Η Αττική Οδός απαντά για την πρόωρη επιστροφή στο Ελληνικό Δημόσιο

Η Αττική Οδός, μαζί με το αεροδρόμιο "Ελευθέριος Βενιζέλος" και το μετρό, σε συνδυασμό με την ανακαίνιση και τη κατασκευή πολλών ξενοδοχείων στην Αττική, έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην ανάληψη, το 1997, της πραγματοποίησης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, το 2004.

Και όλα αυτά, αν δεν είχαν ξεκινήσει, όπως η Αττική οδός το 1996, ουδείς γνωρίζει αν θα είχαμε αναλάβει τους Αγώνες. Βέβαια, υπάρχει και η αντίθετη άποψη για την ανάληψη των Αγώνων, αλλά κατά τη γνώμη μου το ζήτημα δεν έγκειται στην ανάληψη των Αγώνων, αλλά στο πως έγιναν με συμβάσεις με παραχωρήσεις και όχι με διαγωνισμούς, αλλά και στο γεγονός ότι δεν υπήρχε σχέδιο αξιοποίησης των πανάκριβων -όπως αποδείχθηκε- έργων.

Και η Αττική Οδός κόστισε πολλά, περίπου 1,3 δις ευρώ για να κατασκευαστεί. Από αυτά, τα 420 εκατ. ευρώ πληρώθηκαν από το Ελληνικό Δημόσιο με συμμετοχή πόρων και από το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, ενώ η Αττική Οδός κάλυψε με ίδια και δανειακά κεφάλαια (από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και από Εμπορικές Τράπεζες) το υπόλοιπο 65%, περίπου 880 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τη σύμβαση παραχώρησης, η ανάδοχος εταιρεία κατασκευής, λειτουργίας και συντήρησης της Αττικής Οδού επιστρέφει το έργο στο Ελληνικό Δημόσιο το 2024, ούτως ή άλλως. Το έργο, μπορεί να αποδοθεί νωρίτερα εφόσον συντρέχουν ορισμένοι λόγοι τους οποίους θα παραθέσω στη συνέχεια.

Ο λόγος για την Αττική Οδό γίνεται επειδή υπήρξε ερώτηση στη Βουλή που επισημαίνει ότι το έργο έπρεπε να είχε δοθεί στο Ελληνικό Δημόσιο επειδή, σύμφωνα με την ερώτηση, έχουν ήδη αποπληρωθεί τα χρήματα που επενδύθηκαν.

Η Αττική Οδός με ανακοίνωσή της παραθέτει στοιχεία περί του αντιθέτου. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι η σύμβαση παραχώρησης που κυρώθηκε με τον Nόμο 2445/96 ορίζει ότι όλα τα στοιχεία κυκλοφορίας και εσόδων της Αττικής Oδού καταγράφονται καθημερινά και ελέγχονται από το Ελληνικό Δημόσιο και συγκεκριμένα από την Ειδική Υπηρεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης, Υποδομών και Μεταφορών ΕΥΔΕ/ΛΣΕΠ καθώς επίσης και από τους οικείους φορολογικούς μηχανισμούς.

Περαιτέρω, όπως ορίζεται από τις Δανειακές Συμβάσεις του Έργου οι οποίες αποτελούν προσάρτημα του Νόμου, από την έναρξη λειτουργίας της Αττικής Οδού, ασκείται συνεχής και ενδελεχής έλεγχος από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία από κοινού με Όμιλο Εμπορικών Τραπεζών (Bank of Tokyo – Mitsubishi, HypoVereinsbank, κλπ) συμμετείχε στη χρηματοδότηση του έργου, το ύψος της οποίας υπερβαίνει τα 700 εκατομμύρια ευρώ.

Η Αττική Οδός τονίζει ότι στο πλαίσιο της χρηματοδότησης αυτής προβλέπονται σειρά ενδελεχών ελεγκτικών διαδικασιών τόσον από τις Υπηρεσίες των Πιστωτικών Ιδρυμάτων όσον και μέσω του εξειδικευμένου σε τέτοιας μορφής Έργα Ειδικού Τεχνικού Συμβούλου που επέλεξαν οι πιστώτριες, την αγγλική εταιρία Halcrow Group Limited, η οποία ελέγχει συνεχώς και αδιαλείπτως μέχρι και σήμερα το Έργο, αναφερόμενη με σχετικές εκθέσεις απευθείας στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και τις Πιστώτριες τράπεζες. Επίσης, η Αττική Οδός, λόγω και της χρηματοδότησής της από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, υπόκειται στους αυστηρούς ελεγκτικούς μηχανισμούς που προβλέπονται στην ΕΕ για τις συμβάσεις Παραχώρησης, που υλοποιούνται στις χώρες μέλη της.

Τώρα, στα στοιχεία. Από τον Μάρτιο του 2001 που παραδόθηκε και λειτούργησε σταδιακά και πλήρως από το τέλος του 2004, για το διάστημα 2005 - 2012 ενώ είχε προβλεφθεί μέσος όρος ημερήσιων διελεύσεων 227.000, υπάρχουν πραγματικά 271.000. Παράλληλα, προβλεπόταν μέσος όρος τιμής διοδίου χωρίς ΦΠΑ 2,62 ευρώ και τώρα είναι 2,22 ευρώ, ενώ αναμένονταν ετήσια έσοδα 217 εκατ. και τώρα υπάρχουν 219 εκατ., δηλαδή 1,752 δις ευρώ. Στην ουσία, τα 880 εκατ. ευρώ που ήταν η συμμετοχή της Αττικής Οδού στην κατασκευή (700 εκατ. τα δάνεια και 180 εκατ. κεφάλαια των μετόχων), έχουν καλυφθεί στο διπλάσιο!

Ομως, σύμφωνα με τη σύμβαση παραχώρησης, για να αποδοθεί νωρίτερα στο Ελληνικό Δημόσιο η Αττική Οδός, πρέπει η μέση απόδοση του κεφαλαίου προς τους μετόχους να ξεπεράσει το 11,60%. Χρειάζεται πρώτα να αποπληρωθούν τα δάνεια και οι τόκοι των Τραπεζών (δεν δόθηκαν στοιχεία για το επιτόκιο), να καλυφθούν τα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης (ζήτησα στοχεία αλλά δεν μου δόθηκαν επισημαίνοντας ότι αρκεί που ελέγχονται από το Ελληνικό Δημόσιο), αλλά και να αποπληρωθούν στους μετόχους της Αττικής Οδού (Όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΟΜΙΛΟΣ J&P, ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ) τα ίδια κεφάλαια τα οποία επενδύθηκαν κατά την κατασκευαστική περίοδο (πριν από 15 χρόνια περίπου) και η σχετική τους απόδοση!

Δηλαδή για να αντιληφθούμε απλά την κατάσταση, η εταιρεία ανακοινώνει ότι με έσοδα 870 εκατ. ευρώ (το ποσό που μένει από τα συνολικά έσοδα μείον τα έξοδα ιδιωτών - τραπεζών), "αποπληρώνονται μέχρι τώρα δάνεια και τόκοι και ότι 17 χρόνια μετά την έναρξη της παραχώρησης και 12 χρόνια μετά την τμηματική έναρξη λειτουργίας της Αττικής Οδού, δεν έχει προκύψει μέχρι σήμερα καμία μερισματική ωφέλεια, ούτε ενός ευρώ, για τους μετόχους της Αττικής Οδού."

Δεν είμαι οικονομολόγος, ούτε νομικός, ούτε ελεγκτής για να πω αν αληθεύουν οι ισχυρισμοί. Επισημαίνω την κατάσταση ως έχει και όποιοι θεωρούν ότι έχουν θέμα ας επιληφθούν.

Καταλήγοντας, η Αττική Οδός επισημαίνει ότι από το 2009 και μετά οι μέσες ημερήσιες διελεύσεις περιορίστηκαν στις 216.000 με μέσο τέλος διοδίου 2,22 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), ενώ το κατά το άρθρο 50 του Ν.2445/96 προβλεπόμενο τέλος διοδίου το 2012 θα ήταν 3,12 ευρώ χωρίς ΦΠΑ και 3,84 ευρώ με ΦΠΑ. Κρατώντας το τέλος 30% χαμηλότερο από το προβλεπόμενο στη σύμμβαση, αποτελεί κοινωνική επιλογή της Αττικής Οδού, σε συνεργασία με το Ελληνικό Δημόσιο.

Περί της κατασκευής, της εξυπηρέτησης, της λειτουργικότητας αλλά και της περιβαλλοντικής διάστασης της Αττικής Οδού, δεν τίθεται κανένα θέμα. Για τα οικονομικά στοιχεία, όμως, υπήρχαν και υπάρχουν ενστάσεις και μάλιστα στη Βουλή.


Δημήτρης Μπαλής