Τη νίκησε μονάχα η μοίρα (SportDay / Χρήστος Σωτηρακόπουλος)

Υπήρξε ό,τι καλύτερο είχε βγάλει το ιταλικό ποδόσφαιρο σε επίπεδο συλλόγων μέχρι τότε. Πολλοί υποστηρίζουν πως ποτέ δεν ξεπεράστηκε, τουλάχιστον σε αγάπη και παραδοχή από τους ουδέτερους.

Αγαπήθηκε παράφορα και έφυγε τόσο γρήγορα, που δεν πρόλαβε να φθαρεί. Στο διάβα της δεν νικούσε απλώς. Ανάγκαζε τον αντίπαλο να υποκλιθεί. Σε εκείνη τη μοιραία πτήση της 4ης Μαΐου του 1949, η μοίρα θαρρείς πως ήθελε να βάλει τέρμα στη μεγαλύτερη ομάδα που είχε δει έως τότε ο πλανήτης. Η Τορίνο, που έσβησε σε εκείνα τα δευτερόλεπτα, τα οποία μεσολάβησαν το συννεφιασμένο απόγευμα στη Σουπέργκα, όταν το αεροπλάνο που τη μετέφερε από τη Λισσαβώνα συνετρίβη στην Μπαζίλικα, είναι ένας μύθος. Και δεν πρόκειται ποτέ να ξεπεραστεί. Ακριβώς γιατί έφυγε σε ένα τέλειο σημείο, όταν ακόμα δεν είχε κάνει τον κύκλο της.

Σε εκείνα τα πρώτα χρόνια, μετά τη δίνη του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, η Ιταλία, ντροπιασμένη και ηττημένη, δεν είχε πολλά πράγματα που την άφηναν να έχει ψηλά το κεφάλι. Πλην της «Γκρανάτα». Ως ομάδα δεν είχε αντίπαλο. Σε εσωτερικό επίπεδο άφηνε τη σκόνη της να καλύπτει τους υπόλοιπους. Εκτός συνόρων αντιμετώπιζε στα ίσια οποιονδήποτε. Εκτός από τη μοίρα, όπως αποδείχτηκε!

Ο Βαλεντίνο Ματσόλα ήταν ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης ανάμεσα σε μία ενδεκάδα που ήταν πολλοί σταρ, με την έννοια της εποχής φυσικά. Απλά παιδιά με χάρισμα στο να χαϊδεύουν και όχι να κλοτσούν την μπάλα! Ο Μπατζικαλούπο, ο Μπαλαρίν, ο Οσολα, ο Γκρεζάρ, ο Καστιλιάνο, ο Γκαμπέτο, ο Γκράβα, ο Λόικ, ο Σούμπερτ, ο Ριγκαμόντι. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν εργάτες στη βιομηχανία της Fiat. Αυτή που ανήκε στον δογματικό... εχθρό, την οικογένεια Ανιέλι, ιδιοκτήτρια της Γιουβέντους. Μάλιστα, ο Ματσόλα μαζί με τη μεταγραφή από τη Βενέτσια στην Τορίνο έφευγε από το εργοστάσιο της Alfa Romeo για να ενταχθεί και αυτός στη Fiat! Η μοιραία πτήση εκείνο το συννεφιασμένο απόγευμα πήρε στον άλλο κόσμο 31 ανθρώπους. Από αυτούς οι 18 ήταν τα μέλη του αληθινά πρώτου μεταπολεμικού ποδοσφαιρικού κολοσσού. Της μόνιμης πρωταθλήτριας για πέντε σερί σεζόν Τορίνο.

Μια ομάδα που έπαιζε (βασισμένη στο WM του Χέρμπερτ Τσάπμαν) με 5 επιθετικούς. Με βασικό σκοπό το θέαμα. Γιατί το αποτέλεσμα ήταν διαδικαστικό θέμα. Πόσο (και όχι αν) θα κέρδιζε. Αυτή η… ανία που προκαλούσε η συνεχιζόμενη κυριαρχία της Τορίνο, αντί να δημιουργεί συσπείρωση απέναντί της, ως εκ θαύματος γεννούσε καινούργιους φίλους και θαυμαστές! Τα ρεκόρ που έκανε εκείνη η ομάδα παραμένουν ακατάρριπτα. Μόνο φέτος η Ιντερ απείλησε κάποια από αυτά, αλλά φυσικά δεν τίθεται θέμα ποιοτικής σύγκρισης. Αν, μάλιστα, το Κύπελλο Πρωταθλητριών ξεκινούσε λίγα χρόνια νωρίτερα, ποιο θα ήταν άραγε το σημερινό μέγεθος της Τορίνο;

Στην ισοπεδωτική σύγχρονη κοινωνία δεν μπορεί κανείς να συνειδητοποιήσει το μεγαλείο της υπερομάδας, που χάθηκε σαν κάστρο από άμμο στην ακροθαλασσιά πριν από 58 χρόνια. Μέσα όμως από τα ασπρόμαυρα φιλμ της εποχής αναδύεται μια μαγεία. Μια διαφορετικότητα που πιθανότατα στον 21ο αιώνα δεν έχει πλέον θέση. Ισως γιατί με το χρώμα στα φιλμ (και στη ζωή μας) χάθηκε και η δύναμη για όνειρα. Ονειρα που ομάδες όπως η «Invincibile Granata», η αήττητη Γκρανάτα, κρατούσαν ζωντανά. Ενας Ιταλός σκηνοθέτης προσπάθησε το 2001 να δημιουγήσει ταινία με θέμα την Τορίνο. Στον δρόμο μετάνοιωσε και ίσως ήταν τελικά θέλημα Θεού. Γιατί τους αληθινούς θρύλους, δεν μπορείς να τους φυλακίσεις σε ένα φιλμ. Ούτε να τους αιχμαλωτίσεις σε γήινες διαστάσεις.

Το ερειπωμένο «Φιλαντέλφια», το γήπεδο στο οποίο μεγαλούργησε η τεράστια «Τόρο», στέκεται στοιχειωμένο. Το 1985, όταν ακόμα το χρησιμοποιούσαν σαν προπονητήριο, είχαμε πάει στο Τορίνο για παιχνίδι του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ με τον Παναθηναϊκό. Οι Ιταλοί συνάδελφοι μας είχαν προσκαλέσει για αγώνα εκεί, σε αυτό το γήπεδο. Ο αείμνηστος Γιώργος Βενετούλιας μάς οργάνωσε και φτιάξαμε μια ομάδα αποτελούμενη μεταξύ άλλων από τον Τάσο Μπούρα, τον Αλέξη Σπυρόπουλο, τον Μένιο Σακκελαρόπουλο, τον Βασίλη Σκουντή και τον Γιώργο Παχάκη. Θυμάμαι την ανατριχίλα μας, όταν διαπιστώσαμε πως στα ντουλαπάκια υπήρχαν τα ονόματα των ποδοσφαιριστών θρύλων!

Η προσμονή των οπαδών της «Γκρανάτα» για να επιστρέψει η ομάδα σε αυτό το στάδιο, αν ποτέ ανακατασκευαστεί, μοιάζει με αναμονή για τον ερχομό της Δευτέρας Παρουσίας. Για τη μέρα που η ομάδα θα ξαναγυρίσει στο πραγματικό σπίτι της.
Μέχρι τότε, οι άνθρωποι που μένουν γύρω από το Στάδιο, ορκίζονται πως τις νύχτες ακούνε φωνές. Οτι διακρίνουν σκιές μέσα στο σκοτάδι να αλλάζουν μπαλιές. Να προσφέρουν σκηνές αληθινής ποδοσφαιρικής μαγείας. Αυτές που δεν πρόλαβαν να δώσουν, απλόχερα σε όλο τον πλανήτη, εξαιτίας της μοιραίας πτήσης της 4ης Μάη 1949.