Λέρος: εξαιρετικός προορισμός που αναπτύσσεται

Η Λέρος, παραδοσιακά, είναι νησί που προτιμούν οι Ελληνες για τις διακοπές τους. Αυτό έχει τα θετικά του, διότι είναι ένας ήσυχος τόπος διακοπών, αλλά και τα αρνητικά του επειδή τώρα με την κρίση οι Ελληνες που ταξίδεψαν εκεί είναι λιγότεροι από τα προηγούμενα χρόνια. Λογικό είναι λοιπόν, το νησί να θέλει να αναπτυχθεί, προσελκύοντας ξένους τουρίστες. Το νησί της θεάς Αρτέμιδος, αποκαλύπτεται.

Στη σημερινή εκπομπή "Ρόδα, Τσάντα και Κοπάνα" στο Nova ΣΠΟΡ FM 94,6 και στον υπογράφοντα, μίλησαν δύο σημαντικά πρόσωπα του νησιού. Ο δήμαρχος Μιχάλης Κόλλιας και ο πρόεδρος των ξενοδόχων Λέρου (και ιδιοκτήτης των θαυμάσιων ξενοδοχείων Nefeli σε Λέρο και Λειψούς), Μανώλης Μαθιουδάκης. Και οι δύο επισήμαναν την αναγκαιότητα αναπτυξιακής πορείας του νησιού των Δωδεκανήσων, ανέφεραν τα "δυνατά" σημεία του ως προορισμού, τις αδυναμίες αλλά και τις δυνατότητες που έχει.

"Μόνιμο πρόβλημα αποτελεί η ακτοπλοϊκή διασύνδεση με τον Πειραιά. Θα θέλαμε καλύτερα δρομολόγια. Με τα κοντινά νησιά έχουμε καλή συγκοινωνία, με μικά και γρήγορα σκάφη, ενώ με τα μικρά αεροπλάνα δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια", τονίζει ο δήμαρχος και συνεχίζει λέγοντας: "δημιουργούνται προοπτικές ανάπτυξης. Είναι θετικό που επανασυστάθηκε το υπουργείο Τουρισμού και το υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου. Δίνουμε μεγάλη έμφαση στον τουρισμό του νησιού. Θέλουμε να εντάξουμε το νησί ως προορισμό κρουαζιέρας, είχαμε στην αρχή του καλοκαιριού ένα πειραματικό ταξίδι και περιμένουμε εξελίξεις όσον αφορά στην υποδομή για τέτοιου είδους τουρισμού. Μην ξεχνάμε ότι διαθέτουμε και δύο θαυμάσιες μαρίνες, από τις ελάχιστες που υπάρχουν στα ελληνικά νησιά, τη στιγμή που στα τουρκικά παράλια έχουν δεκάδες. Προτρέπουμε όσους θέλουν να επισκεφθούν το νησί για διακοπές, με λίγα χρήματα για διαμονή σε θαυμάσια ξενοδοχεία και καταλύμματα και διατροφή με εξαιρετικές γεύσεις. Εξάλλου, παρατηρούμε και το φαινόμενο αρκετοί που κατάγονται από τη Λέρο, να επιστρέφουν στον τόπο τους για μόνιμη διαμονή και ενασχόληση με τον τουρισμό. Ωστόσο, υπάρχουν κι άλλες δουλειές για να ασχοληθούν".

Σημαντική προσπάθεια τουριστική αναβάθμισης της Λέρου, κάνει και η Ενωση Ξενοδόχων του νησιού. "Προβάλλαμε τη Λέρο σε διάφορες Εκθέσεις τουρισμού του εξωτερικού. Βάλαμε το νησί στο χάρτη με τους προορισμούς που πρέπει να επισκεφθούν οι ξένοι. Χρειαζόμαστε κι άλλες ενέργειες. Ομως, βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο. Επιχειρούμε να αναπτύξουμε και εναλλακτικές μορφές τουρισμού, όπως ο καταδυτικός, λόγω των αμέτρητων ναυαγίων (δεύτερο το νησί σε ναυάγια στη Μεσόγειο), ο θρησκευτικός επειδή γειτνιάζει με την Πάτμο και εν γένει στοχεύουμε στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου", επισημαίνει ο Μανώλης Μαθιουδάκης, πρόεδρος της Ενωσης.

Ποιά είναι η Λέρος - το νησί της θεάς Αρτέμιδος

Σημαντικότεροι κόλποι είναι ο κόλπος του Λακκιού, ο μεγαλύτερος του νησιού και από τα ασφαλέστερα λιμάνια της Μεσογείου, ο οποίος, κατά τη διάρκεια της ιταλικής κατοχής της Δωδεκανήσου, χρησιμοποιήθηκε ως ναύσταθμος, λόγω της φυσικής του καταλληλότητας. Εξάλλου, οι αβαθείς κόλποι στο Παρθένι, με τρεις αλλεπάλληλους μυχούς, και στο Πλεφούτι, και οι δύο προφυλαγμένοι από τους βόρειους ανέμους, με τις νησίδες Στρογγύλη και Αρχάγγελο λειτουργούν ως φυσικοί κυματοθραύστες.

Αξιόλογοι επίσης είναι οι όρμοι στα Aλιντα, στον Ξηρόκαμπο και στο Παντέλι, ενώ σε μικρότερους όρμους, σε όλες τις ακτές, υπάρχουν παραλίες ιδανικές για κολύμπι.

Η Λέρος είναι ένα τοπίο με συνεχείς εναλλαγές. Περίγραμμα με έντονο θαλάσσιο διαμελισμό που σχηματίζει βαθιά απάνεμα καταφύγια και μεγάλους όρμους σε πολλά σημεία του. Το μεγαλύτερο μέρος του νησιού είναι πεδινό, με κάμπους που φτάνουν ως τη θάλασσα, με χαμηλά βουνά. Για αυτό και πήρε το όνομά του από την αρχαία λέξη «λερός», που σημαίνει λείος, επίπεδος.

Το έδαφος της Λέρου παρουσιάζει ήπιο ανάγλυφο με υψηλότερη κορυφή τον Σκουμπάρδο, (327 μ.) στα νότια, ενώ, σε όλο της το μήκος, αναπτύσσονται από βορρά προς νότο οι λόφοι Καστέλλι, Τουρλωτή, Κατεβατή, Κλειδί, Πάτελος, Τούρτουσας και Βαθιά Λαγκάδα. Ανάμεσά τους σχηματίζονται χαμηλές πεδινές εκτάσεις και εύφορες κοιλάδες, όπου, λόγω και του ήπιου κλίματος, ευνοούνται οι καλλιέργειες οπωροκηπευτικών, εσπεριδοειδών και ελιάς.

Στο κέντρο του νησιού αναπτύσσονται δύο ισχυροί πόλοι που συγκεντρώνουν το σύνολο των δημόσιων υπηρεσιών και εξυπηρετήσεων: το οικιστικό σύνολο της Αγίας Μαρίνας και το Λακκί, που συνδέονται μέσω του κύριου οδικού άξονα του νησιού.

Ο οικισμός Αγία Μαρίνα είναι πρωτεύουσα του δήμου, και έχει ρυμοτομικό σχέδιο που περιλαμβάνει τρεις οικιστικές ενότητες – γειτονιές: την Αγία Μαρίνα στη βόρεια παραλία του κεντρικού τμήματος του νησιού, τον Πλάτανο στον αυχένα μεταξύ του λόφου του Κάστρου και του υψώματος Μεροβίγλι, και το Παντέλι στο μυχό του ομώνυμου όρμου.

Έχει αξιόλογο λιμάνι, που χρησιμοποιείται εναλλακτικά, αλλά όχι συχνά, από τα επιβατικά πλοία, όταν οι καιρικές συνθήκες δεν επιτρέπουν την προσέγγιση στο κύριο λιμάνι του νησιού στο Λακκί.

Στην παραλιακή ζώνη αναπτύσσονται χρήσεις αναψυχής και κατά μήκος του κύριου οδικού άξονα περιορισμένης έκτασης κέντρο.
Έχει το ένα από τα τέσσερα Δημοτικά Σχολεία, δύο Νηπιαγωγεία και Γυμνάσιο, τη Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού, Αρχαιολογικό Μουσείο που στεγάζεται σε νεοκλασικό διατηρητέο αρχοντικό, ΔΟΥ, Ταχυδρομείο, ΟΤΕ, Τράπεζα, τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό και Αστυνομικό τμήμα.

Στον Πλάτανο, περιμετρικά στην πλατεία και στους δρόμους που καταλήγουν σε αυτή, και σε μικρότερο βαθμό γραμμικά κατά μήκος του κεντρικού οδικού άξονα, αναπτύχθηκαν χρήσεις κέντρου.

Σε νεοκλασικό κτήριο στην πλατεία, λειτουργούν οι υπηρεσίες του Δήμου Λέρου. Το κτήριο βρίσκεται σε κατάλληλη θέση αλλά είναι ανεπαρκές για την ανάπτυξη των λειτουργιών του δήμου. Σε όμορα κτίρια στεγάζονται η Δημοτική Βιβλιοθήκη και τα Ιστορικά Αρχεία Λέρου. Στον κύριο οδικό άξονα προς Αγία Μαρίνα βρίσκεται το κτίριο του ΟΤΕ.

Τα εμπορικά καταστήματα καλύπτουν τη μόνιμη και εποχιακή ζήτηση ειδών διατροφής και τουριστικών εξυπηρετήσεων, και απευθύνονται στο σύνολο των κατοίκων και επισκεπτών του νησιού.

Το παραλιακό Παντέλι δεν έχει διαμορφωμένη περιοχή κεντρικών λειτουργιών, αλλά κατά μήκος της ελκυστικής παραλίας αναπτύχθηκαν χρήσεις εστίασης-αναψυχής. Στα δύο άκρα του οικισμού, και σε παραθαλάσσιες εκτάσεις ιδιαίτερου φυσικού κάλλους όπου υπήρχαν διάσπαρτα κτίρια κατοικίας, αναπτύχθηκαν, χωρίς να αποτελούν συγκροτημένους οικισμούς, δύο οικιστικές μονάδες με χρήσεις κυρίως τουριστικών εγκαταστάσεων και παραθεριστικής κατοικίας, το Κριθώνι και ο Βρομόλιθος, που δεν έχουν περιληφθεί στο όριο του εγκεκριμένου σχεδίου, μολονότι αποτελούν περιαστικές περιοχές της πρωτεύουσας.

Δεύτερος πόλος είναι το Λακκί όπου συγκεντρώνονται χρήσεις κυρίως υπερτοπικού χαρακτήρα: Το λιμάνι του είναι το κυριότερο του νησιού και εξυπηρετεί το σύνολο των μετακινήσεων επιβατών και εμπορευμάτων από και προς το νησί.

Το κρατικό θεραπευτήριο παρέχει υψηλού επιπέδου ιατρικές υπηρεσίες στο σύνολο των κατοίκων του νησιού. Ακόμη, οι εγκατεστημένες εμπορικές επιχειρήσεις και μεταποιητικές μονάδες είναι ευρύτερης εμβέλειας. Οι λειτουργίες αυτές συγκεντρώνουν καθημερινά το μεγαλύτερο μέρος του εργαζόμενου πληθυσμού του νησιού.

Στο κέντρο του οικισμού, που ταυτίζεται με αυτό της πόλης που σχεδίασαν οι Ιταλοί, αναπτύσσονται χρήσεις: λιανικού εμπορίου, εστίασης, αναψυχής, δημόσιων και δημοτικών υπηρεσιών (Λιμεναρχείο, Αστυνομία., ΔΕΥΑΛ,), εκπαίδευσης (δύο νηπιαγωγεία, δημοτικό σχολείο, γυμνάσιο και Τ.Ε.Ε.).

Στους ήπιους λόφους στα βόρεια του οικισμού, αναπτύχθηκαν οι οικιστικές συστάδες Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, στην περιοχή του ομώνυμου Βυζαντινού Ναού, και Καμαράκι, που λειτουργούν σαν προάστια του Λακκιού, και Μύλοι_Πλάκα, ιδιαίτερα εκτεταμένη και αραιοδομημένη περιοχή, με προβληματικές προσπελάσεις και απουσία οργάνωσης και υποδομής. Αυτές οι οικιστικές συγκεντρώσεις αποτελούν τον περιαστικό χώρο του Λακκιού, από το οποίο είναι εξαρτημένες όλες οι εξυπηρετήσεις τους.

Σε επαφή με τα σημερινά νοτιοανατολικά όρια του Λακκιού βρίσκονται τα όρια του οικισμού Τεμένια, χωρίς κοινωνική υποδομή, που και αυτός μπορεί να θεωρηθεί ότι ανήκει στον περιαστικό χώρο του Λακκιού.

Σχεδόν σε επαφή με το Κριθώνι, βρίσκεται ο οικισμός Αλιντα, που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος της τουριστικής κίνησης. Στα δυτικά του αναπτύσσονται οι οικισμοί Καμάρα, (με όρια εφαπτόμενα σε εκείνα των Αλίντων), Κόκκαλη, και Γούρνα, των οποίων τα εγκεκριμένα όρια συνέχονται έτσι, ώστε οι οικισμοί αυτοί αποτελούν ένα ενιαίο οικιστικό σύνολο του εξωαστικού χώρου, χωρίς λειτουργίες κέντρου και κοινωνικές εξυπηρετήσεις, εξαρτημένο από τα δύο κέντρα του νησιού.

Οι δύο περισσότερο απομακρυσμένοι από την πρωτεύουσα οικισμοί, το Παρθένι στα βόρεια και ο Ξηρόκαμπος στα νότια, ορίζουν τα άκρα του κύριου οδικού δικτύου του νησιού. Είναι οικισμοί ψαράδων και περιορισμένης τουριστικής κίνησης, και οι μικρές αποστάσεις τους από τα κέντρα του νησιού ενισχύουν την εξάρτησή τους από αυτά. Στα δυτικά, στον κόλπο της Γούρνας, ο οικισμός Δρυμώνας, μολονότι εφάπτεται στα άτυπα όρια της περιαστικής περιοχής του Λακκιού, εν τούτοις έχει κύρια πρόσβαση από τον βόρειο κλάδο του βασικού οδικού δικτύου.


Επιμέλεια: Δημήτρης Μπαλής