85 χρόνια ΑΕΚ

Οπως δηλώνει το όνομά της, η Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως είναι δημιούργημα των προσφύγων από την Πόλη, ανθρώπων που έφεραν μαζί τους στην ελλαδική πρωτεύουσα την παιδεία και την κουλτούρα του μεγαλύτερου κέντρου της ιστορίας του νεότερου ελληνισμού.

H ιδέα της σύστασης της Α.Ε.Κ. μετουσιώθηκε σε πράξη μετά τους προκριματικούς αγώνες για τους Ολυμπιακούς του Παρισιού την άνοιξη του 1924 και λίγο πριν μπει το καλοκαίρι στο πατάρι του καταστήματος αθλητικών ειδών Ιωνά & Δημόπουλου στον αριθμό 30 της οδού Πατησίων.

Η πιθανότερη ημερομηνία της ιδρυτικής συνέλευσης ήταν η 13η Απριλίου 1924. Οι άνθρωποι που εμπνεύστηκαν την "Ένωση" και πήραν την ιστορική απόφαση ήταν οι Αιμίλιος Ιωνάς, Μενέλαος Ιωνάς, Κώστας Δημόπουλος, Μενέλαος Καροτσιέρης, Τιμολέων Τάγαρης, Κώστας Σπανούδης, Μίλτος Ιερεμιάδης & Στέφανος Κεχαγιάς.

Αυτοί πλαισιώθηκαν από τα υπόλοιπα ιδρυτικά μέλη, ανάμεσα στους οποίους ήταν οι Κώστας Θεοφανίδης, Φίλιππος Φλωρίδης, Κώστας Κωνσταντάρας, Νικηφόρος Ελεόπουλος, Γιάννης Χρυσαφίδης, Κώστας Ζαρίφης, Λευτέρης Παξιμαδάς, Αλέξανδρος Στρογγυλός, Κ. Αναγνωσταράς, Χάρης Γρηγοριάδης, Παντελής Καραγιάννης, Π. Κιοπκάς, Βασίλης Φρυδάς, Θ. Παπαδημητρίου, Κώστας Χρυσόπουλος, Φωκίων Δημητριάδης, Αλέξανδρος Μακρίδης, Τιμολέων Ιωάννου, Ι. Σπορίδης, Κ. Ποιητίδης, Χ. Ζεμπούλης, Μ. Μαυρόπουλος, Β. Λαζαρίδης, Π. Μπαρκούλης, Ι. Εμμανουηλίδης, Ρ. Τριανταφυλλίδης, Π. Γεωργιάδης, Γ. Χαραλαμπίδης, Π. Μαζλουμής, Μ. Σισμάνογλου, Χ. Αλεξανδρίδης, Κ. Μανιατάκης, Α. Σαββόγλου, Χρ. Γεωργιάδης .

Τα γραφεία της ΧΑΝ στην οδό Μητροπόλεως, αποτέλεσαν την πρώτη στέγη του συλλόγου, στην οποία η προσωρινή διοικούσα επιτροπή συνέταξε το καταστατικό και εξέλεξε το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο. Η σύνθεσή του ήταν η ακόλουθη : Πρόεδρος ο Κωνσταντίνος Σπανούδης, Αντιπρόεδρος ο Νικηφόρος Ελεόπουλος, Γενικός Γραμματέας ο Κώστας Δημόπουλος, Ταμίας ο Τιμολέων Τάγαρης και Σύμβουλοι οι Μενέλαος Καροτσιέρης και Μίτλος Ιερεμιάδης .

Το καταστατικό κατατέθηκε στις 2 Ιουλίου 1924 και εγκρίθηκε από το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών στις 18 Σεπτεμβρίου 1924, με την υπ'αριθμόν 3844 απόφασή του. Η Α.Ε.Κ. αναγνωρίστηκε επίσημα από τον ΣΕΓΑΣ (που ήταν η μοναδική ομοσπονδία εκείνη την εποχή) τον Νοέμβριο του ίδιου έτους.

Η ιστορική έδρα της Α.Ε.Κ. βρίσκεται στη Νέα Φιλαδέλφεια. Ο χώρος παραχωρήθηκε άτυπα αρχικά το 1926 μέσω του Υπουργείου Πρόνοιας και άρχισε από τότε να στεγάζει τα τμήματα του συλλόγου. Στις 2 Σεπτεμβρίου 1934 της παραχωρήθηκαν και επίσημα 26621,50 τετραγωνικά μέτρα 'προς ίδρυσιν του γυμναστηρίου της'.

Το πρώτο μέρος της εξέδρας μήκους 63μ στην πλευρά της οδού Καππαδοκίας ανεγέρθηκε το 1950. Η τελική διαμόρφωση του γηπέδου έγινε τη δεκαετία του '60 υπό την προεδρία του αείμνηστου Νίκου Γκούμα το όνομα του οποίου έφερε το στάδιο τα τελευταία χρόνια. Επί προεδρίας Λουκά Μπάρλου στα τέλη της δεκαετίας του '70 κατασκευάσθηκε και η λεγόμενη 'σκεπαστή' εξέδρα, ενώ το κλειστό γήπεδο 'Γιώργος Μόσχος' (που πήρε το όνομά της από τον αδικοχαμένο αρχηγό της ομάδας μπάσκετ τη δεκαετία του '60) που αποτέλεσε την έδρα για τα υπόλοιπα ομαδικά σπορ του συλλόγου εγκαινιάστηκε το 1989. Τον Μάϊο του 2003 κατεδαφίστηκαν τόσο το 'Ν.Γκούμας', όσο και το 'Γ.Μόσχος', αλλά οι εργασίες ανέγερσης του νέου αθλητικού συγκροτήματος διακόπηκαν μετά από απόφαση του ΣτΕ .

Ο πρώτος τίτλος για την ΑΕΚ ήρθε την περίοδο 1931-32, όταν η ΑΕΚ κατέκτησε το Κύπελλο Ελλάδος νικώντας τον Άρη με 5-3. Αστέρια της ομάδας ήταν οι Κώστας Νεγρεπόντης, Μαρόπουλος, Δελαβίνιας, Ρίμπας, Σκλαβούνος, Μανέττας, Τζανετής, Μάγειρας, Χατζησταυρίδης.

Το πρώτο της πρωτάθλημα κέρδισε το 1939 μαζί και το κύπελλο (πρώτο νταμπλ στην Ελλάδα). Το 1940 με τον Κώστα Νεγρεπόντη στη θέση του προπονητή κέρδισε και πάλι το πρωτάθλημα.

Το 1968 η ΑΕΚ με αστέρια τους Σταματιάδη, Σοφιανίδη, Σκευοφύλακα, Παπαϊωάννου, Σεραφείδη, Νικολαϊδη, Καραφέσκο, Μπαλόπουλο, Πομώνη, Βασιλείου, Κεφαλίδη, Σταθόπουλο, Βεντούρη, Παπαγεωργίου κέρδισε το πρωτάθλημα. Συμμετέχοντας στο Κύπελλο Πρωταθλητριών το 1968-69 έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που πέρασε στα προημιτελικά οποιασδήποτε ευρωπαικής διοργάνωσης, προκρινόμενη επί της Ζενες Ες και της Ακαντέμικα και αποκλείστηκε από την Σπάρτακ Τρναβα.

Η χρυσή εποχή Μπάρλου - Εποχή έργων και τίτλων

Το 1974 η ΑΕΚ γύρισε σελίδα. Χάρη σε ένα όνομα. Λουκάς Μπάρλος. Ο «θείος Λουκάς», όπως έχει μείνει στις μνήμες όλων μας, ανέλαβε την προεδρία της και με προπονητή τον Φράντισεκ Φάντροκ «έχτισε» μία από τις καλύτερες ομάδες της ιστορίας του συλλόγου. Μεγάλοι άσοι έφθασαν στη Νέα Φιλαδέλφεια: το 1974 οι Αρδίζογλου, Δέδες, Σκρέκης και οι Γερμανοί Βάγκνερ, Τσανλάιντερ, το 1975 ο Μαύρος (που θα παίξει από το 1976) και το 1976 οι Νικολούδης, Μπάμπης Ιντζόγλου και Χρηστίδης. Υπήρχαν ήδη οι Παπαϊωάννου, Τσάμης, Στεργιούδας, Νικολάου, Ραβούσης και Τάσος κι όλοι μαζί οδήγησαν την ΑΕΚ στη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή της πορεία. Την περίοδο 1976-77 η Ένωση στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ απέκλεισε διαδοχικά Ντιναμό Μόσχας, Ντέρμπι Κάουντι, Ερυθρό Αστέρα και Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς και έφθασε στα ημιτελικά του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, όπου αποκλείστηκε από την μετέπειτα κάτοχο του τροπαίου Γιουβέντους.

Την επόμενη σεζόν την τεχνική ηγεσία της ΑΕΚ ανέλαβε ο Ζλάτκο Τσαϊκόφκσι, ενώ στην ομάδα ήρθαν οι «Μουντιαλικοί» Μπάγεβιτς (Γιουγκοσλαβία 1974) και Βιέρα (Ουρουγουάη 1966) αντί των Βάγκνερ και Τσανλάιντερ. Αποτέλεσμα; Η ΑΕΚ ισχυροποιήθηκε ακόμα περισσότερο και κατέκτησε το νταμπλ. Στο κύπελλο, μάλιστα απέκλεισε τον Παναθηναϊκό στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας με 1-0, στη συνέχεια συνέτριψε στον ημιτελικό τον Ολυμπιακό με το ιστορικό 6-1. Στον τελικό του Σταδίου Καραϊσκάκη η Ένωση πανηγύρισε την κατάκτηση του νταμπλ με τη νίκη 2-0 επί του ΠΑΟΚ (σκόρερ οι Μαύρος και Μπάγεβιτς).

Την περίοδο 1978-79, με την ενίσχυση του Μίμη Δομάζου και με τον Φέρεντς Πούσκας στον πάγκο της, η ΑΕΚ στέφεται και πάλι πρωταθλήτρια, αν και χρειάστηκε στις αρχές του β’ γύρου να αντικατασταθεί ο προπονητής από τον παλιό άσο της ομάδας, Ανδρέα Σταματιάδη. Τη χρονιά εκείνη η ΑΕΚ ισοβάθμησε με τον Ολυμπιακό, ο οποίος δεν παρατάχθηκε για να διεκδικήσει τον τίτλο σε αγώνα μπαράζ.

Επι προεδρίας Λουκά Μπάρλου, επίσης, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες κατασκευής των εξεδρών του γηπέδου της ΑΕΚ με την ανέγερση της περίφημης σκεπαστής. Από την Ακαδημία της ομάδας αναδείχθηκαν πολλά ταλέντα ανάμεσά τους και ποδοσφαιριστές που στελέχωσαν αργότερα την πρώτη ομάδα, όπως ο Στέλιος Μανωλάς, ο Σπύρος Οικονομόπουλος, ο Βαγγέλης Βλάχος, ο Λύσσανδρος Γεωργαμλής και άλλοι.

Επιστροφή στους τίτλους

Το 1983 με προπονητή τον Αυστριακό Χέλμουτ Σενέκοβιτς και πρόεδρο τον αείμνηστο Μιχάλη Αρκάδη κατακτήθηκε το κύπελλο Ελλάδας. Ήταν ο πρώτος τελικός της διοργάνωσης που διεξήχθη στο νεοσύστατο τότε Ολυμπιακό Στάδιο και θύμα της ΑΕΚ ήταν όπως και πέντε χρόνια νωρίτερα, ο ΠΑΟΚ. Και μάλιστα με το ίδιο σκορ, το 2-0. Σκόρερ του πρώτου γκολ και πάλι ο Μαύρος, ενώ ο 21χρονος τότε αρχηγός της ομάδας Βαγγέλης Βλάχος σημείωσε το δεύτερο γκολ.

Ο πρώτος επαγγελματικός τίτλος ήλθε την περίοδο 1988-89, με πρόεδρο τον Στράτο Γιδόπουλο και προπονητή τον παλιό άσο της ομάδας Ντούσαν Μπάγεβιτς. Στο κρίσιμο ντέρμπι της προτελευταίας αγωνιστικής στο ΟΑΚΑ η ΑΕΚ επιβλήθηκε του συνδιεκδικητή Ολυμπιακού με γκολ του Τάκη Καραγκιοζόπουλου και κατέκτησε το πρωτάθλημα.

Η δεκαετία των επιτυχιών

Η δεκαετία του '90 ήταν η δεκαετία των τίτλων. Η αρχή έγινε το 1992 όταν η ΑΕΚ πήρε το πρωτάθλημα με πρόεδρο τον Κώστα Γενεράκη. Αυτή ήταν μόνο η αρχή, αφού η ΑΕΚ με τον Ντούσαν Μπάγεβιτς στον πάγκο δημιύργησε μια ομάδα που, κατά πολλούς έπαιξε το καλύτερο ποδόσφαιρο στην ιστορία της. Με ποδοσφαιριστές όπως ο Τόνι Σαβέβσκι, ο Μανωλάς, ο Δημητριάδης, ο Μπατίστα, ο Καραγιάννης, ο Σαββίδης, ο Παπαϊωάννου, η ΑΕΚ κυριάρχησε στην Ελλάδα και το πρωτάθλημα του 1993 και του 1994 κατέληξαν στη Νέα Φιλαδέλφεια. Εκείνο το διάστημα την διοίκηση της ομάδας είχε αναλάβει το δίδυμο Γιάννης Καρράς - Δημήτρης Μελισσανίδης.

Το 1994-95 η ΑΕΚ έκανε και την παρθενική της εμφάνιση στο Τσάμπιονς Λιγκ. Αν και η κληρωτίδα στα προκριματικά την έφερε αντιμέτωπη με την πανίσχυρη μόνιμη πρωταθλήτρια Σκωτίας Γκλάσκγκου Ρέιντζερς που είχε στις τάξεις της αστέρια όπως ο Αμπεντί Πελέ και ο Μπρίαν Λάουντρουπ η ΑΕΚ κατάφερε να μπει στους ομίλους της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης. Στο πρώτο ματς στο "Νίκος Γκούμας" με δύο γκολ του Σαραβάκου επικράτησε 2-0, ενώ στον επαναληπτικό του Αϊμπροξ Παρκ με γκολ του Τόνι Σαβέβσκι η ΑΕΚ ολοκλήρωσε την επιτυχία της. Στους ομίλους στο δρόμο της ΑΕΚ βρέθηκαν η Σάλτσμπουργκ και οι μετέπειτα φιναλίστ Μίλαν και Αγιαξ.

Το 1996 η ΑΕΚ κατέκτησε το κύπελλο Ελλάδας, με προπονητή τον Ντούσαν Μπάγεβιτς, επιτυχία η οποία επαναλήφθηκε την επόμενη περίοδο με τεχνικό τον Πέτρο Ραβούση.

Αποστολή ειρηνής

Μία ακόμη μεγάλη διάκριση της ΑΕΚ δεν είχε να κάνει με την κατάκτηση κάποιου τίτλου, αλλά ήταν πιο σημαντική από ένα πρωτάθλημα ή ένα κύπελλο. Το ταξίδι της 7ης Απριλίου 1999 στο δοκιμαζόμενο τότε από τους NAΤΟϊκούς βομβαρδισμούς Βελιγράδι και το φιλικό με την Παρτιζάν (1-1) ήταν ένα έμπρακτο και γενναίο δείγμα συμπαράστασης προς τον σερβικό λαό. Στην πρωτοβουλία του πρώην προέδρου Δημήτρη Μελισσανίδη ανταποκρίθηκε σχεδόν όλη η ομάδα της ΑΕΚ αλλά και πλήθος φιλάθλων. Η ΑΕΚ, ένας σύλλογος γεννημένος από τις στάχτες και τον πόνο μιας καταστροφής δεν θα μπορούσε να μην είναι πρωτοπόρος σε τέτοιου είδους ενέργειες.

Την επόμενη χρονιά (2000) η ΑΕΚ κατέκτησε το κύπελλο Ελλάδας με προπονητή τον Γιάννη Παθιακάκη. Στον τελικό νίκησε με 3-0 τον Ιωνικό, με γκολ των Νικολαϊδη, Πέτκοφ, και Μαλαδένη.

Το 13ο κύπελλο

Με τον Φερνάντο Σάντος στην τεχνική ηγεσία της η ΑΕΚ κατέκτησε και πάλι την περίοδο 2001-02 το κύπελλο Ελλάδας νικώντας με 2-1 τον Ολυμπιακό στο ΟΑΚΑ (Κωνσταντινίδης και Ίβιτς οι σκόρερ).
Την ίδια χρονιά ισοβάθμησε στην πρώτη θέση του πρωταθλήματος με τον Ολυμπιακό, όμως δεν κατάφερε να πάρει τον τίτλο εξαιτίας των αποτελεσμάτων στους μεταξύ τους αγώνες. Η δεύτερη θέση έδωσε στην Ένωση το δικαίωμα να επιστρέψει στο Τσάμπιονς Λιγκ, συμμετέχοντας στον γ’ προκριματικό γύρο της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης της Ευρώπης.

Την ομάδα στο Τσάμπιονς Λιγκ οδήγησε ο Ντούσαν Μπάγεβιτς που επέστρεψε μετά από έξι χρόνια απουσίας. Η ΑΕΚ κληρώθηκε στον ίδιο όμιλο με την Ρεάλ, την Ρόμα και την Γκενκ και μπορεί να μην πέρασε στην επόμενη φάση του θεσμού, ωστόσο, έγινε η πρώτη ομάδα στην ιστορία του θεσμού που αποκλείστηκε αήττητη, έχοντας πάρει έξι ισοπαλίες.

ΤΙΤΛΟΙ

Πρωταθλήματα (11)
1939, 1940, 1963, 1968, 1971, 1978, 1979, 1989, 1992, 1993, 1994

Κύπελλα (13)
1931, 1939, 1949, 1950, 1956, 1964, 1966, 1978, 1983, 1996, 1997, 2000, 2002

Σούπερ Καπ (2)
1989, 1996

Λιγκ Καπ (1)
1990

Βασίλισσα και στο μπασκετ

Από τα πρώτα τμήματα που ίδρυσε η ΑΕΚ ήταν αυτό των Αθλοπαιδιών, στο οποίο συμπεριλαμβάνονταν προπολεμικά όλα τα ομαδικά πλην ποδοσφαίρου αθλήματα. Ο πυρήνας της ομάδας μπάσκετ αποτελέστηκε αρχικά από παίκτες που ήλθαν από την Κωνσταντινούπολη. Μάλιστα το 1924, η ομάδα μας κατέκτησε το πρώτο Πρωτάθλημα που διοργανώθηκε από την ΧΑΝ στην Αθήνα.

Το πρώτο πρωτάθλημα Ελλάδας διοργανώθηκε το 1928 και η ΑΕΚ συμμετείχε σε αυτό, ενώ από το 1963/64 θεσπίστηκε το Πρωτάθλημα της Εθνικής Κατηγορίας. Το 1986/87 δημιουργήθηκε η Α1 κατηγορία, ενώ από την περίοδο 1992/93 το μπάσκετ στην Ελλάδα έγινε επαγγελματικό και το πρωτάθλημα διοργανώνεται από τον ΕΣΑΚΕ. Από τότε (1992) το επαγγελματικό μπάσκετ της ΑΕΚ λειτουργεί ως ΤΑΚ (αρχικά) και ως ΚΑΕ στη συνέχεια και δεν υπάγεται στο αθλητικό σωματείο. Αξίζει να σημειωθεί πως η ΑΕΚ είναι η μια από τις τρείς μόνο ομάδες (οι άλλες είναι ο Παναθηναϊκός και ο Άρης Θεσσαλονίκης) που συμμετέχουν ανελλιπώς στη μεγάλη κατηγορία του Ελληνικού μπάσκετ από το 1963/64

Η ομάδα μπάσκετ της ΑΕΚ είναι η πρώτη ελληνική ομάδα που κατέκτησε τρόπαιο σε ευρωπαϊκή διασυλλογική διοργάνωση σε οποιοδήποτε ομαδικό σπορ: το Κύπελλο Κυπελλούχων του 1968. Ο τελικός της 4ης Απριλίου 1968 στο κατάμεστο Καλλιμάρμαρο Στάδιο (ΑΕΚ - Σλάβια Πράγας 89-82) πέρασε στο βιβλίο των ρεκόρ Guinness, ως ο αγώνας μπάσκετ με τους περισσότερους θεατές (80000) στην ιστορία του αθλήματος.

Η ΑΕΚ έχει κατακτήσει το Πρωτάθλημα Ελλάδας τις περιόδους 1958, 1963, 1964, 1965, 1966, 1968, 1970 & 2002 . Έχει κατακτήσει τρεις φορές το Κύπελλο Ελλάδας (1981, 2000 & 2001) ενώ συμμετείχε άλλες επτά φορές στον τελικό (1976, 1978, 1980, 1988, 1992, 1998, 1999). Στην Ευρώπη πέρα από το Κύπελλο Κυπελλούχων το 1968 και το Κύπελλο Σαπόρτα το 2000, έχει αγωνιστεί στον τελικό της Ευρωλίγκα το 1998 στη Βαρκελώνη, ενώ έχει φτάσει στα ημιτελικά μιας διοργάνωσης άλλες τρεις φορές: το 1966 στο final4 της Μπολόνια για το Κύπελλο Πρωταθλητριών, το 1970 στα ημιτελικά του Κυπελλούχων και το 2001 στους ημιτελικούς της Ευρωλίγκα

ΠΗΓΗ: aekfc.gr, aek.gr
Photo: ActionImages