Η ΙΔΙΟΤΥΠΗ συνωμοσία της σιωπής (Sportday / Χρήστος Σωτηρακόπουλος)

Τα σyννεφα συνέχιζαν να πυκνώνουν πάνω από τον γαλλικό ουρανό εκείνο το απόγευμα της Μεγάλης Πέμπτης (για τους Ορθόδοξους) και το αεράκι που ερχόταν από τις Αλπεις υπενθύμιζε πως, αν και είχε μπει Μάης, χρειαζόσουν ακόμα ένα πουλόβερ γύρω από τους ώμους. Από το ξενοδοχείο μου στην πλατεία Μπελκούρ πήρα το μετρό με κατεύθυνση την περιοχή του Ζερλάν. Σε λιγότερο από μισή ώρα θα άρχιζε η συνέντευξη Τύπου και για κάποιον έμπειρο αυτός ο χρόνος πιθανόν να έμοιαζε αιωνιότητα. Για έναν... ψαρωμένο όμως, όπως εγώ, ο χρόνος έμοιαζε να κυλά με αμείλικτα. Ηθελα να παραμυθιάσω τον εαυτό μου πως το να μεταδίδω δεύτερο ευρωπαϊκό τελικό στα 23 μου χρόνια αποτελούσε πρώτο βήμα αναγνώρισης της αξίας μου. Η πικρή αλήθεια, μεταξύ μας, είναι πως, όπως και έναν χρόνο πριν στο Σεκεσφέρχερβαρ της Ουγγαρίας για το Βιντεότον–Ρεάλ, ήταν αρκετή ταλαιπωρία για να ταξιδέψει κάποιος καθιερωμένος. Μόνο που στην περίπτωση της Λιόν δεν ήταν η απόσταση, αλλά η ημερομηνία: Μεγάλη Παρασκευή, η μοναδική στα χρονικά περίπτωση που ένας τελικός δεν θα γινόταν Τετάρτη. Το επερχόμενο Μουντιάλ στο Μεξικό ανάγκαζε την ΟΥΕΦΑ να συμπτύξει τις ημερομηνίες.

Φτaνοντασ στο γηπεδο, έψαξα την κεντρική είσοδο. Ούτε ένα σημάδι πού θα έπρεπε να πας, ποια πόρτα θα έπρεπε να χτυπήσεις. Οι στιγμές αμηχανίας που ένιωθα έρχονται στο μυαλό με ένα νοσταλγικό χαμόγελο. Αν σκεφτεί κανείς πως τότε ούτε καν τις συνθέσεις δεν σου έδιναν πριν αρχίσει ο αγώνας, τα τωρινά παιχνίδια στο Τσάμπιονς Λιγκ, με ακόμα και τον καθαρό χρόνο αγώνα στη στατιστική, μετατρέπουν σε ανέκδοτο εκείνη την εποχή.

Οταν βρήκα τελικά άκρη, κατευθύνθηκα προς την αίθουσα που έγραφε απ' έξω –με το χέρι και με μαρκαδόρο γραμμένη η πινακίδα- πως εκεί ήταν ο χώρος για τη συνέντευξη Τύπου. Παρόντες θα ήταν οι δύο προπονητές των φιναλίστ. Τα ετερόκλητα στην κορυφαία τους στιγμή! Από τη μία, τεχνικός της Ατλέτικο Μαδρίτης ο Λουίς Αραγονιές. Εκρηκτικός, όπως ήταν και σαν παίκτης. Δώδεκα χρόνια πριν, στις Βρυξέλλες, ένα δικό του γκολ–φάουλ έμοιαζε να χαρίζει στους «ροχιμπλάνκος» το Κύπελλο Πρωταθλητριών. Μέχρι που εμφανίστηκε ο Σβάρτσενμπεκ από τα 30 μέτρα και γλίτωσε την Μπάγερν στο τελευταίο λεπτό της παράτασης. Στη ρεβάνς, οι Βαυαροί έβαλαν την Ατλέτικο στα... δίχτυα. Τώρα ο Αραγονιές ήταν προπονητής και έφερνε την ομάδα της καρδιάς του σε έναν τελικό, αυτή τη φορά στο Κυπελλούχων. Από την άλλη, ο βλοσυρός Βαλερί Λομπανόφσκι. Ανέκφραστος, υπολογιστής, απόμακρος. Ηδη το 1975 είχε φτιάξει την πρώτη ποδοσφαιρική μηχανή της Ντιναμό Κιέβου. Αυτός ήταν ο μαέστρος και ο Ολεγκ Μπλαχίν το πρώτο βιολί. Εντεκα χρόνια μετά ο «τσάρος» Ολεγκ ήταν στη δύση του. Το αστέρι του όμως έλαμπε ακόμα φωτεινό και ο Λομπανόφσκι το είχε σαν ήλιο σε έναν γαλαξία νέων αστεριών!

Λιγο πριν αρχισει η συνέντευξη με πλησίασε ο Μάρτιν Τάιλερ από την αγγλική τηλεόραση ITV. Μου συστήθηκε και με ρώτησε από πού είμαι. Σε λίγο στην παρέα προστέθηκε ο Ολλανδός Κέες Γιάνσμα. Δύο δεκαετίες μετά είμαστε οι μοναδικοί από εκείνο το μεσημέρι που ακόμα συναντιόμαστε σε διάφορα γήπεδα. Σε Τσάμπιονς Λιγκ, Μουντιάλ, EURO, Κύπελλο ΟΥΕΦΑ. Ο Τάιλερ είναι εδώ και 12 χρόνια ο κορυφαίος του SKY και ο Γιάνσμα, χρόνια επικεφαλής του κρατικού ολλανδικού καναλιού ΝΟS, δουλεύει στο συνδρομητικό Canal Plus και στην Ομοσπονδία της χώρας για θέματα Τύπου κατόπιν προσωπικής πρόσκλησης του Μάρκο φαν Μπάστεν.

Πισω στο 1986 ομωσ. Οι σχολιαστές από διάφορα μέρη είχαν πια φτάσει όταν ο (αείμνηστος) Βέλγος Ρικ ντε Σάντλερ γύρισε συνωμοτικά προς το μέρος μας. «Ποιος θα ρωτήσει για το περιστατικό του Τσερνομπίλ;»... Αμηχανία. Ο Ολλανδός έγειρε μπροστά. Κοίταξε τον Ενιο Βιτάντσα, τον πολύπειρο Ιταλό σχολιαστή της RAI. «Ποιο Τσερνομπίλ;». Ανακούφιση. Υπήρχε και άλλος που δεν ήξερε τι έλεγαν, άρα δεν ήμουν ο μόνος. Η έκπληξή μου όμως ήταν πως ξαφνικά και άλλοι κοιτούσαν με την ίδια απορία. Ο Αγγλος, ο Τούρκος, ο Γερμανός! Τότε ο Γάλλος Τιερί Ρολάν έστρεψε το βλέμμα του και έδειξε ένα μικρό κομμάτι στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας που κρατούσε. Περίπου 250 λέξεις σχετικά με την έκρηξη ενός αντιδραστήρα στην Ουκρανία, με τις φήμες να κάνουν λόγο για πολλούς νεκρούς!

Σαστισαμε. Τι ηταν αυτο; Πώς και δεν είχε πάρει έκταση; Πώς και δεν το έπαιζαν τα δελτία ειδήσεων; «Και πότε συνέβη;», ψέλλισε ο Γερμανός. «Πριν από τρεις μέρες. Το κρύβουν, αλλά δεν θα μπορέσουν για πολύ», ήταν τα λόγια του Ντε Σάντλερ. Την ώρα που τα λόγια του χάνονταν στο βάθος του μυαλού μου, ένας κουστουμαρισμένος κύριος της ΟΥΕΦΑ ανέβαινε στο πάνελ. Δίπλα του, οι προπονητές και οι μεταφραστές. Πριν μιλήσει, ένας αξιωματικός του Σοβιετικού Στρατού, που καθόταν αγέρωχος δίπλα στην πόρτα, προχώρησε και ζήτησε τον λόγο. Ηταν φανερό πως δεν μπορούσε κανείς να του το αρνηθεί! «Ο κύριος Λομπανόφσκι δεν θα ήθελε να σχολιάσει οτιδήποτε σχετικό με το ατυχές συμβάν του Τσερνομπίλ». Η φωνή του ακούστηκε βγαλμένη σαν από ταινίες του Χόλιγουντ με θέμα τον Ψυχρό Πόλεμο. Το μήνυμά του όμως ήταν ξεκάθαρο!

Ολη η υπόλοιπη συνέντευξη κύλησε σαν να μην έγινε ποτέ. Μέχρι το βράδυ είχαμε μάθει περισσότερα, κυρίως μέσα από πληροφορίες που ο καθένας μάζευε από τη χώρα του. Ολοι εκτός από έναν! Εμένα! Σήμερα, μόλις 20 χρόνια μετά, ακούγεται σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Με τα δεκάδες κανάλια, τις εφημερίδες, το ίντερνετ, το CNN, το SKY NEWS, ένα τέτοιο γεγονός να μείνει κρυφό; Ούτε για μία ώρα! Τότε όμως η κυβέρνηση στην Ελλάδα αποφάσισε να μη... χαλάσει το Πάσχα του κόσμου. Και η κρατική τηλεόραση φυσικά υπάκουσε. Το ίδιο έκαναν και οι εφημερίδες σε αυτή την ιδιότυπη συνωμοσία της σιωπής!

Το ματσ ηταν την ίδια ώρα με τον Επιτάφιο. Ετσι, μεταδόθηκε μεσημέρι Μεγάλου Σαββάτου σε μαγνητοσκόπηση. Ως αφελής, στον πρόλογο της μετάδοσης ξεκίνησα από την είδηση. Τρομάρα μου! Μίλησα για το τραγικό συμβάν και είπα για την προσπάθεια των Σοβιετικών να καλύψουν το θέμα. Αθελά μου, αν το ματς ήταν ζωντανό, θα δημιουργούσα... κυβερνητική κρίση! Και αμφιβάλλω αν θα περνούσα ποτέ ξανά έξω από τηλεοπτικό στούντιο! Το γεγονός ότι το ματς ήταν μαγνητοσκοπημένο έδωσε τη λύση! «Εκοψαν» στην Αγία Παρασκευή όλον τον πρόλογο και η σύνδεση με το «Ζερλάν» ξεκίνησε με τη σέντρα! Για την ιστορία, η Ντιναμό Κιέβου, σε μία επίδειξη ποδοσφαίρου πολύ πριν από την εποχή της, διέλυσε τους Ισπανούς 3-0 με γκολ του Μπλαχίν.

Επιστρεφοντασ στην Αθήνα οριακά λίγο πριν από την Ανάσταση, συνειδητοποίησα πως κανείς δεν ήξερε κάτι! Ο ταξιτζής, ο περιπτεράς, ο πατέρας μου, οι κολλητοί μου φίλοι! Οπως στους εφιάλτες που τρέχεις και είσαι πάντα στο ίδιο σημείο, ένιωθα σαν να μιλούσα άλλη γλώσσα. Πέρασαν ακόμα 48 ώρες μέχρι να πληροφορηθεί ο λαός αυτό που στην Ευρώπη γνώριζαν από μέρες! Μία αληθινή ιστορία που όταν τη σκέφτομαι ακόμα και τώρα, 20 χρόνια μετά, νιώθω περίεργα!