Οταν η εικόνα ισοδυναμεί με χιλιάδες προτάσεις

Αν ήξερε τι αλλαγές θα επέφερε στην ανθρωπότητα η εφεύρεσή του, ποιος γνωρίζει τι θα έκανε ο Σκωτσέζος μηχανικός Τζον Λότζι Μπερντ; Στις 2 Οκτωβρίου 1925 στο εργοστάσιο του σπιτιού του κατάφερε να ολοκληρώσει σε πρώιμη μορφή την τηλεόραση και σαν σήμερα έγινε η πρώτη πειραματική μετάδοση σε περιορισμένη έκταση το 1928. Η «τσίχλα των ματιών», όπως έλεγε ο σερ Χιου Γκριν (ο άνθρωπος που δημιούργησε τον μύθο που περιβάλλει το BBC), είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Η δύναμή της, τεράστια. Η εφαρμογή τύπου και κανόνων εδώ και σχεδόν μισό αιώνα επιβάλλεται από αυτή την εφεύρεση. Κλείστε τα μάτια και φανταστείτε πώς θα ήταν ο κόσμος μας χωρίς την τηλεόραση. Καλύτερος θα πείτε. Πιθανότατα.

Επί της ουσίας, όμως, θα ήταν ένας κόσμος πολύ λιγότερο παγκοσμιοποιημένος. Πολύ λιγότερο πληροφορημένος. Αν και οι Αμερικανοί, που ευθύνονται για δεκάδες ανόητα ρητά, επιμένουν πως κάτι συμβαίνει μόνο αν το έχει δείξει η τηλεόραση, η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Μπορείτε να σκεφτείτε πόσο διαφορετικά ήταν τα πράγματα όταν ακόμα δεν υπήρχε τηλεόραση; Η δύναμη της εικόνας έχει καταλυτική παρουσία. Τίποτα δεν υπήρξε πιο επικοινωνιακά ισχυρό από κάποια δευτερόλεπτα εικόνας. Το ότι μια φωτογραφία αξίζει όσο χίλιες λέξεις θα μπορούσε να αντικατασταθεί με το μια τηλεοπτική εικόνα ισοδυναμεί με χιλιάδες προτάσεις!

Στον αθλητισμό, για να μπούμε στα δικά μας, φαντάζεστε μια ζωή χωρίς τηλεόραση; Και ειδικότερα στο ποδόσφαιρο θα είχαν φαλιρίσει αν δεν υπήρχε αυτό το «μαγικό κουτί». Το 80% των εσόδων του αθλήματος, πρωτογενώς ή δευτερογενώς, προέρχονται από την τηλεόραση. Τα τηλεοπτικά δικαιώματα σώζουν τις μεγάλες διοργανώσεις. Εννοείται και τα τοπικά πρωταθλήματα. Οι διαφημίσεις στα γήπεδα και στις φανέλες δεν θα είχαν αξία αν δεν υπήρχε η τηλεόραση. Η εξάπλωση του σπορ σε κάθε γωνία του πλανήτη δεν θα συνέβαινε χωρίς την εικόνα. Πρωταθλήματα όπως το αγγλικό, που μεταδίδονται σε 200 χώρες, θα είχαν ποτέ την ίδια διεισδυτικότητα; Το Τσάμπιονς Λιγκ θα έδινε ποτέ αυτά τα υπέρογκα ποσά στις ομάδες, αν δεν υπήρχε τηλεοπτική κάλυψη; Και φυσικά ποιος θα φορούσε σε άλλη χώρα τις πανάκριβες φανέλες-ρεπλίκες με το όνομα του Μέσι, του Μπέκαμ, του Τζέραρντ, του Ρονάλντο, του Ρούνεϊ, του Κακά χωρίς αυτή την εφεύρεση του Σκωτσέζου μηχανικού; Ολα είναι σχετικά και κάθε απάντηση δεκτή.

Το μόνο βέβαιο είναι πως χωρίς την τηλεόραση δεν θα είχαμε το ριπλέι για τις αμφισβητούμενες φάσεις! Και θα χάναμε τις απολαυστικές βραδιές με τους τηλεκριτικούς-αρχιδιαιτητές, που δεν συμφωνούν ούτε στα βασικά στις κρίσεις τους! Πέναλτι λέει ο ένας, τίποτα λέει ο άλλος. Οφσάιντ λέει ο ένας, δεν επηρεάζει τη φάση λέει ο άλλος. Πέρασε τη γραμμή λέει ο ένας, τι λέει ο άλλος; Δεν πέρασε! Μπράβο, το βρήκατε! Κι αυτούς περιμένουν την Κυριακή το βράδυ με αγωνία οι ίδιοι οι διαιτητές για να δουν αν έκαναν λάθος ή όχι! Λες και ύστερα από τέτοια... ενδελεχή ανάλυση βγάζουν άκρη!

Πάνε σχεδόν 30 χρόνια από τότε που ο (πρώην πρόεδρος της ΦΙΦΑ και διεθνής διαιτητής ο ίδιος) σερ Στάνλεϊ Ράους έλεγε πως πριν η τηλεόραση καλύψει τα ματς, ο κόσμος έβριζε τους ρέφερι για λάθη που δεν έκαναν, αλλά δεν υπήρχε τρόπος να αποδειχτεί το δίκιο του. Μετά την τηλεόραση υποστήριζε ότι τους βρίζει βλέποντας τις φάσεις, και για τα λάθη που έκαναν και γι' αυτά που δεν έκαναν, επειδή ο καθένας βλέπει αυτό που θέλει να δει! Πιο σοφή και διαχρονική κουβέντα για τα τηλεοπτικά ριπλέι δεν έχω ακούσει. Τουλάχιστον αν το ριπλέι έμπαινε φυσιολογικά στη ζωή του ποδοσφαίρου, για περιπτώσεις που η μπάλα πέρασε τη γραμμή σε μια πρώτη φάση, θα υπήρχε και μία δικαίωση της ύπαρξής του. Ομως, ο Μπλάτερ και οι καρεκλοκένταυροι της ΦΙΦΑ επιμένουν πως το πιο λαοφιλές σπορ δεν θα ακολουθήσει τον δρόμο που χάραξαν το ράγκμπι, το κρίκετ και το χόκεϊ επί χόρτου με τη χρήση του βίντεο στο γήπεδο.

Κι όμως, η ιστορία με τον Ζιντάν και τον Ματεράτσι στον τελικό του Μουντιάλ το 2006 θα έπρεπε να είναι διδακτική. Ενώ είναι κοινό μυστικό πως ο πέμπτος διαιτητής είδε σε ριπλέι τη σκηνή σώζοντας τον Ελιζόντο από τεράστιο σφάλμα, αν παραδεχόταν πως έτσι έγινε θα έπρεπε να τιμωρηθεί με βάση τους (απαρχαιωμένους) κανονισμούς. Είναι πολλά τα λεφτά που διακυβεύονται, οπότε η λογική του ανθρώπινου λάθους βοηθά όλο το παρασιτικό κύκλωμα να λειτουργεί!

Αυτό που σε κάνει να προβληματιστείς είναι πώς ο κακόμοιρος ο Τζον Λότζι Μπερντ δεν έβγαλε χρήματα για την τεράστια εφεύρεσή του. Ποιος ξέρει πόσες φορές θα έτριξαν τα κόκαλα στον τάφο του!