Είναι πολύ… αντρικό το ποδόσφαιρο, τελικά

Η Άνγκελα Μέρκελ, με πρόσφατες δηλώσεις της, εξέφρασε την στήριξή της στους ομοφυλόφιλούς ποδοσφαιριστές και τους κάλεσε να αποκαλύψουν τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις. Με αφορμή αυτές, το www.sport-fm.gr έψαξε αλλά αυτό που συνάντησε ήταν ένας... τοίχος! Περιπτώσεις με παίκτες να καλούν τους συναδέλφους τους να εκφραστούν... ελεύθερα, υπήρξαν. Μόνο δύο, όμως, ήταν οι εν ενεργεία ποδοσφαιριστές που παραδέχθηκαν την διαφορετικότητά τους.

Σε ένα κόσμο που καυχιέται για τη διαλλακτικότητα και για τη δυνατότητα που δίνει σε όλους να εκφράζονται ελεύθερα, υπάρχει ένα «Γαλατικό χωριό» που ακόμα αντιστέκεται. Είναι ο χώρος του ποδοσφαίρου, που αν και έχει κάνει βήματα για να εξαλείψει τις προκαταλήψεις σε πολλούς τομείς, δεν ανέχεται να αποδεχτεί τη διαφορετικότητα στις σεξουαλικές προτιμήσεις.

Οι πρόσφατες δηλώσεις της Άγκελα Μέρκελ, με τις οποίες στηρίζει τους ομοφυλόφιλους ποδοσφαιριστές και τους καλεί να δηλώσουν ανοιχτά τις σεξουαλικές προτιμήσεις τους, δεν ήταν οι πρώτες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια. Είχαν ήδη προηγηθεί εκείνες του Μάριο Γκόμεζ, που τόνιζε πως η αποκάλυψη της σεξουαλικής «ταυτότητας» θα βελτίωνε την απόδοση των παικτών, αφού θα τους «απελευθέρωνε» ψυχολογικά, καθώς και εκείνες του παλαίμαχου Ιταλού ποδοσφαιριστή της Ίντερ, Νικόλα Μπέρτι, που σημείωνε πως δεν θα του δημιουργούσε πρόβλημα αν μάθαινε πως κάποιοι από τους συμπαίκτες ήταν ομοφυλόφιλοι.

Θεωρητικά, λοιπόν, ο κόσμος του ποδοσφαίρου είναι έτοιμος να αποδεχτεί τους ομοφυλόφιλους. Πρακτικά, όμως, είναι έτσι; Τα γεγονότα αποδεικνύουν πως ακόμα δεν είναι.

Μέχρι σήμερα μόνο δύο ποδοσφαιριστές ομολόγησαν τις διαφορετικές σεξουαλικές προτιμήσεις τους. Ο πρώτος ήταν ο Τζάστιν Φασάνου, αδελφός του πιο γνωστού Τζον, ο οποίος «τόλμησε» να αποκαλύψει πως ήταν ομοφυλόφιλος και μάλιστα σε μια εποχή πολύ πιο δύσκολη. Ο άλλος είναι ο Σουηδός Άντον Χίσεν, που αγωνίζεται σε ομάδα της τρίτης κατηγορίας της χώρας του.

Ο Τζάστιν Φασάνου, μεγαλύτερος αδελφός του γνωστότερου Τζον, ήταν ο πρώτος επαγγελματίας ποδοσφαιριστής που ομολόγησε πως είναι ομοφυλόφιλος. Την εποχή που αγωνιζόταν στη Νόττινχαμ Φόρεστ του Μπράιαν Κλαφ, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, σύχναζε σε γκέι μπαρ, κάτι που είχε εξοργίσει τον προπονητή του. Ο ιδιόρρυθμος τεχνικός δεν ανεχόταν να δουλεύει με ομοφυλόφιλους ποδοσφαιριστές και το έκανε σαφές σε κάθε ευκαιρία. Μάλιστα, πολλές φορές είχε έρθει σε αντιπαράθεση με τον Τζάστιν, ζητώντας του να απαρνηθεί την «ιδιαιτερότητά» του. Ο Τζάστιν ακόμα δεν αισθανόταν έτοιμος να προχωρήσει σε αποκαλύψεις, αλλά οι υποψίες ολοένα και μεγάλωναν.

Όταν ο Τζάστιν αποφάσισε το 1990 να αποκαλύψει πως είναι ομοφυλόφιλος, ουσιαστικά έβαλε τέλος στην καριέρα του. Σε δηλώσεις του στην εφημερίδα «Sun» ομολόγησε πως είναι γκέι. Ο Τύπος, οι φίλαθλοι, η κοινότητα των μαύρων της Αγγλίας, ο προπονητής του, όλοι στράφηκαν εναντίον του, θεωρώντας πως ρεζιλεύει το ποδόσφαιρο και θέτει σε κίνδυνο τις αξίες και τα ιδανικά του αθλητισμού. Ο ίδιος ο αδελφός του, Τζον, με δηλώσεις του «αποκλήρωσε» τον Τζάστιν και αρνήθηκε κάθε σχέση μαζί του. Λίγο αργότερα ο Τζάστιν δήλωσε πως πήρε ένα σημαντικό ποσό από την εφημερίδα για να αποκαλύψει τις σεξουαλικές προτιμήσεις του, αν και του είχε προσφερθεί ένα ακόμα μεγαλύτερο ποσό για να τις κρύψει. Η ομολογία αυτή αποθάρρυνε πολλές ομάδες από το να του προσφέρουν συμβόλαιο, κάτι που ουσιαστικά σήμανε και το τέλος της καριέρας του.

Τα επόμενα χρόνια ο Τζάστιν Φασάνου προσπάθησε, χωρίς επιτυχία, να εργαστεί σε ομάδες εκτός Ευρώπης. Η αναζήτηση ποδοσφαιρικής στέγης τον οδήγησε στις ΗΠΑ. Εκεί βρέθηκε μπλεγμένος σε μια υπόθεση που έμελλε να είναι η αφορμή για το θάνατό του. Ήταν Απρίλιος του 1998, όταν ένας 17χρονος τον κατηγόρησε για βιασμό. Ο Φασάνου, αν και αρνήθηκε κάθε κατηγορία, συνεργάστηκε με την αστυνομία, απαντώντας πρόθυμα σε κάθε ερώτηση που του ετέθη. Φοβούμενος, όμως, για δικαστική πλάνη, έφυγε για το Λονδίνο, όπου αναζήτησε βοήθεια από γνωστούς, ώστε να μπορέσει να βρει ένα καλό δικηγόρο για την υπεράσπισή του. Η βοήθεια αυτή δεν ήρθε ποτέ και από κανέναν. Μην αντέχοντας να ζει υπό το βάρος των κατηγοριών, λίγες μέρες αργότερα βρέθηκε κρεμασμένος μέσα σε γκαράζ της Αγγλικής πρωτεύουσας. Στο σημείωμα που είχε αφήσει, αφού τόνιζε πως δεν θέλει να ντροπιάζει περισσότερο τους φίλους και την οικογένειά του, παραδέχτηκε πως είχε έρθει σε σεξουαλική επαφή με τον 17χρονο, αρνήθηκε ωστόσο πως αυτό έγινε με τη βία. Αποκάλυψε, μάλιστα, πως ο νεαρός πρώτα του ζήτησε χρήματα, αλλά μετά την άρνηση του Τζάστιν να του τα δώσει, τον απείλησε πως θα τον καταστρέψει.

Η Αστυνομία μερικούς μήνες αργότερα ανακοίνωσε πως η υπόθεση βιασμού είχε ήδη μπει στο αρχείο, λόγω έλλειψης επαρκών στοιχείων. Ο Τζάστιν είχε αυτοκτονήσει άδικα…

Χρόνια μετά το θάνατο του Τζάστιν, ο αδελφός του Τζον δήλωσε πως λυπάται για όσα είχε πει, πως θα μπορούσε να κάνει περισσότερα και αρνήθηκε πως είναι ομοφοβικός. Η κόρη του Τζον, Αμάλ, τόνισε πως είναι περήφανη για το θείο της και πως με το θάρρος του να ομολογήσει πως είναι ομοφυλόφιλος έβαλε ένα «λιθαράκι» στην καταπολέμηση της προκατάληψης εναντίον των γκέι αθλητών.

Ο δεύτερος ποδοσφαιριστής που αποκάλυψε τις ομοφυλοφιλικές προτιμήσεις του είναι ο Άντον Χίσεν. Ο Σουηδός, γεννημένος το 1990, ήταν μέλος της εθνικής νέων της πατρίδας του με λαμπρό μέλλον μπροστά του. Από το 2007 ως το 2009 ανήκε στη Χάκεν, όμως μια σειρά σοβαρών τραυματισμών έβαλε «φρένο» στην καριέρα του. Σήμερα παίζει στην τρίτη κατηγορία της Σουηδίας, έχοντας προπονητή τον πατέρα του.

Σύμφωνα με το BBC ο Χίσεν είναι μόλις ο δεύτερος ομοφυλόφιλος ποδοσφαιριστής που αποκαλύπτει τις σεξουαλικές προτιμήσεις του και ο πρώτος στη Σουηδία. Οι εποχές ωστόσο έχουν αλλάξει και η αντιμετώπιση προς το νεαρό Σουηδό δεν έχει καμία σχέση με την αντίστοιχη προς τον Τζάστιν Φασάνου. Ο Χίσεν, μάλιστα, έχει κληθεί σε εκπομπές με θέμα την ομοφυλοφιλία στο ποδόσφαιρο και έχει καταθέσει την άποψή του στο ζήτημα του αν οι ομοφυλόφιλοι μπορούν να αγωνιστούν σε υψηλό επίπεδο. Η μέχρι τώρα πορεία του, πάντως, δεν έχει επηρεαστεί από την αποκάλυψή του.

Η πρόσφατη συνέντευξη του ομοφυλόφιλου ποδοσφαιριστή της Μπουντεσλίγκα, όμως, που έδωσε και την αφορμή για τις δηλώσεις της Μέρκελ, είναι αποκαλυπτική. Ο παίκτης δηλώνει πως φοβάται τις αντιδράσεις των φιλάθλων, οι οποίοι δεν είναι έτοιμοι να αποδεχτούν πως ένα είδωλό του είναι γκέι. «Το ποδόσφαιρο παραείναι αντρικό για να αποδεχτεί έναν ομοφυλόφιλο», τονίζει χαρακτηριστικά. Ίσως ο κόσμος στη Γερμανία να είναι λιγότερο διαλλακτικός από εκείνον της Σουηδίας.

Κατά τη διάρκεια του πρόσφατου Euro ξέσπασε ένα μίνι σκάνδαλο στην Ιταλία, όταν γνωστός ομοφυλόφιλος δημοσιογράφος αποκάλυψε πως τουλάχιστον τρεις ποδοσφαιριστές της «σκουάντρα ατζούρα» είναι γκέι. Όταν ρωτήθηκε για το θέμα ο Αντρέα Πίρλο, δεν πήρε θέση τονίζοντας πως είναι σημαντικό να νικήσει η Ιταλία και όχι να απαντήσει σε τέτοιο ερώτημα. Ο Αντόνιο Κασάνο από την πλευρά του, έκανε μια πιο σκληρή δήλωση, τονίζοντας πως «αν είναι που…ες είναι δικό τους πρόβλημα και όχι δικό μου.» Μια στάση από τους δύο παίκτες που έδειξε ξεκάθαρα την αμηχανία τους μπροστά σε ένα τέτοιο ζήτημα.

Δεν είναι, ωστόσο, μόνο οι ποδοσφαιριστές που είναι πολύ… «άντρες», είναι και αυτοί που το διοικούν. Ο πρόεδρος της ΦΙΦΑ, Σεπ Μπλάτερ, προειδοποίησε τους ομοφυλόφιλους φιλάθλους που θα παραβρεθούν στο Μουντιάλ του Κατάρ, να μην προβούν σε «θερμούς εναγκαλισμούς και φιλιά σε δημόσιο χώρο, αφού η ομοφυλοφιλία είναι ποινικό αδίκημα στη χώρα της Αραβικής χερσονήσου.» Είναι δύσκολο να φανταστούμε τι θα γινόταν αν στο Μουντιάλ αυτό αγωνίζονταν παίκτες που είχαν ήδη δηλώσει πως είναι γκέι.

Φαίνεται, λοιπόν, πως ο «καλογυαλισμένος» χώρος του ποδοσφαίρου δεν τολμάει να πάρει το ρίσκο. Διακυβεύονται πολλά, κυρίως οικονομικά συμφέροντα και κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη να «προκαλέσει» τους πελάτες που μοιάζουν ακόμα να μην είναι έτοιμοι για τέτοιες «αλλαγές».

Σε άλλα αθλήματα, όμως, η αποκάλυψη της σεξουαλικής ταυτότητας δεν είναι τόσο δύσκολη. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα αθλητών του στίβου, του μπάσκετ, του αμερικανικού ποδοσφαίρου. Στο ίδιο το ποδόσφαιρο δεν υπάρχει τέτοια αντίδραση εναντίον των αθλητριών του γυναικείου ποδοσφαίρου, που ολοένα και πιο εύκολα αποκαλύπτονται.

Ίσως το «Γαλατικό χωριό» να μην είναι, τελικά, τίποτε άλλο από μια απλή μικρογραφία της κοινωνίας. Μιας κοινωνίας που καυχιέται πως είναι διαλλακτική, αλλά στη ουσία δεν είναι. Μιας κοινωνίας που βασανίζεται από φόβους και προκαταλήψεις και δεν αντέχει να ζει με κάτι που δεν έχει συνηθίσει, με κάτι που είναι διαφορετικό. Μιας κοινωνίας που δηλώνει πως δεν έχει πρόβλημα, αν και πιστεύει το αντίθετο. Μιας κοινωνίας που εξακολουθεί να παραμένει στην εικόνα και να χάνει την ουσία. Μιας κοινωνίας, τελικά, που είναι ολόκληρη ένα «Γαλατικό χωριό».

Κώστας Κουκάρας