Με αφορμή ένα mail...

Με αφορμή ένα mail του αναγνώστη Γ.Σ. για το βραβείο Babiniotis για την πιο εκκεντρική λέξη της καθαρεύουσας που έχει χρησιμοποιηθεί στην αθλητικογραφία, μερικές διευκρινήσεις. Nothing wrong -που λένε και στο χωριό μου- με τη χρήση οποιαδήποτε λέξης, φτάνει η χρήση της να υπακούει σε κάποιους απλούς κανόνες.

Στο «αξίωμα Δοξόμπους». Το αξίωμα παίρνει το όνομά του από την ομώνυμη ταινία. Αφορά λέξεις που ναι μεν υπήρξαν, αλλά κανένας δεν τις έχει χρησιμοποιήσει τα τελευταία 100 χρόνια. Εάν χρησιμοποιηθούν, εμφανίζεται το φαινόμενο Δοξόμπους. Οπου ο ένας νομίζει ότι ήταν το όνομα του πρωταγωνιστή της ταινίας, ο άλλος το όνομα του χωριού και ο τρίτος ιαχή πριν από τη μάχη.

Στο «αξίωμα αντι-Παπαδιαμάντης». Ο συμπαθής Αλέξανδρος, επειδή όταν έγραφε βρισκόταν πιθανότατα στα ποτηράκια του, έφτανε σε πρωτοφανείς λεκτικές ακροβασίες. Σε καλή μέρα μπορούσε να γράψει «Το δήλυ ενεφανίσθη γραία που τα τσουράπια της εκρέμοντο πάνω από τα τσόκαρά της». Είτε θα λέμε τη γριά «γριά» οπότε και τα τσόκαρα στέκουν, είτε θα τη λέμε «γραία» και τα τσόκαρα γίνονται «υποδήματα».

Στο αξίωμα «no l' arte, pour l' arte». Γιατί όταν πλακώνεσαι στη λεκτική τέχνη για την τέχνη και εκεί που κάνεις περιγραφή αγώνα «ο Τσιπλίδης από τα αριστερά, ο Τσιπλίδης φορτσάρει και ξεπερνάει το αριστερό κέρας της αμυντικής διάταξης του Ηλυσιακού», ο άνθρωπος που το ακούει σταματάει και σκέφτεται «ποιο κέρας; Του Τσιπλίδη; Το τράγιο;». Το αντικείμενο δεν είναι να αφήσουμε κάγκελο την κοινωνία με τον γλωσσικό μας πλούτο, αλλά να πούμε τι γίνεται με τη γλώσσα που υπαγορεύει το γεγονός. Οποιος έχει τολμήσει να πει σε καινούργια γκόμενα «διαθέτεις ηδύ αιδοίον» έχει και το δικαίωμα να λέει σε ματς «η αναπήδηση της σφαίρας εις την δοκόν ωφείλετο στη σχέση αιτίου και αιτιατού αρχής γενομένης εκ του λακτίσματος».

Και κυρίως αυτό που γράφουμε δεν είναι απαραίτητο ό,τι λέγεται. Επειδή τελειώνουμε τα γράμματα με το «Φιλικά ο Μπάμπης» ότι όταν αποχαιρετάμε τον κολλητό μας του λέμε «Φιλικά ο Μπάμπης».
Κάποια στιγμή πριν το γράψουμε ας κάτσουμε να σκεφτούμε τι σημαίνει αυτό το καταραμένο «σωστά ελληνικά». Σωστά ελληνικά δεν σημαίνει καθαρεύουσα, που στο φινάλε είναι μία τεχνητή γλώσσα που πριν από 150 χρόνια επιβλήθηκε για να υπάρξει γλώσσα να αντικαταστήσει τη lingua franca στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Σωστά ελληνικά είναι αυτά που ακολουθούν τους συντακτικούς, γραμματικούς και εννοιολογικούς κανόνες στη δεδομένη μορφή της γλώσσας που χρησιμοποιείται. Αν ακολουθήσουμε αυστηρά τον κανόνα, πάει ο Ρίτσος, πάει ο Καβάφης και πάει εντελώς άπατος ο Καββαδίας. Και για να μην περιοριστώ στους ποιητές, πάει και ο Κόντογλου, πάει και ο Μακρυγιάννης, πάει και ο Εμπειρίκος.

Τέλος, θα ήθελα να προσθέσω ότι παρά το ότι μιλάω αγγλικά και γερμανικά και έχω μια υποτυπώδη αντίληψη κάθε λατινογενούς γλώσσας, ποτέ δεν θαύμαζα τους γλωσσομαθείς. Σε πόσες γλώσσες μπορείς να πεις τη λέξη πόμολο δεν έχει σημασία. Τις γλώσσες τις μαθαίνουμε για να καταλαβαινόμαστε, αλλά αν έχεις να πεις κάτι σημαντικό, δεν σου χρειάζεται να ξέρεις πάνω από μία γλώσσα.

Το θέμα είναι να ξέρουμε αρκετά τη γλώσσα ώστε να μη θέλουμε να πούμε κάτι και κάτι άλλο να καταλαβαίνει αυτός που μας ακούει και κυρίως να έχουμε το θάρρος της γνώμης μας. Οπως, για παράδειγμα, ο Γιάννης Κομπότης. Εχεις, ρε παιδάκι μου, μια άποψη, ότι η ομάδα σου αδικήθηκε από τη διαιτησία, θέλεις να τα χώσεις στον Χενκ Τεν Κάτε που μουρμουράει για τα σφυρίγματα και για να το κάνεις εντυπωσιακό πετάς και κάτι περί gay. Αφού το είπες, λοιπόν, κράτα το, ρε πρόεδρε. Γιατί άμα το κάνεις κωλοτούμπα, έχει δικαίωμα να λέει και ο άλλος ότι αυτοί που είπανε τη μαγκιά, αλλά στο πρώτο «μπου» του εισαγγελέα το κάνανε κωλοτούμπα, πρέπει να φοράνε εμπριμέ παρεό.

Μια λοιπόν και η ημέρα είναι αφιερωμένη στον λόγο, κάποια λίγα για την «υπόθεση Θανάσης». Να δεχτώ ότι για τον Θανάση Γιαννακόπουλο η αποκαθήλωση των τεσσάρων λαβάρων από τα τρόπαια του Παναθηναϊκού στο μπάσκετ ήταν έγκλημα καθοσίωσης. Να δεχτώ ότι οι υπεύθυνοι του Παναθηναϊκού που τα κατέβασαν για να ανεβάσουν τα τιμημένα λάβαρα της Cosmote έκαναν γκέλα. Η έκρηξη, όμως, του Θανάση γι' αυτό που έγινε τι θα μπορούσε να σημαίνει γι' αυτούς που το έκαναν. Οτι κάνοντάς το θέλανε να μειώσουν τη σημασία του μπάσκετ του Παναθηναϊκού για να ικανοποιήσουν τον Γιάννη Βαρδινογιάννη και ό,τι άλλο θέλετε να σκεφτείτε. Γι' αυτόν τον λόγο και η «Πράσινη» στο πρωτοσέλιδό της ζητάει την απόλυση των Βουτσαρά, Παρθενόπουλου και Αθανασόπουλου που βρίσκονται στην ΠΑΕ από την εποχή του Τζίγκερ.

Ετσι όμως δουλειά δεν γίνεται. Γιατί όταν ζητάς αιτία να παρεξηγηθείς, κάτι θα βρεις για να το κάνεις. Τη μία δεν θα σε ειδοποιούν εγκαίρως για τα συμβούλια, την άλλη θα σου κατεβάζουν τα λάβαρα και την τρίτη θα σε κοιτάνε αφ' υψηλού. Ετσι, ο Παναθηναϊκός είναι ενιαίος και αδιαίρετος όσο και η Ν.Δ.

Περί blogs και άλλων

Ευχαριστώ τους αναγνώστες που μου έστειλαν mail για να με πληροφορήσουν για το http://yper-aek.blogspot.com/. Αντίθετα με τα περισσότερα blogs που θέλουν να το παίξουν «ο μικρός δημοσιογράφος» αναδημοσιεύοντας ειδήσεις από άλλα Μέσα, οπότε γίνονται ειδησεογραφικά site, και κάποια άλλα που το παίζουν «ο μικρός εκβιαστής», το blog κάνει αυτό για το οποίο φτιάχτηκαν τα blogs. Δίνει την ευκαιρία σε ανθρώπους που έχουν ένα κοινό ενδιαφέρον να επικοινωνήσουν στο ίδιο μήκος κύματος.

Τα μηνύματα των chats με κείμενα απίστευτου πνευματικού βάθους τύπου «Ασε ρε, Καμήνοια 7, που θα πεις ότι ο Ολυμπιακός ίναι η καλοίτερι ομάδα. Ο Ολυμπιακός δεν ιναι η καλίτερροι ομμάδα αφού ο Παναθηναϊκός είναι καλίτερρος» κάνουν μπαμ ότι γράφονται από 12χρονα για να διαβαστούν από καθυστερημένα 13χρονα. Πρέπει να ξέρεις ποιοι τα γράφουν. Κανένα ειδησεογραφικό site δεν αντέχει να επιβιώσει αν δεν έχει δημοσιογράφους με άλλη δουλειά. Επίσης τα sites πάσχουν και από το «φαινόμενο της αποκλειστικότητας», από το οποίο υποφέρει και το ραδιόφωνο. Ας πούμε λοιπόν ότι ένας δημοσιογράφος δουλεύει σε εφημερίδα και έχει μια αποκλειστικότητα που είναι βέβαιος ότι δεν θα βγει μέχρι την επόμενη μέρα. Θα τη βγάλει στο ραδιόφωνο; Ούτε αν τον βάλει κάτω ο δήμιος και τον βασανίσει με το συρωμένο πίδερο (που είχε πει από σαρδάμ ένας φίλος). Θα περιμένει να τυπωθεί και η τελευταία εφημερίδα και μετά θα το βγάλει.

Το θέμα των blogs είναι πονεμένη υπόθεση. Τα blogs είναι ιδανικά όταν κάποιοι άνθρωποι θέλουν να μοιραστούν τις απόψεις τους με το κοινό. Γράφουν, γράφεις, ξαναγράφουν, γράφουν και άλλοι και αν αυτοί που έγραφαν είχαν κάτι να πουν, έχει καλώς. Αν δεν είχαν junk in, junk out, που λένε και στα κομπιούτερ. Σ' αυτό όμως το σημείο αρχίζουν οι περιορισμοί. Γιατί το επιχείρημα «ότι έχεις τρία εκατομμύρια αναγνώστες» είναι θεωρητικό. Τα τρία εκατομμύρια αναγνώστες διάβαζαν τα χιλιάδες blogs της Ελλάδα και τα εκατομμύρια του εξωτερικού δεν θα έκαναν κάτι άλλο. Στην πραγματικότητα στα blogs ισχύει ό,τι και στο ραδιόφωνο. Αν βγαίνει και στο internet, θεωρητικά έχει κάποια δισεκατομμύρια ακροατές. Πρακτικά όταν πιάνει 100 χιλιάδες, ο ιδιοκτήτης κάνει πάρτι.

Το μεγαλύτερο κομμάτι του internet μου θυμίζει τα παλιά περιοδικά ποικίλης ύλης. Τον «Θησαυρό», το «Ρομάντσο», τον «Θεατή» και τα ανάλογα. Ανοιγες την πρώτη σελίδα και μέχρι να φτάσεις στην τελευταία είχες διαβάσει από το πώς να κυνηγάς τίγρεις στις Ινδίες μέχρι το πώς να θεραπεύσεις τις τριχομονάδες. Ολα με ευφάνταστες υπογραφές. Γκάρι Μπέικ (για τις τίγρεις). Δόκτωρ Λίνα (για τις τριχομονάδες). Γιατί όμως κάθε φορά είχες την εντύπωση ότι αν έβαζες τη Λίνα να γράφει για τίγρεις και τον Μπέικ για τριχομονάδες, δεν θα άλλαζε τίποτα; Γιατί το πιθανότερο είναι ότι ο δόκτωρ, ο Μπέικ (και για να μην πω και ο τίγρης) ήταν το ίδιο πρόσωπο.