Το μόνο... οφσάιντ ενός οραματιστή του ποδοσφαίρου (Sportday / Χρήστος Σωτηρακόπουλος)

Είναι περίεργο το ότι η πιο διάσημη ατάκα ενός πετυχημένου ποδοσφαιράνθρωπου να είναι και η πλέον άστοχη! Πάνε 25 χρόνια από τη μέρα που άφησε την τελευταία πνοή του ο Μπιλ Σάνκλι και η περιβόητη ρήση του «το ποδόσφαιρο δεν είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου, αλλά κάτι πολύ πιο σοβαρό» έχει χρησιμοποιηθεί χιλιάδες φορές. Και φυσικά αποτελεί τεράστιο... οφσάιντ, αφού το ποδόσφαιρο δεν είναι τίποτε άλλο παρά παιχνίδι.

Ο Σάνκλι ήταν ένας πολύ εξωστρεφής άνθρωπος. Αληθινός σταρ, σε μία εποχή που μόνο οι ποδοσφαιριστές διεκδικούσαν τέτοιο ρόλο. Είχε μέση επιστημονική μόρφωση, αλλά είχε το διδακτορικό στο... πανεπιστήμιο της ζωής! Ρητορικός, οραματιστής και επικοινωνιακός, μπορούσε να γίνει ακόμα και πρωθυπουργός, όπως έγραψε κάποτε στους «TIMES» ο Χιου ΜακΙλβάνι. Κλασικός Σκωτσέζος, έκανε χιούμορ με τα πάντα: «Αν ένα ταξί στο οποίο επιβαίνω πέσει στον γκρεμό, ελπίζω να προλάβει να σταματήσει το ταξίμετρο ο οδηγός ώστε αν ζήσω, να μην πληρώσω πολλά!». Οι δεκάδες ατάκες του έμειναν χαρακτηριστικές, αλλά επαναλαμβάνω, αυτή για τη ζωή και τον θάνατο δημιούργησε αντιγνωμίες.

Σε ένα εκπληκτικό βιβλίο του Τζον Κιθ, το «Shanks for the memories», αναφέρεται η ιστορία κατά την οποία ο Σάνκλι, σε μία σύναξη ένα βράδυ όταν πια είχε σταματήσει από τη Λίβερπουλ, επιχείρησε να εξηγήσει το σκεπτικό πίσω από την ατάκα. «Ηθελα τότε να κάνω τους παίκτες να αντιληφθούν πως η ζωή τούς έχει προικίσει με το ταλέντο να βγάζουν λεφτά απλώς παίζοντας. Αυτό το παιχνίδι λοιπόν δεν είναι για... πλάκα, αλλά κάτι πολύ σοβαρό». Μπορεί να ήταν και έτσι, αλλά επειδή πολλοί το χρησιμοποίησαν στο μέλλον εξαντλώντας το νόημα, φυσικά και αυτό δεν ισχύει. Ας πει κάποιος σε αυτούς που έζησαν την αληθινή φρίκη ενός πολέμου πως μία νίκη ή μία ήττα σε ένα ποδοσφαιρικό ματς μετρά πιο πολύ!

Ο Σάνκλι όμως θα ήταν άδικο να ανακαλείται στη μνήμη μόνο γι' αυτό το ρητό. Εκείνο που αληθινά τον ξεχώρισε ήταν η ικανότητά του να μεταβάλλει σε αστέρια τις μετριότητες. Ο Κέβιν Κίγκαν αποτελεί την κορυφαία ανακάλυψή του. Ενας απλώς γρήγορος παίκτης στη Σκάνθορπ, που τον πήρε και τον έβαλε αμέσως βασικό στη Λίβερπουλ! Δουλεύοντας δίπλα στον Σάνκλι, ξεπέρασε δεκάδες φορές τον εαυτό του και έφτασε να αναδειχτεί δύο φορές νικητής της Χρυσής Μπάλας.

Ο Εμλιν Χιουζ ήταν ένα πολλά υποσχόμενο μπακ στην Μπλάκπουλ και ο διορατικός Σκωτσέζος τον μετέβαλε σε έναν από τους κορυφαίους κεντρικούς αμυντικούς την ιστορίας. Ενα άγνωστο παιδί από την Ιρλανδία με κατάχρηση στην ντρίμπλα, ο Στιβ Χάιγουεϊ, μεταβλήθηκε σε εξτρέμ υψηλότατου επιπέδου, που δεν ήξερες ποιο είναι το καλό του πόδι. Οταν τον μάρκαραν οι αμυντικοί, δεν ήξεραν από πού θα τους ξεφύγει, με αποτέλεσμα να «πετροβολούν τον άνεμο»!

Ενα άλλο που τον διαφοροποιούσε ήταν πως στο πούλμαν της ομάδας στα εκτός έδρας ματς είχε επιβάλει να διαβάζουν οι παίκτες και απαγόρευε τα χαρτιά! Οποιοι ήταν στο πανεπιστήμιο (Χάιγουεϊ, Χολ, Εβανς, Λόουλερ), τους ενθάρρυνε να συνεχίζουν τις σπουδές. Καθιέρωσε πρώτος την ομαδική επίσκεψη σε νοσοκομεία και ορφανοτροφεία «για να βλέπουν οι παίκτες πόσο τυχεροί είναι στη ζωή τους». Ηταν άκρως δημοσιογραφικός, ζητώντας πάντα από τη διοίκηση να ακολουθούν οι ρεπόρτερ την ομάδα στα ταξίδια του εξωτερικού.

«Αν ο δημοσιογράφος έχει πρωτογενές υλικό, δεν θα ψάξει να το βρει στα σκουπίδια, με ό,τι νόημα υπάρχει σε αυτό», έλεγε. Κάποιος να το εξηγήσει στους Ελληνες παράγοντες, αν γίνεται! Ηταν απλός άνθρωπος που λάτρευε τους οπαδούς, γιατί προερχόταν από πολυμελή οικογένεια. Παραμένει μνημειώδης η κίνησή του να αγοράσει ο ίδιος δύο εισιτήρια στο Μπριζ, στον τελικό του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ το 1976, για να τα δώσει σε ηλικιωμένους οπαδούς που του ζήτησαν να τους βοηθήσει να μπουν στο γήπεδο! Πόσο παράταιρος θα φαινόταν, άραγε, στη σημερινή εποχή των σούπερ σταρ ποδοσφαιριστών και μεγαλόσχημων προπονητών;

Ο Σάνκλι πήρε τίτλους και έβαλε μία παρηκμασμένη Λίβερπουλ στον χάρτη μέσα σε 15 χρόνια. Οι διάδοχοί του πήραν ακόμα περισσότερα, γιατί ο Μπιλ είχε ήδη ανοίξει τον δρόμο, δημιουργώντας λεωφόρους. Οι λέξεις που είναι χαραγμένες στην προτομή του, στην είσοδο του «Ανφιλντ», λένε: «Εκανε τους ανθρώπους ευτυχισμένους». Ακούγεται οξύμωρο για κάποιον που είπε πως το ποδόσφαιρο είναι πιο σημαντικό από τη ζωή ή τον θάνατο, αλλά ταυτόχρονα άκρως ποιητικό και απολύτως αληθινό!