Κλωτσιά στα μαύρα χρόνια της Γιουνάιτεντ: Η «Βασιλεία» του Καντονά στο Μάντσεστερ

Μας έχει απασχολήσει ως ακτιβιστής που βάλει κατά των όρων διεξαγωγής του Μουντιάλ στο Κατάρ. Στο παρελθόν, έχει καλέσει σε εξέγερση ενάντια στις τράπεζες, κατακεραυνώνοντας το σύστημα που γεννά ρατσισμό, φτώχεια και ανισότητες. Στρέφοντας το ενδιαφέρον του στα καλλιτεχνικά δρώμενα, έχει δοκιμάσει την τύχη του στην μεγάλη οθόνη, είναι συγγραφέας ενώ τελευταία ζωγραφίζει. Ο πολυτάλαντος και ξεχωριστός Ερίκ Καντονά, δίκαια θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους θρύλους της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

Υπήρξε ο βασικός πρωταγωνιστής στην αναμόρφωσή της, όταν κατέκτησε, μεταξύ άλλων, τέσσερις φορές την Πρέμιερ Λιγκ, έπειτα από δυόμισι δεκαετίες. Μεγαλούργησε στο «Ολντ Τράφορντ» παρέα με μια σπουδαία φουρνιά ποδοσφαιριστών για τους οποίους διετέλεσε μέντορας, όπως ο Ράιαν Γκιγκς, ο Γκάρι Νέβιλ, ο Πολ Σκόουλς και ο Ντέιβιντ Μπέκαμ. Φόρεσε με τον δέοντα σεβασμό την εμβληματική φανέλα με το «7», που είχαν ήδη τιμήσει ο Τζορτζ Μπεστ και ο Μπράιαν Ρόμπσον, αφήνοντάς την κληρονομιά στον Κριστιάνο Ρονάλντο.

Προτού πατήσει το έδαφος της Αγγλίας για λογαριασμό της Λιντς, αγωνίστηκε σε διάφορες γαλλικές ομάδες(Οσέρ, Μαρτίνγκ, Μπορντό, Νιμ, Μονπελιέ) και τον σύλλογο της πόλης του, την Μαρσέιγ, με την οποία κατέκτησε δύο φορές το Πρωτάθλημα Γαλλίας, το 1989 και το 1991.

Την σεζόν 1991/92, οι «κόκκινοι διάβολοι», υπό την μαεστρική καθοδήγηση του Σερ Άλεξ Φέργκιουσον, διέθεταν πλειάδα εξαιρετικών αθλητών(Σμάιχελ, Γκιγκς, Μακλέρ), διεκδικώντας μέχρι τέλους τον τίτλο μετά από χρόνια που βρίσκονταν στην αφάνεια. Οι 78 βαθμοί που συγκέντρωσαν δεν ήταν αρκετοί και ο τίτλος κατέληξε στην Λιντς, που έφθασε στους 82.

Η ολοκλήρωση της σεζόν βρήκε την Λιντς στην κορυφή και τους «μπέμπηδες» να αναζητούν αγωνιωδώς σέντερ φορ για την ενίσχυσή της στην επίθεση μετά τον σοβαρό τραυματισμό του Ντίον Ντούμπλιν.

Η πρώτη επιλογή του Φέργκιουσον ήταν ο Άλαν Σίρερ, αλλά ο θρύλος του αγγλικού ποδοσφαίρου απέρριψε την πρόταση και προτίμησε την Μπλάκμπερν.

Στις 23 Νοεμβρίου 1992, ο εκτελεστικός διευθυντής της Λιντς, Μπιλ Φόδερμπαϊ, τηλεφωνεί στον πρόεδρο της Γιουνάιτεντ, Μάρτιν Έντουαρντς. Ξεψαχνίζει, ζητάει πληροφορίες γύρω από το πρόσωπο του αριστερού μπακ, Ντένις Έργουϊν. Ο ισχυρός άνδρας της Γιουνάιτεντ με την σειρά του αρπάζει την ευκαιρία και ρωτάει για το αστέρι της μισητής αντιπάλου, Ερίκ Καντονά! Την 27η Νοεμβρίου, ο «βασιλιάς Έρικ» έγινε με κάθε επισημότητα μέλος της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έναντι ενός εκατομμυρίων λιρών που έλαβαν τα «παγώνια» για να τον αποδεσμεύσουν. Το ποσό ήταν αδιανόητα φειδωλό συγκριτικά με την αξία του και ο Φέργκιουσον αναρωτιόταν αν ο Καντονά ήταν... αρτιμελής.



«Μπορούσες να δεις ότι θα ταιριάξει αμέσως. Εισήλθε ως αλλαγή στο παιχνίδι με τη Μάντσεστερ Σίτι, έβγαλα τον Γκιγκς. Θα θυμάμαι για πάντα εκείνα τα πρώτα λεπτά του με τη φανέλα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Θυμάμαι την πρώτη πάσα του, ήταν ιδιοφυής. Το ήξερα πως θα ταιριάξει» θα θυμηθεί ο σερ Άλεξ για τις πρώτες στιγμές του «Βασιλιά» υπό τις οδηγίες του.

Ο Γάλλος προσαρμόζεται αστραπιαία, σκοράρει το παρθενικό του γκολ με την φανέλα της Γιουνάιτεντ ενάντια στην Τσέλσι, τον Δεκέμβριο του 1992. Βρίσκει δίχτυα 9 φορές και συμβάλει τα μέγιστα στην επιστροφή της Γιουνάιτεντ στη «Γη της Επαγγελίας», κόβοντας πρώτη το νήμα της Πρέμιερ Λιγκ την σεζόν 1992/93, μετά από 26 δυσβάσταχτα χρόνια.

Ο Καντονά παρουσίαζε στο χορτάρι στοιχεία που ελάχιστοι μπόρεσαν. Ήταν ένας δυναμίτης, με ύψος και σκληράδα που τρομοκρατούσαν. Ταυτόχρονα ήταν προικισμένος τεχνικά, με εκπληκτικό έλεγχο της μπάλας, φαντασία και εξαιρετικές μεταβιβάσεις, ενώ διέθετε επικίνδυνο μακρινό σουτ και έφεση στο τελείωμα των φάσεων. Ένας πληρέστατος παίκτης, που ξεχώριζε στο επιθετικό τρίτο, ως προωθημένος ή αγωνιζόμενος και πιο πίσω. Ένς «αλήτης» με ευγενική ποιότητα, που καθήλωνε εχθρούς και φίλους.

H επόμενη αγωνιστική περίοδος ήταν η πιο παραγωγική της καριέρας του, ματώνοντας τα αντίπαλα δίχτυα 25 φορές, σε όλες τις διοργανώσεις. Πέτυχε δύο γκολ στον νικηφόρο τελικό του FA Cup κόντρα στην Τσέλσι(4-0), βοηθώντας καταλυτικά στην συλλογή ενός ακόμη τίτλου.

Την σεζόν 1994/95 η ομάδα του είχε έναν και ξακάθαρο στόχο, την τρίτη συνεχόμενη κατάκτηση της Πρέμιερ. Η Γιουνάιτεντ και ο Καντονά ήταν ασταμάτητοι, σκορπίζοντας μάλιστα την μισητή συμπολίτισσα Μάντσεστερ Σίτι, με 5-0.

Η μοίρα της σεζόν, του ίδιου, των κόκκινων διαβόλων, ακόμη και το πως αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία φαινόμενα όπως ο ρατσισμός, θα άλλαζε για πάντα στις 24 Ιανουαρίου 1995.

Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ αντιμετώπιζε την Κρίσταλ Πάλας στο Λονδίνο. Στο 56ο λεπτό του αγώνα, ο Καντονά αντίκρισε την κόκκινη κάρτα, εκνευρίστηκε από τα προκλητικά συνθήματα των αντίπαλων οπαδών και όταν είδε μπροστά του έναν οπαδό των γηπεδούχων, που τον έβριζε, πήρε φόρα και έκανε μια άνευ προηγούμενου επίδειξη των γνώσεών του στις πολεμικές τέχνες. Με μια μοναδική κίνηση κουνγκ φου έβγαλε νοκ άουτ τον χούλιγκαν.

Μπορεί στις μέρες μας ο Γάλλος να αποθεώνεται για την αντίδρασή του, να έχει γίνει σύμβολο, ακόμα και... μπλουζάκι, όμως οι αντιδράσεις της κοινής γνώμης τότε ήταν διαφορετικές. Ο τύπος απαιτούσε την παραδειγματική του τιμωρία, οι οπαδοί της ομάδας του θεωρούσαν πως τους... κρέμασε, ενώ η αγγλική ομοσπονδία διψούσε για... αίμα.



Ο 20χρονος οπαδός της Κρίσταλ Πάλας, Μάθιου Σίμονς, ο οποίος όπως έγινε μετά γνωστό σύχναζε σε συγκεντρώσεις του φασιστικού κόμματος British National Party και είχε καταδικαστεί για βίαιη επίθεση με σε μετανάστη από τη Σρι Λάνκα, καθύβριζε τον Καντονά για την καταγωγή του φωνάζοντας: «Fuck off back to France, you French bastard».

«Η κορυφαία στιγμή στην καριέρα μου, ήταν όταν κλώτσησα εκείνον τον χούλιγκαν. Νομίζω είναι όνειρο να κλωτσάς τέτοιους τύπους. Το έκανα για τον κόσμο. Είναι σπουδαίο συναίσθημα, αλλά διαφορετικό» αναφέρει έχοντας κατασταλάξει για την πράξη του ο Καντονά.

Για το περιστατικό αυτό, ο Καντονά είχε αρχικά καταδικαστεί σε φυλάκιση δυο εβδομάδων, ωστόσο η ποινή του μετατράπηκε σε 120 ώρες κοινωνικής εργασίας και παράλληλα κλήθηκε να πληρώσει συνολικό πρόστιμο 30.000 λιρών.

Η εννιάμηνη «καμπάνα» μακριά από τα γήπεδα έιχε καταλυτική επίδραση στον ψυχισμό του. Ήταν ένα άγριο θηρίο που ασφυκτιούσε στα συρματοπλέγματα της αδικίας και επιζητούσε την φυγή. Ένιωθε έτοιμος να τα εγκαταλλείψει όλα. Με τον Καντονά εκτός, η Γιουνάιτεντ κατέβηκε από το πρώτο σκαλί του βάθρου της Πρέμιερ Λιγκ το 1994/95, στο οποίο ανέβηκε η Μπλάκμπερν.

Ο Άλεξ Φέργκιουσον σε συνέντευξη που παραχώρησε, μοιράστηκε την απίθανη ιστορία πίσω από το πώς έπεισε τον Καντονά να μην ρίξει μαύρη πέτρα στο Μάντσεστερ.

«Όταν είπα στην Κάθι( η γυναίκα του) ‘ο Καντονά φεύγει, είναι αποφασισμένος’ εκείνη απάντησε: ‘Με εκπλήσσει που καταθέτεις τόσο εύκολα τα όπλα. Δεν είσαι έτσι εσύ’», τόνισε ο Σκωτσέζος προπονητής και συνέχισε: «Αμέσως έπιασα το τηλέφωνο, έκλεισα εισιτήριο για το Παρίσι όπου βρισκόταν ο Ερίκ, μίλησα με τον δικηγόρο του και του είπα πως πηγαίνω στη Γαλλία για να του μιλήσω. Όταν έφτασα στο Παρίσι, όλα τα ΜΜΕ με περίμεναν και εγώ έτρεχα να τους ξεφύγω. Ξαφνικά, είδα έναν τύπο με μηχανή και δύο κράνη να μου λέει ‘Ελάτε μαζί μου, κύριε Φέργκιουσον’. Ανέβηκα στη μηχανή και ο τύπος άρχισε να γκαζώνει. Έτρεχε πολύ γρήγορα, ειλικρινά, τρομοκρατήθηκα! Με πήγε σε ένα ξενοδοχείο και μου είπε πως θα έρθει να με παραλάβει το απόγευμα από την πίσω είσοδο για να πάμε να βρούμε τον Ερίκ».

Ο Σερ Άλεξ συνάντησε το ίδιο βράδυ τον Ερίκ Καντονά και μετά από μια μαραθώνια συζήτηση, κατάφερε να τον πείσει να μείνει στη Γιουνάιτεντ. Η Γιουνάιτεντ εκκίνησε την σεζόν μέτρια, γνωρίζοντας τέσσερις ήττες νωρίς και κυνηγούσε την Νιουκάστλ που προπορεύοταν στο πρωτάθλημα, ενώ υποχρεώθηκε σε βαριά ήττα με 4-0 από την Μπαρτσελόνα του Κρόιφ, ένα μόλις παιχνίδι πριν λήξει η τιμωρία του Γάλλου.



Ο Καντονά επέστρεψε με άγριες διαθέσεις το Νοέμβριο, δικαίωσε εκ νέους τις προσδοκίες και οδήγησε τους «κόκκινους διαβόλους» στο τρίτο πρωτάθλημα την τελευταία τετραετία όντας και πρώτος σκόρερ της ομάδας με 14 γκολ σε 30 εμφανίσεις στην Premier League, ενώ ήταν ο σκόρερ του χρυσού τέρματος απέναντι στην Λίβερπουλ στον τελικό του FA Cup, για το 1996.

Έμεινε έναν ακόμη χρόνο σηκώνοντας στον ουρανό και τέταρτο πρωτάθλημα με τη Γιουνάιτεντ, προτού αποσυρθεί το καλοκαίρι του 1997. Συνολικά, στο ανεξίτηλό του πέρασμα από το «Όλντ Τράφορντ» μέτρησε 82 γκολ σε 185 αναμετρήσεις.

Επιμέλεια: Λευτέρης Παύλου