ΔΕΝ ΠΑΣ ΠΟΥΘΕΝΑ χωρίς αμυντικά χαφ (Sportday / Χρήστος Σωτηρακόπουλος)

Πολλά χρόνια τώρα στο ποδόσφαιρο ο πόλεμος κερδίζεται ή χάνεται εκεί
Προσπαθω να θυμηθώ πότε είδα για τελευταία φορά ομάδα να διακρίνεται χωρίς δύο αμυντικά χαφ υψηλού επιπέδου στην ενδεκάδα. Μιλάμε κυρίως για το ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού εκεί κρίνεται το παιχνίδι. Για παράδειγμα, η Ρεάλ Μαδρίτης των τόσων αστεριών, από τη στιγμή που έχασε τον Μακελελέ –και χωρίς τον Γκούτι στη σύνθεσή της– έπιασε πάτο την τελευταία διετία. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, από τη στιγμή που βάρυναν τα πόδια του Κιν, έφυγε ο Μπατ, ο Σκόουλς δεν είναι πια όπως παλιά και δεν της βγήκαν οι μεταγραφές του Κλέμπερσον και του Τζεμπά Τζεμπά, έμεινε θεατής των εξελίξεων σε Αγγλία και (κυρίως) Ευρώπη, αποκλειόμενη πριν από τα προημιτελικά!

Αντιθετα, η Λίβερπουλ, η οποία στο πρωτάθλημα έμεινε πέμπτη και καταϊδρωμένη, στο Τσάμπιονς Λιγκ έκανε την υπέρβαση. Δίπλα στην ηγετική φυσιογνωμία του Τζέραρντ διέθετε το μυαλό του Τσάμπι Αλόνσο, την πείρα του Χάμαν και σε πολλά ματς έδωσε εξαιρετικές λύσεις ο Ιγκόρ Μπίσκαν. Η Τσέλσι, για να πάρει το πρωτάθλημα ύστερα από πενήντα χρόνια, βασίστηκε στην ηρεμία του Μακελελέ και την πληθωρική παρουσία του Φρανκ Λαμπάρντ. Ο Μουρίνιο το ίδιο έκανε και στην Πόρτο, με Μανίς και Κοστίνια.
Η ΓιουβΕντουΣ είχε τον Εμερσον κινητήριο μοχλό και δίπλα του φέτος πότε τον Μπλάζι, τον Καμορανέζι και τον Τακινάρντι, αλλά ο Καπέλο θεώρησε πως χρειαζόταν κάτι καλύτερο. Και το βρήκε στο πρόσωπο του Πατρίκ Βιεϊρά. Η Μίλαν μπορεί να έχασε τελικά το στέμμα της Ευρώπης, αλλά όλος ο σχεδιασμός της είναι τέτοιος που τον ζηλεύεις. Εχει τον Γκατούζο, έβαλε ο Αντσελότι δίπλα του τον Πίρλο, που ξέρει καντάρια μπάλα και είναι και αξιόπιστος, διαθέτει και τον Ζέεντορφ με τον Αμπροζίνι και έχει υπεροπλία!

Πολλα χρονια τώρα στο ποδόσφαιρο ο πόλεμος κερδίζεται ή χάνεται εκεί, στα αμυντικά χαφ. Κάποτε αρκούσε να έχεις ένα «σκυλί» που να καταστρέφει. Τη δεκαετία του '70 ο μεγάλος Αγιαξ του Ρίνους Μίχελς το άλλαξε και αυτό, μαζί με τόσα άλλα. Ο Γιόχαν Νέεσκενς δεν ήταν το αμυντικό χαφ που είχε συνηθίσει ο κόσμος. Δεν ήταν Νόμπι Στάιλς, δεν ήταν Ρίσμαν, δεν ήταν Χάντερ, Οριάλι, Τραπατόνι, Θουνθουνέγκι, Στόρεϊ, Μοράις, Γιένσεν, όπως βλέπαμε μέχρι τότε. Ηταν ένας ολοκληρωμένος παίκτης. Η φιλοσοφία της ομάδας ζητούσε από αυτόν να σταματά τον αντίπαλο πρώτα, αλλά και να δημιουργεί αν είχε χώρο. Δίπλα του ο Κόβατς, ο οποίος διαδέχτηκε τον Μίχελς στην πιο μοντέρνα ποδοσφαιρική μηχανή που εμφανίστηκε στον πλανήτη, έβαλε και τον Αρι Χάαν. Ενα πολυεργαλείο με μυαλό και με πόδια-φωτιά! Οταν ο Αγιαξ ντυνόταν... εθνική Ολλανδίας, ο Χάαν έπαιζε και λίμπερο, στη θέση του αναντικατάστατου στον «Αίαντα» Γερμανού Μπλάκενμπουργκ.

Τοτε το ποδοσφαιρο στην Ευρώπη άρχισε να αλλάζει μορφή. Και βάζω τη λέξη «Ευρώπη», γιατί στη Λατινική Αμερική, με τον υπέρμετρο φανατισμό στο παιχνίδι, ο ρόλος του αμυντικού χαφ είχε αρχίσει από τη δεκαετία του '60 να αποκτά ξεχωριστή σημασία. Επειδή τα «δρεπάνια» δεν άφηναν χώρο και χρόνο για να κάνει παιχνίδι το «δεκάρι», έπρεπε οι προπονητές να βρουν αντίδοτα. Ο Κλοντοάλντο στη μεγάλη Βραζιλία του '70 είχε την ικανότητα να φτιάχνει και όχι να καταστρέφει, αλλά εκεί ποιον να προλάβαινες από τους υπόλοιπους να περιορίσεις; Ο Μίλτον Βιέρα στην Ουρουγουάη του '66, στο Μουντιάλ της Αγγλίας το έκανε ήδη. Και όταν τον έφερε ο αείμνηστος Νίκος Γουλανδρής στον Ολυμπιακό το '72, έδειξε πολύ γρήγορα πόση σημασία είχε να μπορείς σε αυτή τη θέση να χρησιμοποιείς το μυαλό σου. Ηταν ο κορυφαίος αμυντικός χαφ που είχαμε δει από κοντά στην Ελλάδα και η παρουσία του έδωσε σε πολλούς Ελληνες παίκτες την ευκαιρία να μάθουν.

Η πρωτη ελληνική ομάδα που χρησιμοποίησε δύο αμυντικά χαφ ήταν η ΑΕΚ του Φράντισεκ Φάντρονκ. Μαζί με τον Τάκη Νικολούδη έβαλε το καλοκαίρι του '77 τον Βιέρα, ο οποίος είχε μείνει ελεύθερος από τον Ολυμπιακό. Ο Τσεχοολλανδός τεχνικός δεν πρόλαβε να χαρεί το δημιούργημά του, αφού απολύθηκε στο ξεκίνημα εκείνης της σεζόν, αλλά η ΑΕΚ του 1977-78, που έκανε νταμπλ και έπαιξε εκπληκτική μπάλα με τον Τσαϊκόφσκι στον πάγκο, χρωστούσε σε εκείνη την έμπνευση του Φάντρονκ πάρα πολλά!

Σιγα-σιγα τη δεκαετία του '80 οι ελληνικές ομάδες κατάλαβαν την ανάγκη των δύο αμυντικών χαφ. Μόνο που κάποιες πήγαν με το ιταλικό μοντέλο, που χρησιμοποιήθηκε στο ισπανικό Μουντιάλ το '82. Τότε ο Εντζο Μπέαρτζοτ χρησιμοποίησε ένα σύστημα από το μπάσκετ, αυτό της συνδυασμένης άμυνας ζώνης με αρκετά ατομικά μαρκαρίσματα. Του χάρισε έναν τίτλο, αλλά έστειλε πολλούς σε λάθος κατεύθυνση! Η συνέχεια αύριο, γιατί το θέμα δεν εξαντλείται εύκολα.