Ισπανία: Όταν το καθεστώς του Φράνκο έβγαζε σπυριά με την κόκκινη φανέλα

Τα χρώματα της φανέλας κάθε ομάδας, σε όλα τα σπορ, είναι ιερά. Δεν αλλάζουν. Για δοκιμές και μοντερνισμούς -στο πλαίσιο του μάρκετινγκ- υπάρχουν οι τρίτες εμφανίσεις. Τα χρώματα της πρώτης, όμως, ουαί και αλίμονο σε όποιον τα «πειράξει».

Όταν πρόκειται, δε, για εθνική ομάδα, το πράγμα σοβαρεύει ακόμα περισσότερο.

Γράφει ο Νίκος Ράλλης

Παρ' όλα αυτά, και καθώς -καλώς ή κακώς- φαντάζει αδύνατο να διαχωριστεί η πολιτική από τον αθλητισμό και δη το ποδόσφαιρο, υπήρξε κάποτε μια περίοδος, όπου η εθνική ομάδας της Ισπανίας, αντίπαλος της Εθνικής μας στον όμιλο των προκριματικών για το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ, λίγο έλειψε να σταματήσει να είναι... ''La Roja''.

Στα λευκά

Όπως γνωρίζει πολύ καλά η συντριπτική πλειοψηφία των οπαδών του ποδοσφαίρου, η εμφάνιση της ισπανικής ομάδας από τη «γέννησή» της είναι κόκκινη. Στην αρχή τα σορτσάκια ήταν λευκά, αλλά πολύ γρήγορα έγιναν μπλε.

Ήδη το 1920 η Ισπανία κατακτούσε το ασημένιο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας φορώντας κόκκινη φανέλα με ένα μεγάλο κίτρινο λιοντάρι στο στήθος. Το κόκκινο χρώμα στη φανέλα της Ισπανίας επιλέχθηκε από τον τότε πρόεδρο της Ισπανικής Ολυμπιακής Επιτροπής, τον Γκονζάλο Φιγκερόα ι Τόρες.

Λόγω του ισπανικού εμφυλίου πολέμου, ωστόσο, στη δεκαετία του '30, η "La Roja" αγωνιζόταν σε αρκετά παιχνίδια της ντυμένη εντελώς στα λευκά! Η χώρα χωρίστηκε σε δύο στρατόπεδα, στους εθνικιστές και στους δημοκράτες και, φυσικά, το κόκκινο χρώμα συνδέεται -ανέκαθεν και παντού- με τους τελευταίους.

Το μπλε

Μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου, λοιπόν, με τη νίκη των εθνικιστών του Φράνκο, η ισπανική ομάδα άρχισε να χρησιμοποιεί μπλε φανέλα, αφού το κόκκινο ήταν αντιπροσωπευτικό χρώμα της δημοκρατικής πλευράς, που είχε ηττηθεί. Η εφημερίδα ''Arriba'' γράφει χαρακτηριστικά τότε: «Στη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Αθλητισμού συμφωνήθηκε οι παίκτες της ισπανικής ομάδας ποδοσφαίρου να φορούν μπλε φανέλα με το εθνόσημο στο στήθος και λευκά σορτσάκια. Οι κάλτσες θα είναι επίσης στα εθνικά χρώματα».

Αυτή η απόφαση διατηρήθηκε μέχρι το 1947, όταν ο περιβόητος στρατηγός Μοσκάρδο, Εθνικός Αθλητικός Αντιπρόσωπος, αποφάσισε η εμφάνιση να γίνει και πάλι κόκκινη. Από τότε η Ισπανία είναι ''La Roja'', αλλά με αρκετές προσπάθειες να αλλάξει εκ νέου αυτό.

Κόκκινοι είναι οι Σοβιετικοί

Φτάνουμε στη δεκαετία του '60. Η Ισπανία συμμετέχει στο πρώτο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στην ιστορία του ποδοσφαίρου (1960) και η... τύχη την φέρνει αντιμέτωπη στα προημιτελικά με την πανίσχυρη Σοβιετική Ένωση σε διπλούς αγώνες. Ο πρώτος θα διεξαγόταν στη Μόσχα στις 29 Μαΐου 1960. Ο Φράνκο, όμως και ο φασίστας πρωθυπουργός του, Λουίς Καρέρο Μπλάνκο... ούτε να το σκεφτούν η εθνική ομάδα να ταξιδέψει σε σοβιετικά εδάφη! Με αυτόν τον άδοξο τρόπο, οι Ισπανοί, που είχαν μια πραγματικά καλή ομάδα και ίσως μπορούσαν να πετάξουν εκτός τη μετέπειτα πρώτη πρωταθλήτρια Ευρώπης, αποσύρθηκαν και η Σοβιετική Ένωση πήρε την πρόκριση στα χαρτιά.


Ο Λουίς Καρέρο Μπλάνκο

Τέσσερα χρόνια αργότερα, ωστόσο, το 1964, η Ισπανία έφτασε στον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, το οποίο διοργάνωσε η ίδια. Ο αντίπαλός της στον τελικό; Και πάλι η ΕΣΣΔ! Αλλά τώρα δεν υπήρχε γυρισμός. Οι Σοβιετικοί φτάνουν στο «Σαντιάγο Μπερναμπέου» για να παίξουν κάτι παραπάνω από έναν αγώνα. Το ίδιο και οι Ισπανοί. Η εμφάνιση, λοιπόν, της Ισπανίας στον τελικό ήταν μπλε, ενώ οι Σοβιετικοί ήταν ντυμένοι στα κόκκινα. Τα πάντα για το καθεστώς! Για την ιστορία, η ισπανική ομάδα επικράτησε 2-1 με το ιστορικό γκολ του Marcelino έξι λεπτά πριν το τέλος.

Οι πιέσεις

Μετά από αυτόν τον αγώνα, όμως, υπήρξε μεγάλη πίεση για να γίνει η φανέλα της Ισπανίας μόνιμα μπλε. Ένας από αυτούς που επέμειναν περισσότερο σε αυτό το ζήτημα ήταν ο Λουίς Καρέρο Μπλάνκο, το δεξί χέρι του Φράνκο και ο δεύτερος πιο σημαντικός άνθρωπος στο καθεστώς. Η ιδέα, τελικά, δεν έγινε πράξη. Αλλά το ζήτημα δεν είχε τελειώσει εκεί.

Η ισπανική φανέλα συνέχισε να απασχολεί και τη δεκαετία του '70. Στις 30 Μαΐου 1971, η ομάδα (κεντρική φώτο) έπαιξε έναν αγώνα στο Στάδιο Λένιν στη Μόσχα για πρώτη φορά στην ιστορία. Ο αντίπαλος, φυσικά και πάλι η ΕΣΣΔ. Η ισπανική αποστολή ταξίδεψε εκεί με επικεφαλής τον τεχνικό Λάζλο Κουμπάλα. Αυτός ο αγώνας ήταν καθοριστικός, καθώς ένας από τους δύο θα έπαιρνε την πρόκριση για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1972. Και αυτός ο ένας ήταν η ΕΣΣΔ, που νίκησε 2-1 και πήρε σαφές προβάδισμα για την πρωτιά στον όμιλο.


Ο Λάζλο Κουμπάλα

Σε εκείνον τον αγώνα η Ισπανία είχε πρόθεση να παίξει με την κόκκινη φανέλα. Αν συνέβαινε αυτό, η ΕΣΣΔ θα έπρεπε να «κατέβει» με τη δεύτερη λευκή εμφάνισή της. Ύστερα από πιέσεις εκατέρωθεν, η ''La Roja'' βγήκε στο γήπεδο στα μπλε. Και πάλι τα χρώματα χρησιμοποιήθηκαν πολιτικά.

Από τότε, ουσιαστικά, η μπλε φανέλα χρησιμοποιείται ως δεύτερη από την ισπανική ομάδα. Μια φανέλα, ωστόσο, που έχει γράψει ιστορία, καθώς με αυτήν η Ισπανία κατέκτησε, πέρα από το πρώτο της Ευρωπαϊκό και το πρώτο της -και μοναδικό- Παγκόσμιο Κύπελλο, στη Νότια Αφρική! Το 2010, βέβαια, για την απονομή όλη η ομάδα άλλαξε και ντύθηκε... ''La Roja''!