100 χρόνια εργοστάσιο Mini στην Οξφόρδη

Σήμερα, το εργοστάσιο της Οξφόρδης απασχολεί 3700 άτομα και παράγει μέχρι 900 Mini την ημέρα, έχοντας συμβάλλει κατά 2,25 και πλέον εκατομμύρια Μini στο συνολικό αριθμό των 11,65 και άνω εκατομμυρίων οχημάτων που κατασκευάστηκαν στο εργοστάσιο από το 1913.

Το πρώτο όχημα, προϊόν του εργοστασίου, ένα Bullnose Morris Oxford, πέρασε από τη γραμμή παραγωγής στις 28 Μαρτίου 1913 και ακολούθησαν μοντέλα διάσημων Βρετανικών μαρκών – και μιας Ιαπωνικής – ανάμεσα στις οποίες οι; MG, Wolseley, Riley, Austin, Austin Healey, Mini, Vanden Plas, Princess, Triumph, Rover, Sterling και Honda, πέραν των ιδρυτικών ονομάτων Morris και Mini. Η θυγατρική Pressed Steel Company στο ίδιο εργοστάσιο του Cowley κατασκεύαζε επίσης αμαξώματα για τις: Rolls-Royce, Bentley, Jaguar, MG, Standard-Triumph, Ford και Hillman, καθώς και εργαλεία παραγωγής για την Alfa Romeo.

Το εργοστάσιο έχει γράψει μία εντυπωσιακή ιστορία στις εξαγωγές: συνολικά πάνω από 1,7 εκατομμύρια Μini είχαν προορισμό πελάτες του εξωτερικού.

Πολλά διάσημα αυτοκίνητα έχουν κατασκευαστεί εκεί, όπως τα: Bullnose Morris, Morris Minor, Mini, το Ινδικό Hindustan Ambassador και το σημερινό Mini. Επίσης κατασκεύαζε μοντέλα της Honda για κάποιο διάστημα στη δεκαετία του 80, καθώς και μερικά διεθνούς φήμης μοντέλα όπως το πρώτο Riley Pathfinder, το Morris Marina, το εντυπωσιακό Princess της δεκαετίας του 70 και το Austin Maestro ένα από τα πρώτα ‘talking cars’ στον κόσμο.

Οκτώ ήταν οι διαχειριστές του Εργοστασίου της Οξφόρδης αυτά τα 100 χρόνια, ξεκινώντας με τον ιδρυτή William Morris ο οποίος ήταν ιδιοκτήτης του εργοστασίου άμεσα και μέσω της Morris Motors μέχρι το 1952, όταν η Morris συγχωνεύτηκε με την κατ’ εξοχήν ανταγωνίστριά της, Austin, για τη δημιουργία της British Motor Corporation.
Ο Morris, μέχρι τότε γνωστός σαν Lord Nuffield, διετέλεσε πρόεδρος για έξι μήνες και στη συνέχεια αποσύρθηκε.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 το εργοστάσιο απασχολούσε 28.000 εργαζόμενους για την παραγωγή μιας μεγάλης ποικιλίας μοντέλων.

Το 1967, η BMC έγινε British Motor Holdings αφού συγχωνεύτηκε με τη Jaguar και την επόμενη χρονιά το group συγχωνεύτηκε με την εταιρία φορτηγών Leyland (η οποία περιλάμβανε τις Triumph και Rover), δημιουργώντας τη Βρετανική Leyland Motor Corporation. Το 1974 ακολούθησε κρατικοποίηση και ο όμιλος έλαβε αρκετές ονομασίες, μέχρι που οριστικοποιήθηκε σε Rover Group το 1986. Ο διευθυντής Graham Day κατηγορήθηκε για την ιδιωτικοποίηση της εταιρίας στα πλαίσια της διακυβέρνησης Thatcher, που ολοκληρώθηκε το 1988 με την πώληση στην British Aerospace.

Αυτή με τη σειρά της πούλησε τον όμιλο, που περιλάμβανε τη Land Rover, στην BMW το 1994.

Ο όμιλος BMW επένδυσε σημαντικά στη Rover, αποφασίζοντας εξ αρχής ότι η αντικατάσταση του Μini ήταν βασική προτεραιότητα. Ωστόσο, σημαντικές δυσκολίες και μια ασύμφορη νομισματική ισοτιμία εξανάγκασαν την BMW στην πώληση της Rover στο Phoenix Consortium το 2000 και της Land Rover στη Ford το 2000.

Η μάρκα Μini παρέμεινε στο Εργοστάσιο της Οξφόρδης – καθώς η μονάδα του Cowley είχε μετονομαστεί, μαζί με το σχετικό εργοστάσιο πρεσαριστών πάνελ αμαξώματος του Swindon και το νέο εργοστάσιο κινητήρων του Hams Hall, στο Μπέρμινχαμ που ετοιμαζόταν για παραγωγή.

Σήμερα, στο εργοστάσιο της Οξφόρδης παρατηρείται παραγωγική αύξηση, με την κατασκευή των: Mini hatchback, Cabrio, Clubman, Clubvan, Roadster και Coupe. Αυτή τη στιγμή υλοποιείται μια σημαντική επένδυση που περιλαμβάνει την εγκατάσταση 1000 νέων ρομπότ για ένα νέο φανοποιείο και τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις.
Αποτελεί τη μερίδα του λέοντος ενός επενδυτικού προγράμματος 750 εκατομμυρίων λιρών, που ανακοινώθηκε πέρσι με στόχο τη σημαντική αναβάθμιση και εγκατάσταση νέων τμημάτων στο εργοστάσιο κινητήρων της εταιρίας στο Hams Hall και στο εργοστάσιο πρεσαριστών πάνελ αμαξώματος στο Swindon.

Το εργοστάσιο της Οξφόρδης έχει δημιουργήσει σημαντικό πλούτο για την ίδια τη χώρα αλλά και για πολλές άλλες περιοχές ανά τον κόσμο στα 100 χρόνια της λειτουργίας του, προσφέροντας άμεση απασχόληση σε εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους και σε δεκάδες χιλιάδες ακόμα μέσω έμμεσων θέσεων εργασίας.

Το εργοστάσιο έχει μακρά, επιτυχημένη ιστορία στις εξαγωγές, με τα μοντέλα Morris να αποτελούν σχεδόν το 30% των συνολικών εθνικών εξαγωγών μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1930. Το 1950, το εργοστάσιο παρήγαγε το 100.000ό μοντέλο για εξαγωγή – ένα Morris Minor – και μέχρι το 1962, η BMC είχε εξάγει 320.000 αυτοκίνητα από την ετήσια παραγωγή των 850.000 οχημάτων σε περισσότερες από 170 χώρες, με την Οξφόρδη να έχει τη μεγαλύτερη συμβολή. Η BMC ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας του Ηνωμένου Βασιλείου στις αρχές της δεκαετίας του 1960, όπως η Morris στη δεκαετία του '30.

Το εργοστάσιο της Οξφόρδης έχει συμβάλλει και στις βιομηχανικές δραστηριότητες πολλών μακρινών χωρών, παράγοντας δεκάδες χιλιάδες αυτοκίνητα για εξαγωγή σε μορφή κιτ CKD (Completely Knocked Down) τα οποία συναρμολογούνταν σε εργοστάσια του εξωτερικού. Χώρες που έχουν συναρμολογήσει τέτοια κιτ είναι: Αργεντινή, Αυστραλία, Βέλγιο, Κούβα, Ανατολική Αφρική, Γκάνα, Ολλανδία, Χονγκ Κονγκ, Ινδία, Ινδονησία, Ιράν, Ιρλανδία, Ιταλία, Νέα Ζηλανδία, Μαλαισία, Μεξικό, Νιγηρία, Ισπανία, Σρι Λάνκα, Τανζανία, Τρινιντάντ, Τουρκία, Ουγκάντα, Ουρουγουάη και πολλές ακόμα.

Μέχρι το 1967 αυτοκίνητα σε μορφή κιτ CKD αποτελούσαν το 40% των εξαγωγών της BMC και η συναρμολόγηση γινόταν σε 21 εργοστάσια σε όλο τον κόσμο. Τα Morris Oxford, Minor, MGA, Mini, Morris 1100 και επαγγελματικά οχήματα ήταν μερικά από τα πολλά μοντέλα που κατασκευάζονταν σε μακρινές περιοχές. Το ιστορικό εξαγωγών του εργοστασίου της Οξφόρδης παραμένει εξίσου εντυπωσιακό: 1,7 εκατομμύρια ΜΙΝΙ έχουν εξαχθεί σε περισσότερες από 100 χώρες από το 2001.

Σήμερα, το εργοστάσιο της Οξφόρδης αποτελεί τον πυρήνα του δικτύου παραγωγής του BMW Group στο Ηνωμένο Βασίλειο, που περιλαμβάνει το εργοστάσιο κινητήρων Hams Hall στο Μπέρμινχαμ και το εργοστάσιο πρεσαριστών πάνελ αμαξώματος Σουίντον – πρώην τμήμα της Pressed Steel.
Το δίκτυο έχει ένα λαμπρό μέλλον καθώς η επόμενη γενιά της οικογένειας Μini θα αρχίσει να κατασκευάζεται στα πλαίσια της αύξησης πωλήσεων και εξαγωγών που παρατηρείται.

Τα αυτοκίνητα

Πολλά διάσημα αυτοκίνητα έχουν κατασκευαστεί στο εργοστάσιο της Οξφόρδης, αρκετά από τα οποία επαναστατικά. Από τα πλέον αξιόλογα ήταν:

"Bullnose" Morris Oxford 1913-26
Το πρώτο μοντέλο William Morris, το οποίο αν και ονομαζόταν Morris Oxford ήταν γνωστό σαν Bullnose λόγω του χαρακτηριστικού, στρογγυλού ψυγείου με μπρούτζινο πλαίσιο. Χάρη σε μία επιθετική πολιτική εκπτώσεων, η Morris ήταν πρώτη σε πωλήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι το 1924.

Morris Minor 1928-32
Ένα μικρό, προσιτό αυτοκίνητο του οποίου την τιμή η Morris μείωσε τελικά στις £100, αυξάνοντας σημαντικά τη δημοτικότητά του. Μαζί με το Austin Seven γνωστό σαν Baby Austin, προώθησαν την αυτοκίνηση στο ευρύ κοινό στη Βρετανία.

Morris Eight 1935-48
Πολύ επιτυχημένο σε πωλήσεις, προπολεμικά και μεταπολεμικά, αυτό το Morris σε σχήμα βαρελιού, κυκλοφόρησε σε πολλές εκδόσεις και ήταν συνηθισμένο θέαμα στους δρόμους τη δεκαετία του '60.

Morris Minor 1948-71
Σημαντικά εξελιγμένο ως προς την οδική συμπεριφορά, τα συστήματα διεύθυνσης και πέδησης και την ευρυχωρία, το Minor που σχεδίασε ο Alec Issigonis έγινε τεράστια επιτυχία. Το Minor ήταν το πρώτο Βρετανικό αυτοκίνητο που πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο οχήματα, ορόσημο το οποίο γιόρτασε με μία παρτίδα Minor Million περιορισμένης παραγωγής, βαμμένων σε αμφιλεγόμενη λιλά απόχρωση. Κυκλοφόρησε σε sedan, station Traveller με το μισό αμάξωμα καλυμμένο με ξύλο, cabrio, van και pick-up.

Morris Oxford III 1956-58
To Oxford της δεκαετίας του '50 ήταν ένα οικογενειακό αυτοκίνητο και βασικό μοντέλο της Morris, φέροντας το βαρύ όνομα του πρώτου μοντέλου της εταιρίας. Δεν είχε ιδιαίτερα προσόντα, εκτός του ότι αποτέλεσε τη βάση για το δημοφιλές Hindustan Ambassador στην Ινδία. Η Morris έστειλε όλα τα εργαλεία παραγωγής του Oxford III το 1957, ενώ το Ambassador – ή Amby, όπως λέγεται χαϊδευτικά – παραμένει μέχρι σήμερα σε μικρή κλίμακα παραγωγής.

BMC Mini 1959-69
Το επαναστατικό Mini ήταν μία ακόμα δημιουργία του Alec Issigonis, με τον εγκάρσια τοποθετημένο κινητήρα, την εμπρόσθια κίνηση και την αποτελεσματική διάταξη χώρων να επαναπροσδιορίζουν τη σχεδιαστική φιλοσοφία ενός μικρού αυτοκινήτου. Η αίσθηση go-kart σύντομα έγινε πηγή έμπνευσης για τα πιο σπορ Cooper που κατατρόπωσαν τους γίγαντες της εποχής με τις θρυλικές επιδόσεις τους στους αγώνες. Αταξικό, μοντέρνο, αξιαγάπητο και ευρέως εξαγώγιμο προϊόν, λανσάρισε μία νέα έννοια στην αγγλική γλώσσα και έγινε το πιο διάσημο αυτοκίνητο στη Βρετανία και με τη μεγαλύτερη παραγωγή. Το Εργοστάσιο της Οξφόρδης το κατασκεύαζε επί 10 χρόνια από το 1959, ενώ το δεύτερο εργοστάσιο Longbridge στο Birmingham ήταν κύριος προμηθευτής του οχήματος στη Βρετανία μέχρι τον παροπλισμό του το 2000.

BMC 1100/1300 1962-74
Το δεύτερο FWD μοντέλο του Issigonis, ένα μεγαλύτερο Mini με τη σχεδιαστική υπογραφή του Pininfarina και με υδροπνευματική ανάρτηση Hydrolastic. Το πιο προηγμένο μικρό οικογενειακό αυτοκίνητο της εποχής, πέτυχε καλύτερες πωλήσεις από το Mini και παρέμεινε best-seller στη Βρετανία επί 10 χρόνια.
Λανσαρίστηκε σαν Morris αλλά πουλήθηκε και σαν Austin, MG, Riley, Vanden Plas και Wolseley, ενώ κυκλοφόρησε σε τρίθυρο, τετράθυρο και station wagon έκδοση.

Morris Marina 1971-80
Το Marina, ισχυρός αντίπαλος του Ford Cortina, παρέμεινε επί πολλά χρόνια στην πρώτη πεντάδα των best-seller παρά τα απλά μηχανικά του μέρη, ενώ υπήρξε στυλοβάτης του εργοστασίου στη δεκαετία του 1970. Σπάνιο για το χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας, να προσφέρει έκδοση coupe φθηνότερη από το sedan, αντικαταστάθηκε από το ελαφρώς ανασχεδιασμένο Ital το 1980, που έμελλε να είναι το τελευταίο Morris. Όπως το Minor που αντικατέστησε, το Marina ξεπέρασε σε πωλήσεις το ένα εκατομμύριο.

Triumph Acclaim 1981-84
Ουσιαστικά ένα Honda Civic με άλλο λογότυπο, το Acclaim ήρθε να γεφυρώσει ένα κενό στη γκάμα – στο πλαίσιο μιας ασυνήθιστης συμφωνίας που υπογράφηκε μεταξύ BL Cars και Honda το 1979. Στόχος ήταν, η BL να προσφέρει ένα νέο μοντέλο ανάμεσα στο Austin mini Metro (1980) και το Austin Maestro (1983), ενώ οι γραμμές παραγωγής του Acclaim (σχεδίασης Honda) ήταν η αφορμή για την εγκατάσταση των πρώτων ρομπότ στο εργοστάσιο της Οξφόρδης. Το Acclaim ήταν επίσης σημαντικό ως το πρώτο Ιαπωνικό αυτοκίνητο που κατασκευάστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο και το τελευταίο Triumph. Η συνεργασία BL-Honda τελικά οδήγησε στην ανέγερση του Βρετανικού εργοστασίου της Ιαπωνικής εταιρίας στο Swindon.

Rover 800 1986-9/ Honda Legend 1986-8
Αυτά τα πολυτελή αυτοκίνητα ήταν αρκετά ασυνήθιστα - σαν απόγονοι της τεχνολογικής συνεργασίας μεταξύ Rover και Honda – και μοιράζονταν ίδιο πλαίσιο, αναρτήσεις και κάποια συστήματα κίνησης, έχοντας όμως διαφορετικό αμάξωμα και εσωτερικό. Το Εργοστάσιο της Οξφόρδης κατασκεύασε το Rover 800 για κάποιο διάστημα, αλλά και το ‘αδερφάκι’ του, Honda Legend. Το 800 αποτελούσε τμήμα μιας μεγάλης πρωτοβουλίας εξαγωγών στις ΗΠΑ στα μέσα της δεκαετίας του '80, με το όνομα Sterling. Αυτή η ουσιαστική συνεργασία σηματοδότησε το ξεκίνημα μιας εποικοδομητικής περιόδου κατά τη διάρκεια της οποίας λανσαρίστηκαν στο εργοστάσιο οι Ιαπωνικές τεχνικές παραγωγής just-in-time και συνεχούς βελτίωσης, που οδήγησαν σε αισθητικά αναβαθμισμένη ποιότητα κατασκευής.

Rover 75 1999-2000
Το κομψό 75, το πρώτο και μοναδικό Rover που εξελίχθηκε πλήρως υπό την ιδιοκτησία της BMW, βελτιώθηκε σε ποιότητα και οδική συμπεριφορά. Η παραγωγή μεταφέρθηκε στο Longbridge, Birmingham αφού η BMW πούλησε τη Rover το 2000 και τελείωσε πρόωρα το 2005, αν και εκδόσεις του μοντέλου συνέχισαν να παράγονται στην Κίνα με τα λογότυπα Roewes και MG.

MINI 2001-06
Το νέο MINI επανέφερε στο προσκήνιο το Mini, αυτή τη φορά σαν ένα, μεγαλύτερο, πιο προηγμένο premium supermini, ένα εξελιγμένο μοντέλο που έθεσε τις βάσεις για μία νέα κατηγορία στην αγορά, όπως ακριβώς το πρώτο αυτοκίνητο. Έλαβε εξαιρετικές κριτικές για το στυλ που τιμά τον προκάτοχό του, αλλά και την οδική συμπεριφορά, την ευρηματική εσωτερική σχεδίαση και την ποιότητα κατασκευής του. Το MINI λανσάρισε επίσης την έννοια της εξατομίκευσης σε κλίμακα πρωτοφανή για μικρό αυτοκίνητο, εγκαινιάζοντας μία πολύ δημοφιλή τάση της εποχής. Ξεπέρασε τους στόχους πωλήσεων από την αρχή – αντίθετα με το κλασικό Mini – ενώ το 2002 προστέθηκε ένα Cabrio.

MINI, από το 2006 μέχρι σήμερα
Η νέα γενιά MINI hatch βελτίωσε τη φιλοσοφία του μοντέλου του 2001, διαθέτοντας περισσότερους χώρους, πιο σοφιστικέ πνεύμα, κινητήρες τελευταίας τεχνολογίας – που πλέον κατασκευάζονται κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο – πλουσιότερο εξοπλισμό και περισσότερες επιλογές. Η οικογένεια μεγάλωσε σημαντικά με τον ερχομό των Clubman station wagon το 2007, Coupe και Roadster το 2012 και Clubvan την ίδια χρονιά. Μία ανανεωμένη έκδοση του πολύ δημοφιλούς Cabrio λανσαρίστηκε το 2007.


Δημήτρης Μπαλής