Η επιτυχία περνά πάντα μέσα από μια πολύ γερή άμυνα

«Aν ο έρωτας περνά από το στομάχι, τότε οι τίτλοι φιλτράρονται μέσα από μια ισχυρή άμυνα», επέμενε ο άνθρωπος που έκανε γνωστό το κατενάτσιο σε ολόκληρο τον πλανήτη, ο Ελένιο Ερέρα. Και όσο και αν οι πιο πολλοί επιμένουν πως οι ομάδες που σκοράρουν πολλά γκολ κερδίζουν φίλους, η πικρή αλήθεια είναι πως κυρίως εκείνες που έχουν καλές άμυνες κατακτούν τίτλους. Ή κάνουν τουλάχιστον μία υπέρβαση, όπως αποδεινύεται από τον φετινό ΠΑΟΚ. Ο οποίος, έχοντας δεχθεί τα λιγότερα γκολ στην ιστορία του, μόλις 16, κατάφερε να τερματίσει στην ψηλότερη θέση από το 1985, τη χρονιά που κατέκτησε το τελευταίο του πρωτάθλημα.

Μάλιστα, βελτίωσε την επίδοση των 17 τερμάτων στο παθητικό που είχε σημειώσει το 1975-76, τη χρονιά-ορόσημο στην ιστορία του, όταν με τον Γκιούλα Λόραντ στον πάγκο ο ΠΑΟΚ είχε πάρει τον παρθενικό τίτλο του στο πρωτάθλημα. Και αυτό που κατάφερε φέτος –αν και αποτελεί την εξαίρεση στον κανόνα, ο οποίος θέλει πάντα οποιαδήποτε ομάδα στην ιστορία της Α' Εθνικής να παίρνει το πρωτάθλημα αν δεχθεί λιγότερα από 18 γκολ–, το ότι ο ΠΑΟΚ του Σάντος φιγουράρει τόσο ψηλά σε σύγκριση με πέρυσι είναι ξεκάθαρο αποτέλεσμα της αμυντικής επίδοσης.

Κάποτε ο Φέρεντς Πούσκας ήταν ο πρώτος που είχε δηλώσει πως προτιμά τη νίκη με 5-4 παρά με 1-0, αλλά τις τέσσερις χρονιές που κάθισε στον πάγκο του ΠΑΟ μόνο μία φορά πήρε τον τίτλο και μάλιστα τη χρονιά που η ομάδα του είχε την καλύτερη άμυνα, το 1971-72. Υπάρχουν περιπτώσεις που ο πρωταθλητής πέτυχε λιγότερα γκολ από τις ομάδες που τον ακολούθησαν, αλλά η ισχυρή αμυντική γραμμή έκανε τη διαφορά. Κλασικές περιπτώσεις, τα πρωταθλήματα του 1968-69, του 1972-73, του 1980-81, του 1981-82 και του 1982-83, που επιβεβαιώνουν πως αν προτιμάς το οριακό 1-0, είναι πιο πιθανό να πάρεις τον τίτλο από αυτόν που ακροβατεί στο 3-2 και στο 4-3.

Το 1969 ο Παναθηναϊκός και το 1973 ο Ολυμπιακός πήραν τον τίτλο με κοινό παρονομαστή τον προπονητή τους, τον αείμνηστο Λάκη Πετρόπουλο, μετρ στην Ελλάδα στο να παίρνει τίτλους «χτίζοντας» από την άμυνα. Ο ΠΑΟ είχε διαφορά γκολ 64-16 το 1969, με τον δεύτερο Ολυμπιακό να πετυχαίνει 77 γκολ, αλλά να δέχεται 21. Το 1973 οι «ερυθρόλευκοι» αναδείχθηκαν πρωταθλητές με 72-13 γκολ, την ώρα που ο ΠΑΟΚ με 75-24 τερμάτισε δεύτερος και ο τρίτος Παναθηναϊκός είχε σημειώσει 89 γκολ (έχοντας μάλιστα τρεις μηδενισμούς), αλλά δέχθηκε 29.

Το 1982 ο Ολυμπιακός κάλυψε τη διαφορά έξι πόντων από τον ΠΑΟ στον δεύτερο γύρο, κατακτώντας το πρωτάθλημα σε μπαράζ, αν και πέτυχε μόλις 46 γκολ έναντι 58 του ΠΑΟ, γιατί η άμυνά του μπόρεσε να δεχθεί μόνο 21, επτά λιγότερα από τους «πράσινους». Το '83 ο Ολυμπιακός πάλι πέτυχε λιγότερα γκολ από τη Λάρισα, που τον ακολουθούσε όλη τη χρονιά και μάλιστα τον νίκησε μέσα και έξω, αλλά τα πέντε λιγότερα γκολ στην άμυνα έκαναν τη διαφορά στη βαθμολογία. Ακόμη πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι η σεζόν 1980-81, όταν η ΑΕΚ με τον Μίλτο Παπαποστόλου στον πάγκο ήταν άκρως θεαματική, πετυχαίνοντας 63 γκολ, αλλά δέχθηκε 42 την ίδια ώρα που οι «ερυθρόλευκοι» του Γκόρσκι πήραν το πρωτάθλημα με 47-18 στα γκολ.

Το 1983-84 ο Παναθηναϊκός πέτυχε λιγότερα γκολ από τον Ολυμπιακό και τον Ηρακλή που ακολούθησαν, αλλά δέχθηκε μόλις 14 γκολ, παραμένοντας και 23 αγώνες αήττητος, οπότε η άμυνα του έδωσε τον τίτλο και μάλιστα με μία μόνο νίκη στα ντέρμπι!

Το παράδοξο, πάντως, της δεκαετίας που διανύουμε είναι πως τον τίτλο δεν τον κατακτά η ομάδα με την καλύτερη άμυνα, αλλά επίσης πρέπει να σταθούμε σε διαφορετική ανάλυση. Δηλαδή, επειδή είχαμε πολλούς οριακούς τερματισμούς, το πρόβλημα του Παναθηναϊκού για παράδειγμα το 2004-05 δεν ήταν πως δέχθηκε τα ίδια γκολ με τον Ολυμπιακό (συνολικά 18), αλλά πως κόλλησε σε κάποια κρίσιμα ματς στο τέλος. Το 2002-03 ο ΠΑΟ δέχθηκε δύο γκολ λιγότερα από τον Ολυμπιακό, αλλά οι πρωταθλητές πέτυχαν 25 γκολ παραπάνω. Το 2001-02 η ΑΕΚ είχε καλύτερη άμυνα από τον Ολυμπιακό, ο οποίος σκόραρε 23 φορες περισσότερες, όμως τη διαφορά την έκανε το κρίσιμο ματς στο τέλος, όταν οι μετέπειτα πρωταθλητές νίκησαν 4-3. Συνεπώς, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς πως στην άμυνα κρίθηκε και εκείνος ο τίτλος, μια και η ΑΕΚ, η οποία πήγαινε για δύο αποτελέσματα, δέχθηκε τέσσερα γκολ!

Στην ιστορία των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών μόνο μία φορά ομάδα καλύτερη τόσο στην άμυνα όσο και στην επίθεση δεν κατέκτησε το πρωτάθλημα και ήταν το 1995-96. Τότε η ΑΕΚ, στην τελευταία χρονιά του Μπάγεβιτς, πέτυχε 86 γκολ και δέχθηκε 21, ενώ ο πρωταθλητής Παναθηναϊκός είχε 72-22 και την ίδια χρονιά έφτασε στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ. Την ειδοποιό διαφορά, αν θυμάστε, την έκανε το μεταξύ των δύο ομάδων ντέρμπι τη Μεγάλη Τετάρτη με το γκολ του Μπορέλι.

Τέλος, αν θα θέλαμε να βάλουμε ένα ορόσημο του τι είναι το ιδανικό, θα ανατρέχαμε στην περίοδο του 1973-74. Τότε ο Ολυμπιακός του Νίκου Γουλανδρή, έχοντας συγκεντρώσει τεράστια ονόματα στις τάξεις του και με τον Λάκη Πετρόπουλο στον πάγκο, είχε κατακτήσει τον τίτλο με ρεκόρ πόντων (59) για το βαθμολογικό σύστημα 2-1-0, σκοράροντας 102 φορές και δεχόμενος μόλις 14 γκολ. Οι νίκες του με 11-0 επί του Φωστήρα, 8-2 επί του Απόλλωνα, το 6-0 στην έδρα του Αιγάλεω, το 4-0 επί της ΑΕΚ, οι νίκες με 4-0 και 4-2 επί του Αρη, το 3-0 με αντιπάλους ΠΑΟΚ, Παναχαϊκή, Πανιώνιο, Ηρακλή και Βόλο ήταν εμφανίσεις που συνδύαζαν υψηλού επιπέδου μπάλα και ουσία.

Επειδή, όμως, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, ο συνδυασμός πολλών γκολ με άμυνα που να κρατά και να μη γίνεται ξέφραγο αμπέλι είναι τόσο σπάνιος όσο και οι καταρράκτες στην έρημο, καλό είναι να θυμόμαστε τη ρήση του Ερέρα για τον έρωτα και το στομάχι! Και μπορεί να ακούγεται... περίεργη η επισήμανση του Σάντος περί 0,5 γκολ ανά παιχνίδι αμυντικά, αλλά στην πράξη ο Πορτογάλος δικαιώθηκε.