Πόσο απέχει το Mονζουίκ από το... Γαλάτσι; (SportDay / Διονύσης Ελευθεράτος)

Είναι δυνατόν μια πόλη που σε ωθεί σε νοερά ταξίδια να προκαλεί συνειρμούς με το... Γαλάτσι; Η πόλη ολόκληρη, η Βαρκελώνη, όχι. Ο λόφος του Mονζουίκ (Montjuic), ναι. Θέλεις, δεν θέλεις, κάνεις μια αντιδιαστολή... Ολυμπιακών διαστάσεων. Και μελαγχολικών συμπερασμάτων.

Ο λόφος του Montjuic «κοιτάζει» την πόλη της Βαρκελώνης από τα νοτιοδυτικά. Με «μάτι» καταπράσινο! Μπορείς να φθάσεις εκεί χρησιμοποιώντας τελεφερίκ ή περπατώντας. Εκεί η βόλτα επιβάλλεται –και είναι απολαυστική. Το πράσινο κάθε είδους, από περιποιημένα πάρκα μέχρι δασάκια, σε περιβάλλει σε κάθε σου βήμα. Στην περιοχή βρίσκονται πολλά μουσεία. Υπάρχουν, ακόμα, κάστρα, θέατρα και ένα-δύο κλαμπ. Ιδανικός τόπος και για τζόκινγκ, όχι όμως για άτομα που αδυνατούν να αντέξουν το τρέξιμο σε ανηφόρες.

Montjuic σημαίνει «εβραϊκό βουνό». Προφανώς εκεί κάποτε υπήρξε εβραϊκός οικισμός. Το ειδυλλιακό πρόσωπο του παρόντος δεν σε αφήνει να υποψιαστείς τις ζοφερές πτυχές του παρελθόντος –εκτός εάν σου αρέσουν οι ιστορικές αναζητήσεις. Τα στρατεύματα της κυβέρνησης της Μαδρίτης χρησιμοποίησαν το Montjuic για να βομβαρδίσουν τις εργατικές συνοικίες της πόλης, ώστε να καταστείλουν την εξέγερση του 1842. Στον 20ό αιώνα, μέχρι και την εποχή του Φράνκο, στο Montjuic λειτούργησε φυλακή πολιτικών κρατουμένων. Τώρα είναι ιδανικό κίνητρο για «απόδραση» από την πόλη. Προφανώς πιστώνεται και σημαντικό μέρος ενός επιτεύγματος: μέτρηση του 2004 έδειξε ότι η ρύπανση στη Βαρκελώνη μειώθηκε στο μισό, από τα μέσα των 80s.

Ισως τίποτε από όλα αυτά δεν θα φάνταζε τόσο εντυπωσιακό, εάν ο λόφος δεν ήταν η περιοχή των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων της Βαρκελώνης! Συνδυασμός αδιανόητος με τα δικά μας μέτρα και σταθμά, κατά τα οποία η «Ολυμπιακή άμιλλα» επιβάλλει το τρίπτυχο «τσιμέντο-περισσότερο τσιμέντο-ακόμα περισσότερο τσιμέντο». Η Βαρκελώνη δεν είναι «σπαρμένη» από Ολυμπιακές εγκαταστάσεις μιας χρήσης, σαν τις «δικές μας». Ξέρετε, αυτές που, αφού εξετέλεσαν τη στιγμιαία αποστολή τους το 2004, είτε παραδόθηκαν στο «λειτουργικότητα ώρα μηδέν» είτε περιμένουν, αραιά και πού, καμιά συναυλία για να βρουν εφήμερο λόγο ύπαρξης –μαζί με κανένα έσοδο, εικάζω.

Στο Montjuic δεν νίκησε το «κακό», ώστε να παρουσιαστεί ως διέξοδο το «χειρότερο»: δεν το γέμισαν με τσιμεντένιους όγκους προσωρινής χρησιμότητας, ώστε να ακουστεί κατόπιν το κουτοπόνηρο κλαψούρισμα: «τόσα ξοδέψαμε, ας τα δώσουμε κοψοχρονιά σε ιδιώτες για να μη μαραζώσουν». Αν και η Εσπανιόλ θα πάψει να χρησιμοποιεί το –αχανές, για τα «κυβικά» της– Στάδιο «Montjuic» ως έδρα, ούτε αυτό ούτε καμία άλλη από τις αθλητικές εγκαταστάσεις της Βαρκελώνης θα κινδυνέψει να «σαπίσει». Πέρυσι ο δήμος της πόλης ενέκρινε κονδύλι 10,6 εκατομμυρίων ευρώ για το «φρεσκάρισμα» των αθλητικών εγκαταστάσεων. Το ποσό αυτό ισούται με το 20% των δαπανών που είχαν εγκριθεί το 1989 για τη διαμόρψωση ολόκληρου του Ολυμπιακού κέντρου, εν όψει 1992.

Για να λέμε όλη την αλήθεια, βεβαίως, στη Βαρκελώνη η μουσική δραστηριότητα (είναι αδύνατον να μην) αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων. Στην τρέχουσα περιοδεία τους οι Red Hot Chilli Reppers εμφανίστηκαν δύο φορές στο κατάμεστο κλειστό «Palau Sant Jordi». Η πρόσφατη συναυλία των Rolling Stones ήταν η πέμπτη που έχει δώσει η παρέα του Τζάγκερ στο Στάδιο «Montjuic», από το καλοκαίρι του 1990. Ακολουθούν οι Police, τον Σεπτέμβριο. Από το 1990 έως σήμερα το Στάδιο «Montjuic» έχουν «τιμήσει» δύο φορές ο Bruce Springsteen και από μία οι U2, Madonna, Tina Turner, Guns and Roses, Michael Jackson.

Αυτά στο Montjuic. Με ποια «Ολυμπιακή περιοχή» της Ελλάδας να το συγκρίνεις, τηρουμένων, φυσικά, των αναλογιών; Λογικά, με το Γαλάτσι: πολύ κοντά στο ΟΑΚΑ και αρκετό πράσινο. Πολύ πράσινο –χάρη στο κτήμα Βεΐκου, πρωτίστως– με γνώμονα τι γίνεται στην υπόλοιπη Αθήνα. Τι συνέβη στο Γαλάτσι; Τηρήθηκε ο γενικός κανόνας των «δικών μας» Αγώνων. Οχι μόνο αποδείχθηκαν κενές περιεχομένου οι υποσχέσεις περί επαύξησης χώρων πρασίνου (αλήθεια, τις πίστεψε ποτέ κανείς;), αλλά επιπλέον «φαγώθηκαν» πολλά δέντρα στην περιοχή που εκτείνεται απέναντι από το Κτήμα Βεΐκου. Εκεί που κατασκευάστηκε το επίμαχο σήμερα Παλαί.

Γιατί επίμαχο; Διότι γύρω του συγκρούονται, τώρα, δύο εκ διαμέτρου αντίθετες αντιλήψεις: στη μία πλευρά, ο... τσιμεντένιος «ρεαλισμός» της κακιάς ώρας –και της χειρότερης πόλης. Αυτός που εισηγήθηκε, όχι μόνο την ενοικίαση του Παλαί σε ιδιωτικό όμιλο και τη μετατροπή του σε εμπορικό χώρο για σαράντα χρόνια, αλλά και την παράλληλη εκχώρηση του δικαιώματος επέκτασης των εγκαταστάσεων. Τόσο καλά...

Στην άλλη πλευρά, κάτοικοι, φορείς και κινήσεις, ξέρετε, από αυτές τις «περίεργες», τις οποίες οι πάσης φύσεως ιθύνοντες αντιμετώπιζαν –χρόνια τώρα– ως «απροσάρμοστες», αν όχι και ως προθαλάμους... «αντικοινωνικής συμπεριφοράς». Πότε; Κάθε φορά που οι μπουλντόζες ή τα ΜΑΤ συναντούσαν ανθρώπους αποφασισμένους να σώσουν «οτιδήποτε κι αν σώζεται» από δημόσιους, πράσινους χώρους. Τώρα βεβαίως, στην ΜΠ («μετα-Πάρνηθα») Εποχή, έγινε politically correct στις τάξεις των κρατούντων να λένε καλά λόγια για τις περιβαλλοντικές ευαισθησίες, διαχρονικώς αναίσθητοι, όντες οι ίδιοι. Γιατί όχι; Τα λόγια δεν κοστίζουν...

Ασφαλώς η «ιδεολογία του τσιμέντου» προϋπήρχε –κι όχι μόνο στο Γαλάτσι– του 2004, αλλά, βρε παιδί μου, θαρρείς πως η Ολυμπιακή «λαίλαπα» προκάλεσε κάποιου είδους... αμόκ: στο Γαλάτσι, χόμπι της απελθούσας δημοτικής αρχής έγινε το ξερίζωμα δέντρων από πλατείες (τρεις ή τέσσερις) και η ρίψη μπετόν εκεί όπου υπήρχε χώμα και πράσινο. Ολο αυτό το είπαν «ανάπλαση»! Σε τέτοιες περιπτώσεις, ως δικαιολογία προβάλλονται τα συνήθη φαιδρά: προκύπτει –σου λένε– αναβάθμιση, επειδή, επειδή...

Αφήστε τους λίγο να το σκεφτούν... Α, ναι, το βρήκαν: επειδή τα εξαρτημένα άτομα δεν θα πηγαίνουν εκεί να παίρνουν τη δόση τους! Το καταλάβατε; Για να μη σπεύδουν οι εξαρτημένοι, θα πρέπει να «απεξαρτηθούν» οι κάτοικοι από τις ελάχιστες υπάρχουσες πηγές οξυγόνου και δροσιάς... Ας εξηγηθεί, τουλάχιστον, για ποιον ακριβώς λόγο το τσιμέντο (θεωρείται ότι) απωθεί τους εξαρτημένους, οι οποίοι ενίοτε παίρνουν τη δόση τους σε γιαπιά και πεζοδρόμια. Θα βρεθεί ο δύστυχος, χαράματα, στην έρημη πλατεία αλλά δεν θα κάνει εκεί την ένεση γιατί... λείπουν τα δέντρα; Πα-ρά-νοι-α...
«Με νύχια και με δόντια» κράτησε ζωντανό το Κτήμα Βεΐκου η «απροσάρμοστη», «αντικοινωνική» μερίδα των κατοίκων του Γαλατσίου. Αν δεν βρει μιμητές ανά την Αττική, σε λίγο η όαση αυτή –ακόμη κι αν επιβιώσει– θα μνημονεύεται ως ο ... «μεγαλύτερος πνεύμονας οξυγόνου» της πόλης. Ο,τι λέγαμε κάποτε για κοτζάμ Πάρνηθα, δηλαδή...