Τριάντα χρόνια ζωής με το AIDS

Παγκόσμια μέρα κατά του AIDS η 1η Δεκεμβρίου και το www.sport-fm.gr κάνει μια βουτιά στο ιστορικό της πανδημίας που απείλησε το ανθρώπινο είδος με εξαφάνιση και άλλαξε τη σεξουαλική συμπεριφορά ολόκληρων γενεών.

Διαβάστε τα σημαντικότερα γεγονότα που σχετίζονται με τη νόσο που αναφέρθηκε για πρώτη φορά πριν από 30 χρόνια και δείτε βίντεο από τις εποχές της άγνοιας, του φόβου και της αθωότητας.

Για περισσότερες πληροφορίες για τον ιό HIV και την ασθένεια του AIDS, συνεχίστε να ζείτε χωρίς προφυλάξεις…



1959 Ο πρώτος επιβεβαιωμένος θάνατος από AIDS, όπως αποδείχτηκε με εξετάσεις εκ των υστέρων, αφορά άνδρα καταγόμενο από το σημερινό Κονγκό.

1959 Την ίδια χρονιά πεθαίνει στο Μάντσεστερ ο Ντέιβιντ Κερ, που για πολλά χρόνια αναφέρεται ως το πρώτο θύμα στο δυτικό κόσμο, κάτι που ωστόσο δεν είναι αληθές καθώς πλέον θεωρείται πως τα δείγματά ιστού του μολύνθηκαν μετά θάνατον.

5 Ιουνίου 1981 Στο εβδομαδιαίο έντυπο που εκδίδει το Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών καταγράφεται η παρθενική αναφορά αυτού που αργότερα θα προσδιοριστεί ως AIDS. Πέντε νεαροί ομοφυλόφιλοι άνδρες πεθαίνουν από μια άγνωστη ασθένεια.

1982 Επικρατεί ο όρος AIDS, ακρωνύμιο για το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (Acquired immune deficiency syndrome). Νωρίτερα είχαν χρησιμοποιηθεί το GRID (Gay-Related Immune Deficiency) η «The 4H disease» από τα αρχικά στα αγγλικά των περιπτώσεων των ασθενών (Haitians, Homosexuals, Hemophiliacs, Heroin users δηλαδή Αϊτινοί, Ομοφυλόφιλοι, Αιμοφιλικοί, και χρήστες Ηρωίνης).

Οκτώβρης 1983 Το πρώτο καταγεγραμμένο κρούσμα στην Ελλάδα, που αφορά ένα φοιτητή από τη Ζάμπια.

1984 Πεθαίνει ο Gaetan Dugas, Γαλλοκαναδός ιπτάμενος φροντιστής που χαρακτηρίστηκε ως «patient zero» στην πρώιμη βιβλιογραφία, λανθασμένα όπως εκ των υστέρων αποδεικνύεται.

2 Οκτωβρίου 1985 Φεύγει από τη ζωή ο ηθοποιός Ροκ Χάτσον σε ηλικία 59 ετών. Την ίδια χρονιά νωρίτερα, σοκάρει την Αμερική όταν γνωστοποιεί σε τηλεοπτική εκπομπή την ασθένειά του. Όπως πολύ εύστοχα παρατήρησε αργότερα ο δημοσιογράφος Ράντι Σιλτς: «Υπήρξαν δύο ξεκάθαρες φάσεις της ασθένειας στις Ηνωμένες Πολιτείες: Το AIDS πριν τον Ροκ Χάντσον και το AIDS μετά από αυτόν». Είναι το πρώτο θύμα με πρόσωπο και ταυτότητα κι όχι απλά ένας στατιστικό, ένας αριθμός.

1986 Επικρατεί ο όρος ιός HIV (ακρωνύμιο εκ του Human Immunodeficiency Virus, δηλαδή Ιός Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας.

Ερευνητές του UC Davis University στην California κατάφεραν να κινηματογραφήσουν με υπερευαίσθητα μικροσκόπια τον ιό ΗΙV (διαμέτρου 1/10000 του χιλιοστού), τη στιγμή που μολύνει τα κύτταρα του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος. Δείτε στο βίντεο τον ιό (πράσινο σωματίδιο).



1986 Ανακαλύπτεται και δεύτερος τύπος του ιού, που πλέον διακρίνεται σε HIV-1 και HIV-2 (με τους υποτύπους τους). Ο HIV-1 είναι αυτός που ευθύνεται για το 90% των μολύνσεων παγκοσμίως

1987 Το AZT γίνεται το πρώτο φάρμακο που λαμβάνει έγκριση για την καταπολέμηση της ασθένειας.

1987 Η διαφημιστική καμπάνια ευαισθητοποίησης του κοινού στη Μεγάλη Βρετανία δεν γίνεται καθόλου καλά αποδεκτή. Αν και προφανέστατα χοντροκομμένη και κακόγουστη πάντως, δεν μεταφέρει ούτε στο ελάχιστο τη φρίκη που προκαλεί η ασθένεια.



1988 Η 1η Δεκεμβρίου ορίζεται ως Παγκόσμια Ημέρα Κατά του AIDS.

1988 Διαφημιστική καμπάνια στις ΗΠΑ χρησιμοποιεί για πρώτη φορά δημόσια τη λέξη-ταμπού για την εποχή: «Προφυλακτικό». ΤΟ μόνο τρόπο αντιμετώπισης πλην -φυσικά- της πλήρους αποχής από το σεξ.

8 Απριλίου 1990 Φεύγει από τη ζωή σε ηλικία 17 ετών ο Ράιαν Ουάιτ, η μορφή του οποίου αποτέλεσε σύμβολο στη μάχη κατά του κοινωνικού ρατσισμού. Το 1984 είχε διαγνωσθεί οροθετικός και παρά το γεγονός πως οι γιατροί υποστήριζαν πως η παρουσία του στο σχολείο δεν εγκυμονούσε κινδύνους σε άλλα παιδιά, δεν γινόταν δεκτός. Ακολούθησε δικαστική διαμάχη με την οποία όχι μόνο δικαιώθηκε, αλλά άλλαξε και τη στερεοτυπική αντίληψη πως το AIDS ήταν μια ασθένεια που αφορούσε γκέι και χρήστες ναρκωτικών. Πέθανε ένα μήνα πριν αποφοιτήσει από το Λύκειο.



1991 Ο κόσμος προσπαθεί να συνέλθει από διπλό σοκ εκείνη τη χρονιά. Αφήνει την τελευταία του πνοή ο θρυλικός τραγουδιστής των Queen, Φρέντι Μέρκιουρι, ενώ ο Μάτζικ Τζόνσον αρχικά ανακοινώνει πως είναι φορέας τοθ ιού και στη συνέχεια την απόφασή του να αποσυρθεί από το NBA.



1992 Στο περιοδικό Rolling Stone δημοσιεύεται άρθρο το οποίο υπαινίσσεται πως ο ιός HIV δημιουργήθηκε σε εργαστήρια και στη συνέχεια δοκιμάσθηκε σε περίπου 1 εκατομμύριο ανθρώπους που ουσιαστικά λειτούργησαν ως πειραματόζωα εμβολίου πολιομυελίτιδας. Αφού κατέβαλε 1 εκατ. δολάρια ως αποζημίωση και 500 χιλιάδες δολάρια για δικαστικά έξοδα, το περιοδικό ανακάλεσε και ζήτησε συγνώμη από τον Χίλαρι Κοπρόφσκι, «πατέρα» του εμβολίου.

1993 Βγαίνει στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία «Φιλαδέλφεια». Ο συνδυασμός της ερμηνείας του Τομ Χανκς στο ρόλο ενός οροθετικού ομοφυλόφιλου που απολύεται εξ αιτίας της ασθένειάς κι εκείνης του Ντένζελ Ουάσινγκτον ως του ομοφοβικού συνηγόρου του, φέρνει εντυπωσιακότερα αποτελέσματα και από χίλιες καμπάνιες. Η αντίληψη στο ευρύ κοινό για το AIDS αλλάζει.



1996 Στη διάρκεια των εργασιών του 11ου Διεθνούς Συνεδρίου για το AIDS στο Βανκούβερ του Καναδά, παρουσιάζονται αποτελέσματα έρευνας που δείχνει πως η έγκαιρη χορήγηση συνδυασμού αντιρετροϊκών φαρμάκων υψηλής δραστικότητας (Highly Active Antiretroviral Therapy – HAART) είναι αποτελεσματική. Είναι η πρώτη φορά που οι λέξεις AIDS και θάνατος δεν βρίσκονται απαραίτητα στην ίδια πρόταση.

1997 Σε συνέχεια των παραπάνω, το 1997 παρατηρείται για πρώτη φορά μείωση του αριθμού των νεκρών από την ασθένεια στις ΗΠΑ (21.000 από 22.000 την προηγούμενη χρονιά). Μια πολυτέλεια που δεν διαθέτει ο τρίτος κόσμος, εκεί όπου ζει (και πεθαίνει) το 1/3 του συνολικού αριθμού των φορέων.

1999 Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα ανακοινώνουν πως ανακάλυψαν τον HIV-1 σε είδος χιμπαντζή και πιστεύεται πως ο ιός μεταδόθηκε μέσα από την επαφή κυνηγών με μολυσμένο αίμα νεκρών ζώων.

2002 Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ, στην Ελλάδα αριθμός των περιπτώσεων HIV λοίμωξης που δηλώθηκαν ήταν 3,6 ανά 100.000 πληθυσμού.

2005 Η πατέντα του AZT λήγει και –επιτέλους- πολλές εταιρείες μπορούν να παράγουν φάρμακα για την καταπολέμηση της ασθένειας με άμεση συνέπεια τη μείωση του κόστους τους.

2008 Ο Luc Antoine Montagnier παραλαμβάνει μαζί με τους Francoise Barre-Sinoussi και Harald zur Hausen (ο τελευταίος για άλλη εργασία) το Βραβείο Νόμπελ για την απομόνωση και ανακάλυψη του ιού HIV. Ιδιαίτερη σημασία έχουν όσα είπε σε συνέντευξή του ένα χρόνο μετά, όπου και «καρφώνει» τις φαρμακευτικές εταιρείες υποστηρίζοντας πως με καλή διατροφή ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να νικήσει τον ιό!



2009 Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, βάζει τέλος στην απαγόρευση εισόδου στις ΗΠΑ ατόμων οροθετικών στον ιό.

2009 Όσο η Δύση «χαίρεται» με τις μειώσεις… σε χώρες όπως η Ζιμπάμπουε ή η Κένυα καταγράφονται 400 θάνατοι από ασθένειες που σχετίζονται με το AIDS καθημερινα…

22 Νοεμβρίου 2011 Γίνεται γνωστή η είδηση για τη γέννηση του πρώτου μωρού – φορέα του AIDS στην χώρα μας από Ελληνίδα μάνα, που γνώριζε πως φέρει τον HIV.

2011 Δραματικά είναι τα στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα το ΚΕΕΛΠΝΟ για την πορεία μετάδοσης της νόσου στην Ελλάδα. Σύμφωνα με αυτά, το πρώτο δεκάμηνο του 2011 καταγράφεται μία εντυπωσιακή άνοδος με 7,1 περιστατικά HIV λοίμωξης ανά 100.000 πληθυσμού.

2011 Αντίθετα, σε παγκόσμια κλίμακα παρατηρείται μια σταθεροποίηση του συλονικού αριθμού των φορέων (υπολογίζονται περίπου στα 35 εκατομμύρια), ενώ σταθερά μειώνεται ο αριθμός των νέων μολύνσεων κατ’ έτος.

Μέχρι το τέλος του 2010 υπολογίζεται πως περισσότεροι από 25.000.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από ασθένειες που σχετίζονται με τον ιό HIV. Η καταμέτρηση συνεχίζεται…

Επιμέλεια Νικόλας Ακτύπης