευόμενος ο Μουντιό. «Εκτελούσε συνεχώς τρίποντα ενώ δεν ήξερε να σουτάρει. Προσπαθούσε να περάσει τους αντιπάλους του ενώ δεν είχε τεχνική στην ντρίμπλα». Στο πρώτο του παιχνίδι, όπως έχει περιγράψει ο Μουντιό, η αντίπαλη ομάδα έπαιζε πίεση σε ολόκληρο το γήπεδο. Όταν ο Εμπίντ πήρε μία πάσα στο κέντρο, πανικοβλήθηκε. Κράτησε την μπάλα ψηλά, εκεί που δεν έφτανε κανείς, και κοίταξε τον προπονητή του, φωνάζοντας «τι να κάνω;». «Απλά δώσε πάσα», του απάντησε αυτός γελώντας.



Παρόλα αυτά, η αυτοπεποίθησή του τον βοήθησε να βελτιωθεί. Κυρίως, όμως, τον βοήθησε η επαφή με έναν άλλο θρυλικό Αφρικανό παίκτη του αθλήματος. Ο Μουντιό του έδωσε μία κασέτα με τον Χακίμ Ολαζουόν, και του είπε να τη μελετά «κάθε πρωί, μεσημέρι και βράδυ». Ο Εμπίντ ερωτεύτηκε τον «Hakeem the Dream» και άρχισε να αντιγράφει τις κινήσεις του, στην αρχή αποτυχημένα όμως πολύ γρήγορα επιτυχημένα. Ο προπονητής του εντυπωσιάστηκε με τις κινήσεις του και τον δήλωσε σε ένα camp του Λουκ Μπα Α Μούτε.

Το high school και το κολέγιο

Ο Μπα Α Μούτε είχε ήδη ενημερωθεί για τις ακραίες προοπτικές του Εμπίντ πριν καν φτάσει στο camp. Εξάλλου, ο νεαρός δεν είχε καν συμμετάσχει στα δοκιμαστικά που απαιτούνταν για να μπεις εκεί. Είχε απλώς λάβει πρόσκληση. «Ήταν ένα από τα παιδιά που περίμενα να δω γιατί έχασε τα δοκιμαστικά», θυμάται ο Μπα Α Μούτε. «Ήμουν πραγματικά εντυπωσιασμένος με το τι μπορούσε να κάνει στην ηλικία του και ειδικά για κάποιον που έπαιζε οργανωμένο μπάσκετ μόλις έξι μήνες».

Ο Εμπίντ εντυπωσίασε τους πάντες στο camp. Αν όχι τους πάντες, τουλάχιστον αυτούς που έπρεπε, τους διοργανωτές. Ένας εξ αυτών, ο Φρανσουά Νιάμ, θαύμασε το πόσο εύκολα αντιλαμβανόταν τις παρατηρήσεις ο νεαρός Καμερουνέζος. «Δεν ήταν καλός με την έννοια του μπασκετμπολίστα. Αλλά είχε κάτι ξεχωριστό. Μπορούσε να τρέξει σαν γκαρντ. Είχε εξαιρετικό timing για να μπλοκάρει την μπάλα και να πάρει ριμπάουντ. Μπορούσε να ντριμπλάρει την μπάλα; Όχι. Μπορούσε να σουτάρει; Δεν μπορούσε. Αλλά αν του έδειχνες κάτι, μετά την τρίτη προσπάθεια, το καταλάβαινε και το έκανε. Αυτό, για μένα, ήταν αρκετό για να στοιχηματίσω πάνω του», ανέφερε συγκεκριμένα.

Πράγματι, ο Νιάμ και ο Μπα Α Μούτε στοιχημάτισαν πάνω του, και τον κάλεσαν σε ένα άλλο, μεγαλύτερο camp, που διοργανωνόταν κάθε χρόνο στο Γιοχάνεσμπουργκ με το όνομα «Μπάσκετ Χωρίς Σύνορα». Όταν παρουσιάστηκε ανώτερος των προσδοκιών και εκεί, όλοι πείστηκαν πως ήταν έτοιμος να πετάξει στην Αμερική και να ενταχθεί σε κάποιο high school. Ο Μπά Α Μούτε του πρότεινε το πρόγραμμα από το οποίο είχε ξεκινήσει και ο ίδιος, και ο Εμπίντ ούτε καν χρειάστηκε να το σκεφτεί, μετακομίζοντας στη Φλόριντα για το Μοντβέρντε.



Παρόλο που ακόμη υστερούσε σε σχέση με τους συμπαίκτες του εκεί, σταδιακά άρχισε να βελτιώνεται. «Στην αρχή δεν μπορούσα να ακολουθήσω τον ρυθμό τους. Οριακά μπορούσα να αναπνεύσω, ήταν πολύ physical το παιχνίδι», θυμήθηκε μετά από χρόνια. Λίγο καιρό μετά μετακινήθηκε σε ένα πιο καλό πρόγραμμα, το «The Rock», όπου εξελίχθηκε σε πρωταγωνιστή. Σταδιακά, άρχισε να μελετάει προτάσεις για κολέγιο, όταν και κατέληξε στο Κάνσας, με τη βοήθεια ξανά του μέντορά του, όπως έχει χαρακτηρίσει τον Μπα Α Μούτε

.

Εκεί, μία χρονιά αρκούσε σε όλους για να καταλάβουν πως πράγματι ο Εμπίντ επρόκειτο για ιδιαίτερο παίκτη. Παρά το γεγονός πως ακόμη ήταν άγουρος, ήταν elite αμυντικός με επιθετικό ρεπερτόριο που δεν αρμόζει σε ψηλό. Παρόλο που είχε κι άλλα χρόνια διαθέσιμα για να μείνει στο NCAA, το 2014 επέλεξε να δηλώσει συμμετοχή στο draft του ΝΒΑ.

Τα νέα εμπόδια και η καταξίωση

Στο draft του 2014 επελέγη τρίτος, πίσω μόνο από τον Τζαμπάρι Πάρκερ και τον συμπαίκτη του στο Κάνσας, Άντριου Γουίγκινς. Ο Εμπίντ ταυτίστηκε με το «Process» των Σίξερς, την αργή διαδικασία μέσω της οποίας θα επέστρεφαν στην κορυφή. Ήταν ωστόσο, πιο αργή απ’ όσο θα περίμενε κανείς.

Λίγες μέρες πριν το draft, ο Καμερουνέζος μπήκε στο χειρουργείο έτσι ώστε να διορθώσει ένα κάταγμα που είχε υποστεί χαμηλά στο πόδι. Δεν έπαιξε ούτε ένα παιχνίδι στη ρούκι σεζόν του. Το «process» είχε ήδη αναβληθεί για έναν χρόνο.



Το σοκ όμως ήρθε λίγο αργότερα, στην έναρξη της σεζόν 2015-16. Όλοι περίμεναν πως επιτέλους θα έβλεπαν τον Εμπίντ στο παρκέ, όμως οι ακτινογραφίες έδειξαν πως το πόδι του ακόμη δεν είχε θεραπευτεί όσο αναμενόταν. Θα χρειαζόταν και δεύτερο χειρουργείο. Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, οι γιατροί είπαν πως δύσκολα θα προλάβαινε να πατήσει παρκέ. Κάπου εκεί, όπως παραδέχθηκε πολύ πρόσφατα, σκέφτηκε να παρατήσει το μπάσκετ. Ποιος δεν θα το σκεφτόταν, άλλωστε, όταν το όνειρό του είχε μείνει στάσιμο πριν καν ξεκινήσει; «Ήμουν σε ένα πολύ σκοτεινό μέρος. Ήθελα να σταματήσω το μπάσκετ», είπε στο ESPN Radio. «Ήθελα απλώς να επιστρέψω στο σπίτι και να τα αφήσω όλα πίσω. Αυτό έγινε αμέσως μετά τη δεύτερη επέμβασή μου. Απλώς δεν μπορούσα να το κάνω αυτό πια. Ήθελα απλώς να τα παρατήσω».

Παρόλα αυτά, ο Εμπίντ ήξερε από δυσκολίες. Δεν είχε φτάσει εκεί άλλωστε μέσα από δρόμο στρωμένο με ροδοπέταλα. Πάλεψε και κατάφερε να είναι υγιής έστω και στην τρίτη σεζόν του. Όταν επιτέλους πάτησε παρκέ, όλοι κατάλαβαν ότι άξιζε η αναμονή. Θα μπορούσαν να περιμένουν κι άλλο, αν ήξεραν ότι αυτός ο πολύ εκδηλωτικός Καμερουνέζος ήταν τόσο καλός.

Έκτοτε, το νερό έχει κυλήσει στο «αυλάκι», όπως λέμε. Οι τραυματισμοί δεν άφησαν ποτέ τον Εμπίντ στην ησυχία του, και τον επισκέπτονται συχνά πυκνά ειδικά σε κρίσιμα σημεία της σεζόν. Όμως, έστω κι έτσι, τα κατάφερε. Πήρε το βραβείο του MVP και έδειξε έμπρακτα πως είναι ένας από τους καλύτερους ψηλούς που έχουν παίξει το άθλημα. Όχι και άσχημα, για κάποιον που ξεκίνησε να μαθαίνει τα βασικά στα 15 του. «Trust the Process», επομένως, και τα υπόλοιπα είναι ιστορία.