Η ρομαντική εικόνα στην εποχή του fast food (Sportday / Χρήστος Σωτηρακόπουλος)

Στην πορεία του Παναθηναϊκού το 1971 μέχρι τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, τα ξένα ΜΜΕ του είχαν δώσει το προσωνύμιο «η ομάδα των επιστημόνων».

Η παρουσία ανθρώπων που σπούδαζαν, όπως ο Καμάρας στη Νομική και ο Σούρπης στην Ιατρική, έμοιαζε αρκετά «ξένη» ως εικόνα στον δυτικό ποδοσφαιρικό κόσμο, ο οποίος τότε ήταν ήδη αμιγώς επαγγελματικός. Το 1975 αγωνίστηκε στην τότε Β’ Εθνική Κατηγορία των τριών ομίλων στο Μοσχάτο. Με εννέα παίκτες να σπουδάζουν σε ΑΕΙ, εύκολα έγινε η αγαπημένη ομάδα των… πολιτικών εφημερίδων, αφού ζούσαμε στην εποχή της μεταπολίτευσης. Το ποδόσφαιρο τότε ήταν συνδυασμένο για πολλούς με την επτάχρονη δικτατορία, η οποία όπως κάθε απολυταρχικό καθεστώς, το είχε εκμεταλλευτεί με την ταυτόχρονη παρουσία της τηλεόρασης. Όταν μάλιστα έπαιξαν αντίπαλοι οι «επιστήμονες» του Μοσχάτου, με τον Άγιο Δημήτριο, ο οποίος είχε επίσης τέσσερις παίκτες που σπούδαζαν στο πανεπιστήμιο, το παιχνίδι συτγκέντρωσε όλα τα βλέμματα. Μέχρι και συνεργείο από τη θρυλική «Αθλητική Κυριακή» πήγε σε εκείνο το ματς, κάτι πρωτόγνωρο για ματς ουραγών! Υπολογίστε ότι έληξε 6-5, οπότε καταλαβαίνετε τον παροξυσμό που ακολούθησε. Άρθρο στην «Αθηναϊκή» μιλούσε για το πόσο καλύτερο ποδόσφαιρο παίζουν οι πιο μορφωμένοι άνθρωποι και η «Ελευθεροτυπία» έγραφε για έναν αγώνα «που απενεχοποίησε την μπάλα». Την υπερβολή την είχαμε πάντα στο αίμα μας σαν λαός. Στατιστικά ποτέ δεν αποδείχτηκε πως κάποιος μορφωμένος αγωνίζεται καλύτερα από κάποιον αγράμματο! Και όλες οι συζητήσεις κατά καιρούς είχαν ακραία παραδείγματα. Οι περισσότεροι Βραζιλιάνοι ποδοσφαιριστές δεν ξέρουν να γράφουν το όνομά τους, αλλά ο Σόκρατες όχι μόνο ήταν μπαλαδόρος, αλλά και εξαιρετικός γιατρός. Στη Λίβερπουλ της δεκαετίας του ’70, ο Στι Χάιγουεϊ σπούδαζε φυσικές επιστήμες και έγινε διδάκτορας πανεπιστημίου του Δουβλίνου και ο Γκρέιαμ Σούνες, σύμφωνα με ανθρώπους που τον ήξεραν σε νεότερη ηλικία, μούγκριζε αντί να μιλάει. Και οι δύο ήταν σπουδαίοι παίκτες. Ο Τζορτζε Μπεστ δεν μπόρεσε ουσιαστικά να τελειώσει το σχολείο και ο Γιόχαν Κρόιφ έχει παραδεχτεί ότι τα δικά του γράμματα τα έμαθε στο πεζοδρόμιο της ζωής. Το τι έκαναν και οι δύο με τη μπάλα στα πόδια δεν χρειάζεται να το εξηγήσουμε εδώ.

Η πρόσφατη νίκη επί της ΑΕΚ για το Κύπελλο αποτελεί για το Χαϊδάρι την κορυφαία στιγμή στην ιστορία του. Το γεγονός ότι η ομάδα διαθέτει 13 φοιτητές σε ΑΕΙ είναι κάτι αξιοσημείωτο από μόνο του. Και σε σύγκριση με τη δεκαετία του’70, αυτό που κάνει τη σημερινή ιστορία πιο ξεχωριστή είναι ότι τότε οι ποδοσφαιριστές χρειάζονταν τις σπουδές, ακόμα και αν αγωνίζονταν σε μεγάλες ομάδες, προκειμένου να εξασφαλίσουν το μέλλον τους. Στη σημερινή εποχή όμως, τα νέα παιδιά που ασχολούνται με το ποδόσφαιρο σε μεγάλο ποσοστό αυτό που ονειρεύονται είναι τα εύκολα χρήματα, τα γρήγορα αυτοκίνητα και ό,τι άλλο φέρνει η δημοσιότητα. Στο εξωτερικό αυτό εδώ και χρόνια έγινε καθεστώς, σε σημείο που ο σερ Άλεξ Φέργκιουσον να γράψει στην αυτοβιογραφία του πως «το χειρότερο για τους μάνατζερ του μέλλοντος θα είναι ότι η δουλειά τους θα είναι να τιθασεύουν 20χρονους εκατομμυριούχους». Η μετά-Μποσμάν εποχή δημιούργησε δεκάδες ατζέντηδες που ξεμυαλίζουν τα 18χρονα παιδιά και τις οικογένειές τους και με τη συνεχή ανανέωση των συμβολαίων είναι πια εύκολο κάποιος να χάσει το δρόμο. Ξαφνικά νέα παλικάρια σε όλο τον κόσμο ενδιαφέρονται από το πρώτο τους συμβόλαιο για το πόσα λεφτά θα πάρουν και όχι για το τι προοπτικές καριέρας θα ανοίξουν. Όταν ο Πάρης Γεωργακόπουλος αγνόησε το αποικιοκρατικό συμβόλαιο που του πρόσφερε ο Γιώργος Βαρδινογιάννης το 1991 και προτίμησε να κρεμάσει τα παπούτσια του στην καλύτερη ποδοσφαιρική ηλικία του, είχε ως μαξιλάρι το πανεπιστημιακό πτυχίο του. Σήμερα οι πιο πολλοί παίκτες δεν ενδιαφέρονται να σπουδάσουν, μια και επαφίενται στην ποδοσφαιρική καριέρα τους για να εξασφαλίσουν το μέλλον τους.

Το 1975 αυτή δεν θα μπορούσε να είναι η επιλογή για τα παιδιά από το Μοσχάτο και το Μπραχάμι. Στο Χαϊδάρι του 2006 διαπιστώσαμε ξαφνικά κάποια πράγματα που νομίζαμε ότι ανήκαν στο παρελθόν. Κάποιες ανθρώπινες αξίες, που σε μια εποχή fast food σε όλα, νιώθαμε πως χάθηκαν για πάντα. Η αφιέρωση της νίκης στον αείμνηστο συνάδελφο Τάκη Χαραλαμπίδη, ο οποίος είχε την ομάδα και την περιοχή μόνιμα στην καρδιά του, φανέρωσε και άλλες κρυμμένες πτυχές. Το ποδόσφαιρο χρειάζεται πού και πού την ιστορία του Δαβίδ και του Γολιάθ, με τη νίκη του μικρού επί του μεγάλου. Αλλά περισσότερο από αυτό, τέτοιες ευκαιρίες αναδεικνύουν τις μικρές ιστορίες που θα έμεναν κρυμμένες, αν δεν ερχόταν αυτή η βραδιά. Ο επιστήμονας ποδοσφαιριστής ήταν πάντα ένα κλισέ. Είναι σπάνιο και γι’αυτό αναφέρεται περισσότερο. Όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και γενικότερα. Και ακούγεται αρκετά ρομαντικό, στην εποχή των κινητών με blue tooth, των ipod και των MP3, να κοιτάς νέα παιδιά που κάνουν πράξη το αρχαιοελληνικό ρητό για υγεία στο νου και στο σώμα. Κι επειδή είναι η εξαίρεση, αναγκαστικά ξαφνιάζει πιο πολύ.