Το «ritiro» ξαναζεί: Τι είναι, πώς ξεκίνησε και πόσο πιάνει το «μάντρωμα» των ομάδων

Ritiro όπως συνηθίζεται να λέγεται στα ιταλικά, είναι μια μορφή απομόνωσης των ποδοσφαιριστών στο προπονητικό κέντρο (ή στο ξενοδοχείο) της ομάδας, ύστερα από απόφαση του προπονητή (ή της διοίκησης), όταν τα αποτελέσματα και η εικόνα δεν είναι τα επιθυμητά.

Από που ξεκίνησε όμως; Όντως έχει αποτέλεσμα; Σε αυτά τα ερωτήματα θα απαντήσουμε παρακάτω.

Η αρχή του ritiro

Ο Ελένιο Ερέρα, τεχνικός στην Ίντερ από το 1960 μέχρι το 1968 και έπειτα από το 1973 μέχρι το 1974, ήταν εκείνος που εφάρμοσε για πρώτη φορά το ritiro. Απαγόρευε το ποτό και το τσιγάρο στους παίκτες, καθόριζε τη δίαιτα τους, έστελνε ανθρώπους στα σπίτια των ποδοσφαιριστών να δουν αν κοιμούνται ή αν έχουν βγει έξω για διασκέδαση, μέχρι να σκεφτεί να τους απομονώνει είτε σε ξενοδοχεία, είτε στο προπονητικό κέντρο κάποιες ημέρες πριν τον αγώνα.

Ο Ερέρα είχε ως στόχο όχι τόσο οι παίκτες να αθληθούν περισσότερο και να βελτιώσουν την σωματική τους κατάσταση, αλλά έδινε βάση περισσότερο στις προσωπικές σχέσεις μεταξύ τους, ώστε οι ποδοσφαιριστές να δεθούν περισσότερο και να λειτουργούν πιο πολύ σαν ομάδα. Φυσικά, ήθελε να τους έχει συγκεντρωμένους στο παιχνίδι και μόνο, αποτρέποντας τον αποπροσανατολισμό τους.



Το ritiro έχει εφαρμοστεί σε όλες τις ομάδες του ιταλικού ποδοσφαίρου και γίνεται κυρίως πριν από κρίσιμα παιχνίδια όταν ο σύλλογος δεν τα πηγαίνει καλά και έχει αποδειχτεί ότι όντως πιάνει και έχει θετικά αποτελέσματα.

Προσφάτως, το περασμένο σαββατοκύριακο τρεις ομάδες της Serie A μπήκαν σε ritiro. Η Γιουβέντους, η Σαμπντόρια και η Ουντινέζε. Η Γιουβέντους για δεύτερη φορά στην ιστορία της, με την πρώτη να έχει συμβεί το 2015. Κοινό στοιχείο: Ο Αλέγκρι ήταν και τις δύο φορές στον πάγκο της ομάδας. Μάλιστα, η πρώτη φορά φαίνεται πως ήταν και ευεργετική, αφού η Γηραιά Κυρία είχε 22 νίκες στα 23 επόμενα ματς και πανηγύρισε την κατάκτηση ενός ακόμη πρωταθλήματος. Στο... σημερινό ritiro της Γιουβέντους, επιστρατεύτηκε μέχρι και ψυχολόγος ώστε να μιλήσει με τους ποδοσφαιριστές και να μάθει τι πηγαίνει λάθος, τι τους απασχολεί.

Στην Ιταλία υπάρχουν τρεις διαφορετικές έννοιες του ritiro.

Το «ritiro per-gara» αφορά τον εγκλεισμό σε ξενοδοχείο ή στο προπονητικό το βράδυ πριν έναν αγώνα. Κάτι που πολλές φορές μπερδεύει ή φέρνει τις αντιδράσεις ποδοσφαιριστών εκτός Ιταλίας, οι οποίοι έχουν μάθει να συγκεντρώνονται με την ομάδα την ημέρα του αγώνα ή ακόμη και απευθείας στο γήπεδο.

Το «ritiro invernale» αφορά την περίοδο της χειμερινής προετοιμασίας, όταν ομάδες αποφασίζουν να συγκεντρωθούν και να παραμείνουν σε ξενοδοχείο εκτός Ιταλίας, πηγαίνοντας σε χώρα με διαφορετικό κλίμα για να κάνουν μία μίνι προετοιμασία που θα δώσει έξτρα ανάσες στους ποδοσφαιριστές ενόψει του υπολοίπου της σεζόν.



Το «ritiro punitivo» έχει τον ορισμό της... τιμωρίας και ουσιαστικά είναι το κλασικό ritiro. Συγκεντρώνονται άπαντες και κλείνονται για μερικές ημέρες στο ξενοδοχείο ή στο προπονητικό, με το επιτελείο να προσπαθεί να συσφίξει τις σχέσεις μεταξύ των ποδοσφαιριστών και να οδηγήσει το... πλοίο μακριά από τα βράχια! Συνηθίζεται από ομάδες που βρίσκονται στα χαμηλά στρώματα της βαθμολογίας, ώστε να καταλάβουν ότι είναι σε δύσκολη θέση και πρέπει να αποφύγουν τον υποβιβασμό, αλλά γίνεται ορισμένες φορές και σε ομάδες με υψηλότερους στόχους όπως συνέβη με τη Γιουβέντους προσφάτως αλλά και πριν από μερικά χρόνια σε Νάπολι και Μίλαν.

Το ritiro ήρθε και στην Ελλάδα

Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός και ΠΑΟΚ έχουν ακολουθήσει την τακτική των Ιταλών και είχε αποτέλεσμα.

Ο πρώτος που το εφάρμοσε στα ελληνικά γήπεδα ήταν ο Αντρέα Στραματσόνι το 2016 στο «τριφύλλι» όταν ένας αγώνας ήρθε ισόπαλος 1-1 κόντρα στον Πανιώνιο. Ο Ιταλός τεχνικός, που το... έχει στο αίμα του από την πατρίδα του, είχε ενημερώσει από πριν τους παίκτες του ότι εάν στο ματς έχουν κι άλλη απώλεια βαθμών, θα μείνουν κλεισμένοι στο ξενοδοχείο μέχρι το επόμενο ντέρμπι με τον ΠΑΟΚ.

Ωστόσο το ritiro δεν πέτυχε στον Παναθηναϊκό, αφού στον επόμενο αγώνα με τον ΟΦΗ, ηττήθηκαν με 2-1, με τον Στραματσόνι λίγο καιρό αργότερα να απομακρύνεται από τον πάγκο των πράσινων.



Ο Πέδρο Μαρτίνς το 2018 πριν το ματς του Ολυμπιακού με την Ντουντελάνζ εφάρμοσε την συγκεκριμένη τακτική στους παίκτες του, ώστε να συγκροτηθούν και να συγκεντρωθούν ενόψει του σημαντικού αυτού αγώνα.

O Πορτογάλος τεχνικός αποφάσισε να προχωρήσει σε αυτή την κίνηση, καθώς οι «ερυθρόλευκοι» μετρούσαν 3 ήττες και μια ισοπαλία σε 4 ματς και μπροστά του είχε το ευρωπαϊκό ματς με την ομάδα από το Λουξεμβούργο. Αυτό φάνηκε να λειτουργεί ευεργετικά, αφού στα επόμενα 21 παιχνίδια ο Ολυμπιακός είχε μόλις μια ήττα.



Βέβαια το ritiro του Πέδρο Μαρτίνς έχει διπλή ανάγνωση αφού μπορεί ο Ολυμπιακός να έκανε μια εξαιρετική πορεία στο φινάλε, αλλά τελικά έχασε και το Κύπελλο και το πρωτάθλημα.

Το 2017 ο ΠΑΟΚ δεν είχε ξεκινήσει καλά την σεζόν, αγνοώντας τη νίκη για 6 σερί εκτός έδρας ματς. Ήδη μια φορά είχε προλάβει στν αρχή της χρονιάς να γίνει μια φορά το ritiro, χωρίς επιτυχία και υπήρξαν νέες σκέψεις να γίνει ξανά εγκλεισμός στο «Makedonia Palace». Τελικά αυτό δεν συνέβη με τον Ιβάν Σαββίδη να αποφασίζει να μην φτάσει στα άκρα τις σχέσεις του με παίκτες και τεχνικό επιτελείο. Η χρονιά «γλύκανε» στο φινάλε, αφού παρότι χάθηκε το πρωτάθλημα, οι Θεσσαλονικείς κατέκτησαν το Κύπελλο.

Γενικότερα μπορεί να πει κάποιος ότι μια σκληρή μέθοδος «τιμωρίας». Οι ποδοσφαιριστές δεν έχουν επαφή με τους δικούς τους ανθρώπους, παρά μόνο από το τηλέφωνο, είναι κλεισμένοι στο προπονητικό κέντρο όλοι μαζί, δουλεύουν και μένουν αφοσιωμένοι στον στόχο τους χωρίς να έχουν απολύτως τίποτα να τους αποσπά την προσοχή. Τις περισσότερες φορές έχει αποτέλεσμα. Υπάρχουν όμως και οι εξαιρέσεις.