Ένα εγκληματικό λάθος που σφράγισε τη μοίρα 96 ψυχών!

Ο ημιτελικός, ανάμεσα στη Λίβερπουλ και στην Εβερτον, στο «Γουέμπλεϊ», δεν θα μπορούσε να είναι πιο ταιριαστός στη περίσταση, για τη συμπλήρωση 23 ετών από τη φριχτή μέρα που στο Χίλσμπορο χάθηκαν άδικα 96 ψυχές. Ποιος θα κερδίσει έχει ελάχιστη σημασία όσο το πόσο κοντά ήρθαν αυτοί οι δύο σύλλογοι ύστερα από εκείνη την τραγωδία, που η κληρονομιά της ήταν η δραματική και ριζική αλλαγή των γηπέδων και όλου του ποδοσφαιρικού προϊόντος στη Βρετανία και μαζί σε όλη την Ευρώπη. Τι συνέβη, λοιπόν, στις 15 Απριλίου 1989;

Ο καιρός προδιέθετε για ένα ωραίο ματς, ανάμεσα σε δύο από τις κορυφαίες ομάδες της εποχής, τη πρωταθλήτρια Λίβερπουλ και την κάτοχο του Λιγκ Καπ Νότιγχαμ Φόρεστ που είχε προπονητή τον Μπράιαν Κλαφ. Στο ίδιο γήπεδο, στο Χίλσμπορο του Σέφιλντ, ένα χρόνο πριν δύο γκολ του Τζον Ολντριτζ είχαν δώσει στη Λίβερπουλ τη νίκη με 2-1 επί της Φόρεστ και μαζί το «εισιτήριο» για τον τελικό.

Η άφιξη των φιλάθλων της Λίβερπουλ κορυφώθηκε περίπου μια ώρα πριν από την έναρξη του αγώνα. Κάτι τα έργα στον δρόμο, κάτι οι έλεγχοι της Αστυνομίας και πολλά πούλμαν έφτασαν καθυστερημένα. Η ώρα για τη σέντρα πλησίαζε και έξω βρίσκονταν 10.000 οπαδοί, οι οποίοι έπρεπε να μπουν στο γήπεδο από τρεις θύρες (περνώντας μόλις από επτά τουρνικέ). Η πρόταση για καθυστέρηση της έναρξης της αναμέτρησης –μόλις ολοκληρωνόταν η είσοδος των οπαδών– απορρίφθηκε. Στην εξέδρα ήδη υπήρχε συνωστισμός.

Μερικές φορές αρκεί μία στιγμιαία απόφαση για να σφραγιστεί αμετάκλητα από τη μοίρα η ζωή ενός ανθρώπου. Πόσω δε μάλλον όταν από μία τραγική ενέργεια, την εντολή να ανοίξουν οι πόρτες ενός γηπέδου, γινόταν η αφορμή να αντικρίσουν αυτοί οι οπαδοί τις... Πύλες της Κολάσεως. Η μάζα των χιλιάδων ανθρώπων κατευθύνθηκε σε μία ήδη ασφυκτικά γεμάτη κερκίδα, τη «Leppings Lane». Αν η Αστυνομία καθοδηγούσε στα πλαϊνά μέρη, όπου υπήρχαν κενά, ίσως το μέγεθος της τραγωδίας να μην ήταν τόσο μεγάλο. Τα «αν» όμως δεν γράφουν την ιστορία παρά μόνο οι πράξεις!

Τα πρώτα θύματα ήταν αυτοί που βρίσκονταν στις μπροστινές σειρές. Μην έχοντας χώρο, εγκλωβίστηκαν στα κάγκελα. Η κατάσταση πιο πίσω δεν ήταν καλύτερη. Ηταν τόσο εγκλωβισμένοι μεταξύ τους οι οπαδοί, που αρκετοί νεκροί παρέμεναν όρθιοι ανάμεσα στο πλήθος! Οι πιο τυχεροί βρήκαν διέξοδο στον αγωνιστικό χώρο ή ανασύρθηκαν στην πάνω εξέδρα!

Εξι λεπτά μετά την έναρξη του αγώνα ο τερματοφύλακας της Λίβερπουλ, Μπρους Γκρόμπελααρ, υποδεικνύει το πρόβλημα στον διαιτητή. Ο αγώνας διακόπτεται και οι παίκτες κατευθύνονται στα αποδυτήρια. Η επιχείρηση για τη διάσωση ξεκίνησε αργά και με την Αστυνομία να μην επιτρέπει αρχικά τη διαφυγή στον αγωνιστικό χώρο. Οταν αυτό γίνεται, το τερέν γεμίζει με νεκρούς και τραυματίες.

Αυτή την αποφράδα μέρα, την οποία έζησα από πολύ κοντά και λεπτό προς λεπτό, έχω υποσχεθεί στον εαυτό μου πως δεν θα αφήσω το μυαλό να την πνίξει στα απόνερα της λησμονιάς. Κάθε φορά που περνάω από το μνημείο που υπάρχει έξω από το «Ανφιλντ» στα «Shankly Gates» και κάνω τον σταυρό μου, αναλογίζομαι τις 96 ψυχές που χάθηκαν, λίγα λεπτά μετά τις τρεις το μεσημέρι, εκείνο το ηλιόλουστο μεσημέρι στις 15 Απριλίου 1989. Ψυχούλες που δεν ήθελαν τίποτα περισσότερο από το να παρακολουθήσουν ένα παιχνίδι. Μερικές φορές, μάλιστα, κάνουμε λόγο μόνο για τους νεκρούς, αλλά λησμονούμε πως ο τραγικός φόρος αίματος δεν είναι όσοι άφησαν την τελευταία τους πνοή στην πιο ακατάλληλη εξέδρα της εποχής, αλλά και οι εκατοντάδες τραυματίες και λαβωμένες υπάρξεις που θα άφηναν πίσω τους εκείνα τα δραματικά δευτερόλεπτα. Τα σημάδια πάνω στην πόλη του Λίβερπουλ θα έμεναν χαραγμένα βαθιά. Στην ιστορία της ομάδας μία ακόμη μαχαιριά, έπειτα από εκείνη της αυτοχειρίας που αμαύρωσε αμετάκλητα το όνομά της, με τις εγκληματικές ενέργειες κάποιων μεθυσμένων οπαδών της στο Χέιζελ το 1985.

Πάνω από το αίμα των νεκρών παίχτηκε ένα πόκερ εντυπώσεων. Μία φυλλάδα (η «Sun») επιδίωξε να βγάλει χούλιγκαν αυτούς τους ανθρώπους! Το εμετικό πρωτοσέλιδό της με τίτλο «The truth» έκανε τόση ζημιά στην πληγωμένη πόλη όση και η ίδια η τραγωδία. Δεκαπέντε χρόνια μετά η εφημερίδα δημοσίευσε την καθυστερημένη απολογία της ζητώντας συγγνώμη, αλλά δεν έγινε ποτέ δεκτή – ευτυχώς– από τον κόσμο, που βύθισε την κυκλοφορία της, στο Μέρσεϊσάιντ, από εκατοντάδες χιλιάδων σε ελάχιστες χιλιάδες!

Ο τότε πρόεδρος της ΟΥΕΦΑ Γάλλος Ζακ Ζορζ παρασυρόμενος από το αντιβρετανικό μένος των συμπατριωτών του βιάστηκε να μιλήσει για «ζώα»! Την επόμενη μέρα αναγκάστηκε να καταπιεί τη γλώσσα του και να ζητήσει συγγνώμη, αλλά ήταν το λάθος που ουσιαστικά τον «τελείωσε» από την ηγεσία, ανοίγοντας τον δρόμο στον Λέναρντ Γιόχανσον.

Η Αστυνομία δεν έδωσε ποτέ στη δημοσιότητα τους φακέλους με το τι αληθινά συνέβη εκείνο το δραματικό μεσημέρι, μέχρι πρόσφατα. Και επί σειρά ετών οι δικηγόροι των οικογενειών και οι δύο οργανώσεις που φτιάχτηκαν μετά το τραγικό συμβάν, οι Hillsborough Justice Campaign και Hillsborough Family Support Group, πάλεψαν με τα κύματα για να οδηγηθούν στο εδώλιο οι υπεύθυνοι. Ο Τρέβορ Χικς, γέννημα θρέμμα Liverpudlian, έχασε εκείνη τη μέρα και τις δύο κόρες του! Πρωτοστάτησε για χρόνια στην προσπάθεια να αποδοθεί δικαιοσύνη και αυτό τον κρατά ζωντανό! Αλλά η ωμή πραγματικότητα λέει πως αυτοί που πραγματικά έφταιξαν δεν τιμωρήθηκαν. Αυτοί που έφυγαν βέβαια δεν θα γυρίσουν πίσω, αλλά θα ήταν ένας μικρός φόρος τιμής στη μνήμη τους.

Τουλάχιστον η θυσία τους άνοιξε τον δρόμο για να αλλάξει οριστικά εικόνα το αγγλικό ποδόσφαιρο και η σημερινή κοσμογονία οφείλεται καίρια στα μέτρα που εφαρμόστηκαν με αφορμή αυτή την τραγωδία. Εκείνο το ηλιόλουστο μεσημέρι όσοι βρέθηκαν στη μοιραία εξέδρα περνούσαν (χωρίς να το γνωρίζουν) όχι την πόρτα ενός ποδοσφαιρικού σταδίου, αλλά με τη βάρκα του Χάροντα στον άλλο κόσμο! Αντί με το σφύριγμα της σέντρας να βρίσκονταν όλοι 90 αγωνιστικά λεπτά από το «Γουέμπλεϊ», αποδείχτηκε μακάβρια στην πράξη πως αυτές οι 96 αθώες ψυχές ήταν απλά μόλις έξι λεπτά μακριά από έναν τραγικό θάνατο!